دراین مطلب آمده است: در حالی سوزن دوزی یکی از صنایع دستی و هنرهای ایرانی در میان زنان بلوچ است و هفته‌ها و ماه‌ها برای سوزن‌زدن روی پارچه زمان می‌گذارند که عرضه سوزن دوزی های افغانی با قیمت و کیفیت پایین تر هنر دست زنان این دیار را تهدید می کند.
به گزارش عصرهامون، سیستان و بلوچستان دارای صنایع‌دستی متنوع و جذاب بی‌نظیری است که حاصل ذوق و خلاقیت ذهن و دستان توانای زنان و مردان هنرمند این خطه است به گونه ای که این صنایع دستی از جایگاه ویژه‌ای در میان مردم و به ویژه اقوام و عشایر برخوردار و پاسخگوی همه سلیقه‌ها است که سبب شده تقریبا هیچ مسافری از این استان دست خالی بر نگردد.
از آنجایی که صنایع دستی پس از کشاورزی و دامداری به عنوان سومین منبع درآمد مردم منطقه محسوب می‌شود زنان سیستان و بلوچستان با دستانی توانا و فکری خلاق بیشتر وسایل خانه خود را در زیباترین شکل درست می‌کنند و این هنرهای زیبا و اصیل را به دختران خود نیز آموزش می‌دهند.
سوزن دوزی، خامه دوزی، پریوار دوزی، سیاه دوزی، سکه دوزی و آینه دوزی، حصیر بافی، خولک بافی، سفال گری، جواهرات، قالی بافی، گلیم بافی و لنج سازی از جمله صنایع دستی این خطه از کشور است که زنان و مردان آن مشغول به فعالیت در عرصه های مختلف آن می باشند.
22رشته صنایع دستی بومی و مزیت دار در استان وجود دارد
محمد بهروز عیسی زهی معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان دراین خصوص بیان کرد: هم اینک 22 رشته صنایع دستی بومی و مزیت دار در این استان وجود دارد که از جمله آنها می توان به سوزن دوزی، سکه دوزی، حصیر بافی و سفال کلپورگان در بلوچستان، خولک بافی، انواع سفال و سیاه دوزی در سیستان و نیز دوخت لباس های محلی و ساخت زیورآلات سنتی اشاره کرد.
فعالیت 10 هزار نفر در زمینه صنایع دستی
وی گفت: حدود 10 هزار نفر در زمینه صنایع دستی در این استان فعال هستند که تنها 700 نفر از آنان برای انجام امور بیمه ای مراجعه کرده اند.
این مسئول ادامه داد: اکثر فعالان در زمینه صنایع دستی این استان عشایر یا در روستاها مستقر هستند.
دست اندازهای پیش روی هنر سوزن دوزی
زینب نوروزی یکی از بانوان هنر سوزن دوزی در استان عمده مشکلات سوزن دوزی در سیستان و بلوچستان را تهیه مواد اولیه و افغان دوزی دانست و گفت: گرانی نخ و پارچه از یک سو عرضه سوزن دوزی های افغانی با قیمت و کیفیت پایین تر از سوی دیگر هنر دست زنان بلوچ را تهدید می کند.
از گرانی نخ و پارچه تا تهدید هنر دست زنان با سوزن دوزی های افغانی
آموزش و اشتغالزایی 40 بانو دستاورد هنر سوزن دوزی
در همین راستا مه جان زردکوهی یکی از بانوان هنرمند سوزن دوز بلوچ که از سن چهارده سالگی به صورت حرفه ای وارد این عرصه شده است، بیان کرد: سیستان وبلوچستان حیطه بسیار گسترده ای در بحث هنر دارد و سوزن دوزی یک از آن هاست که با کمک سوزن و نخ های رنگی بر روی پارچه نقش آفرینی می شود.
وی با بیان اینکه این هنر ارزشمند از هوش، ذکاوت و طبیعت الهام گرفته است، ادامه داد: این هنر را از مادر و مادربزرگم یاد گرفتم و تا کنون در نمایشگاه های بین المللی تهران، استانی و نمایشگاه های اداره کار حضور داشته ام به گونه ای که غرفه محصولات استان ما از استقبال خوبی هم برخوردار بود.
این بانوی هنرمند بیان کرد: با تاسیس یک شرکت توانستم این هنر را به چهل نفر از بانوان آموزش دهم تا علاوه بر یادگیری این سنت دیرینه در اشتغالزایی آنان هم اثرگذار باشد؛ همانطور که می دانید این هنر در سال های اخیر علاوه بر لباس بر روی کیف، کفش، شال، کوسن ها و حتی هنرهای دستی به مثل دستبند، گوشواره و گردنبند هم با ظرافت به کار می رود.
معرفی صنایع دستی سیستان وبلوچستان
سوزن دوزی
سوزن دوزی نام یکی صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان است که به دست توانا و هنرمند مردمان بلوچی بر روی پارچه نقش می بندد و جاودان می شود.
این هنر که در اصل، هنر تزئین پارچه است، سابقه ای طولانی و به دارازی قدمت تاریخ بلوچستان دارد و بر روی سفره عقد، روتختی، کوسن، سجاده، رومیزی، پشتی و یا حتی لباس و ... انجام می دهند.
جالب است بدانید که سوزن دوزی انواع مختلفی به مثل ابریشم‌‌دوزی، گلابتون‌‌دوزی، نقده دوزی، پته‌‌دوزی، سکمه‌‌دوزی، بلوچ‌‌دوزی، ممقان‌‌دوزی، سرمه‌‌دوزی، شماره‌‌دوزی، پولک‌‌دوزی، منجوق‌‌دوزی، پیله‌‌دوزی، ده یک‌‌دوزی، خامه‌‌دوزی، کمند‌‌دوزی دارد.
