این کارشناسان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا ، آلودگی ذخایر آبی، تغییر شیب زمین، کم شدن منابع آب و حضور ریزگردها در منطقه شمالی شاهرود را بخشی از مهم ترین آسیب های استخراج بوکسیت از دامنه بلندترین قله البرز شرقی دانستند .
با رسانه ای شدن خطرات استخراج بوکسیت از دل کوه شاهوار، بلندترین قله در شرق رشته کوه البرز، به تدریج آسیب های معدن کاوی در این منطقه بر مردم پرجمعیت ترین شهرستان استان سمنان هم مشخص می شود.
کوه شاهوار با ارتفاع بیش از چهار هزار متر، در شمال شهرستان شاهرود و در مرز استان های سمنان و گلستان قرار گرفته است. ارزش این کوه برای مردم شاهرود، همچون دماوند برای ایران است؛ به گونه ای که بسیاری از شرکت ها و واحدهای اقتصادی این شهرستان بخشی از نام خود را از این قله مرتفع وام گرفته اند.
این روزها اما شاهوار حال خوشی ندارد. این ناخوشی به خاطر زخم های بی شماری نیست که بر پیکرش وارد شده، بلکه به این دلیل است که با ادامه برداشت از معادن آن ، کوهی که سال ها منبع تامین آب و پاکیزگی برای مردم یک منطقه بود ، کم کم به منشا آلودگی و بیماری آنان تبدیل خواهد شد.
به عقیده کارشناسان تخریب شاهوار نه تنها سودی برای مردم این دیار ندارد، بلکه ابعاد گسترده آسیب های آن ممکن است تا سالیان سال، بار سنگینی را بر دوش دولت های آینده این کشور بگذارد.
کم شدن گردشگران و کوهنوردانی که به قصد پیمایش و فتح قله به این منطقه سفر می کنند، کمبود منابع آبی، آلودگی آب های منطقه، احتمال وقوع سیل و به زیر آب فرورفتن روستاهای دامنه شاهوار و بروز پدیده نوین ریزگردها در شمال شرق کشور و آسیب به پوشش گیاهی و حیات وحش، از جمله ضررهای معدن کاوی گسترده در این نقطه است.
استادیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود در گفت و گو با ایرنا، درباره استخراج اکسید و هیدروکسید آلومینیوم از دامنه شاهوار، بیان کرد: سرچشمه و سرشاخه‌های سیستم جمع‌آوری آب در حوضه آبخیز شاهرود- بسطام از ارتفاعات شمالی شاهرود یعنی شاهوار سرچشمه می‌گیرد و هرگونه دست‌کاری زمین در این سرشاخه‌ها، تأثیر مستقیمی بر منابع آب این منطقه دارد.
عبدالرضا جعفریان اضافه کرد: در فرایند استخراج روباز معدن بوکسیت شاهوار، با ایجاد انفجارهای بزرگ، سنگ‌های آهکی بیش از 200 میلیون ساله را تخریب می‌کنند تا در حفره های کارستیک این سنگ‌آهک به ماده معدنی بوکسیت برسند.
وی با بیان اینکه این سنگ‌های آهکی به‌عنوان باطله معدن در مسیرهای آبراهه‌ای یا نقاط دیگر رها می‌شود، افزود: در حالی که با این روش، درواقع سنگ مخزن منابع آب شاهوار نابود و به‌عنوان باطله دور ریخته شده و فقط ماده معدنی بوکسیت پس از سنگجوری و سنگ‌شکنی بار کامیون می شود.
این استاد دانشگاه تخریب سنگ مخزن شاهوار را بسیار نگران‌کننده دانست و گفت: چشمه‌های بزرگ و با آبدهی بالا در ناحیه شاهوار در مجاورت معدن ازجمله چشمه پیر میشی٬ چشمه پری خانی و چشمه امیر دارای سنگ مخزنی آهک کارستیک هستند که آب را در خود ذخیره کرده و از محل این چشمه‌ها جاری می‌شوند.
جعفریان همچنین به تغییر شیب توپوگرافی در مرز حوضه آبخیز شاهرود اشاره کرد و افزود: این معدن کاری در مرز شمالی حوضه آبخیز شاهرود- بسطام و در مجاورت حوضه آبخیز علی‌آباد گرگان قرار دارد. بنابراین چنین تخریب وسیعی سبب می‌شود که شیب توپوگرافی در حوضچه‌های جمع‌آوری آب در این مرز به سمت شمال تغییر کرده و آب بین حوضه‌ای حوضچه‌های متعلق به حوضه آبخیز شاهرود- بسطام از این بخش جدا و به سمت حوضه آبخیز علی‌آباد گرگان در مرز مشترک جاری شود.
