زندگی نامه محمود سریعالقلم
محمود سریعالقلم در سال ۱۳۳۸ در شهر تهران دیده به جهان گشود.
وی پس از پایان دوره متوسطه به آمریکا رفت و در دانشگاه ایالتی نرتریج در رشته علوم سیاسی مشغول به تحصیل شد. وی مقطع کارشناسی ارشد و دکترا را در رشته روابط بینالملل در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ادامه داد و فارغالتحصیل شد.
دکتر محمود سریعالقلم سپس در دانشگاه اوهایو پذیرفه شد و مدرک فوقدکترای خود را از این دانشگاه اخذ کرد.
دکتر سریعالقلم پژوهشگر حوزه توسعه، علوم سیاسی و تاریخ معاصر ایران است و استاد تمام گروه علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی میباشد.
برخی از آثار دکتر محمود سریعالقلم:
نظام بینالملل و مسئله صحرای غربی، محمود سریعالقلم، تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، ۱۳۶۹.
سیر روش و پژوهش در رشته روابط بینالملل، محمود سریعالقلم، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات، ۱۳۷۱.
توسعه، جهان سوم و نظام بینالملل، محمود سریعالقلم، تهران: نشر سفیر، ۱۳۷۱.
عقل و توسعهیافتگی، محمود سریعالقلم تهران: نشر سفیر، ۱۳۷۲.
عقل و توسعهیافتگی (مبانی ثابت پارادایم توسعه)، محمود سریعالقلم تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۶.
سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف، محمود سریعالقلم، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک، ۱۳۷۹.
عقلانیت و آینده توسعهیافتگی ایران، محمود سریعالقلم، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، ۱۳۸۰.
روش تحقیق در علوم سیاسی و روابط بینالملل، محمود سریع القلم، تهران: فرزان روز، ۱۳۸۰.
جمهوری اسلامی ایران و مساله کارآمدی (گزارش پژوهشی)، محمود سریعالقلم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، ۱۳۸۲.
ایران و جهانی شدن: چالشها و راهحلها، محمود سریعالقلم، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک، ۱۳۸۴.
فرهنگ سیاسی ایران، محمود سریعالقلم، ناشر: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۸۶.
اقتدارگرایی ایرانی در عهد قاجار، محمود سریعالقلم، تهران: فرزان روز، ۱۳۹۰.
پیشوایی فراتر از زمان: درآمدی بر نظام فکری و سیره عملی امام موسی صدر، محمود سریعالقلم، موسسه تحقیقاتی امام موسی صدر، ۱۳۹۰.
منبع :شهروندان
وبسایت دانشنامه آزاد ویکیپدیا درباره دکتر محمود سریع القلم این چنین نوشته است:
محمود سریعالقلم (متولد ۱۳۳۸ در تهران) پژوهشگر حوزه توسعه، علوم سیاسی و تاریخ معاصر ایران است. او استاد تمام گروه علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی است. سریعالقلم در کلاسهای آزاد مؤسسه پرسش نیز تدریس میکند.
واکنش رانندگان تاکسی به سخنان سریعالقلم
سخنان مناقشه برانگیز محمود سریعالقلم مشاور رئیس جمهور به رانندگان تاکسی موجب اعتراضاتی شده است.
تحصیلات
- فوق دکتری روابط بینالملل، دانشگاه اوهایو
- دکتری، روابط بینالملل، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی
- فوقلیسانس، روابط بینالملل، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی
- لیسانس، علوم سیاسی/مدیریت، دانشگاه ایالتی نرتریج
کتابشناسی
- نظام بینالملل و مسئله صحرای غربی، محمود سریعالقلم، تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، ۱۳۶۹.
- سیر روش و پژوهش در رشته روابط بینالملل، محمود سریعالقلم، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات، ۱۳۷۱.
- توسعه، جهان سوم و نظام بینالملل، محمود سریعالقلم، تهران: نشر سفیر، ۱۳۷۱.
- عقل و توسعهیافتگی، محمود سریعالقلم تهران: نشر سفیر، ۱۳۷۲.
- عقل و توسعهیافتگی (مبانی ثابت پارادایم توسعه)، محمود سریعالقلم تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۶.
- سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف، محمود سریعالقلم، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک، ۱۳۷۹.
- عقلانیت و آینده توسعهیافتگی ایران، محمود سریعالقلم، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، ۱۳۸۰.
