به گزارش خبرنگار ایرنا؛ جنگنده های رژیم بعث عراق صبحگاه 31 تیرماه سال 67 بر فراز غرب کرمانشاه جولان دادند و اوج نفرت و کینه خود را از مقاومت مردم این منطقه در برابر تجاوز دشمنان با ریختن بمب های سفید حاوی مواد شیمیایی اعصاب به نمایش گذاشتند.
روستای زرده از توابع شهرستان دالاهو در 40 کیلومتری شهر کرند غرب و در 140 کیلومتری غرب شهر کرمانشاه واقع شده و براساس آمارها اکنون یک هزار و 500 نفر جمعیت دارد که به گفته اهالی حدود یک هزار و 500 نفر نیز از این روستا مهاجرت کرده اند.
علاو بر زرده، روستاهای نساردیره در گیلانغرب و بخشی از شهرستان های ثلاث و باباجانی و سرپل ذهاب نیز در 31 تیرماه سال 67 آماج بمب های شیمایی رژیم بعث قرار گرفت.
برای رفتن به زرده باید از شهر کرند غرب گذشت و با عبور از گردنه پاطاق از مسیر 2 راهی ریجاب عازم این روستا شد.
ریجاب شهری پر از باغ و درخت، یکی از مناطق خوش آب و هوای استان کرمانشاه است که در دل گرمای تابستانی هوای متبوع و خنک تری نسبت به سایر مناطق دارد.
جاده منتهی به زرده اگرچه آسفالت است اما پر از چاله و شیب های تند و پیچ های خطرناک است و در بخش هایی جاده باریک می شود.
روستای زرده به کوه 'بای کوان' و 'قلعه یزگرد' تکیه زده و در روبروی روستا نیز تپه ماهورهایی جلوه نمایی می کند.
امروز ساکنان زرده اگرچه غم بمباران شیمیایی را هیچگاه فراموش نمی کنند و با هر سرفه ای به یاد آن صبح دهشناک می افتند اما زلزله سال گذشته نیز بخش زیادی از خانه های آنان را بر سرشان آوار کرد و امروز به دنبال بازسازی منازلشان هستند.
بخشی از روستا به محل دپوی مصالح ساختمانی تبدیل شده و ساخت و ساز در حال رونق گرفتن است، برخی از مردم خود شخصا اقدام به بازسازی خانه هایشان می کنند و بخشی نیز توسط بنیاد مسکن ساخته می شود.
در آستانه سالگرد بمباران شیمیایی روستای زرده با بخشداری مرکزی دالاهو راهی روستا می شویم تا از نزدیک درد دل های مردم را بشنویم.
مردم روستا برای شرکت در مراسم ختم یکی از اهالی تجمع کرده بودند و فرصت را مغتنم شمردیم و با آنان گفت و گو کردیم که از حضور ما استقبال کردند و مسائل، مشکلات و دغدغه های خود را برای انعکاس به مسئولان به ما گفتند.
دنبال جانبازانی بودیم که در منزل بستری باشند و با اکسیژن تنفس کنند تا زندگی سخت آنان را به تصویر بکشیم اما اهالی گفتند چنین افرادی یا شهید شده اند و یا به دلیل نبود امکانات درمانی در روستا مهاجرت کرده اند و کسی با این مشخصات اکنون در روستا زندگی نمی کند.
یحیی کریم، یکی از اعضای شورای اسلامی روستا نیز ما را همراهی کرد تا با مسائل و مشکلات مردم از نزدیک آشنا شویم.
**حقوقم کم و توان کار ندارم
در ابتدای حضور در میان مردم، پیرمردی با بیش از 60 سال سن که حرف های زیادی برای زدن داشت به ما نزدیک شد و گفت: در روز بمباران شیمیایی آنقدر حالم وخیم بود که توسط اهالی به بیمارستان منتقل شدم و اکنون نیز دچار تنگی نفس می شوم و ریه هایم ناراحت است.
فرامرز رستمی افزود: جانباز 15 درصد هستم و ماهانه 10 میلیون ریال حقوق دارم اما کفاف زندگیم را نمی دهد و بخش زیادی را باید هزینه دارو و درمان ناشی از بمب های شیمیایی کنم.
وی اضافه کرد که در بمباران شیمیایی خودم و دخترم جانباز شدیم و خواهرم و دخترش نیز شهید شدند.
وی از زلزله سال گذشته نیز دچار خسارت شده و تصریح کرد: هفت ماه است خانه ام تخریب شده و اکنون بلاتکلیف هستم و درخواست بازسازی از مسئولان را تا قبل از فصل سرما دارم.
وی می گوید اکنون در مکانی نامناسب زندگی می کنم که هر روز مورد هجوم مار قرار می گیریم و جانمان تهدید می شود.
صیدمحمدی بخشدار مرکزی دالاهو در پاسخ به وضعیت ساخت و سازها می گوید زلزله به پایین روستا خسارت وارد کرده و تصمیم گرفته ایم کاملا این بخش از روستا را جابجا کنیم.
** تعیین تکلیف پرونده جانبازی مردم مطالبه عمومی
سیدجبار حسسینی جانباز 50 درصد که هم در بمباران شیمیایی و هم در جبهه مجروح شده است می گوید در بمباران سال 67 خودم شیمیایی شدم و 27 نفر از اقوام هم به درجه شهادت نائل آمدند.
وی افزود: صبح 31 تیر سه جنگنده رژیم بعث عراق سه نقطه از روستای زرده را بمباران کردند و مابقی بمب های شیمیایی خود را در دره های پایین روستا رها کردند تا اگر مردم از روستا فرار کنند در این دره ها گرفتار شوند و جان سالم به در نبرند.
