گرچه عده ای تاریخچه مونوریل شهر کرمانشاه که بعدها به قطار سبک شهری تغییر کاربری یافت را به سال 78 و دوره مدیریت استاندار وقت محمد حسین مقیمی ربط می دهند اما شروع اجرای این پروژه عملا در سال 85 و در دولت نهم زده شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، قطاری که قرار بود در قالب دو فاز هوایی و زیر‌زمینی شمال تا جنوب شهر کرمانشاه را به هم متصل کند حالا چند سالی است در کش و قوس کمبود اعتبار دست و پا می‌زند.
طبق مصوبه شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور که بعدها شرایط را برای تاسیس سازمان قطار شهری کرمانشاه مهیا کرد تامین اعتبار این پروژه -که عملا در بین استانهای غرب کشور تجربه جدیدی است- برعهده دولت و شهرداری گذاشته شد که هریک باید به سهم خود نیمی از بودجه را تامین کنند.حالا اما به نظر می رسد شهرداری دبه درآورده و شورایی ها هم که تمایل چندانی به اجرایی شدن پروژه ندارند ساز مخالف می زنند.
تزریق قطره چکانی اعتبارات
حقیقت آن است که پروژه چند میلیاردی قطار سبک شهری که قرار بود تا افق 1400 شرایط را برای جابجایی مسافر تا سقف 25 هزار نفر در ساعت مهیا کند تا کنون تنها 294 میلیارد تومان جذب اعتبار داشته و این یعنی تزریق قطره چکانی اعتبارات.
در چنین شرایطی شهرداری و شورا دولت را مقصر دانسته و انتظار جذب صد درصدی بودجه از دولتمردان را دارند و قطعا مسئولان ملی هم که عزمی در شهرداری و شورایی‌ها نمی بینند کار را جدی نگرفته اند.
نکته قابل توجه دیگر ساز ناکوک مخالفان و موافقان است، باگذشت سالها هنوز معترضان بر طبل مخالفت کوبیده و هزینه بر بودن پروژه، تخریب فضای سبز برای احداث پایه‌های مونوریل در مسیر کارمندان تا چهارراه بسیج، تغییر چهره بلوار زیبای طاق بستان با نصب این پایه‌های عظیم الجثه و به حاشیه رفتن این اثر تاریخی که چندسالی است ثبت جهانی آن در دستور کار قرار گرفته است را بهانه می‌کنند و البته موافقان به اثرگذاری طرح در کاهش ترافیک شهری، گردش مالی و رونق اقتصادی آن صحه می گذارند.
درنهایت فقدان همدلی و همصدایی مسئولان دست به دست هم داد تا این روزها عظیم‌ترین پروژه شهری کرمانشاه رنگ و بوی نیمه تعطیلی به خود بگیرد و حتی شایعه جمع آوری آن به گوش اهالی نه چندان دلخوش کرمانشاه برسد.
شهرداری پول ندارد
سخنگوی شورای شهر کرمانشاه که از روزهای ابتدایی پروژه پای کار بوده و نگاه مثبت وی به قطار شهری حالا جایش را به برخی مخالفت های نرم و سبک داده است به ایلنا می گوید: هنوز درباره تعطیلی پروژه هیچ تصمیم مدیریتی نگرفته ایم و خبر حذف و تغییر کاربری این پروژه درحد شایعه است.
"سید حجت‌الله موسوی اجاق" با این حال می افزاید: در اینکه قطار شهری کرمانشاه یک پروژه خوابیده و نیمه تعطیل است هیچ شکی نیست چون جذب بودجه آن قطره چکانی است و این آهنگ رشد عملا نزدیک به خواب است.
وی می‌گوید: این پروژه قرار بود خیلی پیشترها به بهره برداری برسد کما اینکه اتمام فاز یک آن را تا پایان 97 پیش بینی کرده بودیم.