- روش تحقیق در علوم سیاسی و روابط بینالملل، محمود سریع القلم، تهران: فرزان روز، ۱۳۸۰.
- جمهوری اسلامی ایران و مساله کارآمدی (گزارش پژوهشی)، محمود سریعالقلم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، ۱۳۸۲.
- ایران و جهانی شدن: چالشها و راهحلها، محمود سریعالقلم، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک، ۱۳۸۴.
- فرهنگ سیاسی ایران، محمود سریعالقلم، ناشر: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۸۶. [۹]
- اقتدارگرایی ایرانی در عهد قاجار، محمود سریعالقلم، تهران: فرزان روز، ۱۳۹۰.
- پیشوایی فراتر از زمان: درآمدی بر نظام فکری و سیره عملی امام موسی صدر، محمود سریعالقلم، موسسه تحقیقاتی امام موسی صدر، ۱۳۹۰.
مقالات
-
گزارش داوُس 2025
پیش بینی سرنوشت مهمترین چالشها و موضوعت جهانی از نکات بارز داوس ۲۰۲۵ بود. سرنوشت جنگ اوکراین، آینده روابط آمریکا و روسیه، چالش سیاسی، امنیتی و اقتصادی آمریکا و چین، تکلیف اتحادیه اروپا در سالهای پیش رو، تلاش برای جذب سرمایه از جانب کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، تأثیرات عمیق هوش مصنوعی در آینده اقتصاد و سیاست بین الملل، پیش بینی میلیاردرهای جهان و حتی پرتقاضاترین مشاغل در چند سال آینده از اهم موضوعات مطرح شده و مورد توجه در اجلاس داوُس ۲۰۲۵ بود.
-
چرا واقعیتها را نمیپذیریم؟ ۳۰ دلیل
دکتر محمود سریع القلم در یادداشتی به تبیین سی دلیل عدم پذیرش واقعیتها پرداخته و می نویسد: چون غرق در خود و منافع خود هستیم، همکاری، یادگیری و مشارکت با دیگران تقریباً تعطیل است.
-
تفاوتهای میان حکمرانی در روسیه و آمریکا
در غرب، قانون برای سیستم طراحی میشود و در روسیه برای تداوم حکمرانی عدهای خاص. در آمریکا، سیستم اولویت دارد و در روسیه، فرد. در آمریکا، ساختارها تعیینکننده هستند و در روسیه مناسبات افراد.
-
یادداشتی از دکتر محمود سریع القلم:
چگونه می توان نرخ دو رقمی تورم را به تک رقمی کاهش داد؟
تک رقمی کردن نرخ تورم علی الظاهر یک موضوع اقتصادی است ولی عمیقاً باطن سیاسی دارد و به ذات و ساخت قدرت در یک کشور مربوط می شود.
-
گزارش داوس ۲۰۲۴
داوس ۲۰۲۴، مثلث هوش مصنوعی، رقابت و فرصتهای سرمایهگذاری بود... همه در پی همکاری، تعامل، کاهش تنشها، رفع سوء تفاهمها و افزایش ثروت ملی بودند.
-
رابطه بین تمرکز ذهن و موفقیت
افرادی که در زندگی موفق بودهاند، به این معنا که جواب گرفتهاند، ابداعی کردهاند، خلاقیتی نشان دادهاند، ساختاری بنا کردهاند، گرهای باز کردهاند، میراثی به جای گذاشتهاند، آجری روی آجر چیدهاند، علاوه بر ویژگیهای متعدد، یک ویژگی مشترک و منحصر به فرد داشتهاند: در کار و فعالیت و زندگی خود «تمرکز» داشتهاند.
-
در داوسِ چین 2023 چه گذشت؟
طی چهار روز از پنجم تا هشتم تیر ماه 1402، حدود 1500 نفر از 90 کشور در چین گرد هم آمدند تا آخرین تحولاتِ اقتصادی و ژئوپلیتیکی جهان را بررسی کنند. این اجلاس به ابتکار داوس و با میزبانی چین برگزار گردید. در این چهار روز، 120 میزگرد تشکیل شد و متخصصین از غرب و شرق، دیدگاه ها و دستاوردهای علمی خود را با دیگران در میان گذاشتند.