وی اظهار داشت: ما فکر می کردیم این جنگنده ها ترکش رها می کنند اما پس از رها کردن چند بسته سفید روستا را ترک کردند و بعد متوجه شدیم که بمب های سفید حاوی گاز شیمیایی اعصاب بوده است.
وی همچنین گفت: یکی از جنگنده ها چشمه آب روستا را بمباران کرد و مردم شیمیایی شده برای نجات جان خود به آب چشمه پناه آوردند اما نمی دانستند که چشمه نیز به گاز اعصاب آلوده شده است و به این ترتیب آمار تلفات در روستا بالا رفت.
این جانباز 50 درصد اهل روستای زرده در ادامه گفت: در روز بمباران افرادی از سایر مناطق استان کرمانشاه و دیگر استان ها به روستای زرده که دارای اماکن گردشگری است، آمده بودند که براثر بمباران 275 نفر شهید شدند که از این تعداد 55 نفر اهل روستای زرده هستند.
حسینی به نکته دیگری نیز اشاره می کند و می گوید اغلب مردم روستا در پشت بام خوابیده بودند و با شنیدن صدای جنگنده های رژیم بعث سراسیمه برای نجات جان خود از پشت بام سقوط کردند که برخی از آنها اکنون مجروح شده اند و بلاتکلیف هستند و حقوق و مزایایی ندارند.
**سند و مدرک بالینی در دست نداریم
این جانباز روستای زرده در ادامه گفت: در زمان وقوع بمباران ما مشغول رسیدگی به حال مصدومان و خاکسپاری شهدا بودیم و فرصت جمع آوری برگه معاینه بالینی پیدا نکردیم که بنیاد شهید برای تحت پوشش بردن مصدومان از ما برگه بالینی می خواهد.
حسینی افزود: زده بمباران شده بود و منافقین نیز اطراف روستا را محاصره کرده بودند و ما امکان هیچ گونه ارتباطی با مرکز شهرستان و استان نداشتیم.
او گفت: ما 55 نفر را در روستا به خاک سپردیم که فاقد هرگونه مدارک بالینی بودند.
وی در مورد وضعیت جسمانی خود نیز گفت: در حالت عادی مشکل چندانی ندارم اما در زمان بروز گرد و خاک ، به شدت سرفه می کنم و ریه ام تحریک می شود و علاوه بر این دستگاه گوارشم نیز اذیت می شود.
وی بر تعیین تکلیف افرادی که هنوز زیرپوشش بنیاد شهید نرفته اند تاکید کرد و گفت: اواخر سال گذشته پرونده 600 نفر را در کمیسیون مطرح و بررسی کردند اما هنوز نتایج آن را به ما اعلام نکرده اند.
وی گفت: درخواست ما از بنیاد شهید پرداخت هزینه درمان جانبازان شیمیایی است چرا که هزینه ها خیلی بالا است و اگر دفترچه ای به ما بدهند که بتوانیم به صورت رایگان درمان شویم بخشی از مشکلات ما برطرف می شود.
وی همچنین از مسئولان بنیاد شهید خواست که افرادی را که زیرپوشش نیستند را بدون مدرک بالینی زیرپوشش ببرند چرا که برای همگان آشکار است که زرده بمباران شیمیایی شده است.
** زرده بعد از 30 سال همچنان مظلوم و ناشناخته
عیسو حیدری از دیگر اهالی زرده نیز می گوید در زمان بمباران در روستا بودم و مجروح شدم و با حال بدی که داشتم به خاکسپاری شهدا کمک کردم و دنبال تشکیل پرونده برای خودم نبودم و امروز فاقد پرونده هستم.
او می گوید:90 نفر از اهالی روستا به تهران رفتیم و درخواست تشکیل کمیسیون دادیم و اکنون بلاتکلیف هستیم و تاکنون نتیجه ای نگرفتیم.
او وقوع زلزله را نیز منجر به بروز مشکلاتی برای مردم دانست و گفت: اغلب خانه های مردم تخریب شده و متاسفانه بنیاد شهید برای بازسازی این خانه ها کاری نکرده است.
در زلزله سال قبل روستای زرده تلفات انسانی نداشت اما به گفته اهالی 150 واحد مسکونی تخریب شده و نیاز به بازسازی دارد.
** جاده، فاضلاب و گاز نیاز اصلی مردم زرده
یکی از اعضای شورای اسلامی روستای زرده نیز با اشاره به زلزله 7.3 ریشتری 21 آبان سال 96 گفت: اگرچه در روستا خسارت جانی نداشتیم اما خانه های زیادی تخریب شده و باید به سرعت بازسازی شود.
یحیی حیدری به برخی از مشکلات روستا نیز اشاره کرد و افزود: این روستا فاقد سیستم فاضلاب است، گاز طبیعی ندارد و جاده آن نیز مساعد نیست.
وی اظهار داشت: در کنار نبود این امکانات، روستای زرده آب لوله کشی، برق، تلفن و اینترنت دارد و آنتن دهی شبکه تلفن همراه نیز در این روستا مطلوب است.
وی افزود: زرده خانه بهداشت دارد و مدرسه تا مقطع متوسطه دوم نیز در روستا فعال است.
او بیان کرد: بنیاد مسکن فعالیت های خود را برای بازسازی خانه های تخریبی شروع کرده اما روند بازسازی کند است و نیاز به تسریع دارد.
وی به دو دستگی میان مردم برای انتقال زرده پایین به ابتدای روستا اشاره کرد و گفت: عده ای مردم برای انتقال اعلام آمادگی کرده و عده ای دیگر حاضر به ترک نیستند و این دو دستگی مانع از تعیین تکلیف بازسازی در روستا شده است.
وی شغل اغلب مردم را کشاورزی و دامداری دانست و گفت: در سال های اخیر باغات زیتون نیز در این منطقه توسعه پیدا کرده و از مسئولان درخواست می کنیم برای اشتغالزایی مردم تدابیری بیاندیشند.
این عضو شورای اسلامی روستای زرده اضافه کرد: با وجود اینکه روستا بمباران شیمیایی شده اما آب و خاک روستا آلوده نیست و براساس آزمایش هایی که انجام شده هیچ گونه آلودگی در آب و خاک این روستا مشاهده نمی شود.
** بازسازی خانه های تخریبی نیاز جدی مردم
پرستو کریمی یکی از خانم های خانه دار روستا که مشغول شستشوی لباس در مقابل یکی از کانکس های محل سکونتش است نیز می گوید خانه اش براثر زلزله سال گذشته تخریب شده و اکنون در کانکس زندگی می کند.
او اظهار داشت: هرطوری باشد گرما را تحمل می کنیم و انتظار داریم قبل از رسیدن فصل بارش و سرما خانه ها را بازسازی کنند.
او خود خانواده شهید است و می گوید همسرش در اثر بمباران شیمیایی ریه اش مصدوم شده و به سختی تنفس می کند.
او اضافه کرد: 5درصد جانبازی به شوهرم تعلق گرفته و به ما حقوق نمی دهند و برای امرار معاش با مشکل مواجه هستیم.
وی خواستار برقراری حقوق و مزایا برای خانواده اش از سوی بنیاد شهید شد و گفت: باتوجه به هزینه های بالای درمان نیاز به دفترچه ای داریم که به صورت رایگان امورات مربوط به درمان را انجام دهیم.
او وضعیت کلی روستا را نیز نامطلوب دانست و گفت: از مسئولان درخواست رسیدگی به وضعیت رفاهی مردم را داریم.
**هزینه های درمان بالا است
گل بانو خانی پیرزنی اهل روستای زرده که در منزلش پذیرای ما بود می گوید در حادثه بمباران مصدوم شدم و اکنون 30 درصد جانبازی دارم و ماهانه هشت میلیون ریال حقوق دارم که متاسفانه کفاف زندگی را نمی دهد.
وی افزود: شوهرم در بمباران 40 درصد جانباز شد و چهار سال پیش فوت کرد.
وی گفت: براثر بمباران ریه ام مشکل دارد و به سختی تنفس می کنم و هزینه ها درمان نیز بالا است و بخش زیادی از حقوقم را هزینه درمان می کنم.
وی می گوید از چهار سال پیش خودم نیز فلج شده ام و در زلزله سال گذشته نیز خانه ام تخریب شده و هنوز بازسازی نکرده ایم.
** زرده پایین را خالی از سکنه نکنند
با یکی از جوانان روستا در خانه اش هم صحبت شدیم و توضیح داد: مسئولان به ما اعلام کرده اند که قصد تخلیه کامل روستای زرده پایین و انتقال مردم به مکانی در ابتدای روستا را دارند که این کار به صلاح نیست.
شمس الله کرمی که خود را دانشجوی رشته زبان انگلیسی معرفی کرد، افزود: ما سال ها در این محل سکونت داریم و از سوی دولت زیرساخت های آب، برق، تلفن و اینترنت برای ما ایجاد شده و اکنون صلاح نیست همه این امکانات را جا بگذاریم و به مکان دیگری که فاقد امکانات است، کوچ کنیم.
وی اظهار داشت: دولت هزینه های زیادی برای ایجاد زیرساخت در زرده پایین کرده و مردم هم به این محل عادت کرده اند و در صورت تخلیه تا 2 سال زندگی مردم شکل نمی گیرد و آواره می شویم.
وی از مسئولان خواست خانه های تخریب شده در زرده پایین را بازسازی کنند تا مردم هرچه سریعتر وارد خانه های خود شوند.
وی همچنین در مورد وضعیت مصدومان شیمیایی نیز گفت: مدتی قبل کمیسیون پزشکی تشکیل دادند و قرار شد همه را تحت پوشش ببرند اما هنوز مشخص نشده است.
کرمی افزود: در زمان بمباران مردم در حال خاکسپاری شهدا و انتقال مصدومان به بیمارستان بودند و امکان گرفتن سند و مدرک نداشتن و بیمارستان هم به صورت جمعی به آنها مدرک داده که امیدواریم بنیاد شهید این مدارک را از مردم قبول کند و آنها را زیر پوشش ببرد.
** مصدومان شیمیایی زیر پوشش حمایتی هستند
برای مطلع شدن از آخرین وضعیت تشکیل کمیسیون های پزشکی و اقدام های دولت برای مردم روستای شیمیایی زلزله زده زرده به سراغ مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان کرمانشاه رفتیم تا جویای وضعیت مردم روستا شویم.
حجت‌الاسلام هادی عسکری ابتدا آماری از پرونده های تشکیل شده ارائه داد و افزود: ما 36 مزار شهید بمباران شیمیایی 31 تیر ماه سال 67 در روستای زرده داریم و برای 352 نفر نیز از اهالی این روستا پرونده جانبازی تشکیل شده است.
وی اظهار داشت: ما این تعداد پرونده در استان داریم شاید تعدادی در خارج از استان پرونده داشته باشند که جزو آمار استان کرمانشاه نیستند.
وی اضافه کرد: علاوه بر زرده ما در روستای نسار دیره گیلانغرب هم سه شهید و 598 جانباز ناشی از بمباران شیمیایی دارای پرونده داریم.
او به اقدام های انجام شده برای مصدومان شیمیایی این روستاها نیز اشاره کرد و گفت: سال گذشته هشت کمیسیون پزشکی برای تعیین تکلیف مردم با حضور بیش از پنج هزار و 800 نفر در روستای زرده و پنج کمیسیون در روستای نساره دیره برگزار کردیم.