سخنگوی شورای شهر کرمانشاه رقم پیش بینی شده برای پایان این پروژه را در سال‌های ابتدایی چیزی معادل 400 میلیارد تومان اعلام کرده و ادامه می دهد: حالا اما به نظر می رسد رقمی حدود 4 هزار میلیارد تومان نیاز باشد.
به گفته موسوی اجاق رقمی که این روزها توسط دولت پرداخت می شود تنها ما‌به تفاوت تورم است و هیچ کمکی به پیشرفت پروژه نمی کند.
وی در حالیه معتقد است دولت احمدی نژاد این پروژه را به کرمانشاه تحمیل کرده، می افزاید: در شرایطی که شهرداری توان پرداخت حقوق کارکنان خود را ندارد نمی شود انتظاری برای تامین بودجه قطار شهری داشت و اگر با همین آهنگ زمانی پیش برویم راه اندازی پروژه سالها زمان می برد.
سخنگوی شورا درباره سرنوشت اوراق مشارکت و سهم کرمانشاه از فروش این اوراق می گوید: با آنکه برای سال گذشته 280 میلیارد تومان اوراق مشارکت برای فروش پیش بینی کرده بودیم این طرح عملا اجرایی نشد و در 3 جلسه مکرر شورا رای نیاورد. برای سال جاری هم شرایط به همین منوال خواهد بود و در بودجه شهرداری طرحی برای فروش اوراق پیش بینی نشده است.
وی تصریح می کند: پرداخت هزینه‌های قرارگاه خاتم بعنوان پیمانکار طرح در دستور کار شهرداری است و نهایتا از عهده این کار برآییم. بنابراین اگر قرار است دولت هزینه کند بهتر است صفر تا صد پروژه را بعهده بگیرد و سهم شهرداری راهم متقبل شود.
اجاق البته ناامیدانه می گوید: اگر شرایط خوب پیش نرود پروژه را تغییر کاربری می دهیم، بی آر تی جایگزین می کنیم و از محدوده تونل بعنوان زیر گذر استفاده خواهیم کرد.
بی‌تفاوتی مدیران شهری به سرنوشت پروژه
اینکه بتوان پروژه قطار شهری با آن پایه‌های عظیم الجثه را تغییر کاربری داد پیشنهاد غیرمنطقی و عملا دور از دسترس به نظر می رسد، با این حال در شرایطی که شورایی‌ها بودجه شهرداری برای ورود به این حوزه را کافی نمی‌دانند مدیرعامل این پروژه از بی تقاوتی و اهمال مدیران شهری گلایه می‌کند.
"سعید سلیم ساسانی" به ایلنا می گوید: قانون توسعه حمل و نقل شهری شهرداری را موظف می کند تا نیمی از هزینه راه اندازی پروژه را تامین کند و شهرداری اگر کمبود اعتبار دارد باید از پتانسیل ها استفاده کند و دنبال راهکارهایی چون تغییر کاربری، واگذاری زمین و یا فروش اوراق مشارکت باشد.
به گفته مدیرعامل قطار شهری کرمانشاه تامین اعتبار سالانه 300 تا 400 میلیارد تومان برای شهرداری کرمانشاه رقم قابل توجهی نیست که نتواند از پس آن برآید.
وی می افزاید: نمی شود در شرایطی که مسئولان محلی دنبال راه گریز هستند انتظاری از دولتمردان داشت، با این حال کافی نبودن اعتبارات دولتی یک بحث است و پای کار نیامدن شهرداری بحث دیگر.
سلیم ساسانی با اشاره به اهمیت اجرای این پروژه برای کلانشهر کرمانشاه می گوید: با توجه به حجم ترافیکی که در افق 1400 و 1410 برای شهر کرمانشاه پیش بینی شده بود، راه اندازی قطار سبک شهری در دستور کار شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور قرار گرفت و مصوبات آن لازم الاجراست.
