به گزارش ایرنا، صنایع دستی اصلی ترین سند هویت تاریخی ملت و بخشی از میراث فرهنگی هر منطقه ای است اما به خاطر کم توجهی، برخی از صنایع دستی و هنری روستاهای شهرستان طارم منسوخ شده، برخی در حال منسوخ شدن و برخی دیگر کم رونق اما فعال هستند.
نمد مالی یکی از صنایع منحصر به فرد و با قدمت بالای شهرستان طارم است که زمانی به علت زندگی عشایری و وجود دامداران، رونق فراوانی در روستاهای شهرستان داشت و شغل عده زیادی از ساکنان روستا محسوب می شد، ولی متاسفانه به تدریج با فرو کش کردن زندگی عشایری و افزایش زندگی ماشینی، این صنعت رو به افول گذاشت و اکنون فقط یک کارگاه فعال در روستای ده بهار شهرستان طارم، این هنر صنعت دیرینه را همچنان زنده نگه داشته است.
شاید بسیاری از مردم نام روستای ده بهار در شهرستان طارم را با کوه خرمنه سر و غار شگفت انگیزش یا با باغ های زیتون قدیمی و زیبایش بشناسند، اما کمتر کسی است که در میان این همه زیبایی و مناظر بکر، تنها هنر و صنایع دستی نمد مالی استان زنجان در این روستا را دیده باشد.
در پایین کوه صخره ای و سربه فلک کشیده خرمنه سر، زن و مردی زندگی می کنند که هنرشان بیانگر تاریخ و فرهنگ غنی مردمان این دیار است و نشان دهنده شغلی به جامانده از رنج و زحمت است که مزد زحمات دستان این هنرمندان نمدمال از بین نرفتن این هنر به شمار می آید.
کربلایی رحمانعلی تنها تولید کننده نمد شهرستان طارم و استان زنجان است که علیرغم سن بالایش همچنان با رنج و زحمت فراوان در پاسداشت این هنر کهن و زیبا تلاش می کند.
این پیرمرد 67 ساله هنر نمدمالی را از پدر زن خود به ارث برده و در کنار همسرش 45 سال است که دستانش در میان تار و پود نمد و پشم های حلاجی شده می چرخاند و با نقش و نگار و دستان توانمند و هنرمندانه خود بدان روح تازه‌ای می‌بخشد.
از کارهای نیک این پیرمرد دوست داشتنی و هنرمند، انتقال این هنر به فرزندان و نوه هایش است که پا به پای استادشان در تهیه و تولید نمد تلاش می کنند.
با تمام این تفاسیر هنری که به تدریج رو به فراموشی می رود را اکنون می توان با خلاقیت و نوآوری هنرمندان و همچنین با حمایت های مسئولان در ردیف کارهای فاخر جهانی قرار داد.
رحمانعلی حنیفی هنرمند نمونه کشوری نمدالی در این خصوص و چگونگی تولید نمد به خبرنگار ایرنا گفت: ابتدا پشم را حلاجی می کنیم، پشم حلاجی شده را در پارچه مخصوص و ضخیم نمد زنی،با طرح مورد نظر پهن کرده و روی آن با جارو آب به نسبت گرمی می ریزیم.
وی ادامه داد: پس از پاشیدن آب پارچه ضخیم را که پشم روی آن قرار داشت، رول کرده و با کلافی آن را می بندیم و سپس بسته به ابعاد کار به کمک چند نفر آن را ورز می دهیم تا پشم ها به هم بچسبند و آن را تا شب استراحت می دهیم.
حنیفی اظهار داشت: در مرحله بعد رول را باز کرده و پارچه را بر می داریم و دوباره پشم ها را با دست ورز می دهیم تا پشم ها تبدیل به نمد شوند و در پایان برای بهتر شدن کیفیت کار و نشان دادن نظم در کار آن را بار دیگر با صابون ورز می دهیم.
این هنرمند قدیمی شهرستان طارم در ادامه گفت: برای تولید نمد با کیفیت عالی به طور معمول از پشم پاییزی گوسفندان استفاده می کنیم، چرا که پشم پاییزی چسبندگی بیشتری دارد و مقاوم است.