وی با اشاره به گذشت 30 سال از بمباران شیمیایی زرده، گفت: افرادی داریم که مدعی مصدومیت براثر شیمیایی هستند که ما برای سنجیدن صحت و سقم این ادعا برای آنها سال 96 کمیسیون معاینه ای با حضور پزشکان متخصص در محل روستا برگزار کردیم که هنوز نتایج آن به ما اعلام نشده است.
او تصریح کرد: در مجموع 2 هزار و 400 نفر شامل یک هزار و 200 نفر در زرده و یک هزا رو 200 نفر نیز در نساره دیره در این کمیسیون ها توسط 2 تیم پزشکی مورد معاینه قرار گرفتند.
او گفت: یک گروه پزشکی نیز در شهرستان ثلاث باباجانی یک کمیسیون برای معاینه 235 نفر تشکیل شد.
** به خانواده شهدا و جانبازان خدمات می دهیم
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان کرمانشاه در ادامه این گفت و گو گفت: ما هیچ تفاوتی بین جانبازان شیمیایی و خانواده های شهدا بمباران شیمیایی قائل نیستیم و مانند سایر خانواده ها شهدا و جانبازان دفاع مقدس به آنها خدمات ارائه می دهیم.
حجت الاسلام عسکری افزود: افرادی هم که مدعی مصدومیت هستند ابتدا در کمیسیون بررسی آسیب ها توسط پزشکان مورد معاینه قرار می گیرند و اگر پزشکان مصدومیت آنها براثر بمباران شیمیایی را تایید کنند ما می پذیریم.
او مبنا و معیار بنیاد شهید را نتایج کمیسیون های پزشکی و تایید پزشکان متخصص دانست و گفت: ما دخل و تصرفی در نتایج معاینات تخصصی نداریم.
وی افزود: اگر فردی در این کمیسیون اولیه بررسی توسط پزشکان تایید شود برای معاینات بعدی معرفی می شود و در صورت تایید در تمام مراحل ما برایش پرونده جانبازی تشکیل می دهیم.
وی اما می گوید که روستای زرده توسط بمب اعصاب شیمیایی شده و براساس آنچه پزشکان می گویند، گاز اعصاب معمولا در همان زمان انتشار منجر به مرگ می شود و در سال های بعد عوارضی به جا نمی گذارد.
وی با بیان اینکه افرادی که فاقد مدارک بالینی هستند را نیز برای حضور در معاینات اولیه پذیرش کردیم، گفت: همه افراد دارای مدرک و فاقد مدرک در این معاینات اولیه حضور داشتند و در صورت یکه کمیسیون پزشکی مصدومیت آنها براثر بمب شیمیایی را تایید کند ما مشکلی برای زیر پوشش بردن آنها نداریم.
وی همچنین در مورد تعیین درصد جانبازان نیز گفت: درصد را کمیسیون پزشکی تعیین می کند و ما در آن دخیل نیستیم و براساس میزان صدمه ای که فرد دیده د درصد به او تعلق می گیرد.
وی تصریح کرد: هزینه های درمانی همه افراد جانباز روستای زرده از پنج تا 70 درصد را تقبل می کنیم و در ارائه خدمات به آنها مانند سایر جانبازان توجه می کنیم.
او گفت: این جانبازان هم بیمه پایه و هم بیمه تکمیلی دارند و هیچ مشکلی برای حمایت های درمانی از آنها نداریم.
** دستگاه های خدمات رسان مسئول رسیدگی به روستا
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان کرمانشاه در بخش پایانی این گفت و گو گفت: این اداره کل متولی ساخت و ساز و توسعه و آبادانی روستاها نیست و متولیان امر باید نسبت به ارائه خدمات به مردم روستا تلاش کنند.
حجت‌الاسلام هادی عسکری افزود: دستگاه های خدمات رسان باید به این روستا توجه کنند و نسبت به ارائه خدمات به آنان تلاش نمایند.
او در ادامه گفت: بنیاد شهید به صورت متمرکز همه خانواده شهدا و جانبازان را زیرپوشش بیمه حوادث و عمر برده که در حادثه زلزله سال گذشته استان به خانواده های آسیب دیده تا سقف 350 میلیون ریال غرامت پرداخت شده است.
وی تصریح کرد: بابت غرامت ناشی از زلزله 430 میلیارد ریال به خسارت دیدگان مناطق زلزله زده استان که زیرپوشش خدمات بنیاد شهید و امور ایثارگران ستند، پرداخت شد.
او همچنین به پرداخت وام قرض الحسنه مسکن به جانبازان نیز اشاره کرد و افزود: در مرکز استان 70 میلیون ریال، شهرستان ها 630 میلیون ریال و در روستاها هم 350 میلیون ریال با بازپرداخت 20 ساله پرداخت می کنیم.
او گفت: برای ارائه خدمات به خانواده های شهدا و جانبازانی که زیرپوشش حمایتی ما هستند هیچ مشکلی نداریم و از دیگر دستگاه ها هم درخواست می کنیم به سایر بخش های رفاهی روستا توجه داشته باشند.
استان 2 میلیون نفری کرمانشاه، 9 هزار و 800 شهید تقدیم انقلاب و اسلام کرده است و اکنون 32 هزار نفر از حدود سه میلیون نفر جانبازان و خانواده های شهدای کشور، زیرپوشش بنیاد شهید استان کرمانشاه هستند.
21 هزار و 600 جانباز و هزار و 800 آزاده هم تنها گوشه ای از جانفشانی مردم استان کرمانشاه برای انقلاب اسلامی بوده است.
