«پدر ملت» که پدر ملت را در نیاورد/ نورسلطان نظربایف را بیشتر بشناسیم؟+ تصاویر

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهور قزاقستان پس از سه دهه حکمرانی بر این کشور واقع در آسیای مرکزی امروز سه شنبه از قدرت کناره گرفت.

نظربایف 78 ساله امروز سه شنبه 19 مارس در یک سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد: «تصمیمی گرفته‌ ام که برای من آسان نبود و اعلام می‌ کنم که از مقام ریاست جمهوری استعفا می‌ دهم.»

نظربایف با وجود استعفا از مقام ریاست‌ جمهوری همچنان به لطف قانونی که در سال 2048 به تصویب مجلس قزاقستان رسید و به او لقب «پدر ملت» را اعطا کرد، شخصیتی ذی‌ نفوذ در عرصه سیاسی کشور باقی خواهد ماند و از مصونیت قضایی برخوردار خواهد بود.

به نظر می‌ رسد تصمیم غیرمنتظره رئیس جمهور قزاقستان به کناره‌ گیری فوری عملی شود. نظربایف گفت که طبق قانون اساسی، «قاسم ژومارت توکایف» رئیس سنای قزاقستان برای باقیمانده دوره ریاست جمهوری او به عنوان کفیل ریاست جمهوری انجام وظیفه خواهد کرد.

رئیس جمهور قزاقستان در عین حال گفت که سمت‌ های خود به عنوان رئیس شورای امنیت ملی و رهبر حزب «نور اوتان» ( نور وطن) ، حزب اکثریت در پارلمان را همچنان حفظ خواهد کرد. 

مشخص نیست که تصمیم وی انگیزه شخصی دارد یا بنا بر ملاحظات سیاسی اتخاذ شده است.

نورسلطان نظربایف کیست؟

زندگی نامه

«نورسلطان آبیشولی نظربایف» در تاریخ 6 ژوئیه 1940 در شهر «چمولگان» در جمهوری شوروی سوسیالیستی قزاقستان به دنیا آمد.

پدر او یک کارگر فقیر بود که تا دهه 1930 برای یک خانواده محلی غنی کارگری می کرد. او سپس خانواده اش را به کوهستان ها برد تا زندگی چادرنشینی را تجربه کنند. دین خانواده او، اسلام سنی بود.

در پایان جنگ جهانی دوم خانواده نظربایف به روستای چمولگان بازگشتند، و نظربایف یادگیری زبان روسی را آغاز کرد. او در مدرسه خوب عمل کرد و به مدرسه شبانه روزی در «کاسکلن» فرستاده شد. 

پس از پایان تحصیل، نظربایف یک بورسیه تحصیلی دولتی را در کارخانه فولاد «کاراگاندا» دریافت کرد. او همچنین زمانی را در یک کارخانه فولاد در «دنیپرودزرژینسک» صرف یادگیری کرد و از این رو دور از «تمیرتائو» بود آن هم در زمانی که در اعتراض به شرایط کاری شورش هایی در آنجا رخ داد. در سن 20 سالگی او دستمزد نسبتا خوبی را به دلیل «کار فوق العاده سنگین و خطرناک» در کوره انفجاری به دست آورد. 

نظربایف در سال 1962 به حزب کمونیست پیوست و تبدیل به یک عضو برجسته لیگ کمونیست جوان و کارگر تمام وقت برای حزب شد و در دانشگاه پلی تکنیک کاراگاندی متالوژی خواند.

او در سال 1972 به عنوان دبیر کمیته حزب کمونیست در کمپانی متالورژیک کاراگاندا انتخاب شد و چهار سال بعد دومین دبیر کمیته حزب منطقه ای کاراگاندا شد. 

نظربایف در وظایف مهم بوروکراتیکی که تا سال 1984 برعهده داشت به حل و فصل مشکلات کارگران پرداخت و نقش مهمی در حل مسایل صنعتی ایفا کرد. او ضمن حمایت از حقوق کارگران پیشنهادات لازم را به مرکز ارائه می داد.

رسیدن به قدرت

در سال 1984 نظربایف در سایه دبیر اولی «دین محمد کونایف» در حزب کمونیست، نخست وزیر قزاقستان شد. او در شانزدهمین جلسه حزب کمونیست در ژانویه 1986 از «عسکرکونایف» رئیس آکادمی علوم به دلیل عدم اصلاح این مجموعه انتقاد کرد که با خشم دین محمد، برادر او، مواجه شد. کونایف به مسکو رفت و خواستار برکناری نظربایف شد؛ در حالی که طرفداران نظربایف برای برکناری کونایف در تلاش بودند.

کونایف در نهایت در سال 1986 برکنار شد و با «گنادی کولبین» روسی جایگزین شد که اقتدار کمی در قزاقستان داشت. نظربایف در 22 ژوئن 1989 به عنوان رهبر حزب انتخاب شد؛ دومین قزاقی که پس از کونایف این پست را در اختیار داشت. او از 22 فوریه تا 24 آوریل 1990 رئیس شورای عالی (رئیس دولت) شد.

