به گزارش ایرنا، مردم چهارمحال و بختیاری از دیرباز در ماه مبارک رمضان به خصوص در هفته پایانی آداب و رسومی دارند که در هیچ کجای ایران در این ماه نظیر آن دیده نشده است.
براساس بررسی های میدانی و انسانشنانه این 2 آیین تنها در چهارمحال و بختیاری و رسمی زنانه است که در سالروز مجازات قاتل امام علی (ع) برگزار می شود.
این 2 آیین شامل پخت نان و کلوچه محلی به نام 'کاکولی' و رسم 'حنابران' است که بیشتر در مناطق شهری به ویژه شهرکرد و فرخشهر رایج است.
**
نان شیرینی کاکولی
براساس بررسی های انجام شده، نان شیرینی کاکولی با ماندگاری یک هفته تا یک ماه یکی از خوردنی های مورد علاقه مردم در این ماه است که اکنون در ماه های دیگر پخت می شود و حتی از حالت پخت خانگی به ماشینی پزی نیز رسیده است.
در گذشته مرسوم بود که همزمان با روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان، زنان خانواده ها اقدام به پخت نوعی نان شیرین و کلوچه شکل با نام محلی ˈکاکولیˈمی کردند که در برخی از نقاط استان هنوز این رسم وجود دارد.
در این آیین زنان همزمان با سحرگاهان روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان با تهیه آرد محلی و خمیر کردن آن با برافزوختن تنورهای گلی اقدام به پخت کاکولی می کرده اند.
انتخاب سحرگاه بیست و هفتم برای پخت کاکولی نیز به این منظور بوده است که برخی از مردم معقتدند روز بیست و هفتم رمضان روز قصاص ابن ملجم مرادی قاتل حضرت علی (ع) است.
نان کاکولی با مخلوط آرد، شکر، شیر، شیره انگور، تخم مرغ، گل رنگ، خشخاش و خشکبارهای افزودنی پخته می شود.
زنانی که برای پخت نان کاکولی گردهم جمع شده اند، هر کدام کف دست خود را آرام روی خمیر چانه اول برای تبرک با ذکر دعا می گذارند و آن را پهن می کنند، تا نان اول توسط یک خانم و بانوی ˈسیدهˈ و مشهور به مومنه بر تنور کوبیده شود.
پس از آماده شدن نان کاکولی، آن را در سفره پارچه ای یا سبد چوب بافت قرار می دهند، تا بخار آنها گرفته شود و ترد باقی بماند.
هنگامی که نان ها آماده شد، زنان آن را به عنوان نذر برای همسایه ها به تعداد مشخص می برند و به اصطلاح ˈ کاکولی را برای افطار در بین در و همسایه پهن می کنند .ˈ
پخت نان کاکولی قدمتی دیرینه دارد و همه ساله نان کاکولی پخته شده حتی تا روز عید سعید فطر نیز در بین مردم شهرها و روستاهای شهرکرد توزیع می شود.
شکل این نوع نان همانند نان های جو بوده است، با این تفاوت که نان کاکولی شیرین می باشد و به آن افزودنی هایی مانند مغز گردو و بادام، شیر، شیره و گلرنگ اضافه می کنند.
از مهمترین ویژگی های این نان سنتی و محلی، ماندگاری آن است که کاکولی پخته شده تا یک هفته دوام خواهد داشت.
پخت نان کاکولی در ماههای دیگر نیز انجام می شود، اما هیچ کدام حال و هوای روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان را ندارد و پخت نان کاکولی در ماههای دیگر سال به صورت انفرادی است.
در قدیم رسم بود، زنان و مردان در بیست و هفتم ماه مبارک رمضان با فراهم کردن آرد از تاپوهای قدیم (مخازن ذخیزه سازی آرد)، شکر، زرده تخم مرغ، گلرنگ، کنجد و مغز بادام، پشته ای هیزم را برای گرم شدن تنور جمع می کردند و آتش در تنورهای گلی روشن می کردند تا این نان محلی پخته شود.
