به گزارش خبرنگار ایرنا، جاذبه های طبیعی و زیبایی خدادادی، پیشینه تاریخی باشکوه، صفای باطن و ظاهر و مهمان نوازی مردمان خون گرم دالاهو سبب شده این منطقه به عنوان یکی از قطبهای مهم گردشگری استان کرمانشاه، همه ساله پذیرای خیل کثیری از هموطنان و هم استانی ها باشد.
از جمله مکان های گردشگری و تفریحی بسیار زیبای شهرستان دالاهو می توان به سراب های کرند، شالان، ریجاب، توتشامی، قورچی واشی، قلعه زنجیر، حریر، گوراجوب و سراب سفرشاه، آبشار زیبای ژالگه، چشمه نره کانی، آبشار پیران و رود زریسک اشاره کرد.
از دیگر مناطق طبیعی دالاهو، جنگلهای زیبا و بکر بلوط بویژه در منطقه گهواره،، طبیعت روح بخش بکر و منطقه تفریحی میان دار است.
** پیشینه تاریخی شهرستان دالاهو
براساس مطالعات و پژوهش های باستان شناسی، سابقه سکونت در شهرستان دالاهو به عصر پارینه سنگی میانی و حدود 30 هزار سال پیش می رسد، زمانی که نخستین ساکنان زمین در پناه غارها و جان پناه های سنگی به شکار و گردآوری غذا از دامان طبیعت می پرداخته اند.
پس از آن و از حدود هفت هزار سال پیش در دشت کرند شواهدی از کشاورزی و دامداری اولیه در روستاهای دوران نوسنگی در برخی تپه های تاریخی مشاهده شده که نشانگر نوعی تغییر در شیوه زندگی و افزایش جمعیت است.
قرارگیری بر سر راه جاده ابریشم به عنوان مسیر ارتباطی شرق و غرب جهان باستان و تسلط بر تنگه مهم و حیاتی پاتاق به عنوان دروازه ورود به فلات ایران سبب توجه همواره به این منطقه شده است.
دالاهو با توجه به شرایط جغرافیایی خاصی که داراست در طول زمان، چون سدی در راه نفوذ مهاجمان و نقطه ثباتی در خاطر مدافعان مرزهای این سرزمین بوده است.
مقاومت و جان فشانی این مردم در کنار دیگر ایلات و عشایر منطقه در مقابل هجوم نیروهای بیگانه و حماسه آنان در جنگ جهانی اول و بویژه تقدیم 315 شهید و 480 جانباز در طی دوران دفاع مقدس در تاریخ ماندگار خواهد بود.
روز 31 تیر ماه به بهانه سالگرد بمباران شیمایی روستای زرده، در تقویم ایران به عنوان روز ملی دالاهو تعیین شده است.
همچنین دالاهو دارای ابنیه تاریخی متعددی همچون مجموعه تاریخی قلعه یزدگرد، مقبره ابودجانه و مسجد عبدالله ابن عمر است.
** مجموعه قلعه یزدگرد
مجموعه تاریخی و فرهنگی قلعه یزدگرد در روستای زرده از توابع بخش مرکزی شهرستان دالاهو در شهر ریجاب، برگرفته از قلعه ای به همین نام بر روی یکی از قلل مرتفع و مشرف بر این مجموعه تاریخی گرفته شده است.
این مجموعه از چندین بنای محصور در پناه دیواری قطور و مرتفع متشکل از برجهای پشتیبان، اتاق های نگهبانی و مزغل های پیکانی شکل متعدد و منظم برای استقرار تیراندازان مدافع تشکیل شده است.
این مجموعه تاریخی در داخل پناهگاه نسبتا عمیقی به وسعت تقریبی 40 کیلومتر مربع قرار دارد که از سمت جنوب و غرب با پرتگاه تندی به جلگه ذهاب و از طرف شمال و شرق به صخره های پلکانی دالاهو و از طرف جنوب شرقی به تپه ماهورهای منطقه بان زرده محدود می شود.