استان کرمانشاه 371 کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق دارد که در طول هشت سال جنگ تحمیلی به صورت مستقیم درگیر جنگ بود.
3033/8066
گزارش از فرزاد نویدی
انتهای پیام روستای زرده از توابع شهرستان دالاهو در 40 کیلومتری شهر کرند غرب و در 140 کیلومتری غرب شهر کرمانشاه واقع شده و براساس آمارها اکنون یک هزار و 500 نفر جمعیت دارد که به گفته اهالی حدود یک هزار و 500 نفر نیز از این روستا مهاجرت کرده اند.
علاو بر زرده، روستاهای نساردیره در گیلانغرب و بخشی از شهرستان های ثلاث و باباجانی و سرپل ذهاب نیز در 31 تیرماه سال 67 آماج بمب های شیمایی رژیم بعث قرار گرفت.
برای رفتن به زرده باید از شهر کرند غرب گذشت و با عبور از گردنه پاطاق از مسیر 2 راهی ریجاب عازم این روستا شد.
ریجاب شهری پر از باغ و درخت، یکی از مناطق خوش آب و هوای استان کرمانشاه است که در دل گرمای تابستانی هوای متبوع و خنک تری نسبت به سایر مناطق دارد.
جاده منتهی به زرده اگرچه آسفالت است اما پر از چاله و شیب های تند و پیچ های خطرناک است و در بخش هایی جاده باریک می شود.
روستای زرده به کوه 'بای کوان' و 'قلعه یزگرد' تکیه زده و در روبروی روستا نیز تپه ماهورهایی جلوه نمایی می کند.
امروز ساکنان زرده اگرچه غم بمباران شیمیایی را هیچگاه فراموش نمی کنند و با هر سرفه ای به یاد آن صبح دهشناک می افتند اما زلزله سال گذشته نیز بخش زیادی از خانه های آنان را بر سرشان آوار کرد و امروز به دنبال بازسازی منازلشان هستند.
بخشی از روستا به محل دپوی مصالح ساختمانی تبدیل شده و ساخت و ساز در حال رونق گرفتن است، برخی از مردم خود شخصا اقدام به بازسازی خانه هایشان می کنند و بخشی نیز توسط بنیاد مسکن ساخته می شود.
در آستانه سالگرد بمباران شیمیایی روستای زرده با بخشداری مرکزی دالاهو راهی روستا می شویم تا از نزدیک درد دل های مردم را بشنویم.
مردم روستا برای شرکت در مراسم ختم یکی از اهالی تجمع کرده بودند و فرصت را مغتنم شمردیم و با آنان گفت و گو کردیم که از حضور ما استقبال کردند و مسائل، مشکلات و دغدغه های خود را برای انعکاس به مسئولان به ما گفتند.
دنبال جانبازانی بودیم که در منزل بستری باشند و با اکسیژن تنفس کنند تا زندگی سخت آنان را به تصویر بکشیم اما اهالی گفتند چنین افرادی یا شهید شده اند و یا به دلیل نبود امکانات درمانی در روستا مهاجرت کرده اند و کسی با این مشخصات اکنون در روستا زندگی نمی کند.
یحیی کریم، یکی از اعضای شورای اسلامی روستا نیز ما را همراهی کرد تا با مسائل و مشکلات مردم از نزدیک آشنا شویم.
**حقوقم کم و توان کار ندارم
در ابتدای حضور در میان مردم، پیرمردی با بیش از 60 سال سن که حرف های زیادی برای زدن داشت به ما نزدیک شد و گفت: در روز بمباران شیمیایی آنقدر حالم وخیم بود که توسط اهالی به بیمارستان منتقل شدم و اکنون نیز دچار تنگی نفس می شوم و ریه هایم ناراحت است.
فرامرز رستمی افزود: جانباز 15 درصد هستم و ماهانه 10 میلیون ریال حقوق دارم اما کفاف زندگیم را نمی دهد و بخش زیادی را باید هزینه دارو و درمان ناشی از بمب های شیمیایی کنم.
وی اضافه کرد که در بمباران شیمیایی خودم و دخترم جانباز شدیم و خواهرم و دخترش نیز شهید شدند.
وی از زلزله سال گذشته نیز دچار خسارت شده و تصریح کرد: هفت ماه است خانه ام تخریب شده و اکنون بلاتکلیف هستم و درخواست بازسازی از مسئولان را تا قبل از فصل سرما دارم.
وی می گوید اکنون در مکانی نامناسب زندگی می کنم که هر روز مورد هجوم مار قرار می گیریم و جانمان تهدید می شود.
صیدمحمدی بخشدار مرکزی دالاهو در پاسخ به وضعیت ساخت و سازها می گوید زلزله به پایین روستا خسارت وارد کرده و تصمیم گرفته ایم کاملا این بخش از روستا را جابجا کنیم.
** تعیین تکلیف پرونده جانبازی مردم مطالبه عمومی
سیدجبار حسسینی جانباز 50 درصد که هم در بمباران شیمیایی و هم در جبهه مجروح شده است می گوید در بمباران سال 67 خودم شیمیایی شدم و 27 نفر از اقوام هم به درجه شهادت نائل آمدند.
وی افزود: صبح 31 تیر سه جنگنده رژیم بعث عراق سه نقطه از روستای زرده را بمباران کردند و مابقی بمب های شیمیایی خود را در دره های پایین روستا رها کردند تا اگر مردم از روستا فرار کنند در این دره ها گرفتار شوند و جان سالم به در نبرند.
وی اظهار داشت: ما فکر می کردیم این جنگنده ها ترکش رها می کنند اما پس از رها کردن چند بسته سفید روستا را ترک کردند و بعد متوجه شدیم که بمب های سفید حاوی گاز شیمیایی اعصاب بوده است.
