به گزارش ایرنا،بررسی های مکتوب و شفاهی نشان می دهد عزاداری های مردم روستای نیمدور در شهرستان باشت با عنوان هیات مسلم بن عقیل (ع) یکی از قدیمی ترین آئین های ماه محرم در استان کهگیلویه و بویراحمد است.
هر چند دهه نخست ماه محرم در جای جای ایران اسلامی و هر کوی و برزنی تجلی عشق و ارادت هموطنان به حضرت سیدالشهدا(ع) و یاران با وفایش است اما برخی مناطق به دلیل داشتن ویژگی های خاص مورد توجه بیشتری است.
براساس مستندات موجود از فایل های صوتی و اسناد معتبر مکتوب گرفته تا اظهار نظرهای شفاهی اهالی سوگواری های ماه محرم در روستای نیمدور از نظر تنوع، سنت و قدمت پازل کاملی از شور حسینی است.
مردم این روستا از سال های دور تاکنون به دلیل سکونت تعدادی از اهالی دشستان از استان بوشهر و بهبهان از استان خوزستان آلبومی از انواع عزاداری های عاشورایی را در ماه محرم برپا می کنند که البته برخی از آنها در گذر زمان رنگ باخته است.
نیمدوری ها همواره مقتل خوانی زنده یاد حبیب نورمحمدی در میدان مرکزی روستا به نام قافله انداز در سال های دهه ۵۰ را اوج این سوگواری های مخلصانه برای اباعبدالله حسین (ع) و یارانش می دانند.
این شهروندان خاطرات بازی های هنرمندانه زنده یاد علی بهرامی در آئین های تعزیه حوادث عاشورا را هرگز فراموش نمی کنند و می گویند: با وجود پیشرفت تکنولوژی و حرفه ای شدن بازیگران اما هنوز در آئین های تعزیه ، بازی مانند این هنرمند فقید مشاهده نکرده اند.
عزاداری های روستای نیمدور به اندازه ای در سال های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی شهره بود که ارادتمندان به سرور و سالار شهیدان حتی از روستاهای اطراف برای شرکت در این آئین ها به این روستا عزیمت می کردند.
نیم قرن پیش مردم روستاهای اطراف نیمدور که هیات های محرم در روستای خود نداشتند نذری خود را در این روستا پخت و توزیع می کردند. آنان اعتقاد داشتند نذری باید برای اطعام سوگواران اباعبدالله حسین (ع) در هیات ها مصرف شود.
یکی از اهالی روستای نیمدور می گوید:عزاداری های عاشورایی مردم نیمدور هرچند شباهت های زیادی به آئین های دیگر نقاط کشور دارد اما برخی رسوم منحصر به فرد هم در آن قابل مشاهده است.
امیر حسین عبدالله نژاد می گوید: عزاداری ها به صورت دایره ای و دست گرفتن برای زنان و مردان به صورت جداگانه انجام می شد.
وی که پدرش در دهه ۴۰ پایه گذار یکی از هیات های عزاداری ماه محرم در نزدیکی خیابان مهر شهر دوگنبدان بوده است اظهار داشت: مردان در هنگام سینه زنی پیراهن های خود را در می آوردند،بر کمر خود می بستند و بر سینه های برهنه می کوفتند تا جایی که سینه آنان قرمز می شد.
او اظهار داشت: زنان نیز در مسجد روستا به صورت دایره ای دور یک تک خوان که اشعار حرن انگیزی را به عنوان شروه می خواند سینه می زدند.
وی عنوان کرد:در آن زمان زنان روستا هر روز مشک های خود را از آب چشمه پر می کردند تا آب آن شب برای عزاداران خنک شود.
وی گفت:میدان مرکزی روستای نیمدور به نام قافله انداز که درست وسط روستا واقع شده بود با فانوس های خانه های مردم در شب های محرم روشن می شد.
عبدالله نژاد اظهار داشت: هر روز جوانان روستا در ماه های محرم فصل زمستان برای گرم کردن محل سینه زنی اقدام به تهیه هیزم از جنگل ها می کردند.
او علم گردانی را از رسوم رنگ باخته آئین های عزاداری در روستای نیمدور معرفی می کند و تصریح کرد: در تمام طول سینه زنی علم گردانان علم های های سبز و سرخ را در اطراف دایره سینه زنان می گردانندند.
یکی از از مداحان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) اهل روستای نیمدور و عضو هیات مدیره هیات مسلم بن عقیل (هیات نیمدورها نیز با اشاره به خاطرات پدر و پدربزرگش گفت: عزاداری های حسینی در روستای نیمدور بیش از یک قرن سابقه دارد.