بناهای مجموعه مذکور از نظر مکانی در دو بخش مرتفع و کم ارتفاع واقع شده اند به طوری که قلعه یزدگرد، برج آشیوا (آسیاب)، برج نقاره خانه، آشپزخانه، دیوار دفاعی، دروازه، زندان و بنای معروف کاکاکشیا در ارتفاعات و محوطه های قلعه داور، گچ گنبد، جای دار، هشته و تپه رش در قسمت کم ارتفاع قرار دارند.
** روستای شالان
شرایط آب و هوایی مناسب، در پیرامون روستای شالان مکان های بسیار زیبای طبیعی و تفریحی به وجود آورده است، درختان بسیار بلند و پوشش سبز گیاهان مرتعی، چشمه ها و سرچشمه رودهای کوچک در کوهستان های اطراف روستا، نواحی تفریحی و طبیعی منحصر به فردی را ایجاد کرده اند.
در دو سوی بستر رودخانه الوند، که در جنوب روستا جریان دارد، تفرجگاه هایی با چشم اندازهای زیبا پدید آمده که محل رویش انواع گیاهان دارویی، مرتعی و گل های وحشی رنگارنگ است و به زیستگاه پرندگان و جانوران تبدیل شده اند.
**مسجد عبدالله ابن عمر
در محل روستایی قدیمی و متروک در انتهای دره زیبای شالان مسجدی قرار دارد که با توجه به ویژگیهای معماری آن و مطالعات صورت گرفته احتمالا از نخستین مساجد ساخته شده در ایران و منسوب به عبداله ابن عمر خطاب دومین خلیفه پس از پیامبر اسلام و فاتح این مرز و بوم است.
این مسجد با تک مناره موجود بر آن احتمالا همزمان با فتوحات اولیه مسلمانان در صدر اسلام و به وسیله نخستین فاتحان مسلمان وارد شده به ایران احداث شده است.
دسترسی به مسجد از طریق کوچه باغهای زیبای بالادست روستای شالان و حرکت در امتداد مسیر سرچشمه رودخانه الون در کنار سراب زیبای شالان امکان پذیر است.
**آبشار پیران
الون، هه لون، حلوان یا الوند نام رودخانه‌ای است که از کوه‌های دالاهو سرچشمه می گیرد، سرچشمه اصلی این رودخانه در شمال شهر ریجاب واقع شده است.
این رودخانه پس از گذر از منطقه گردشگری ریجاب وارد تنگ پیران در نزدیکی روستای هدف گردشگری پیران می شود.
یکی از زیباترین مواهب خداوندی و جاذبه های طبیعی استان کرمانشاه و شهرستان دالاهو چشم انداز آبشار زیبا و رفیع واقع در روستای ژالگه است.
این آبشار با ارتفاع 180 متر و در سه طبقه که به عنوان بخشی از خط سیر جریان رودخانه الوند به سمت قصر شیرین و با توجه به قرارگیری بر چشم اندازی وسیع به باغات روستای پیران و اراضی حاصلخیز منطقه سرپل ذهاب، یکی از مناظر یگانه و بی نظیر منطقه را در پیش روی هر گردشگر و بازدیدکننده قرار می دهد.
در سالیان اخیر و به همت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه اقدام به ایجاد برخی زیرساختهای مورد نیاز استقرار و اسکان مسافران و گردشگران برای بهره برداری بهتر از این مکان شده است.
دسترسی به این آبشار و چشم انداز بی بدیل آن از طریق گذر از شهر ریجاب و در محل روستای ژالگه ممکن و میسر است.
** مقبره ابودجانه
مجموعه قبرستان و مقبره ابودجانه در نزدیکی ریجاب از توابع شهرستان دالاهو قرار دارد، این مقبره منسوب به ابودجانه از اصحاب پیامبر اکرم است که در میان جمیع اهالی شهرستان دارای احترام خاص و بالایی است.
در پیرامون مقبره ابودجانه قبرستانی وسیع و قدیمی با انواع مختلفی از سنگ قبرهای رایج در منطقه وجود دارد. بر فراز قبور، نقش مایه های گوناگون حجاری شده بر روی سنگ قبور مردان و زنان با صحنه هایی از زندگی و اعمال هر فرد نشانگر متنوع ترین سنتهای موجود در ساخت قبرستان و سنگ قبر در منطقه دالاهو می باشند.