-
در داوس 2023 چه گذشت؟
در داوس 2023 نسبت به گذشته، کارآفرینان و سیاست مداران آفریقایی و آسیایی حضور پررنگ تری داشتند. در سال 2080، 83 درصد جمعیت جهان در آسیا و آفریقا خواهد بود و رشد آنها محرکه ای برای کل جهان محسوب می شود. تفاهم آمریکا و چین نیز در مباحث داوس برای کاهش تنش و همکاری قابل مشاهده بود. با توجه به این که 26 در صد مردم جهان به آبِ آشامیدنی سالم دسترسی ندارند و 320 میلیون نفر به کمک های فوری بشردوستانه نیازمندند، در کل، تاکیدِ اصلی داوس بر فن آوری های جدید برای حل این گونه مشکلات انسانی و زیست محیطی بود
-
یادداشت تلگرامی؛
نقش چین در نقشه جایگزین آمریکا به جای برجام چیست؟
بخش مهمی از Plan B به حداقل رساندن و اگربشود به صفر رساندن ارتباطات مالی ایران در خاورمیانه و آسیا است و چین در تحققِ Plan B غرب و به واسطۀ یک عنصر یک درصدی در Package تفاهم با آمریکا، سهم خود را ایفا می کند.
-
چرا تاریخِ سیاست ورزی و حکمرانی ما ناموفق است؟
چرا ایرانیان در سیاست ورزی و حکمرانی دائماً شکست خورده اند؟ کدام ویژگیها باعث میشوند که در علم، صنعت، پزشکی و ادبیات موفق باشند؟ چرا موفقیت در موارد فوق به پایداری و موفقیت و سربلندی در قدرت و سیاست ورزی نمی انجامد؟ کجا باید سراغ علتها بگردیم؟ افکار؟ فرهنگ؟ جغرافیا؟ شخصیت؟ نظام مدیریت شفاف اقتصادی؟ و یا ساختارسیاسی شمول گرا؟ و یا کدام ترکیب از این علتهای محتمل؟
-
انتخابِ توسعۀ اقتصادی به عنوان پایۀ سیاست خارجی کشور
جهانِ متکثرِ امروز، انبوهی از فرصتها را برای رشد و توسعۀ اقتصادی کشور بدون آنکه به یک قطبِ خاصی از قدرتها وابسته باشد فراهم میآورد. انتخابِ توسعۀ اقتصادی به عنوان پایۀ سیاست خارجی کشور، وزنِ سنگینِ قدرتهای بزرگ را از دوش سیاست ایران برمیدارد.
-
چرا نمیتوانیم بین المللی شویم؟
بین المللی شدن اقتصاد یک کشور، پی آمد بسیار تعیین کنندهای نه تنها در تولید و معاش، بلکه در شخصیت و رفتار آحاد یک جامعه دارد: شفافیت قوانین، مقررات، سیاست گذاری ها و آیین نامه ها.
-
چرا اقتصاد برای ما اولویت نیست؟
در کشورهایی که پدیدۀ قدرت، پخش نشده است امکان رشد و توسعه اقتصادی نیز نخواهد بود. حدود هفتاد و پنج درصد اقتصاد چین نزد بخش خصوصی است. این به این معناست که حزب کمونیست چین که نود میلیون نفرعضو دارد و کنترل اجتماعی- سیاسی جامعه را در دست دارد، حاضر شده است قدرت اقتصادی را با مردم و بخش خصوصی share کند.
-
یادداشت/
آیا آمریکا از خاورمیانه خارج میشود؟/ سیاست در قبال ایران چه خواهد بود؟
داده ها حکایت از تغییر روش ها در سیاست خارجی آمریکا نسبت به خاورمیانه دارد. حضور فیزیکی آمریکا در عراق و افغانستان هم از نظر مالی و هم از نظر مخاطرات امنیتی برای پرسنل آمریکا، بسیار پرهزینه بود.
-
یادداشت تلگرامی؛
اهمّیتِ زمان در پیشرفتِ ایران
زمان و سرعتِ تحولات علیه ماست. هیچ کشوری بدون بین المللی شدن اندیشه و عملکرد نخبگان سیاسی آن، نتوانسته است پیشرفت کند.
-
یادداشت/
چرا برخی کشورها به فکر استفاده از منابع فضایی افتاده اند؟
107 سال پیش، جمعیت جهان 1.7 میلیارد نفر بود. طی کمی بیش از یک قرن، جمعیت جهان به 7.7 میلیارد نفر رسیده است. پیش بینی سازمان ملل برای سال 2100، جمعیتی معادل 11 میلیارد نفر است. از سال 1980 تا کنون یعنی طی چهار دهه، نیمی از تمامِ منابع نفتِ جهان استفاده شده است.