ˈیک کارشناس فرهنگ چهارمحال و بختیاری می گوید: زنان این نان را در روز 27 ماه مبارک رمضان که از گذشته تاکنون ˈ روز قصاص قاتل امیرالمومنین علی(ع) ˈ می دانند، می پزند و بدین ترتیب ارادات خود را به ائمه اطهار(ع) نشان می دهند.
مرضیه حسینی در گفت وگو با ایرنا افزود: مردم چهارمحال و بختیاری در روز 27 ماه مبارک رمضان درگذشته با پخش این نوع نان شیرین گونه، قصاص ابن ملجم قاتل امام اول شعیان را جشن می گرفتند.
**
حنابران ماه مبارک رمضان
یکی دیگر از رسم های ماه رمضان که شناخته شده نیست و کمتر مورد توجه قرار گرفته است، حنابران یا حنای مراد است که در گذشته انجام می شد و هنوز در بین برخی زنان در امامزاده ها انجام می شود.
زنان روزه دار و مومن شهرکرد از نیمه ظهر بیست و هفتم ماه مبارک رمضان با حضور در امامزادگان حلیمه و حکیمه خاتون شهرکرد اقدام به برگزاری رسم حنا بران مس کرده اند.
در این آیین سنتی، دختران و زنان جوان در اماکن مقدس به ویژه امامزاده حلمیه و حکیمه خاتون شهرکرد به صورت نمادین حنا را به امامزاده می آورند تا پس از تبرک به خانه خویش ببرند.
زنان برخی از نقاط چهارمحال و بختیاری پس از اقامه نماز صبح، به امامزاده می آیند و حنا را تا عصر کنار ضریح امامزاده حلیمه و حکمیه خاتون نگهداری می کنند.
یک پژوهشگر چهارمحال و بختیاری می گوید: آیین حنابران در عصرگاه روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان در بین برخی از زنان هنوز دارای اهمیت است اما در بین زنان و دختران جوان چندان مورد توجه قرار ندارد.
بابک زمانی پور افزود: این آیین به صورت تاریخی در این استان در امامزاده حلیمه و حکیمه خاتون شهرکرد برگزار می شد و تاکنون تداوم دارد و فقط در نظر بانوان رایج است و آیین حنابران در نزد بانوان این استان به 'حنای مراد ' و 'حنای اولاد' تقسیم می شود.
در آیین حنابران زنان ظرف حنا را در صحن امامزاده می چرخانند و هر کدام از آنها یک قاشق از محتوای حنای خشک را در ظرفیت خود می ریزند و از ظرفی دیگر، از ظرف حنای خود نیز قاشقی به زنان دیگر هدیه می دهند.
براساس این سنت دیرین زنان هر مرادی که دارند را از خدا طلب می کنند و این آیین تا اذان مغرب در استان چهارمحال وبختیاری تداوم خواهد یافت و سپس ظرف حنا را به خانه خویش می برند.
زنان روزه دار ظرف حنای خشک را تا روز عید سعید فطر نگهداری می کنند و سپس آن را در روز عید فطر با آب یا گلاب مخلوط می کنند و حنای تر را بر کف دستان خود می کشند تا رنگ حنا بر کف دستان زنان یا کودکان باقی بماند.
قدمت این آیین به حدود یک قرن می رسد و مردم روز بیست و هفتم ماه را رمضان را روز قصاص ابن مجلم مرادی -قاتل امام اول شیعیان - می دانند و روز امامت حضرت امام حسن(ع) برمی شمارند، از این روز پخت نان شیرینی و حنابران را نیز برای خوشنودی در قصاص بان مجلم انجام می دهند.
به گزارش ایرنا،'حنا' گیاهی است از رده دو لبه جدا گلبرگ که خود تیره مشخصی را بنام حنا می‌سازد این گیاه بصورت درختچه‌ای است که در شمال و مشرق آفریقا و شبه جزیره عربستان و ایران و هند کشت می‌شود.
سایر آیین های مبارک رمضان مانند افطاری دادن، سفره اندازی، نذر شب های احیا، عزاداری بیست و یکم رمضان، سحرخوانی و چاووشی چهارمحال و بختیاری با استانهای دیگر مشترک است.