این آرامگاه بنایی است چهار ضلعی با گنبدی مخروطی بر فراز آن، ساخته شده از لاشه سنگ و ملات گچ نیم کوب در ضلع جنوبی این محل مقبره ای دیگر با سنگ قبر حجاری شده زیبایی قرار دارد.
** صنایع دستی
تولید صنایع دستی به ویژه در رشته های فلزکاری، بافندگی و ساخت سازهای سنتی بخصوص ساز باستانی و اصیل تنبور از مشاغل رایج شهرستان دالاهو به ویژه در شهرهای کرند غرب و گهواره است، این امر نشانگر قدمت، دیرپایی و عمق این صنایع و حرفه ها در میان ساکنان هنرمند دالاهو است که با وجود دگرگونی های ایجاد شده در جوامع امروزی کماکان با قدرت به حیات خود ادامه می دهند.
چاقوسازی، موج بافی، گلیم، انواع گیوه، قلمزنی روی مس، معرق، منبت، نمد مالی، مصنوعات چرمی، ساخت زیور آلات سنتی، رودوزی، بافت گلیم گل برجسته، سفالگری، طراحی سنتی، رنگرزی سنتی، طراحی سنتی، خراطی، مشبک، نازک کاری چوب، لباس محلی و مجسمه سازی از دیگر صنایع دستی شهرستان دالاهو است.
از دیرباز این منطقه به ویژه به عنوان پایگاه ساخت سلاح مورد نیاز برای دفاع از این مرز و بوم و مراتع حاصلخیز آن به عنوان اطراق گاه لشکریان دارای اهمیت ویژه ای بوده است.
هم اکنون نیز وجود هنرمندان و اساتید فعال در زمینه ساخت صنایع دستی، دالاهو را به قطب تولیدی در استان و کشور به ویژه در زمینه ساخت ابزارهای فلزی و تنبورسازی تبدیل کرده است.
این هنرها که سینه به سینه و از نسلی به نسلی دیگر منتقل شده اند ارائه دهنده تنوعی هستند که در کمتر منطقه ای از کشور قابل مشاهده است.
** موزه مردم شناسی
از جمله اقدام های صورت گرفته برای معرفی بهتر مردمان و فرهنگ ساکنان شهرستان دالاهو احداث موزه مردم شناسی این شهرستان است.
در موزه مردم شناسی دالاهو کوشش شده با نمایش برخی جنبه های زندگی مردمان ساکن در این شهرستان با کمک ماکتی از یک فضای مسکونی، نمایش پوشش اهالی، ارائه برخی فعالیتهای رایج در این منطقه چون ساخت تنبور و آهنگری سنتی با کمک ماکتهایی از کارگاه های واقعی و مشابه در کنار دیگر جنبه های زندگی و فرهنگ مردمان منطقه به معرفی اجمالی این شهرستان در فضایی محدود برای علاقه مندان اقدام شود.
**موقعیت جغرافیایی شهرستان دالاهو
شهرستان دالاهو با وسعت هزار و 892 کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 42 هزار 350 نفر به عنوان پنجمین شهرستان وسیع استان کرمانشاه از شمال به شهرستانهای جوانرود و ثلاث باباجانی، از شرق به شهرستان کرمانشاه، از جنوب به اسلام آبادغرب، از غرب به سرپل ذهاب و از جنوب غربی به شهرستان گیلان غرب محدود شده است. شهرستان دالاهو با مرکزیت شهر کرند غرب شامل دو بخش مرکزی و گهواره و پنج دهستان حومه، بیونیج، بان زرده، گوران و قلخانی است.
از دیگر جاهای دیدنی شهرستان دالاهو؛ دشت حاصلخیز و سرسبز 9 هزار هکتاری کرند، رودخانه پرآب الوند که می توان در دو طرف آن تفرجگاه ها و انواع گیاهان دارویی، مرتعی، گلهای وحشی رنگارنگ زیستگاه پرندگان و جانوران آبزی جنگلهای انبوه و گسترده گردو، انار و انجیر کوهی در آن دید، ارتفاعات و قلل مرتفع که در اکثر مواقع سال پوشیده از برف و وجود زیارتگاه بابا یادگار، مقبره باباشیخ، مقبره شیخ بایزی و همچنین مقبره بابافقی می توان اشاره کرد.
