حفظ تپه «حاجی‌خان» اولویت میراث‌فرهنگی همدان

چندی پیش مطلبی در فضای مجازی و برخی رسانه های همدان در خصوص تخریب تپه حاجی خان و احداث پتروشیمی با این عنوان که «حاجی‌خان» تاریخ ایران است و همسایگی «تاریخ» و «صنعت» این اثر تاریخی را که نمادی از تاریخ سه هزار ساله هگمتانه است را تهدید می کند و سرنوشت آن در دست میراث فرهنگی است، منتشر شد.

علی مالمیر در این باره روز پنجشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: یک دهه گذشته پس از تصویب منطقه ویژه اقتصادی جهان آباد، مصوب شد در منطقه تپه حاجی خان پتروشیمی هگمتانه احداث شود که پس از طراحی این شرکت فعالیت خود را آغاز کرد که به معبدی قدیمی مربوط به دوره ماده ها رسید که به دلیل خاک برداری طرح پتروشیمی متوقف شد تا کاوش ها به اتمام برسد.

وی ادامه داد: در همین راستا کاوش باستان شناسی و نجات بخشی در قسمتی از منطقه با کمک پتروشیمی ابن سینا انجام شد و آثاری مربوط به معماری اوایل دوره مادها و مشابه تپه نوشیجان کشف شد.

مالمیر افزود: معبد مادها در مساحت یک هکتار در منطقه حاجی خان واقع شده است و پتروشیمی ابن سینا عملیات احداث را متوقف کرد و طراحی تاسیسات که در همان منطقه بود را به محل جدید منتقل کرد تا  اینکه به اثر آسیب وارد نشود و اثر حفظ شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان اظهار داشت: همچنین موضوعی در حوزه باستان شناسی مطرح است که مشابهی از معابد دوران مادها نیز در مناطق دیگر پیش بینی می شود که زنجیره ای از معابد موجود باشد که هنوز کشف نشده است.

وی با تاکید بر اینکه پیگیر ادامه کاوش ها و تشکیل پرونده زنجیره معابد ماد برای ثبت ملی هستیم افزود: وقتی اثری کشف می شود باید شرایط نگهداری آن فراهم شود چرا که خاک آن منطقه با هر گونه بارش نزولات جوی شسته می شود و اگر باران ببارد آسیب می‌بیند.

مالمیر گفت: برای این اثر نیز باید مشابه تراشه هگمتانه سقفی طراحی شود و راه دوم بعد از کاوش پر کردن آنجا بود چون برنامه بازدید گردشگر در آن منطقه نداریم چراکه این امر مستلزم هزینه زیاد است.

وی ادامه داد: نمایش اثر اکنون در اولویت نیست که در این راستا از زمان کاوش تاکنون برای حفاظت اثر با عایق پوشانده شده تا بنا از بارش باران و آب و هوا مصون نگه داشته شود.

تپه حاجی خان مربوط به دوره اشکانیان - دوره ساسانیان - سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان همدان، بخش فامنین، دهستان خرم دشت، روستای زرقان واقع شده است.

این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۵۱۳۱ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است که مشابه تپه نوشیجیان در ملایر است.