در حالیکه استان مازندران، تا سالهای گذشته، از جمله استان های پرآب کشور محسوب می شد؛ اما در دهه های اخیر کاش باران، عدم مدیریت مصرف و استفاده از منابع آبی و مشکلات و معضلات مختلف دیگر موجب شد.
به گزارش ایلنا، این روزها که جیره بندی آب تابستانه را پشت سر گذاشته ایم؛ کمبود آب از یک سو، انتقال آب خزر از سوی دیگر و وجود آلودگی در برخی از مناطق شرق مازندران، این منطقه را در برزخی قرار داده است که باید با برنامه ریزی درست و چاره اندیشی به موقع از این بحران عبور کرد؛ بحرانی که نیازمند مصرف بهینه آب و فرهنگ سازی در این بخش است.
مدیریت آب این روزها نه تنها در کشور بلکه در مازندران که روزگاری به استان پرآب معروف بود و به همین دلیل زمزمه های انتقال آب خزر از دولت قبل، بالا گرفت و اکنون به کلافی سردرگم تبدیل شده است و این در حالی است که آب در شرق مازندران به مرحله بحران رسیده است و آب این منطقه به مرحله شوری رسیده است و باید با مدیریت بهینه مصرف، مانع از افزایش خطرات و معضلات شد و از این مشکل عبور کرد.
کارشناسان معتقدند؛ در حالیکه بارش‌های کم، استفاده بی رویه از منابع آبی، افزایش بی رویه در مصرف آب و تغییر شرایط جوی در سال های اخیر، همه و همه بر کم‌آبی، اثر گذاشته است؛ استفاده بی‌رویه از منابع آبی در استان مازندران و به خصوص شرق استان، سبب شده است تا سفره‌های زیرزمینی آب مازندران به سمت شور شدن حرکت کند.
از آنجا که معضل آب این روزها همه گیر شده است؛ از نظر کارشناسان مهمترین راه برون رفت از این معضلات می تواند؛ گفتمان صرفه جویی در مصرف آب؛ تعریف پروژه های تعادل بخشی و تغییر نگرش مردم در هدر رفت آب و صرفه جویی در این بخش باشد.
مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران هم در گفتگویی اظهار کرد: شرق مازندران از فقر منابع آبی رنج می‌برد و تنها دشت ممنوعه شمال کشور در بهره‌برداری از این منابع آبی است؛ باید برای مدیریت این منابع آبی بیش از پیش وارد عمل شد.
از نظر محمدابراهیم یخکشی، برای رفع برون‌رفت از مشکلات کمبود آب در شرق مازندران، دو رویکرد مهم حفظ منابع آبی و تعریف پروژه‌های مختلف تعادل‌بخشی آب از موارد مهمی است که باید مورد توجه باشد.
اگرچه نمی توان به راحتی از کنار کمبود آب در مناطق مختلف مازندران و به خصوص در شرق این استان به عنوان دشت ممنوعه شمال کشور گذشت؛ اما باید قبول کنیم که به بسیاری از این هشدارها برای مصرف بهینه هم توجهی نکردیم.
هشدار برای مصرف بهینه ای که در سال های اخیر مدام از سوی مسئولان آب و فاضلاب و آب منطقه ای داده می شود و همچنان گوش شنوایی برای استفاده درست و بهینه از این منابع آبی وجود ندارد و به نوعی مدیریت آب، به کلافی سردرگم تبدیل شده است.
این روزها که بحث بحران آب و وضع منابع آب در ایران بسیار جدی و هر منطقه از کشور به شکلی درگیر این بحران شده است و خشک شدن دریاچه ها، تالاب ها، رودخانه ها نفس جانداران را به شماره انداخته است؛ در کنار کم آبی که مشکل حاد و بزرگ برای استان های مختلف کشور و مازندران است؛ آلودگی برخی از سفره های زیرزمینی و سالم نبودن آب شرب برخی از روستاها در شرق مازندران، مشکل دیگری است که گریبان گیر مردم این دیار شده است.