3209/8066 خبرنگار:عباداله آذرگون ** انتشاردهنده:علی مولوی
انتهای پیام از جمله مکان های گردشگری و تفریحی بسیار زیبای شهرستان دالاهو می توان به سراب های کرند، شالان، ریجاب، توتشامی، قورچی واشی، قلعه زنجیر، حریر، گوراجوب و سراب سفرشاه، آبشار زیبای ژالگه، چشمه نره کانی، آبشار پیران و رود زریسک اشاره کرد.
از دیگر مناطق طبیعی دالاهو، جنگلهای زیبا و بکر بلوط بویژه در منطقه گهواره،، طبیعت روح بخش بکر و منطقه تفریحی میان دار است.
** پیشینه تاریخی شهرستان دالاهو
براساس مطالعات و پژوهش های باستان شناسی، سابقه سکونت در شهرستان دالاهو به عصر پارینه سنگی میانی و حدود 30 هزار سال پیش می رسد، زمانی که نخستین ساکنان زمین در پناه غارها و جان پناه های سنگی به شکار و گردآوری غذا از دامان طبیعت می پرداخته اند.
پس از آن و از حدود هفت هزار سال پیش در دشت کرند شواهدی از کشاورزی و دامداری اولیه در روستاهای دوران نوسنگی در برخی تپه های تاریخی مشاهده شده که نشانگر نوعی تغییر در شیوه زندگی و افزایش جمعیت است.
قرارگیری بر سر راه جاده ابریشم به عنوان مسیر ارتباطی شرق و غرب جهان باستان و تسلط بر تنگه مهم و حیاتی پاتاق به عنوان دروازه ورود به فلات ایران سبب توجه همواره به این منطقه شده است.
دالاهو با توجه به شرایط جغرافیایی خاصی که داراست در طول زمان، چون سدی در راه نفوذ مهاجمان و نقطه ثباتی در خاطر مدافعان مرزهای این سرزمین بوده است.
مقاومت و جان فشانی این مردم در کنار دیگر ایلات و عشایر منطقه در مقابل هجوم نیروهای بیگانه و حماسه آنان در جنگ جهانی اول و بویژه تقدیم 315 شهید و 480 جانباز در طی دوران دفاع مقدس در تاریخ ماندگار خواهد بود.
روز 31 تیر ماه به بهانه سالگرد بمباران شیمایی روستای زرده، در تقویم ایران به عنوان روز ملی دالاهو تعیین شده است.
همچنین دالاهو دارای ابنیه تاریخی متعددی همچون مجموعه تاریخی قلعه یزدگرد، مقبره ابودجانه و مسجد عبدالله ابن عمر است.
** مجموعه قلعه یزدگرد
مجموعه تاریخی و فرهنگی قلعه یزدگرد در روستای زرده از توابع بخش مرکزی شهرستان دالاهو در شهر ریجاب، برگرفته از قلعه ای به همین نام بر روی یکی از قلل مرتفع و مشرف بر این مجموعه تاریخی گرفته شده است.
این مجموعه از چندین بنای محصور در پناه دیواری قطور و مرتفع متشکل از برجهای پشتیبان، اتاق های نگهبانی و مزغل های پیکانی شکل متعدد و منظم برای استقرار تیراندازان مدافع تشکیل شده است.
این مجموعه تاریخی در داخل پناهگاه نسبتا عمیقی به وسعت تقریبی 40 کیلومتر مربع قرار دارد که از سمت جنوب و غرب با پرتگاه تندی به جلگه ذهاب و از طرف شمال و شرق به صخره های پلکانی دالاهو و از طرف جنوب شرقی به تپه ماهورهای منطقه بان زرده محدود می شود.
بناهای مجموعه مذکور از نظر مکانی در دو بخش مرتفع و کم ارتفاع واقع شده اند به طوری که قلعه یزدگرد، برج آشیوا (آسیاب)، برج نقاره خانه، آشپزخانه، دیوار دفاعی، دروازه، زندان و بنای معروف کاکاکشیا در ارتفاعات و محوطه های قلعه داور، گچ گنبد، جای دار، هشته و تپه رش در قسمت کم ارتفاع قرار دارند.