تنها تولید کننده نمد استان زنجان در مورد رونق این صنعت در شهرستان طارم و استان زنجان اظهار کرد: زمانی در چندین روستای شهرستان طارم این هنر زیبا رونق داشت و منبع درآمدی برای مردم روستاها بود، ولی متاسفانه در حال حاضر این صنعت باستانی و قدیمی بنا به دلایل مختلف روبه فراموشی است.
کربلایی رحمانعلی در خصوص احیای این هنر با ارزش بیان کرد: برای زنده نگه داشت این میراث کهن خانوادگی، شیوه تولید نمد را به فرزندان و نوادگانم آموزش داده ام تا در آینده همچنان زیبایی این صنعت که میراث گذشتگان است پابرجا بماند.
حنیفی با انتقاد از نبود بازنشستگی و بیمه در این حرفه گفت: نمد مالی با حمایت مسئولان و ارائه تسهیلات می تواند زمینه اشتغال و کمک اقتصادی برای خانواده ها را فراهم کند و همچنین با جذب جوانان به سمت این شغل در نهایت موجب رونق و پویایی این هنر و صنایع دستی کهن و با ارزش باشد.
وی در پایان افزود: ما برای فروش مشکل داریم، اگر مسئولان برای صنایع دستی بازار فروش و نمایشگاه ایجاد کنند درآمد ما هم بالاتر خواهد رفت و دیگر این هنر فراموش نخواهد شد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان طارم هم در این خصوص اظهار داشت: نمد مالی یکی از کهن ترین هنرهای سنتی شهرستان طارم است که قدمتی طولانی دارد و زمانی بسیاری از روستاهای شهرستان در تولید نمد فعالیت داشتند.
ابراهیم محمدی افزود: با توجه به اینکه تولید آن راحت و مواد اولیه آن نیز در دسترس عشایر منطقه بوده، زمانی از جمله هنرهای شاخص شهرستان طارم محسوب می شد و متاسفانه با توجه به فاصله گرفتن مردم از زندگی عشایری و مدرن شدن جوامع این هنر در حال حاضر در شهرستان رونق چندانی ندارد.
وی ضمن اشاره به خواص درمانی نمد، خاطرنشان کرد: طرح های موسوم که در نمد استفاده می شوند برگرفته از طبیعت و فرهنگ زندگی مردم منطقه است و استفاده از این محصول نساجی سنتی می تواند در جلوگیری از درد مفاصل، دردکمر و روماتیسم موثر باشد.
این مقام مسئول در اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان طارم اظهار داشت: درصدد هستیم که با همکاری هنرمندان و با ارائه خلاقیت هایی در طراحی آن، هنر نمدمالی را احیا و رونق ببخشیم.
محمدی در خصوص حمایت های دولتی از این هنر و صنایع دستی اظهار کرد: دولت برای احیای صنایع دستی و همچنین ایجاد اشتغال روستایی تسهیلات قابل قبولی با بهره چهار درصد در نظر گرفته است.
به گزارش ایرنا، نمد از یک سو نماد کار و هنر دست انسان و از سوی دیگر بیانگر رابطه‌ای اصولی و پایه‌ای بین انسان و طبیعت است که نه تنها از لحاظ زیست محیطی هیچگونه اثر مخربی بر طبیعت نداشته که خواص اعجاب انگیزی نیز دارد.
نمد به خاطر ویژگی‌های خاص خود در تابستان خنک و در زمستان گرم است و در صورتی که به عنوان زیر انداز استفاده شود در درمان درد کمر و مفاصل موثر است. بار‌ها شده برخی نیز برای درمان خار پاشنه به دکتر مراجعه کرده‌اند و نتیجه‌ای نگرفته‌اند اما با استفاده از نمد در کف کفش‌هایشان درمان شده‌اند، ماده اصلی نمد پشم گوسفند به رنگ‌های طبیعی مانند سفید و سیاه و قهوه‌ای و برای نقش اندازی آن از پشم‌های رنگ شده شیمیایی بهره می‌جویند.
شهرستان طارم با 47 هزار نفر جمعیت (حدود 5 درصد جمعیت و 10 درصد مساحت استان زنجان) در 90 کیلومتری شمال شرقی زنجان واقع شده است و با استان‌های قزوین، اردبیل و گیلان همسایه است.
9886/8068
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.