وی از پروژه انتقال آب قطری به شاهرود هم غافل نشد و گفت: با تغییر شیب توپوگرافی به سمت حوضه آبخیز علی‌آباد گرگان، بخشی از منابع آبی متعلق به حوضه آبخیز شاهرود- بسطام در این مرز از این حوضه آبخیز جدا شده و مشکل کمبود آب شهر شاهرود را بیشتر خواهد کرد.
آلودگی منابع آب و خاک توسط فلزات سنگین اما بخش مهم صحبت های این محقق زمین شناس بود. جعفریان یادآور شد: نتایج آنالیز نمونه‌های بوکسیت معدن تاش برای تعیین عناصر کمیاب نشان می دهد، میزان برخی از فلزات سنگین مانند سرب، نیکل، کروم و آرسنیک در این نمونه ها بالا است.
وی تاکید کرد: بنابراین عناصر این فلزات سنگین وارد منابع آبی نزدیک ماده معدنی شده و از طریق سیستم زهکشی آب‌های ناحیه به سرتاسر حوضه آبخیز شاهرود-بسطام منتقل می‌شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه بیماری زایی این فلزات سنگین در مناطق مختلف دنیا به اثبات رسیده، اضافه کرد: بیماری‌هایی مانند سرطان دستگاه گوارش٬ مثانه٬ پوست و ریه از جمله این عوارض است.
جعفریان ادامه داد: بر اساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، بیشینه تمرکز آرسنیک در آب آشامیدنی یکصدم ppm است، اما در برخی از این نمونه‌ها تا 129ppm آرسنیک وجود دارد.
وی ایجاد جاده برای دسترسی خودروهای سنگین به دامنه کوه را یکی از عوامل تولید گرد و غبار دانست و گفت: با انفجارهای معدنی ریزگردهای حاوی فلزات سنگین هم خاک منطقه و محصولات کشاورزی را آلوده کرده و هم از طریق تنفس وارد بدن ساکنان این ناحیه می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود یادآور شد: بر اساس مطالعات سازمان بهداشت جهانی، ریزگردهای با قطر 2.5 تا 10 میکرون سبب بروز مشکلات تنفسی، بالا رفتن ریسک بیماری‌های قلب و عروق، تولد نوزادان نارس و بیماری‌های سیستم عصبی شده و عوارض آن بر کودکان شدیدتر از بزرگسالان است.
جعفریان از بین رفتن درختان جنگل هیرکانی واقع در ضلع شمالی معدن را یکی دیگر از آسیب های آن به طبیعت برشمرد و گفت: در گذشته هم معدنکاری بوکسیت در کشور جامائیکا و مالزی سبب تخریب وسیع جنگل‌ها و گیاهان جنگلی این کشورها شده است.
طی ماه های گذشته مردم، محققان و برخی از مسوولان نسبت به ادامه کار معدن بوکسیت در تاش ابراز نگرانی کرده اند. طبیعت دوستان با تشکیل زنجیره انسانی به دور ماشین آلات حفاری معدن تلاش کردند حرف خود را به گوش مدیران تصمیم گیر کشور برسانند. مدیرکل دفتر مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در دولت یازدهم نیز چندی پیش طی بازدید از این کوه، اعلام کرد که در صورت بروز سیل و به زیر آب فرو رفتن روستای تاش، همه مسوول هستند.
حال با شروع کار دولت دوازدهم مردم شرق استان سمنان چشم انتظار تصمیم مسوولان درباره این موضوع مهم هستند.
معدن تاش در استان سمنان، مواد اولیه مورد نیاز کارخانه آلومینای جاجرم در خراسان شمالی را تامین می کند.
محمد درویش مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور هم که ماه گذشته در شاهرود به سر می برد گفت: اگر امروز در دامنه کوه شاهوار به خاطر برداشت مواد معدنی ، سیل ویرانگر رخ دهد، همه در بروز آن و خسارت هایش مقصر هستیم.
او کم ترین آسیب سیلاب های احتمالی کوه شاهوار را دفن شدن روستای تاش در زیر گل و لای دانست .
گفته می شود ، روزانه حدود سه هزار تن مواد معدنی از کوه شاهوار برداشت می شود که این برداشت ها از ضابطه خاصی برخوردار نبوده و موجب تخریب آن می شود.
شاهوار بلندترین قله منطقه البرز شرقی در شمال شهرستان شاهرود و شمال روستای نگارمن و شرق روستای تاش و در جنوب روستای سیاه مرزکوه جای قرار دارد.