** روستای شالان
شرایط آب و هوایی مناسب، در پیرامون روستای شالان مکان های بسیار زیبای طبیعی و تفریحی به وجود آورده است، درختان بسیار بلند و پوشش سبز گیاهان مرتعی، چشمه ها و سرچشمه رودهای کوچک در کوهستان های اطراف روستا، نواحی تفریحی و طبیعی منحصر به فردی را ایجاد کرده اند.
در دو سوی بستر رودخانه الوند، که در جنوب روستا جریان دارد، تفرجگاه هایی با چشم اندازهای زیبا پدید آمده که محل رویش انواع گیاهان دارویی، مرتعی و گل های وحشی رنگارنگ است و به زیستگاه پرندگان و جانوران تبدیل شده اند.
**مسجد عبدالله ابن عمر
در محل روستایی قدیمی و متروک در انتهای دره زیبای شالان مسجدی قرار دارد که با توجه به ویژگیهای معماری آن و مطالعات صورت گرفته احتمالا از نخستین مساجد ساخته شده در ایران و منسوب به عبداله ابن عمر خطاب دومین خلیفه پس از پیامبر اسلام و فاتح این مرز و بوم است.
این مسجد با تک مناره موجود بر آن احتمالا همزمان با فتوحات اولیه مسلمانان در صدر اسلام و به وسیله نخستین فاتحان مسلمان وارد شده به ایران احداث شده است.
دسترسی به مسجد از طریق کوچه باغهای زیبای بالادست روستای شالان و حرکت در امتداد مسیر سرچشمه رودخانه الون در کنار سراب زیبای شالان امکان پذیر است.
**آبشار پیران
الون، هه لون، حلوان یا الوند نام رودخانه‌ای است که از کوه‌های دالاهو سرچشمه می گیرد، سرچشمه اصلی این رودخانه در شمال شهر ریجاب واقع شده است.
این رودخانه پس از گذر از منطقه گردشگری ریجاب وارد تنگ پیران در نزدیکی روستای هدف گردشگری پیران می شود.
یکی از زیباترین مواهب خداوندی و جاذبه های طبیعی استان کرمانشاه و شهرستان دالاهو چشم انداز آبشار زیبا و رفیع واقع در روستای ژالگه است.
این آبشار با ارتفاع 180 متر و در سه طبقه که به عنوان بخشی از خط سیر جریان رودخانه الوند به سمت قصر شیرین و با توجه به قرارگیری بر چشم اندازی وسیع به باغات روستای پیران و اراضی حاصلخیز منطقه سرپل ذهاب، یکی از مناظر یگانه و بی نظیر منطقه را در پیش روی هر گردشگر و بازدیدکننده قرار می دهد.
در سالیان اخیر و به همت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه اقدام به ایجاد برخی زیرساختهای مورد نیاز استقرار و اسکان مسافران و گردشگران برای بهره برداری بهتر از این مکان شده است.
دسترسی به این آبشار و چشم انداز بی بدیل آن از طریق گذر از شهر ریجاب و در محل روستای ژالگه ممکن و میسر است.
** مقبره ابودجانه
مجموعه قبرستان و مقبره ابودجانه در نزدیکی ریجاب از توابع شهرستان دالاهو قرار دارد، این مقبره منسوب به ابودجانه از اصحاب پیامبر اکرم است که در میان جمیع اهالی شهرستان دارای احترام خاص و بالایی است.
در پیرامون مقبره ابودجانه قبرستانی وسیع و قدیمی با انواع مختلفی از سنگ قبرهای رایج در منطقه وجود دارد. بر فراز قبور، نقش مایه های گوناگون حجاری شده بر روی سنگ قبور مردان و زنان با صحنه هایی از زندگی و اعمال هر فرد نشانگر متنوع ترین سنتهای موجود در ساخت قبرستان و سنگ قبر در منطقه دالاهو می باشند.
این آرامگاه بنایی است چهار ضلعی با گنبدی مخروطی بر فراز آن، ساخته شده از لاشه سنگ و ملات گچ نیم کوب در ضلع جنوبی این محل مقبره ای دیگر با سنگ قبر حجاری شده زیبایی قرار دارد.