محمد مهدی شریفی اظهار داشت:روضه خوانی به زبان فارسی و گویش لری بخش جدایی ناپذیر آئین های محرم روستای نیمدور بوده که بسیار سوزناک از سوی مداحان انجام می شد و صدای ناله مردان و فریاد زنان را بلند می کرد.
وی گفت: سوگواری ها به ویژه در زمان برپایی تعزیه و روضه خوانی آنقدر حزن انگیز بود که انگار در همان لحظات حادثه عاشورا در جلوی چشمان عزاداران رخ داده بود.
وی حسن ختام برنامه های دهه نخست محرم در روستای نیمدور را توزیع نذری در مسجد روستا ذکر کرد.
او بیان کرد: مردم از چند ماه پیش ، بره نذر امام حسین (ع) می کردند و در روز عاشورا آن را قربانی و غذای نذری می پختند.
شریفی ابراز داد: سنت های ماه محرم در این روستا به گونه ای بود که روز عاشورا همه مردم روستا مهمان خانواده های توانمند بودند.
وی تصریح کرد:غذاها در سینی های بسیار بزرگ سرو و همه مردان روستا در روز عاشورا با هم در مسجد اطعام می شدند.
شریفی عنوان کرد: در شب عاشورا و تاسوعا هم برخی اهالی اقدام به پخت و توزیع حلیم نذری می کردند.
وی افزود:پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل کمبود امکانات مردم روستای نیمدور به شهر دوگنبدان مهاجرت کردند.
او ادامه داد: در سال ۱۳۶۰ اهالی هیات عزاداری مسلم بن عقیل (ع) را در شهر دوگنبدان برپا کردند.
این هیات در زمان حاضر در کنار حسینیه مسلم بن عقیل (ع) شهر دوگنبدان که از سوی اهالی روستای نیمدور ساخته شده عزاداری های خود را برای پیشوای سوم شیعیان (ع) ادامه می دهند.
یکی از اهالی روستای نیمدور می گوید: حزن انگیزترین و پرشورترین بخش عزاداری های مردم روستای نیمدور در هنگام تعزیه صورت می گرفت.
بگم رمضانی افزود: اهالی اسب ها را در خارج از روستا تزئین و به اصطلاح کتل می کردند و یاران یزید بر آن سوار می شدند.
او اظهار داشت: یزیدیان هنگامی که با استفاده از کاه اهل بیت دست و پا در زنجیر امام حسین (ع) را خاکی می کردند شیون و ماتم مردم به اوج خود می رسید.
رمضانی می گوید: او حنا بستن زنان به یاد داماد دشت کربلا حضرت امام قاسم (ع) از رسوم فراموش شده آئین های عاشورایی روستای نیمدور است.
وی اضافه کرد: درست کردن گهواره های سنتی به یاد شهید ۶ ماهه دشت کربلا از رسومی است که هنوز هم پابرجاست.
او ادامه داد:پس از عاشورا مردم روستای نیمدور به مدت سه شب برای شهدای واقعه عاشورا در مسجد روستا آئین های شام غریبان برگزار می کردند.
این بانوی دوران دیده گفت: سخنرانی های زنده یاد آقا سید میر محمد تقوی از روحانیان سرشناس کهگیلویه و بویراحمد از دیگر بخش های آئین های عاشورایی در روستای نیمدور بود.
روستای نیمدور در محل اتصال دهستان های کوهمره خامی باشت و بویراحمد گرمسیری گچساران قرار دارد.
روستای نیمدور به گفته اهالی بیش از ۵۰۰ سال قدمت دارد که البته نوع معماری آن تا حدی این گفته را تأیید می‌کند.
شهرت این روستا به خاطر وجود شالیزارهای برنج، انارستان‌ها، تاکستان ها و باغ‌های انجیر و وجود چشمه سارها و آبشارهای زیباست.
نیمدور به همراه موگ داری ده چشمه و آبشار است.
بقاع متبرکه امامزاده ابراهیم (ع) و امامزاده اسماعیل (ع) در این روستا واقع شده‌است..
این روستا در محل اتصال دو شهرستان گچساران و باشت در جنوب کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.
این شهرستان ها هم اکنون ۲۰۰ هیات عزاداری دارند.
شهرستان باشت هم اکنون ۶۰ هیات عزاداری دارد که ۴۰ هیات آن در روستاها فعالیت دارند.
گزارش از فرزانه شریفی
۸۱۴۳/1662