20976021
انتهای پیام براساس بررسی های میدانی و انسانشنانه این 2 آیین تنها در چهارمحال و بختیاری و رسمی زنانه است که در سالروز مجازات قاتل امام علی (ع) برگزار می شود.
این 2 آیین شامل پخت نان و کلوچه محلی به نام 'کاکولی' و رسم 'حنابران' است که بیشتر در مناطق شهری به ویژه شهرکرد و فرخشهر رایج است.
**
نان شیرینی کاکولی
براساس بررسی های انجام شده، نان شیرینی کاکولی با ماندگاری یک هفته تا یک ماه یکی از خوردنی های مورد علاقه مردم در این ماه است که اکنون در ماه های دیگر پخت می شود و حتی از حالت پخت خانگی به ماشینی پزی نیز رسیده است.
در گذشته مرسوم بود که همزمان با روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان، زنان خانواده ها اقدام به پخت نوعی نان شیرین و کلوچه شکل با نام محلی ˈکاکولیˈمی کردند که در برخی از نقاط استان هنوز این رسم وجود دارد.
در این آیین زنان همزمان با سحرگاهان روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان با تهیه آرد محلی و خمیر کردن آن با برافزوختن تنورهای گلی اقدام به پخت کاکولی می کرده اند.
انتخاب سحرگاه بیست و هفتم برای پخت کاکولی نیز به این منظور بوده است که برخی از مردم معقتدند روز بیست و هفتم رمضان روز قصاص ابن ملجم مرادی قاتل حضرت علی (ع) است.
نان کاکولی با مخلوط آرد، شکر، شیر، شیره انگور، تخم مرغ، گل رنگ، خشخاش و خشکبارهای افزودنی پخته می شود.
زنانی که برای پخت نان کاکولی گردهم جمع شده اند، هر کدام کف دست خود را آرام روی خمیر چانه اول برای تبرک با ذکر دعا می گذارند و آن را پهن می کنند، تا نان اول توسط یک خانم و بانوی ˈسیدهˈ و مشهور به مومنه بر تنور کوبیده شود.
پس از آماده شدن نان کاکولی، آن را در سفره پارچه ای یا سبد چوب بافت قرار می دهند، تا بخار آنها گرفته شود و ترد باقی بماند.
هنگامی که نان ها آماده شد، زنان آن را به عنوان نذر برای همسایه ها به تعداد مشخص می برند و به اصطلاح ˈ کاکولی را برای افطار در بین در و همسایه پهن می کنند .ˈ
پخت نان کاکولی قدمتی دیرینه دارد و همه ساله نان کاکولی پخته شده حتی تا روز عید سعید فطر نیز در بین مردم شهرها و روستاهای شهرکرد توزیع می شود.
شکل این نوع نان همانند نان های جو بوده است، با این تفاوت که نان کاکولی شیرین می باشد و به آن افزودنی هایی مانند مغز گردو و بادام، شیر، شیره و گلرنگ اضافه می کنند.
از مهمترین ویژگی های این نان سنتی و محلی، ماندگاری آن است که کاکولی پخته شده تا یک هفته دوام خواهد داشت.
پخت نان کاکولی در ماههای دیگر نیز انجام می شود، اما هیچ کدام حال و هوای روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان را ندارد و پخت نان کاکولی در ماههای دیگر سال به صورت انفرادی است.
در قدیم رسم بود، زنان و مردان در بیست و هفتم ماه مبارک رمضان با فراهم کردن آرد از تاپوهای قدیم (مخازن ذخیزه سازی آرد)، شکر، زرده تخم مرغ، گلرنگ، کنجد و مغز بادام، پشته ای هیزم را برای گرم شدن تنور جمع می کردند و آتش در تنورهای گلی روشن می کردند تا این نان محلی پخته شود.
