سوپر استار شطرنج ایران زیر ذره بین مفسران و کارشناسان برتر جهان

به گزارش سرویس ورزشی جی پلاس؛ علیرضا فیروزجا، پدیده 16 ساله ایران با رسیدن به ریتینگ 2700 و کسب عنوان غیررسمی سوپراستاد بزرگی، توجه جامعه جهانی شطرنج را به خود جلب کرده است. پایگاه خبری chessbase که به چندین زبان زنده دنیا، اخبار و گزارش های شطرنجی تولید می کند، در گزارشی به فیروزجا پرداخته و او را با نیهال سارین و پراگناناندا رامشبابو، دو پدیده هندی مقایسه کرده است. در این گزارش به قلم تروستن سی میل، استاد فیده شطرنج که پس از پایان دوران حرفه ای، فعالیت های رسانه ای انجام می دهد، آمده است:

علیرضا فیروزجا، نیهال سارین و پراگناندنا سه پدیده حال حاضر شطرنج جهان هستند که به ترتیب در سال های 2003، 2004 و 2005 متولد شده اند. در این میان علیرضا فیروزجا به طور خاص پیشرفت چشمگیر و فوق العاده ای داشته است. در این گزارش عملکرد او از سال 2017 به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفته تا روند پیشرفت و نقاط ضعف و قوتش مشخص شود.

علیرضا فیروزجا در آوریل 2018 عنوان استاد بزرگی را کسب کرد. بررسی روند افزایش ریتینگ کار سختی است. چرا که داده های زیادی وجود دارد اما با این حال می شود نگاهی کلی به روند ریتینگ او داشت. فیروزجا در عرض دو سال از ریتینگ 2500 به 2700 رسید. این کاری است که پیش از این فقط شطرنج باز چینی وی یی موفق به انجامش شده است و حتی بزرگانی مانند مگنوس کارلسن (قهرمان حال حاضر جهان) و کاروآنا (نفر دوم جهان) نتوانستند در این مدت این فاصله ریتینگی را طی کنند و در سه سال موفق به انجام این کار شدند. سارین و پراگناناندا نیز رشد خوبی در این زمینه داشتند اما پیشرفت علیرضا بسیار بیشتر بود و توانست در جریان رقابت های لیگ برتر ترکیه از مرز 2700 عبور کند.

برای نوجوانان یک سال می تواند تفاوت زیادی را رقم بزند. برای مثال فیروزجا ابتدای سال 2019 ریتینگ 2619 را داشت و در عرض چند ماه اکنون به ریتینگ 2700 رسیده است. او در این مدت چندین رویداد خوب را پشت سر گذاشته است. مقام نخست مسابقات قهرمانی ایران با کسب 9 امتیاز از 11 بازی، قهرمانی در مسابقات اوپن تهران با کسب 7.5 امتیاز از 9 بازی و قهرمانی در جام فجر از جمله این نتایج خوب است. او یک رکورد حیرت انگیز در دو ماه ابتدایی سال 2019 نیز از خود بر جای گذاشت: بازی با 14 استاد بزرگ و کسب 11.5 امتیاز از مجموع 14 امتیاز ممکن که یک عملکرد شگفت انگیز است.

فیروزجا در مسابقات ایروفلوت مسکو و تیمی قهرمانی جهان نیز حضور داشت و روی میز 3 بازی کرد. او فقط در یک بازی مقابل آرتمیف، پدیده روس ها مغلوب شد اما در مجموع 7 امتیاز از 9 بازی به دست آورد که عملکرد فوق العاده ای بود. پس از آن حضور در اوپن گرنکه، شارجه و ریکیاویک با کسب نتایج خوب و افزایش ریتینگ برایش دنبال شد. علیرضا در قهرمانی آسیا از 9 بازی 6 امتیاز کسب کرد و ششم شد.

پدیده شطرج ایران در لیگ برتر ترکیه از 13 بازی به امتیاز فوق العاده 11.5 رسید و از ریتینگ 2700 عبور کرد. او در مجموع در سال 2019 در دیدارهایش برابر شطرنجبازان استاد بزرگ( تا اینجا) از 53 بازی 38.5 امتیاز کسب کرده که معادل 72.6 درصد کل امتیازات ممکن می باشد.