تشکیل شورای حفاظت از منابع آبی در شهرستان‌ها از مسائل مهمی است که توسط دولت برای رفع معضل کم‌آبی انجام شده است و این شوراها در شهرهای مختلف مازندران و شرق مازندران برگزار شد و در این بین تشکیل کارگروه سلامت و شورای امنیت آب از موارد مهم برای شناسایی دقیق کانون های خطر آب و رفع آلودگی ها و افزایش امنیت آب است.
توجه به سلامت آب این روزها هم در کنار مدیریت مصرف بهینه و بحران آبی که وجود دارد به دغدغه جدی مسئولان نکا تبدیل شده است که باید مدیریت مناسب بر آن انجام و علاوه بر بهسازی چشمه ها و منابع آبی با تحت پوشش رفتن روستاها زیر نظر امور و فاضلاب روستایی، آبی سالم و بهداشتی وارد منازل مردم شود.
خطر آلودگی آب در کمین روستاهای نکا
ابراهیمی یکی از اهالی روستاهای پرجمعیت شهرستان نکا با اشاره به احساس خطر کردن از الودگی آب گفت: متاسفانه روستای آبلو و بسیاری از روستاهای منطقه تحت پوشش آب و فاضلاب روستایی نیست و خطر آلودگی آب، افراد را تهدید می کند.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا افزود: سالهاست که این مشکل در روستاها وجود دارد و باید جاره اندیشی مناسبی برای این امر انجام شود.
ابراهیمی اظهار کرد: سلامت جامعه به سلامت آب بستگی دارد و باید در این بخش فکر چاره باشیم و مسوولان با پیگیری و شدت بیشتری برای بهداشت آب وارد عمل شوند.
این در حالیست که مدیر شبکه بهداشت و درمان نکا با اشاره ب ه تحت پوشش نبودن آب و فاضلاب روستایی برخی از روستاهای شهرستان نکا گفت: خطر آلودگی آب در کمین این روستاهاست.
علیرضا خانجانی افزود: آب مصرفی 63 روستای نکا گندزدایی نمی شود و آلودگی آب در برخی از روستاهای بزرگ شهرستان نکا جدی است و باید با دقت بیشتری در این بحث وارد شد.
وی اظهار داشت: آلودگی آب و ورود آب ناسالم و غیربهداشتی به سیستم آبی منازل برخی از روستاها، تهدیدی جدی برای روستاییان است که امیدواریم هرچه زودتر برای تحت پوشش رفتن این روستاها از سوی دهیاری ها و شوراها فکر اساسی انجام شود.
مدیر شبکه بهداشت و درمان نکا ادامه داد: بی آبی های مکرر، کمبود آب در تابستان و خشک بودن سفره های زیرزمینی و وجود چشمه های غیربهسازی شده، همه و همه عامل تهدیدی برای مصرف کنندگان آب در روستاهایی است که تحت پوشش آب و فاضلاب روستایی نیستند.
خانجانی افزود: 4 روستای ولاشد، شهاب الدین، زرندین پایین و آبلو اکنون به دلیل جمعیت بالایی که در خود دارند در معرض خطر بیشتری هستند و باید برای این منظور و استفاده از آب شرب سالم فکر اساسی وشد و با فوریت تا پایان سال، تحت پوشش آب و فاضلاب روستایی قرار گیرند.
امروزه در شرق مازندران به دلیل کمبود منابع آبی، نسبت به سرانه متوسط کشوری، در مرز تنش کم‌آبی قرار دارد و این کمبود آب در بخش کشاورزی و صنعتی هم تاثیر گذاشته و با کمبود آب در این بخش مواجه شده‌ایم.
محمدپور یکی از شهروندان خلیل شهر هم با اشاره به قطع مداوم آب در طول روز گفت: در بهار و تابستان که تنها دو تا سه ساعت آب داریم و اکنون که در پاییز هستیم هم کمبود آب در برخی محلات و شرکتهای منطقه مشهود است.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا افزود: خلیل شهر سالیان سال است که با مشکل کمبود آب مواجه است و رفع این معضل منوط به آبگیری سدگلورد بود که با آبگیری سد هم مشکل ما برطرف نشد.
او گفت: مهمترین انتظار ما تامین آب مصرفی مناسب در طول شبانه روز است که نیازمند تدبیر مسوولان است.
در چنین شرایط بحرانی کمبود منابع آبی، سیراب نبودن سفره‌های زیرزمینی و عدم جایگزینی مناسب برای آب، سد گلورد نکا در شرق مازندران از جمله بارقه‌های امید برای تأمین آب کشاورزی و آب شرب است که علاوه بر تأمین آب برای تولید انرژی، گردشگری و.. هم تاثیرگذار است.
این روزها اما وجود برخی از مشکلات و نارضایتی های عمومی، ایجاد و ساخت این تصفیه خانه را به درازا کشانده و برخی اختلافات موجب مسکوت ماندن این پروژه شد.
ایجاد تصفیه خانه آب سد گلورد در گرو وحدت رویه
نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه در مجلس شورای اسلامی در گفت و گویی با خبرنگار ایلنا افزود: وجود نیترات در آب های شرق مازندران؛ لزوم توجه به استفاده از آب شرب سد گلورد را افزایش داده است و به همین منظور، تلاش داریم تا بخشی از آب شرب مصرفی این منطقه از سد گلورد فراهم شود.
علی محمد شاعری اظهار کرد: باید از تنش ها، برخوردها و اختلافات در این حوزه جلوگیری و با ایجاد وحدت رویه برای ایجاد تصفیه خانه و آب‌رسانی به 5 شهر بهشهر، نکا، گلوگاه، رستمکلا و خلیل شهر اقدام شود.
وی با اشاره به برخی از مشکلات در ماههای اخیر و تعطیلی کار تصفیه خانه افزود: ایجاد تصفیه خانه سد گلورد نیازمند کار کارشناسی است که در دست بررسی توسط کارشناسان مربلوطه است و باید تلاش شود تا با ایجاد نظر واحد از برگشت اعتبارات 300 میلیارد ریالی برای احداث این تصفیه خانه جلوگیری شود.
براساس اعلام کارشناسان، مازندران 460 هزار هکتار زمین های کشاورزی دارد که سالانه بیشتر از 6 میلیون تن محصولات کشاورزی را تولید می کند و 20 درصد از آب کشاورزی استان از طریق سدها و آب بندان ها و بقیه از آب های سطحی و زیر زمینی تامین می شود.
زمین های مرکزی و شرق مازندران که دست کم 15 شهرستان را شامل می شود، 60 درصد تولیدات کشاورزی و باغی استان را در اختیار دارند که به شدت نیازمند آب هستند و باید مدیریت مناسب بر منابع آبی انجام شود.
اگر چه حوزه آب آشامیدنی شرق مازندران گسترده است و به علت وجود منابع آبی متعدد در منطقه، مردم انتظار دارند که با کم آبی مواجه نشوند؛ اما این کم آبی و بحران دامن گیر شرق مازندران هم شده و در چنین وضعیتی نیازمند نگاه ویژه مسئولان برای رفع مشکلات کمبود آب، فرهنگ سازی مناسب برای مدیریت منابع ابی و مدیریت بر مصرف آب هستیم.
بی تردید، مساله آب یک مساله اجتماعی، اقتصادی، تاریخی و فرهنگی است و رفع برون رفت از مشکلات کم آبی، نیازمند راهکار اجتماعی و فرهنگی است و باید با مدیریت مناسب منابع آبی، کنترل بر مصرف و فرهنگ سازی برای جلوگیری از هدر رفت آب، از این چالش عبور کرد.