7359/6167 خبرنگار: مهسا شانیان ** انتشار دهنده : محسن شاکری
انتهای پیام با رسانه ای شدن خطرات استخراج بوکسیت از دل کوه شاهوار، بلندترین قله در شرق رشته کوه البرز، به تدریج آسیب های معدن کاوی در این منطقه بر مردم پرجمعیت ترین شهرستان استان سمنان هم مشخص می شود.
کوه شاهوار با ارتفاع بیش از چهار هزار متر، در شمال شهرستان شاهرود و در مرز استان های سمنان و گلستان قرار گرفته است. ارزش این کوه برای مردم شاهرود، همچون دماوند برای ایران است؛ به گونه ای که بسیاری از شرکت ها و واحدهای اقتصادی این شهرستان بخشی از نام خود را از این قله مرتفع وام گرفته اند.
این روزها اما شاهوار حال خوشی ندارد. این ناخوشی به خاطر زخم های بی شماری نیست که بر پیکرش وارد شده، بلکه به این دلیل است که با ادامه برداشت از معادن آن ، کوهی که سال ها منبع تامین آب و پاکیزگی برای مردم یک منطقه بود ، کم کم به منشا آلودگی و بیماری آنان تبدیل خواهد شد.
به عقیده کارشناسان تخریب شاهوار نه تنها سودی برای مردم این دیار ندارد، بلکه ابعاد گسترده آسیب های آن ممکن است تا سالیان سال، بار سنگینی را بر دوش دولت های آینده این کشور بگذارد.
کم شدن گردشگران و کوهنوردانی که به قصد پیمایش و فتح قله به این منطقه سفر می کنند، کمبود منابع آبی، آلودگی آب های منطقه، احتمال وقوع سیل و به زیر آب فرورفتن روستاهای دامنه شاهوار و بروز پدیده نوین ریزگردها در شمال شرق کشور و آسیب به پوشش گیاهی و حیات وحش، از جمله ضررهای معدن کاوی گسترده در این نقطه است.
استادیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود در گفت و گو با ایرنا، درباره استخراج اکسید و هیدروکسید آلومینیوم از دامنه شاهوار، بیان کرد: سرچشمه و سرشاخه‌های سیستم جمع‌آوری آب در حوضه آبخیز شاهرود- بسطام از ارتفاعات شمالی شاهرود یعنی شاهوار سرچشمه می‌گیرد و هرگونه دست‌کاری زمین در این سرشاخه‌ها، تأثیر مستقیمی بر منابع آب این منطقه دارد.
عبدالرضا جعفریان اضافه کرد: در فرایند استخراج روباز معدن بوکسیت شاهوار، با ایجاد انفجارهای بزرگ، سنگ‌های آهکی بیش از 200 میلیون ساله را تخریب می‌کنند تا در حفره های کارستیک این سنگ‌آهک به ماده معدنی بوکسیت برسند.
وی با بیان اینکه این سنگ‌های آهکی به‌عنوان باطله معدن در مسیرهای آبراهه‌ای یا نقاط دیگر رها می‌شود، افزود: در حالی که با این روش، درواقع سنگ مخزن منابع آب شاهوار نابود و به‌عنوان باطله دور ریخته شده و فقط ماده معدنی بوکسیت پس از سنگجوری و سنگ‌شکنی بار کامیون می شود.
این استاد دانشگاه تخریب سنگ مخزن شاهوار را بسیار نگران‌کننده دانست و گفت: چشمه‌های بزرگ و با آبدهی بالا در ناحیه شاهوار در مجاورت معدن ازجمله چشمه پیر میشی٬ چشمه پری خانی و چشمه امیر دارای سنگ مخزنی آهک کارستیک هستند که آب را در خود ذخیره کرده و از محل این چشمه‌ها جاری می‌شوند.
جعفریان همچنین به تغییر شیب توپوگرافی در مرز حوضه آبخیز شاهرود اشاره کرد و افزود: این معدن کاری در مرز شمالی حوضه آبخیز شاهرود- بسطام و در مجاورت حوضه آبخیز علی‌آباد گرگان قرار دارد. بنابراین چنین تخریب وسیعی سبب می‌شود که شیب توپوگرافی در حوضچه‌های جمع‌آوری آب در این مرز به سمت شمال تغییر کرده و آب بین حوضه‌ای حوضچه‌های متعلق به حوضه آبخیز شاهرود- بسطام از این بخش جدا و به سمت حوضه آبخیز علی‌آباد گرگان در مرز مشترک جاری شود.