سبک بازی فیروزجا

علیرضا تمایل دارد که حریفانش را از مرحله شروع بازی تحت فشار قرار دهد. او کاملا فعال بازی می کند و حرکاتی جالب انجام می دهد که برای بینندگان و تماشاگران نیز جذابیت دارد. فیروزجا این توانایی را نیز دارد که وضعیت های بدتر را برگردانده و با امتیاز کامل میز را ترک کند. این مساله احتمالا به دلیل نحوه آموزش شطرنج در ایران یا وضعیت روانی بازیکنان ایرانی است. چرا که دو هموطن او یعنی پرهام مقصودلو متولد 2000 و طباطبایی متولد 2001 نیز چنین خصوصیتی را دارا هستند. علیرضا فیروزجا اخیرا در تئوری شروع بازی پیشرفت بسیار زیادی داشته است و دیگر به یکی دو شروع بازی رایج و متعارف تکیه نمی کند.

در مقایسه با فیروزجا، سارین و پراگناناندا، خیلی بیشتر به نتیجه مساوی دست پیدا می کنند که این مساله به سبک بازی آنها بر می گردد. این دو در کمتر دیداری شکست می خورند اما بردهای کمی نیز به دست می آورند. با این حال پیشرفت علیرضا ممکن است به دلیل وضعیت سیاسی ایران و مشکلاتی که در زمینه تحریم ها وجود دارد با کندی روبرو شود.

چند نمونه بازی

فیروزجا 1 - سینداروف 0

علیرضا نسبت به سایر پدیده های شطرنج جهان، گاهی بیشتر ریسک می کند. این مساله نه تنها باعث می شود که آمار مساوی هایش پایین بیاید، بلکه او را به یک جنجگوی تمام عیار خیابانی تبدیل کرده است. در این بازی فیروزجا در وضعیت بدتر قرار دارد، اما با زیرکی حرکاتی انجام می دهد که حریفش از پس تحلیل آن بر نمی آید و در نهایت وضعیت بازنده را نه تنها نمی بازد بلکه پیروز می شود!

آراویند 0 - فیروزجا 1

در این بازی که در مسابقات قهرمانی آسیا انجام شد، کار متعادل دنبال می شود تا این که علیرضا به خوبی با شاهش در زمین حریف رژه می رود و از حرکات غیردقیق حریفش به بهترین شکل استفاده می کند و پیروز می شود.

طاهباز 0.5 - فیروزجا 0.5

 در بازی سوم علیرضا برابر حریفش قربانی وزیر داده ، اما با شهامت و البته اندکی خوش شانسی به هر شکل ممکن مساوی را حفظ می کند و نیم امتیاز می گیرد.

کارتکیان 1 - فیروزجا 0

در این بازی یکی از معدود نقاط ضعف فیروزجا آشکار می شود.این که او همیشه دنبال راه حل های تاکتیکی برای پیروز شدن است. در این بازی با وجود داشتن وضعیت بهتر بازی را به حریفش واگذار می کند.

فیروزجا 1 - اشپیلمن 0

فیروزجا در این بازی در برابر حریفش که خودش یک بازیکن خلاق به شمار می رود، نمونه ای از یک حمله فوق العاده را به نمایش می گذارد و با حمله همه جانبه به حریف یک پیروزی خرد کننده به دست می آورد.

فیروزجا 1 -چیتکا 0

علیرضا فیروزجا که به تئوری بازی کاملا مسلط است در این بازی از یک حرکت غیرفعال حریفش به خوبی استفاده کرده و بازی غیرفعالانه او را به سختی مجازات می کند.

فیروزجا 0.5 - پراگناناندا 0.5

در بازی این دو پدیده، شطرنج باز هندی در دوئل ها بسیار خوب عمل می کند و حتی یک شطرنج باز تاکتیکی مانند فیروزجا نیز راه پیروزی را پیدا نمی کند و بازی مساوی می شود.

مورالی 1 - فیروزجا 0

در این دیدار فیروزجا برابر یک هندی قدرتمند دیگر بازی می کند و از ابتدا تحت فشار قرار می گیرد. حریفش به خوبی بر اوضاع مسلط می شود و بازی را می برد.