در 24 آوریل 1990 نظربایف توسط شورای عالی، نخستین رئیس جمهور قزاقستان شد. او از «بوریس یلتسین» رئیس جمهور روسیه در موضع کودتای اوت 1991 توسط تندروهای شوروی حمایت کرد. نظربایف به «میخائیل گورباچف» بسیار نزدیک بود؛ تا جایی که گورباچف او را برای پست معاونت ریاست جمهوری شوروی درنظر گرفت. اما نظربایف این پیشنهاد را رد کرد.

نظربایف به شدت نگران حفظ روابط اقتصادی بین روسیه و قزاقستان بود. 

در نخستین انتخابات ریاست جمهوری این کشورکه در اول دسامبر  1991 برگزار شد او 91.5 درصد آرا را به دست آورد. 

در 21 دسامبر او پروتکل آلما-آتا را امضا کرد و قزاقستان را به جمع کشورهای مستقل مشترک المنافع وارد کرد.

ریاست جمهوری 

نظربایف کمیته های پیشین دفاع را به عنوان وزارت دفاع تعیین کرد و «سعادت نورماگامبتوف» را در 7 مه 1992 به عنوان وزیر دفاع انتخاب کرد.

همه پرسی آوریل 1995 دوره ریاست جمهوری نظربایف را تا سال 2000 تمدید کرد. او در ژانویه 1999، و بار دیگر در دسامبر 2005 مجددا انتخاب شد. 

در ماه مه 2007 پارلمان قزاقستان اصلاحیه قانونی را تصویب کرد که به خود رئیس جمهور اجازه می داد برای دوره پنج ساله نامحدود حکومت کند. این فقط شامل نظربایف می شد.

در دسامبر 2011 مخالفان نظربایف در «منگیستائو» شورش کردند که بی بی سی آن را بزرگ ترین جنبش مخالفان در دوره حکومت او دانست. در 16 دسامبر 2011 و در روز استقلال این کشور، معترضان در شهر نفتی «ژانائوزن» با پلیس درگیر شدند. 15 نفر توسط نیروهای امنیتی کشته شدند و 100 نفر دیگر هم زخمی شدند. معترضان سریعا در دیگر شهرها پخش شدند اما سرکوب شدند. 

در دسامبر 2010 نظربایف استراتژی ملی ای تحت عنوان «استراتژی 2050» را تدوین کرد.

در سال 2014 او پیشنهاد تغییر نام کشور را به «قزاق یِلی» (کشور قزاق ها) داد اما در نهایت گفت مردم باید در این مورد تصمیم بگیرند.

سیاست خارجی

در طول دوره ریاست جمهور نظربایف اصل اصلی روابط بین المللی قزاقستان سیاست خارجی چندجانبه بود که بر اساس برقراری روابط دوستانه با شرکای خارجی است. 

نظربایف به جای آنکه دنباله روی سیاست یک جانبه ای در روند سیاست خارجی خود باشد از سیاستی چند جانبه و با فاصله ای برابر نسبت به کشورهای دیگر پیروی می کند. به دلیل پیروی از این سیاست چند جانبه، نظربایف به عنوان «رهبری سازش ساز» در افکار عمومی جهان دیده می شود. همانطور که می دانیم، نظربایف برای پایان دادن به بحران سوریه و پایان دادن به درام انسانی موجود در این کشور وارد میدان شد. وی با حمایت روسیه، ایران و ترکیه در آستانه میزبان نشست سوریه شد. نظربایف در راستای برگزاری مذاکرات در قزاقستان به ورود ترکمن های سوریه به عنوان یکی از بازیگران اصلی سوریه، به آستانه نگاه مثبتی ابراز داشت.

او در سخنرانی اش در دسامبر 2006 به مناسبت پانزدهمین سالگرد استقلال قزاقستان ابراز امیدواری کرد که با همکاری ایران یک پول واحد برای تمامی کشورهای آسیای میانه راه اندازی کند و ایده خود را در دیدار با رئیس جمهور وقت ایران، احمدی نژاد، در میان گذاشت.

نظربایف، بعد از اقدام به کودتا در روز 15 جولای سال 2016 در کنار دولت ترکیه، جای گرفت. او اولین رئیس جمهور بود که بعد از این رویداد از آنکارا بازدید کرد.

زندگی شخصی

نظربایف در سال 1962 با «سارا نظربایف» ازدواج کرد. آنها سه دختر به نام های «داریگا»، «دینارا» و «آلیا» دارند.

نام «نورعلی علی اف» نوه نظربایف در پرونده پاناماست.

مجله «فوربس» در فهرست میلیاردرهای جهان در سال 2015، «دینارا» دختر رئیس جمهور قزاقستان و همسر وی را پولدارترین شهروندان این کشور و ثروتمندترین قزاق جهان معرفی کرد.

در حال حاضر دینارا و تیمور کولی‌ بایف بیش از 6.4 میلیارد دلار ثروت دارند.

هواداران نظربایف می‌ گویند او در سال های اصلاح، ثبات و همبستگی بین گروه‌ های قومی و نژادی را حفظ کرده‌ است. برخی از او به دلیل عملکرد ضعیف در برابر فساد شایع و گسترده، نبود آزادی بیان کافی، انتخابات غیرمنصفانه و نیز تحمل نکردن نظرات گروه مقابل انتقاد می‌ کنند.