وی از پروژه انتقال آب قطری به شاهرود هم غافل نشد و گفت: با تغییر شیب توپوگرافی به سمت حوضه آبخیز علی‌آباد گرگان، بخشی از منابع آبی متعلق به حوضه آبخیز شاهرود- بسطام در این مرز از این حوضه آبخیز جدا شده و مشکل کمبود آب شهر شاهرود را بیشتر خواهد کرد.
آلودگی منابع آب و خاک توسط فلزات سنگین اما بخش مهم صحبت های این محقق زمین شناس بود. جعفریان یادآور شد: نتایج آنالیز نمونه‌های بوکسیت معدن تاش برای تعیین عناصر کمیاب نشان می دهد، میزان برخی از فلزات سنگین مانند سرب، نیکل، کروم و آرسنیک در این نمونه ها بالا است.
وی تاکید کرد: بنابراین عناصر این فلزات سنگین وارد منابع آبی نزدیک ماده معدنی شده و از طریق سیستم زهکشی آب‌های ناحیه به سرتاسر حوضه آبخیز شاهرود-بسطام منتقل می‌شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه بیماری زایی این فلزات سنگین در مناطق مختلف دنیا به اثبات رسیده، اضافه کرد: بیماری‌هایی مانند سرطان دستگاه گوارش٬ مثانه٬ پوست و ریه از جمله این عوارض است.
جعفریان ادامه داد: بر اساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، بیشینه تمرکز آرسنیک در آب آشامیدنی یکصدم ppm است، اما در برخی از این نمونه‌ها تا 129ppm آرسنیک وجود دارد.
وی ایجاد جاده برای دسترسی خودروهای سنگین به دامنه کوه را یکی از عوامل تولید گرد و غبار دانست و گفت: با انفجارهای معدنی ریزگردهای حاوی فلزات سنگین هم خاک منطقه و محصولات کشاورزی را آلوده کرده و هم از طریق تنفس وارد بدن ساکنان این ناحیه می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود یادآور شد: بر اساس مطالعات سازمان بهداشت جهانی، ریزگردهای با قطر 2.5 تا 10 میکرون سبب بروز مشکلات تنفسی، بالا رفتن ریسک بیماری‌های قلب و عروق، تولد نوزادان نارس و بیماری‌های سیستم عصبی شده و عوارض آن بر کودکان شدیدتر از بزرگسالان است.
جعفریان از بین رفتن درختان جنگل هیرکانی واقع در ضلع شمالی معدن را یکی دیگر از آسیب های آن به طبیعت برشمرد و گفت: در گذشته هم معدنکاری بوکسیت در کشور جامائیکا و مالزی سبب تخریب وسیع جنگل‌ها و گیاهان جنگلی این کشورها شده است.
طی ماه های گذشته مردم، محققان و برخی از مسوولان نسبت به ادامه کار معدن بوکسیت در تاش ابراز نگرانی کرده اند. طبیعت دوستان با تشکیل زنجیره انسانی به دور ماشین آلات حفاری معدن تلاش کردند حرف خود را به گوش مدیران تصمیم گیر کشور برسانند. مدیرکل دفتر مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در دولت یازدهم نیز چندی پیش طی بازدید از این کوه، اعلام کرد که در صورت بروز سیل و به زیر آب فرو رفتن روستای تاش، همه مسوول هستند.
حال با شروع کار دولت دوازدهم مردم شرق استان سمنان چشم انتظار تصمیم مسوولان درباره این موضوع مهم هستند.
معدن تاش در استان سمنان، مواد اولیه مورد نیاز کارخانه آلومینای جاجرم در خراسان شمالی را تامین می کند.
محمد درویش مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور هم که ماه گذشته در شاهرود به سر می برد گفت: اگر امروز در دامنه کوه شاهوار به خاطر برداشت مواد معدنی ، سیل ویرانگر رخ دهد، همه در بروز آن و خسارت هایش مقصر هستیم.
او کم ترین آسیب سیلاب های احتمالی کوه شاهوار را دفن شدن روستای تاش در زیر گل و لای دانست .
گفته می شود ، روزانه حدود سه هزار تن مواد معدنی از کوه شاهوار برداشت می شود که این برداشت ها از ضابطه خاصی برخوردار نبوده و موجب تخریب آن می شود.
شاهوار بلندترین قله منطقه البرز شرقی در شمال شهرستان شاهرود و شمال روستای نگارمن و شرق روستای تاش و در جنوب روستای سیاه مرزکوه جای قرار دارد.
7359/6167 خبرنگار: مهسا شانیان ** انتشار دهنده : محسن شاکری
کپی شد