وی با اذعان به این مطلب که عدد موافقت‌نامه ما با سازمان مدیریت رقمی معادل 400 میلیارد تومان بود می افزاید: در آخرین موافقت نامه بنا به افزایش قیمت ها و برخی ملاحظات ارزی این رقم به 2 هزار و 500 میلیارد تومان رسید که تاکنون تنها 294 میلیارد تومان آن جذب شده و این به خودی خود یک فاجعه است.
ساسانی ضمن اشاره به این نکته که پروژه قطار شهری کرمانشاه هیچ سهمی از فروش 10 هزار و 700 میلیارد تومانی اوراق مشارکت قطار شهری کشور نداشته است می گوید: متاسفانه فضای کرمانشاه فضای همدلی و همصدایی نیست و تمایل کمی برای توسعه یافتگی در بین مردم و مسئولان وجود دارد.
وی همچنین به پیشرفت 95 درصدی تونل زیر زمینی محدوده چهار راه بسیج تا میدان آزادی اشاره کرده و می افزاید: تونلی که قرار بود تا میدان فردوسی ادامه یابد حالا تا سبزه میدان پیش می رود و با جذب اعتبار مسیر را توسعه خواهیم داد.
ساسانی در حالی که رقم پیش‌بینی شده برای اتمام فاز یک پروژه در سال گذشته را چیزی معادل 700 میلیارد تومان عنوان کرد، می گوید: در شرایط کنونی و با توجه به اینکه نیم بیشتری از وسایل قطار شهری از خارج کشور تامین می شود 3 برابر این رقم را لازم داریم تا فاز اول پروژه حداقل ظرف 3 سال آینده به اتمام برسد.
بی مهری دولت تدبیر و امید
نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی هم بر بی‌مهری دولتی‌ها در باره این پروژه صحه گذارده و می گوید: با اعتبارات قطره چکانی دولت، پیشرفت فیزیکی فاز اول و دوم پروژه چیزی کمتر از 50 درصد است و دولت آقای روحانی در حق پروژه کم لطفی کرده است.
عبدالرضا مصری با اذعان به این مطلب که دست نمایندگان مجلس برای جذب اعتبار بیشتر بسته است و نهایتا 2 تا 3 درصد می توان رقم پیشنهادی دولت برای این طرح را جابجا کرد می افزاید: اگر اعتبارات خوب و به موقع برسد ظرفیت فنی و اجرایی برای به ثمر رساندن پروژه ظرف 2 سال آینده را داریم.
شاید 3 سال آینده به بهره‌برداری برسد
معاون عمرانی استاندار نیز با تایید این مطلب که اگر بودجه به موقع برسد فاز اول پروژه تا 3 سال آینده به بهره برداری می‌رسد می گوید: همکاری دولت در پروژه قطار شهری کرمانشاه قابل قبول است کما اینکه در سفر رئیس جمهور به کرمانشاه 700 میلیارد تومان برای اتمام فاز اول مصوب شد که این رقم ظرف 3 سال تامین اعتبار می شود.
"مهرداد سالاری" سهم دولت و شهرداری برای تامین این بودجه را 350 میلیارد تومان اعلام کرده و می افزاید: تامین واگن های قطار بر عهده دولت است و ما بودجه دریافتی را صرف ریل‌گذاری، تاسیسات و تکمیل پروژه خواهیم کرد.
وی در پاسخ به این سوال که نوسانات ارزی و تحریم‌ها تا چه حد در افزایش هزینه‌های فاز اول پروژه تاثیر گذار است می گوید: از آنجا که سوزن راه آهن برای فاز اول طرح خریداری شده و نرخ ریل ها هم تفاوت چندانی نکرده است، مشکلی برای تامین اعتبار نخواهیم داشت و فاز اول پروژه یعنی مسیر کارمندان تا میدان آزادی ظرف 3 سال آینده به بهره برداری می رسد.
گزارش : لیلا سعدوندی