وی همچنین گفت: یکی از جنگنده ها چشمه آب روستا را بمباران کرد و مردم شیمیایی شده برای نجات جان خود به آب چشمه پناه آوردند اما نمی دانستند که چشمه نیز به گاز اعصاب آلوده شده است و به این ترتیب آمار تلفات در روستا بالا رفت.
این جانباز 50 درصد اهل روستای زرده در ادامه گفت: در روز بمباران افرادی از سایر مناطق استان کرمانشاه و دیگر استان ها به روستای زرده که دارای اماکن گردشگری است، آمده بودند که براثر بمباران 275 نفر شهید شدند که از این تعداد 55 نفر اهل روستای زرده هستند.
حسینی به نکته دیگری نیز اشاره می کند و می گوید اغلب مردم روستا در پشت بام خوابیده بودند و با شنیدن صدای جنگنده های رژیم بعث سراسیمه برای نجات جان خود از پشت بام سقوط کردند که برخی از آنها اکنون مجروح شده اند و بلاتکلیف هستند و حقوق و مزایایی ندارند.
**سند و مدرک بالینی در دست نداریم
این جانباز روستای زرده در ادامه گفت: در زمان وقوع بمباران ما مشغول رسیدگی به حال مصدومان و خاکسپاری شهدا بودیم و فرصت جمع آوری برگه معاینه بالینی پیدا نکردیم که بنیاد شهید برای تحت پوشش بردن مصدومان از ما برگه بالینی می خواهد.
حسینی افزود: زده بمباران شده بود و منافقین نیز اطراف روستا را محاصره کرده بودند و ما امکان هیچ گونه ارتباطی با مرکز شهرستان و استان نداشتیم.
او گفت: ما 55 نفر را در روستا به خاک سپردیم که فاقد هرگونه مدارک بالینی بودند.
وی در مورد وضعیت جسمانی خود نیز گفت: در حالت عادی مشکل چندانی ندارم اما در زمان بروز گرد و خاک ، به شدت سرفه می کنم و ریه ام تحریک می شود و علاوه بر این دستگاه گوارشم نیز اذیت می شود.
وی بر تعیین تکلیف افرادی که هنوز زیرپوشش بنیاد شهید نرفته اند تاکید کرد و گفت: اواخر سال گذشته پرونده 600 نفر را در کمیسیون مطرح و بررسی کردند اما هنوز نتایج آن را به ما اعلام نکرده اند.
وی گفت: درخواست ما از بنیاد شهید پرداخت هزینه درمان جانبازان شیمیایی است چرا که هزینه ها خیلی بالا است و اگر دفترچه ای به ما بدهند که بتوانیم به صورت رایگان درمان شویم بخشی از مشکلات ما برطرف می شود.
وی همچنین از مسئولان بنیاد شهید خواست که افرادی را که زیرپوشش نیستند را بدون مدرک بالینی زیرپوشش ببرند چرا که برای همگان آشکار است که زرده بمباران شیمیایی شده است.
** زرده بعد از 30 سال همچنان مظلوم و ناشناخته
عیسو حیدری از دیگر اهالی زرده نیز می گوید در زمان بمباران در روستا بودم و مجروح شدم و با حال بدی که داشتم به خاکسپاری شهدا کمک کردم و دنبال تشکیل پرونده برای خودم نبودم و امروز فاقد پرونده هستم.
او می گوید:90 نفر از اهالی روستا به تهران رفتیم و درخواست تشکیل کمیسیون دادیم و اکنون بلاتکلیف هستیم و تاکنون نتیجه ای نگرفتیم.
او وقوع زلزله را نیز منجر به بروز مشکلاتی برای مردم دانست و گفت: اغلب خانه های مردم تخریب شده و متاسفانه بنیاد شهید برای بازسازی این خانه ها کاری نکرده است.
در زلزله سال قبل روستای زرده تلفات انسانی نداشت اما به گفته اهالی 150 واحد مسکونی تخریب شده و نیاز به بازسازی دارد.
** جاده، فاضلاب و گاز نیاز اصلی مردم زرده
یکی از اعضای شورای اسلامی روستای زرده نیز با اشاره به زلزله 7.3 ریشتری 21 آبان سال 96 گفت: اگرچه در روستا خسارت جانی نداشتیم اما خانه های زیادی تخریب شده و باید به سرعت بازسازی شود.
یحیی حیدری به برخی از مشکلات روستا نیز اشاره کرد و افزود: این روستا فاقد سیستم فاضلاب است، گاز طبیعی ندارد و جاده آن نیز مساعد نیست.
وی اظهار داشت: در کنار نبود این امکانات، روستای زرده آب لوله کشی، برق، تلفن و اینترنت دارد و آنتن دهی شبکه تلفن همراه نیز در این روستا مطلوب است.
وی افزود: زرده خانه بهداشت دارد و مدرسه تا مقطع متوسطه دوم نیز در روستا فعال است.
او بیان کرد: بنیاد مسکن فعالیت های خود را برای بازسازی خانه های تخریبی شروع کرده اما روند بازسازی کند است و نیاز به تسریع دارد.
وی به دو دستگی میان مردم برای انتقال زرده پایین به ابتدای روستا اشاره کرد و گفت: عده ای مردم برای انتقال اعلام آمادگی کرده و عده ای دیگر حاضر به ترک نیستند و این دو دستگی مانع از تعیین تکلیف بازسازی در روستا شده است.
وی شغل اغلب مردم را کشاورزی و دامداری دانست و گفت: در سال های اخیر باغات زیتون نیز در این منطقه توسعه پیدا کرده و از مسئولان درخواست می کنیم برای اشتغالزایی مردم تدابیری بیاندیشند.