-
یادداشت/
چرا ما خاورمیانه ای ها اینقدر گرفتاریم؟
مشکل عظیمتر خاورمیانه این است که فقط در راهروهای قدرت نیست که «خود ارزیابی» نفی میشود، بلکه جامعه نیز «بررسی عملکرد خود» را عیب میداند. فقط این نیست که یک مدیر، حداقل بخشی از مشکل را در شناختِ اشتباه، سیاست های نادرست وخطاهای محاسباتی خود نمیداند و دولتهای خارجی را مقصر خطاب میکند، بلکه راننده ای که دوبله پارک کرده و دو ساعت رفته، نرخ تورم را سرزنش میکند تا آنکه بپذیرد دوبله پارک کردن کارِ منطقی و صحیحی نیست.
-
یادداشت/
خطری که دانشگاههای ایران را تهدید میکند
اگر دانشگاه ها نتوانند هر سال حداقل به 20 درصد از اساتید خود فرصت استفاده از مراکز علمی و دانشگاهی جهان را بدهند و یا اساتید خارجی را در دانشکده ها به صورت مهمان بپذیرند و اینگونه فضای ساختاری یادگیری و جرح و تعدیل نظریه ها و پارادایم ها را در طیف رشته ها به وجود بیاورند، نظام دانشگاهی به واسطۀ انزوای جغرافیایی از محیط بین المللی و دور شدن از بحث و گفتگو های جهانی به محیطی بسته و تدریسِ گفتمان های نامربوط تبدیل خواهد شد.
-
یادداشت/
درس هایی از حکمرانی آلمانیها
مشارکت مردم، جریانهای حرفه ای و بخش خصوصی در فرایند تصمیم سازیهای ملی، آلمان را به کشوری منحصر به فرد در تنظیم قرارداد اجتماعی تبدیل کرده است. برخلاف کشورهای جهان سوم که تجمیعی از لایه های متناقض هستند و به سختی بتوان عملکرد افراد و دستگاهها را شناخت، آلمان شاید شفافترین کشور جهان از نظر اندیشه و تصمیم سازی تلقی شود.
-
یادداشت/
جهان، پس از کرونا چگونه خواهد بود؟
پس از کرونا، کشورها بیشتر به داخل توجه خواهند کرد و دو اقتصاد بزرگ جهان یعنی آمریکا و چین مانند گذشته به تبادل سنتی حدود 600 میلیارد دلاری گذشتۀ خود کمتر وابسته خواهند بود. زنجیره های تولید مانند گذشته صرفاً بر اساس محاسبات سود و زیان (Utilitarian benchmark) انجام نخواهد شد. حرکت آزاد سفر چند میلیارد نفری در جهانِ رشد و توسعه مانند گذشته نخواهد بود. فاصلۀ طبقاتی، فقر، بدهی و کسری بودجه عمیق تر خواهد شد. اولویت های داخلی کشورها در مجموع از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود.
-
یادداشت/
سی درس زندگی از بزرگان فرهنگ خاور دور
محمود سریع القلم عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، سی درسِ زندگی از بزرگانِ فرهنگِ خاورِ دور را برشمرد.
-
یادداشت/
نقش ناخودآگاه در توسعه یافتگی
-
یادداشت/
ترس و توسعه نیافتگی
-
کانال تلگرامی؛
هوش مصنوعی و آینده ما
-
-
سریعالقلم: به نقطه صفر در مشکلات ایران و آمریکا بازگشتهایم /نباید ناامید شویم /جریان مسلط در جامعه ایرانی رویکردی صلحآمیز دارد /تقاضای اول مردم ایران، ثبات اقتصادی است /دموکراسیسازی مثل سدسازی نیست
عمده گشایشی که در برجام قرار بود تحقق پذیرد متوجه آمریکاست و اگر آمریکا از آن خارج باشد، بقیه اعضا نقش بنیادی ندارند. اروپاییها توان اقناعی نسبت به سیاست آمریکا در رابطه با ایران را ندارند. به یک معنا ما به نقطه صفر در مشکلات ایران و آمریکا بازگشتهایم و اگر از تحریمها صحبت میشود، ناشی از این وضعیت است.
