عیسی کلانتری*: از پاییز و زمستان سال ۹۳، پروژه احیای دریاچه ارومیه آغاز شده است. نزدیک به ۲ سال و نیم است که ۱۰۰ پروژه برای احیای دریاچه ارومیه تعریف شده است. دولت در این مدت همه توانش را به کار گرفته که دریاچه را احیا کند و نزدیک به ۱۵ هزار میلیارد ریال بودجه به این امر اختصاص داده است.
انتقال آب رودخانه زاب به دریاچه، تثبیت شن‌های روان و جلوگیری از غبار نمک، آبیاری و در همه زمینه‌های مهندسی، کشاورزی، منابع طبیعی، محیط‌زیست، تصفیه فاضلاب و انتقال آن به دریاچه، نزدیک به ۱۰۰ پروژه تعریف‌شده است.
جایگزینی شغل‌هایی که ممکن است با خشک شدن دریاچه از بین برود و تاکنون از بین نرفته، یکی دیگر از موضوعاتی است که پروژه‌های کوچک و بزرگی برای آن طراحی‌شده و دولت تا امروز نزدیک به ۵۵ درصد از بودجه لازم برای انجام پروژه‌های مربوط به احیای دریاچه ارومیه را پرداخته کرده است.
احیای دریاچه ارومیه بطورکلی به بودجه‌ای افزون بر ۲۰۰ هزار میلیارد ریال نیاز دارد که بخش عمده‌ای از آن صرف مهندسی آب و فاضلاب منطقه شده است.
انتقال پساب شهری و آب‌رسانی به دریاچه ارومیه ۴۰ هزار میلیارد ریال هزینه می‌برد و در حال انجام است. اصلاح ساختارهای کشاورزی و کاهش مصرف آب، ۴۰ درصد صرفه‌جویی در مصرف آب در کشاورزی منطقه، تجهیز منطقه به سیستم‌های آبیاری تحت‌فشار، تثبیت آب‌خانه‌ها و مسائل آموزشی و فرهنگی از اقدامات انجام‌شده توسط ستاد احیای دریاچه ارومیه است.
تا پایان شهریور سال گذشته هدف تثبیت شرایط دریاچه بود، اما گام های بزرگتری برداشته شد و علاوه بر تثبیت دریاچه، احیای آن کلید خورد.
تحقق اهداف از پیش تعیین‌شده در احیای دریاچه ارومیه به این بستگی دارد که چند درصد از منابع مالی لازم برای پایان پروژه‌ها تمین می‌شود. تا اینجای کار در ستاد احیای دریاچه ارومیه خوب پیش رفتیم اما صرفاً تحقق اهداف چیزی نیست که ما دنبال می‌کنیم. اهداف ستاد در این زمینه بطور حتم محقق می‌شود اما اگر منابع بیشتری داشتیم می‌توانستیم جلوتر از برنامه حرکت کنیم.
مردم از پروژه‌های مربوط احیای دریاچه ارومیه بهتر از گذشته استقبال می‌کنند. در آغاز کار با مقاومت‌هایی مواجه بودیم، اما اکنون مردم با خطر خشک شدن دریاچه و تکنیک‌های احیای دریاچه آشنا شدند. مسئولان اجرایی و اجتماعی استان با ستاد احیای دریاچه همراه هستند. در سال نخست با مقاومت‌هایی حتی از سوی استانداران مواجه بودیم که به نمایندگان هم تسری یافته بود، اما اینک بطور تقریبی غیر از معدود افرادی، همه به‌اتفاق در این زمینه همراه هستند و البته بعضی هم با دریاچه سیاسی‌کاری می‌کنند که ما کاری به کار آن‌ها نداریم.
احیای دریاچه ارومیه یک مساله اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است و کارها در این سه حوزه با کمک NGO ها و تشکل‌های مردم‌نهاد پیش می‌رود. شورای دهستان‌ها، مساجد و ائمه جماعت و بقیه تشکل‌های مردم‌نهاد، همگی ستاد احیای دریاچه ارومیه را همراهی می‌کنند. .
احیای دریاچه ارومیه، از مهمترین خواسته های زیست محیطی مردم ایران است که در دو سال ونیم گذشته از سوی دولت یازدهم دنبال شده است. معاون وزیر نیرو از احیای دریاچه ارومیه تا هفت سال آینده خبر داده است.
---------------------------------------
* دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه
