به گزارش ایرنا، طبق اعلام کارشناسان حوزه آب هرمزگان، شاخص های بحران آب در این استان به مراتب نامطلوب تر از متوسط شاخص کشوری است.
بر اساس آمارها 2 درصد از جمعیت کشور در هرمزگان ساکن هستند در حالی که سهم آن ها از منابع تجدید پذیر کمتر از یک و نیم درصد است.
بیش از 18 سال خشکسالی و کم آبی در هرمزگان موجب خشک شدن 365حلقه چاه آب آشامیدنی، 18دهنه چشمه و قنات ، 100 حلقه چاه و کاهش آب 135حلقه چاه بین30 تا 70 درصد شده است.
اگر چه امسال نیز هم چون سال های گذشته میزان بارندگی ها در اقصی نقاط کشور کاهش داشته، اما این کاهش در هرمزگان شرایط بحرانی تری دارد و براساس آمارهای موجود میانگین بارندگی هرمزگان در سال آبی جاری 30 درصد کمتر از میانگین کشوری است.
به گفته کارشناسان شرکت آب منطقه ای هرمزگان میزان نزولات جوی استان قادر به تغذیه میزان برداشت شده از منابع آبی نیست. دوم تیرماه امسال نیز رحیم میدانی معاون وزیر نیرو در امور آب و فاضلاب کشور، بندرعباس مرکز استان هرمزگان را جزو 6 کلان شهر بزرگ کشور اعلام کرد که در معرض تنش آبی قرار دارد، یعنی منابع آب و مصرف در این شهرها در حالت سربه سر است.
با وجود آن که مردم این استان به دنبال بارندگی های آذرماه امسال به بهبود وضعیت ذخیره سدهای هرمزگان امیدوار بودند، طبق اعلام سازمان آب منطقه ای هرمزگان بارندگی های دهه آخر آذرماه خارج از آب ریز سدها بود و هیچ یک از چهار سد اصلی استان آب گیری نشدند که این موضوع برای هرمزگان درگیر با کم آبی بسیار نگران کننده است.
می توان با قاطعیت تمام گفت که هرمزگان با یک خشکسالی کم سابقه در 20 سال گذشته رو به رو است که باید با عزمی ملی و همگانی برای گذر از آن گام برداشت.
محدودیت منابع آبی هرمزگان از نظر کمی و کیفی، استفاده نادرست از منابع آب های سطحی و زیر زمینی، نبود مدیریت و برنامه ریزی اصولی و صحیح برای استفاده از مقدار آب موجود و وقوع خشکسالی های چند دهه اخیر، باعث شده که مشکلات و مسائل زیادی برای هرمزگان به وجود آید که از جمله آن می توان به ایجاد فروچاله ها در میناب، مهاجرت روستاییان به شهرها به دلیل نبود آب و گستری آفت های مختلف در بخش کشاورزی اشاره کرد.
حداقل نیاز آبی روزانه استان هرمزگان چهار هزار و 100 لیتر و میزان تولید فعلی سه هزار و 200 لیتر بر ثانیه است که 900 لیتر بر ثانیه کمبود آب دارد و بیش از 18 سال خشکسالی در این استان موجب شده تا سطح آب 90 درصد از دشت های آن با افت معادل نیم متر و حداکثر 28 متر مواجه باشند.

** سد استقلال میناب حال روز خوشی ندارد
یکی از مهمترین منابع آبی هرمزگان سد استقلال میناب است که این روزها حال و روز چندان خوشی ندارد زیرا این سد بیش از 40 سال پیش با ظرفیت 250میلیون متر مکعب با هدف آبرسانی به شهر میناب و بندرعباس احداث شد ولی پس از دو دهه کم بارشی و خشکسالی، در سال های اخیر با بحران کم آبی مواجه شد.
با پر رنگ شدن این بحران، از 6 سال پیش سد های شمیل و نیان به کمک این سد آمدند و آب این سدها به بخش کشاورزی میناب و آب سد استقلال برای مصرف شرب به شهرهای بندرعباس و بندر خمیر اختصاص یافت.
اما با این حال به دلیل کاهش میزان بارندگی و افزایش شدت خشکسالی در هرمزگان، سد استقلال میناب هم اکنون با چالش های بسیاری برای تامین آب منطقه های مذکور روبه رو است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای هرمزگان در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به کاهش بارندگی ها در استان، سد استقلال میناب تنها تا سه ماه دیگر ذخیره آب خواهد داشت.
هوشنگ ملایی یادآور شد: کمتر از 50 درصد آب شرب شهر بندرعباس از سد استقلال میناب تامین و بخشی از این نیاز از سدهای شمیل و نیان تامین می شود.
ملایی ادامه داد: در 11ماه گذشته از چاه های میناب نیز برای تامین آب شرب بندرعباس هیچ برداشتی صورت نگرفته است.
وی تصریح کرد: در حال حاضر از مجموع 54 دشت استان افزون بر 1.4 میلیارد متر مکعب آب از طریق 23 هزار حلقه چاه و حدود 340 چشمه و قنات برداشت می شود.
ملایی بیان داشت: حجم بارش حدود 13 میلیارد متر مکعب و نفوذ کمتر از یک میلیارد متر مکعب آن ،نشان از اضافه برداشت 400 میلیون متر مکعبی از بیلان آب های زیر زمینی در سطح استان دارد .
وی با اشاره به وجود بیش از پنج هزار حلقه چاه غیرمجاز و بدون پروانه بهره برداری در سطح استان، گفت: این چاه ها در طول 10 تا 15 سال اخیر حفر شده و حدود 20 درصد از مجموع برداشت از دشت های استان از طریق این چاه ها است.

** حفظ منابع آبی هرمزگان نیازمند صرفه جویی در بخش کشاورزی و شرب است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای هرمزگان در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به کمبود منابع آب های زیرزمینی استان، خاطر نشان کرد: با توجه به محدودیت منابع تولید آب و استمرار بیش از دو دهه خشکسالی در سطح استان و کاهش تولید منابع آب سطحی و زیر زمینی، ضرورت صرفه جویی در بخش کشاورزی و شرب بسیار ضروری می باشد.
به گفته وی در کل استان اگر 15 تا20 درصد کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی داشته باشیم، می توانیم از بحران آب در هرمزگان جلوگیری کنیم.
ملایی ادامه داد: در سال های اخیر کاهش بارندگی موجب کاهش سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن چاه های بسیاری شده که در چنین شرایطی مشارکت مردم در برنامه ریزی و مدیریت منابع آب ، استفاده از روش های نوین آبیاری و آبیاری قطره ای، جلوگیری از اتلاف آب و تغییر الگوی کشت توسط کشاورزان از مهمترین نکاتی است که در ‏مدیریت منابع آب موجود مهم و اثر گذار است.
این مقام مسئول ضمن تاکید به شهروندان در خصوص جدی گرفتن هشدارهای بحران کم آبی در هرمزگان گفت: شهروندان و کشاورزان باید به منظور پیشگیری از هر گونه جیره بندی آب در فصل های گرم ، تمام تلاش خود را در صرفه جویی مصرف آب داشته باشند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای هرمزگان گفت: به دلیل برداشت های بی رویه در گذشته، در حال حاضر سالیانه افزون بر 210 میلیون مترمکعب کسری در منابع آب زیرزمینی داریم و با توجه به برداشت های فعلی صدمات جبران ناپذیری به مخازن و منابع آب زیرزمینی وارد می شود.
ملایی تصریح کرد: برداشت های بی رویه از منابع آب زیرزمینی به گونه ای فاجعه آمیز به بافت زمین آسیب رسانده که نتایج و پیامدهای ناگوار آن شور شدن، تغییر کیفیت آب، فرونشست زمین و تحمیل خسارت های جبران ناپذیر به زیرساخت ها و در نهایت تخلیه منطقه های روستایی و مهاجرت به سوی شهرها به دلیل کمبود آب خواهد بود.
مدیرعامل آب منطقه ای هرمزگان با اشاره به وضعیت دشت های استان افزود: دشت های استان متاثر از تداوم دوره خشکسالی حاکم بر هرمزگان در وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارند.

** واکنش مسئولان دستگاه قضایی هرمزگان نسبت به بحران آب
شرایط بحرانی منابع آبی هرمزگان حتی واکنش مسئولان دادگستری این استان را نیز در پی داشته است.
دادستان بندرعباس در همایش چالش ها و آسیب های حوزه آب که طی روزهای گذشته در شرکت آب منطقه ای هرمزگان برگزار شد، اظهار داشت: همه ما باید در قبال مساله آب احساس مسوولیت کنیم و در راستای فرهنگسازی و آگاهی بخشی برآییم.
سعید اسدی با تاکید بر لزوم اجرای صحیح احکام در حوزه صیانت از منابع آب تصریح کرد: باید با بهره برداران و کشاورزانی که قانون را در برداشت های خود رعایت نمی کنند و یا کسانی که اقدام به حفر چاه های غیر مجاز می کنند به شدت برخورد شود.
وی ادامه داد: آب جزو انفال است و متعلق به همه و به ویژه نسل های آینده می باشد.
اسدی بیان داشت: صدا و سیما باید چالش های منابع آب استان و چالش های پیش رو را به تصویر بکشد و در اختیار مردم قرار دهد تا مردم بدانند وضعیت آب به چه شکل است و برای تامین آب با چه مشکلاتی روبرو هستیم.
اسدی ابراز داشت: تشکیل یگان حفاظت از منابع آب یکی از ضرورت ها بوده و شرکت آب منطقه ای می تواند با انعقاد تفاهم نامه با نیروی انتظامی و بسیج و گشت های مستمر در صورت مشاهده تخلف، گزارش ها را به مقام های قضایی ارسال کند تا سریعا با آن برخورد شود.

** تنش آبی در روستاهای هرمزگان شدیدتر است
بحران آب رفته رفته دامن گیر حیات مردم در روستاها نیز شده و هم اکنون بیش از 100 روستای هرمزگان شبکه آب لوله کشی نداشته و با تانکر آب رسانی می شود که این مساله زندگی در این مناطق را به شدت دشوار کرده است.
در این شرایط به اعتقاد بسیاری از کارشناسان استفاده از ظرفیت شیرین سازی آب دریا تنها راه نجات استان هرمزگان از کم آبی است که مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی هرمزگان دراین زمینه می گوید: 11 دستگاه آب شیرین کن با اعتبار 300 میلیارد ریال در روستاهای استان برای رفع کمبود آب آشامیدنی 150 روستا ساخته می شود.
عبدالحمید حمزه پور در گفت و گو با ایرنا افزود: هم اکنون برای روستاهای غرب بندرعباس نیز آب شیرین کن یک میلیون متر مکعبی در دست ساخت است که تا سال آینده به بهره برداری می رسد.
این مقام مسئول خاطر نشان کرد: روستاهای شهرستان های بندرعباس ، سیریک ، بشاگرد ، قشم و بندرخمیر بیشتر با مشکل کم آبی مواجه هستند.
حمزه پور بیان داشت: با وجود مشکلات بسیار و کمبود اعتبار، با توجه ویژه دولت یازدهم موفق شدیم سال گذشته از چهار آب شیرین کن در قشم ، جاسک و بندرعباس با ظرفیت 15 هزار مترمکعب بهره برداری کنیم که با این اقدام مشکل کمبود آب 70 روستای هرمزگان برطرف شد.

** هرمزگان پیشرو در استفاده از تکنولوژی شیرین سازی آب دریا
مدیرعامل آب و فاضلاب شهری هرمزگان نیز در خصوص آب شیرین کن ها، گفت: در حال حاضر استان هرمزگان با احداث 15 سایت آب شیرین کن فعال توسط بخش خصوصی در سطح شهرها و جزایر از استان های پیشرو در بهره مندی از سیستم شیرین سازی آب دریا از طریق سرمایه گذاری بخش خصوصی است.
امین قصمی افزود: 225 هزار مشترک زیر پوشش آب و فاضلاب استان هستند که 85 درصد مشترکان در بخش خانگی بوده و 65 درصد کل مصرف آب را به خود اختصاص دادند.
وی با بیان اینکه هر سال تعداد مشترکین 17 تا 20 درصد افزایش می یابد ، تصریح کرد: با توجه به شرایط اقلیمی استان و کاهش منابع آبی در سال های اخیر، مصرف بهینه آب و رعایت الگوی مصرف از سوی شهروندان هرمزگانی یک ضرورت است که می تواند ما را در تولید و حفظ منابع آبی پایدار استان یاری کند.
قصمی در خصوص بحران کم آبی در استان اظهار داشت: میزان ذخیره آب در هرمزگان مناسب نیست و در این شرایط همه باید خود را مالک آب بدانیم و در صرفه جویی و مصرف بهینه این سرمایه حیاتی تلاش کنیم.
وی ادامه داد: در حال حاضر نیاز آبی شهر بندرعباس ، بندر خمیر و صنایع غرب بندرعباس ، حدود 3 هزار لیتر بر ثانیه است که این میزان با اعمال مدیریت فشار، توزیع و مصرف ، کاهش سهم صنایع و محدود کردن آن به مجتمع های مسکونی صنایع به 2 هزار و 400 لیتر بر ثانیه کاهش یافته است.
وی یکی از اقدامات انجام شده برای رفع مشکل کم آبی در بندرعباس و بندرخمیر را احداث آب شیرین کن یکصد هزار مترمکعبی عنوان کرد و گفت: در تلاش برای بهره برداری از آب شیرین کن یکصد هزار مترمکعبی این شهر هستیم که پیش بینی می شود تا پایان سال 50 هزار مترمکعب آن وارد بهره برداری شود.

** حوزه آب هرمزگان نیازمند تدابیر ویژه مدیریت مصرف است
با توجه به اینکه آب نقش بسیار مهم و حیاتی در توسعه دارد ، نبود مشکلی در تامین آب چه در بخش شرب و چه در بخش کشاورزی ، می تواند راهگشای افزایش تولید، خودکفایی و تحقق اهداف برنامه اقتصاد مقاومتی باشد و باید با اتخاذ تدابیر و راهکارهای ویژه در مدیریت مصرف آب، جلوی بروز بحران کم آبی به خصوص در فصل تابستان را گرفت.
اجرا و نظارت دقیق بر روش های آبیاری و الگوی کشت یکی از بخش های مهم مدیریت مصرف آب است که مسئولان مربوطه باید راهبردهای عملیاتی مشخصی برای آن داشته باشند و با جدیت آن را پی بگیرند.
در این میان رفع مشکل بحران آب استان هرمزگان به عنوان دروازه طلایی اقتصاد ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است که امیدواریم در آینده ای نزدیک و با وجود مشکلات بسیار شاهد رفع آن باشیم.
هرمزگان دارای جمعیتی افزون بر یک میلیون و 600 هزار نفر است.
از 74 دشت موجود در هرمزگان تمامی آنها دارای بیلان منفی هستند و 38 دشت ممنوعه بوده و مابقی دشت ها نیز شور است.
7198/7408
خبرنگار: فاطمه حسینی * انتشاردهنده: محمد جهانگیریان
* آگاهی از آخرین اخبار استان در کانال تلگرام ایرنا هرمزگان
* لینک جستجو کانال: irnabandarabas@
*ایمیل: irna.hormozgan@yahoo.com
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.