این عضو شورای اسلامی روستای زرده اضافه کرد: با وجود اینکه روستا بمباران شیمیایی شده اما آب و خاک روستا آلوده نیست و براساس آزمایش هایی که انجام شده هیچ گونه آلودگی در آب و خاک این روستا مشاهده نمی شود.
** بازسازی خانه های تخریبی نیاز جدی مردم
پرستو کریمی یکی از خانم های خانه دار روستا که مشغول شستشوی لباس در مقابل یکی از کانکس های محل سکونتش است نیز می گوید خانه اش براثر زلزله سال گذشته تخریب شده و اکنون در کانکس زندگی می کند.
او اظهار داشت: هرطوری باشد گرما را تحمل می کنیم و انتظار داریم قبل از رسیدن فصل بارش و سرما خانه ها را بازسازی کنند.
او خود خانواده شهید است و می گوید همسرش در اثر بمباران شیمیایی ریه اش مصدوم شده و به سختی تنفس می کند.
او اضافه کرد: 5درصد جانبازی به شوهرم تعلق گرفته و به ما حقوق نمی دهند و برای امرار معاش با مشکل مواجه هستیم.
وی خواستار برقراری حقوق و مزایا برای خانواده اش از سوی بنیاد شهید شد و گفت: باتوجه به هزینه های بالای درمان نیاز به دفترچه ای داریم که به صورت رایگان امورات مربوط به درمان را انجام دهیم.
او وضعیت کلی روستا را نیز نامطلوب دانست و گفت: از مسئولان درخواست رسیدگی به وضعیت رفاهی مردم را داریم.
**هزینه های درمان بالا است
گل بانو خانی پیرزنی اهل روستای زرده که در منزلش پذیرای ما بود می گوید در حادثه بمباران مصدوم شدم و اکنون 30 درصد جانبازی دارم و ماهانه هشت میلیون ریال حقوق دارم که متاسفانه کفاف زندگی را نمی دهد.
وی افزود: شوهرم در بمباران 40 درصد جانباز شد و چهار سال پیش فوت کرد.
وی گفت: براثر بمباران ریه ام مشکل دارد و به سختی تنفس می کنم و هزینه ها درمان نیز بالا است و بخش زیادی از حقوقم را هزینه درمان می کنم.
وی می گوید از چهار سال پیش خودم نیز فلج شده ام و در زلزله سال گذشته نیز خانه ام تخریب شده و هنوز بازسازی نکرده ایم.
** زرده پایین را خالی از سکنه نکنند
با یکی از جوانان روستا در خانه اش هم صحبت شدیم و توضیح داد: مسئولان به ما اعلام کرده اند که قصد تخلیه کامل روستای زرده پایین و انتقال مردم به مکانی در ابتدای روستا را دارند که این کار به صلاح نیست.
شمس الله کرمی که خود را دانشجوی رشته زبان انگلیسی معرفی کرد، افزود: ما سال ها در این محل سکونت داریم و از سوی دولت زیرساخت های آب، برق، تلفن و اینترنت برای ما ایجاد شده و اکنون صلاح نیست همه این امکانات را جا بگذاریم و به مکان دیگری که فاقد امکانات است، کوچ کنیم.
وی اظهار داشت: دولت هزینه های زیادی برای ایجاد زیرساخت در زرده پایین کرده و مردم هم به این محل عادت کرده اند و در صورت تخلیه تا 2 سال زندگی مردم شکل نمی گیرد و آواره می شویم.
وی از مسئولان خواست خانه های تخریب شده در زرده پایین را بازسازی کنند تا مردم هرچه سریعتر وارد خانه های خود شوند.
وی همچنین در مورد وضعیت مصدومان شیمیایی نیز گفت: مدتی قبل کمیسیون پزشکی تشکیل دادند و قرار شد همه را تحت پوشش ببرند اما هنوز مشخص نشده است.
کرمی افزود: در زمان بمباران مردم در حال خاکسپاری شهدا و انتقال مصدومان به بیمارستان بودند و امکان گرفتن سند و مدرک نداشتن و بیمارستان هم به صورت جمعی به آنها مدرک داده که امیدواریم بنیاد شهید این مدارک را از مردم قبول کند و آنها را زیر پوشش ببرد.
** مصدومان شیمیایی زیر پوشش حمایتی هستند
برای مطلع شدن از آخرین وضعیت تشکیل کمیسیون های پزشکی و اقدام های دولت برای مردم روستای شیمیایی زلزله زده زرده به سراغ مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان کرمانشاه رفتیم تا جویای وضعیت مردم روستا شویم.
حجت‌الاسلام هادی عسکری ابتدا آماری از پرونده های تشکیل شده ارائه داد و افزود: ما 36 مزار شهید بمباران شیمیایی 31 تیر ماه سال 67 در روستای زرده داریم و برای 352 نفر نیز از اهالی این روستا پرونده جانبازی تشکیل شده است.
وی اظهار داشت: ما این تعداد پرونده در استان داریم شاید تعدادی در خارج از استان پرونده داشته باشند که جزو آمار استان کرمانشاه نیستند.
وی اضافه کرد: علاوه بر زرده ما در روستای نسار دیره گیلانغرب هم سه شهید و 598 جانباز ناشی از بمباران شیمیایی دارای پرونده داریم.
او به اقدام های انجام شده برای مصدومان شیمیایی این روستاها نیز اشاره کرد و گفت: سال گذشته هشت کمیسیون پزشکی برای تعیین تکلیف مردم با حضور بیش از پنج هزار و 800 نفر در روستای زرده و پنج کمیسیون در روستای نساره دیره برگزار کردیم.