** صنایع دستی
تولید صنایع دستی به ویژه در رشته های فلزکاری، بافندگی و ساخت سازهای سنتی بخصوص ساز باستانی و اصیل تنبور از مشاغل رایج شهرستان دالاهو به ویژه در شهرهای کرند غرب و گهواره است، این امر نشانگر قدمت، دیرپایی و عمق این صنایع و حرفه ها در میان ساکنان هنرمند دالاهو است که با وجود دگرگونی های ایجاد شده در جوامع امروزی کماکان با قدرت به حیات خود ادامه می دهند.
چاقوسازی، موج بافی، گلیم، انواع گیوه، قلمزنی روی مس، معرق، منبت، نمد مالی، مصنوعات چرمی، ساخت زیور آلات سنتی، رودوزی، بافت گلیم گل برجسته، سفالگری، طراحی سنتی، رنگرزی سنتی، طراحی سنتی، خراطی، مشبک، نازک کاری چوب، لباس محلی و مجسمه سازی از دیگر صنایع دستی شهرستان دالاهو است.
از دیرباز این منطقه به ویژه به عنوان پایگاه ساخت سلاح مورد نیاز برای دفاع از این مرز و بوم و مراتع حاصلخیز آن به عنوان اطراق گاه لشکریان دارای اهمیت ویژه ای بوده است.
هم اکنون نیز وجود هنرمندان و اساتید فعال در زمینه ساخت صنایع دستی، دالاهو را به قطب تولیدی در استان و کشور به ویژه در زمینه ساخت ابزارهای فلزی و تنبورسازی تبدیل کرده است.
این هنرها که سینه به سینه و از نسلی به نسلی دیگر منتقل شده اند ارائه دهنده تنوعی هستند که در کمتر منطقه ای از کشور قابل مشاهده است.
** موزه مردم شناسی
از جمله اقدام های صورت گرفته برای معرفی بهتر مردمان و فرهنگ ساکنان شهرستان دالاهو احداث موزه مردم شناسی این شهرستان است.
در موزه مردم شناسی دالاهو کوشش شده با نمایش برخی جنبه های زندگی مردمان ساکن در این شهرستان با کمک ماکتی از یک فضای مسکونی، نمایش پوشش اهالی، ارائه برخی فعالیتهای رایج در این منطقه چون ساخت تنبور و آهنگری سنتی با کمک ماکتهایی از کارگاه های واقعی و مشابه در کنار دیگر جنبه های زندگی و فرهنگ مردمان منطقه به معرفی اجمالی این شهرستان در فضایی محدود برای علاقه مندان اقدام شود.
**موقعیت جغرافیایی شهرستان دالاهو
شهرستان دالاهو با وسعت هزار و 892 کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 42 هزار 350 نفر به عنوان پنجمین شهرستان وسیع استان کرمانشاه از شمال به شهرستانهای جوانرود و ثلاث باباجانی، از شرق به شهرستان کرمانشاه، از جنوب به اسلام آبادغرب، از غرب به سرپل ذهاب و از جنوب غربی به شهرستان گیلان غرب محدود شده است. شهرستان دالاهو با مرکزیت شهر کرند غرب شامل دو بخش مرکزی و گهواره و پنج دهستان حومه، بیونیج، بان زرده، گوران و قلخانی است.
از دیگر جاهای دیدنی شهرستان دالاهو؛ دشت حاصلخیز و سرسبز 9 هزار هکتاری کرند، رودخانه پرآب الوند که می توان در دو طرف آن تفرجگاه ها و انواع گیاهان دارویی، مرتعی، گلهای وحشی رنگارنگ زیستگاه پرندگان و جانوران آبزی جنگلهای انبوه و گسترده گردو، انار و انجیر کوهی در آن دید، ارتفاعات و قلل مرتفع که در اکثر مواقع سال پوشیده از برف و وجود زیارتگاه بابا یادگار، مقبره باباشیخ، مقبره شیخ بایزی و همچنین مقبره بابافقی می توان اشاره کرد.
3209/8066 خبرنگار:عباداله آذرگون ** انتشاردهنده:علی مولوی
کپی شد