-
سریعالقلم: مسئولیت در ایران تخصصی نشده است /حکمرانی نباید تابع افراد باشد
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران گفت: حکمرانی نباید تابع افراد باشد، بلکه افراد مسئول باید اصول از پیش مشخص شده را اجرایی کنند اما در ایران به دلیل ابداع اصول، مفاهیمی از جمله ازادی، عدالت، توسعه و روابط خارجی هر هشت سال عوض می شود.
-
کانال تلگرامی؛
چگونه به قرارداد اجتماعی دست یابیم؟
-
ایرانیان: غنچه هایی که باید گُل شوند
در فضای ذهنی و روانی عموم مهاجران در کانادا و انگلستان این برداشت رسوب می کند که: من هم فرصت دارم در این کشور رشد کنم. این اتفاقات ناشی از یک قرارداد اجتماعی است که توانایی و مهارت را بر هر ویژگی فرد اولویت می دهد
-
سریعالقلم: مهمترین مشکل سیاسی در توسعه ایران عدم گردش قدرت در ایران است
کشوری که تولید ثروت نکند، نمیتواند هویت خود را حفظ کند و ریشه تولید ثروت در بخش خصوصی هر کشور است و این تجربه جهانی است. یکسانسازی ضد توسعه است و در این صورت افراد نمیتوانند خلاقیت خود را بروز بدهند.
-
کانال تلگرام؛
چرا احساس بی ثباتی می کنیم؟
-
دکتر محمود سریع القلم پاسخ می دهد:
ریشه امنیت کشور در چیست؟
نظام دوقطبی موجود در خاورمیانه به ضرر منافع اقتصادی ایران است. هدف این نظام دوقطبی، بیرون نگاه داشتن ایران از جریان فنآوری، دانش، سرمایه و مدیریت بین المللی است. هدف این است که ایرانِ موجود بماند ولی فقیر بماند. اگر ذهنیت جهانی از خود را به اقتصادی، علمی و فنآوری سوق دهیم، هم ثروت تولید خواهیم کرد و هم بنابراین، امنیت خواهیم داشت.
-
کانال تلگرام نویسنده؛
آنچه از رییس جمهور آلمان آموختم
وضعیت هیچ کشوری تصادفی نیست. حداقل، علم و تاریخ به ما میگویند که حکمرانی مطلوب و حکومت قاعده و قانون در نهایت تابع قابلیتهای قوه مقننه یک کشور است
-
-
-
یادداشتی از دکتر محمود سریع القلم:
رضایت مردم، مهمترین پایۀ امنیت ملی
تاریخ روابط بینالملل نشان میدهد که در فرآیند حل و فصل موضوعات مهم، حداقل تبلیغات بکار گرفته میشود.
-
برای مدرن شدن کشور چه باید کرد؟
بی عدالتی، فساد مالی، رانت، ورود عدهای خاص به حوزههای دولتی و کتمان واقعیتها از جمله زمینههایی بودند که باعث شدند تا سیستم پهلوی دوم علی رغم کارهای عمرانی نتواند تداوم پیدا کند.
-
یادداشتی از دکتر محمود سریع القلم:
هدف دولت در چهار سال دوم چه باشد؟
هدف و اولویت دولت حسن روحانی در چهار سال دوم چه می تواند باشد؟ این سئوالیست که دکتر محمود سریع القلم با بیان دو مثال به آن پاسخ داده است.
-
-
هزینه چین و آمریکا در دیپلماسی عمومی و محدودیتهای رسانهای ایران
با توجه به محدودیتهای رسانهای ایران، طرفهای مقابل در مقیاس بینالمللی فعالیت میکنند و ذهنیت میسازند. این ذهنیت نه تنها، سیاست خارجی را دچار اختلال و بحرانهای روزمره میکند بلکه در حوزۀ اقتصادی نیز مانع از ورود جدی و پایدار سرمایهگذارن و شرکتها میشود.
-
یادداشت جدید دکتر محمود سریع القلم؛
چگونه مشکلات سیاست خارجی را کاهش دهیم؟
-
دکتر محمود سریع القلم
ایران باید قدرت منطقهای شود
چرا از جیبوتی گرفته تا همسایگان بزرگ و قدرتهای جهانی ما را نفی میکنند؟ چرا تقریباً همه اعضای سازمان کنفرانس اسلامی علیه ایران رأی دادند؟