وی با اشاره به گذشت 30 سال از بمباران شیمیایی زرده، گفت: افرادی داریم که مدعی مصدومیت براثر شیمیایی هستند که ما برای سنجیدن صحت و سقم این ادعا برای آنها سال 96 کمیسیون معاینه ای با حضور پزشکان متخصص در محل روستا برگزار کردیم که هنوز نتایج آن به ما اعلام نشده است.
او تصریح کرد: در مجموع 2 هزار و 400 نفر شامل یک هزار و 200 نفر در زرده و یک هزا رو 200 نفر نیز در نساره دیره در این کمیسیون ها توسط 2 تیم پزشکی مورد معاینه قرار گرفتند.
او گفت: یک گروه پزشکی نیز در شهرستان ثلاث باباجانی یک کمیسیون برای معاینه 235 نفر تشکیل شد.
** به خانواده شهدا و جانبازان خدمات می دهیم
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان کرمانشاه در ادامه این گفت و گو گفت: ما هیچ تفاوتی بین جانبازان شیمیایی و خانواده های شهدا بمباران شیمیایی قائل نیستیم و مانند سایر خانواده ها شهدا و جانبازان دفاع مقدس به آنها خدمات ارائه می دهیم.
حجت الاسلام عسکری افزود: افرادی هم که مدعی مصدومیت هستند ابتدا در کمیسیون بررسی آسیب ها توسط پزشکان مورد معاینه قرار می گیرند و اگر پزشکان مصدومیت آنها براثر بمباران شیمیایی را تایید کنند ما می پذیریم.
او مبنا و معیار بنیاد شهید را نتایج کمیسیون های پزشکی و تایید پزشکان متخصص دانست و گفت: ما دخل و تصرفی در نتایج معاینات تخصصی نداریم.
وی افزود: اگر فردی در این کمیسیون اولیه بررسی توسط پزشکان تایید شود برای معاینات بعدی معرفی می شود و در صورت تایید در تمام مراحل ما برایش پرونده جانبازی تشکیل می دهیم.
وی اما می گوید که روستای زرده توسط بمب اعصاب شیمیایی شده و براساس آنچه پزشکان می گویند، گاز اعصاب معمولا در همان زمان انتشار منجر به مرگ می شود و در سال های بعد عوارضی به جا نمی گذارد.
وی با بیان اینکه افرادی که فاقد مدارک بالینی هستند را نیز برای حضور در معاینات اولیه پذیرش کردیم، گفت: همه افراد دارای مدرک و فاقد مدرک در این معاینات اولیه حضور داشتند و در صورت یکه کمیسیون پزشکی مصدومیت آنها براثر بمب شیمیایی را تایید کند ما مشکلی برای زیر پوشش بردن آنها نداریم.
وی همچنین در مورد تعیین درصد جانبازان نیز گفت: درصد را کمیسیون پزشکی تعیین می کند و ما در آن دخیل نیستیم و براساس میزان صدمه ای که فرد دیده د درصد به او تعلق می گیرد.
وی تصریح کرد: هزینه های درمانی همه افراد جانباز روستای زرده از پنج تا 70 درصد را تقبل می کنیم و در ارائه خدمات به آنها مانند سایر جانبازان توجه می کنیم.
او گفت: این جانبازان هم بیمه پایه و هم بیمه تکمیلی دارند و هیچ مشکلی برای حمایت های درمانی از آنها نداریم.
** دستگاه های خدمات رسان مسئول رسیدگی به روستا
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان کرمانشاه در بخش پایانی این گفت و گو گفت: این اداره کل متولی ساخت و ساز و توسعه و آبادانی روستاها نیست و متولیان امر باید نسبت به ارائه خدمات به مردم روستا تلاش کنند.
حجت‌الاسلام هادی عسکری افزود: دستگاه های خدمات رسان باید به این روستا توجه کنند و نسبت به ارائه خدمات به آنان تلاش نمایند.
او در ادامه گفت: بنیاد شهید به صورت متمرکز همه خانواده شهدا و جانبازان را زیرپوشش بیمه حوادث و عمر برده که در حادثه زلزله سال گذشته استان به خانواده های آسیب دیده تا سقف 350 میلیون ریال غرامت پرداخت شده است.
وی تصریح کرد: بابت غرامت ناشی از زلزله 430 میلیارد ریال به خسارت دیدگان مناطق زلزله زده استان که زیرپوشش خدمات بنیاد شهید و امور ایثارگران ستند، پرداخت شد.
او همچنین به پرداخت وام قرض الحسنه مسکن به جانبازان نیز اشاره کرد و افزود: در مرکز استان 70 میلیون ریال، شهرستان ها 630 میلیون ریال و در روستاها هم 350 میلیون ریال با بازپرداخت 20 ساله پرداخت می کنیم.
او گفت: برای ارائه خدمات به خانواده های شهدا و جانبازانی که زیرپوشش حمایتی ما هستند هیچ مشکلی نداریم و از دیگر دستگاه ها هم درخواست می کنیم به سایر بخش های رفاهی روستا توجه داشته باشند.
استان 2 میلیون نفری کرمانشاه، 9 هزار و 800 شهید تقدیم انقلاب و اسلام کرده است و اکنون 32 هزار نفر از حدود سه میلیون نفر جانبازان و خانواده های شهدای کشور، زیرپوشش بنیاد شهید استان کرمانشاه هستند.
21 هزار و 600 جانباز و هزار و 800 آزاده هم تنها گوشه ای از جانفشانی مردم استان کرمانشاه برای انقلاب اسلامی بوده است.
استان کرمانشاه 371 کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق دارد که در طول هشت سال جنگ تحمیلی به صورت مستقیم درگیر جنگ بود.
3033/8066
گزارش از فرزاد نویدی
کپی شد