ˈیک کارشناس فرهنگ چهارمحال و بختیاری می گوید: زنان این نان را در روز 27 ماه مبارک رمضان که از گذشته تاکنون ˈ روز قصاص قاتل امیرالمومنین علی(ع) ˈ می دانند، می پزند و بدین ترتیب ارادات خود را به ائمه اطهار(ع) نشان می دهند.
مرضیه حسینی در گفت وگو با ایرنا افزود: مردم چهارمحال و بختیاری در روز 27 ماه مبارک رمضان درگذشته با پخش این نوع نان شیرین گونه، قصاص ابن ملجم قاتل امام اول شعیان را جشن می گرفتند.
**
حنابران ماه مبارک رمضان
یکی دیگر از رسم های ماه رمضان که شناخته شده نیست و کمتر مورد توجه قرار گرفته است، حنابران یا حنای مراد است که در گذشته انجام می شد و هنوز در بین برخی زنان در امامزاده ها انجام می شود.
زنان روزه دار و مومن شهرکرد از نیمه ظهر بیست و هفتم ماه مبارک رمضان با حضور در امامزادگان حلیمه و حکیمه خاتون شهرکرد اقدام به برگزاری رسم حنا بران مس کرده اند.
در این آیین سنتی، دختران و زنان جوان در اماکن مقدس به ویژه امامزاده حلمیه و حکیمه خاتون شهرکرد به صورت نمادین حنا را به امامزاده می آورند تا پس از تبرک به خانه خویش ببرند.
زنان برخی از نقاط چهارمحال و بختیاری پس از اقامه نماز صبح، به امامزاده می آیند و حنا را تا عصر کنار ضریح امامزاده حلیمه و حکمیه خاتون نگهداری می کنند.
یک پژوهشگر چهارمحال و بختیاری می گوید: آیین حنابران در عصرگاه روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان در بین برخی از زنان هنوز دارای اهمیت است اما در بین زنان و دختران جوان چندان مورد توجه قرار ندارد.
بابک زمانی پور افزود: این آیین به صورت تاریخی در این استان در امامزاده حلیمه و حکیمه خاتون شهرکرد برگزار می شد و تاکنون تداوم دارد و فقط در نظر بانوان رایج است و آیین حنابران در نزد بانوان این استان به 'حنای مراد ' و 'حنای اولاد' تقسیم می شود.
در آیین حنابران زنان ظرف حنا را در صحن امامزاده می چرخانند و هر کدام از آنها یک قاشق از محتوای حنای خشک را در ظرفیت خود می ریزند و از ظرفی دیگر، از ظرف حنای خود نیز قاشقی به زنان دیگر هدیه می دهند.
براساس این سنت دیرین زنان هر مرادی که دارند را از خدا طلب می کنند و این آیین تا اذان مغرب در استان چهارمحال وبختیاری تداوم خواهد یافت و سپس ظرف حنا را به خانه خویش می برند.
زنان روزه دار ظرف حنای خشک را تا روز عید سعید فطر نگهداری می کنند و سپس آن را در روز عید فطر با آب یا گلاب مخلوط می کنند و حنای تر را بر کف دستان خود می کشند تا رنگ حنا بر کف دستان زنان یا کودکان باقی بماند.
قدمت این آیین به حدود یک قرن می رسد و مردم روز بیست و هفتم ماه را رمضان را روز قصاص ابن مجلم مرادی -قاتل امام اول شیعیان - می دانند و روز امامت حضرت امام حسن(ع) برمی شمارند، از این روز پخت نان شیرینی و حنابران را نیز برای خوشنودی در قصاص بان مجلم انجام می دهند.
به گزارش ایرنا،'حنا' گیاهی است از رده دو لبه جدا گلبرگ که خود تیره مشخصی را بنام حنا می‌سازد این گیاه بصورت درختچه‌ای است که در شمال و مشرق آفریقا و شبه جزیره عربستان و ایران و هند کشت می‌شود.
سایر آیین های مبارک رمضان مانند افطاری دادن، سفره اندازی، نذر شب های احیا، عزاداری بیست و یکم رمضان، سحرخوانی و چاووشی چهارمحال و بختیاری با استانهای دیگر مشترک است.
20976021
کپی شد