خامه دوزی (خمک دوزی)
خامه دوزی نام یکی دیگر از صنایع دستی استان است که به آن خامک دوزی یا خمک دوزی و یا حتی سفید دوزی نیز می گویند. اما قدیمی ترین واژه برای این هنر همان خمک دوزی است. به این دلیل این نام را بر این هنر گذاشته بودند که در سال های دور، ابریشم بدون هیچ گونه پرداختی از قبیل رنگرزی و پخت و پز یا سفیدکاری و در واقع به صورت خام استفاده می شده است.
در اصل خامه دوزی همان سوزن دوزی است که در آن از نخ ابریشم استفاده می شود.
جلوه های این هنر را می توان در تزئینات لباس، جانماز، انواع دستمال و سفره ها دید.
پریوار دوزی
پریوار دوزی یا پلیوار دوزی، نام یکی دیگر از هنرهایی است که با دستان هنرمند مردمان سیستان و بلوچستان بر روی پارچه شکل می گیرد. در اصل پریوار دوزی سوزن دوزی و یا همان نوعی گلدوزی روی پارچه است و مستقیما بر روی لباس و یا پارچه به وسیله ی ابزاری مثل نخ، پارچه و سوزن دوخته می شود.
بیشتر اهالی بومی سیستان و بلوچستان و روستاهای شهرستان سراوان و ایرانشهر به این هنر مشغول هستند. البته در نقاط دیگری نیز از این هنر بهره‌مند هستند به عنوان مثال در بخش ایرندگان، از این هنر برای تزئین قسمت های پیش سینه، سرشلوار و دورآستین و در روستاهای چانف، شکیم و ... نیز با به کارگیری نخ ابریشم و هنر پریوار دوزی، کلاه، عرقچین، سرمه دان، بازوبند، جلد دعا را تزئین می کنند.
سکه دوزی و آینه دوزی
آینه دوزی و سکه دوزی، از آن دست اقلام هستند که در جهیزیه اغلب دختران سیستان و بلوچستان دیده می شود. این هنر بعد از سوزن دوزی، به دلیل مصارف تزئینی که دارد، در بین مردم و صد البته مسافران این استان بسیار محبوب است. به دوختن آینه در سایزهای مختلف در کنار پولک در لباس های محلی، جلیقه، روتختی و ... را آینه دوزی و یا سکه دوزی می گویند. گاهی ممکن است این هنر را در کنار ابریشم دوزی، قیطان دوزی و بخیه های تزئینی ببینید.
سفال گری
سفال گری نیز از آن دست هنرهای قدیمی است که در سیستان و بلوچستان رواج دارد؛ برای درستی این ادعا می توان سفال های کشف شده در شهر سوخته را مصداق قرار دهید.
روستای کلپورگان مهم ترین مرکز تولید سفال است که قدمتش در این هنر به پنج الی هفت هزار سال می رسد.
زنان بلوچ، سفال ها را با دست می سازنند و از چرخ سفالگری استفاده نمی کنند. برای تزئین کردن سطح سفال ها از ترکیب آب و تیتوک( سنگی که از کوه بیرک در نزدیکی محل بدست می آورند) استفاده می کنند، بعد با یک تکه چوب نازک ِ خرمای وحشی، روی سفال طرح و نقش می زنند. رنگ نقش ها قبل از پخت سفال قهوه ای ِ متمایل به قرمز است و پس از حرارت دیدن سیاه رنگ می شود.
هم اکنون در کلپورگان سراوان، هلونچکان نیکشهر و روستای کوه متیک سرباز سفالگری می کنند.
از محصولات سفالی می توان به کاسه، بشقاب، قندان، قوری، گلدان، سینی، کوزه، چلیم و... اشاره کرد.
8006**3213
انتهای پیام به گزارش عصرهامون، سیستان و بلوچستان دارای صنایع‌دستی متنوع و جذاب بی‌نظیری است که حاصل ذوق و خلاقیت ذهن و دستان توانای زنان و مردان هنرمند این خطه است به گونه ای که این صنایع دستی از جایگاه ویژه‌ای در میان مردم و به ویژه اقوام و عشایر برخوردار و پاسخگوی همه سلیقه‌ها است که سبب شده تقریبا هیچ مسافری از این استان دست خالی بر نگردد.
از آنجایی که صنایع دستی پس از کشاورزی و دامداری به عنوان سومین منبع درآمد مردم منطقه محسوب می‌شود زنان سیستان و بلوچستان با دستانی توانا و فکری خلاق بیشتر وسایل خانه خود را در زیباترین شکل درست می‌کنند و این هنرهای زیبا و اصیل را به دختران خود نیز آموزش می‌دهند.
سوزن دوزی، خامه دوزی، پریوار دوزی، سیاه دوزی، سکه دوزی و آینه دوزی، حصیر بافی، خولک بافی، سفال گری، جواهرات، قالی بافی، گلیم بافی و لنج سازی از جمله صنایع دستی این خطه از کشور است که زنان و مردان آن مشغول به فعالیت در عرصه های مختلف آن می باشند.
22رشته صنایع دستی بومی و مزیت دار در استان وجود دارد
محمد بهروز عیسی زهی معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان دراین خصوص بیان کرد: هم اینک 22 رشته صنایع دستی بومی و مزیت دار در این استان وجود دارد که از جمله آنها می توان به سوزن دوزی، سکه دوزی، حصیر بافی و سفال کلپورگان در بلوچستان، خولک بافی، انواع سفال و سیاه دوزی در سیستان و نیز دوخت لباس های محلی و ساخت زیورآلات سنتی اشاره کرد.
فعالیت 10 هزار نفر در زمینه صنایع دستی
وی گفت: حدود 10 هزار نفر در زمینه صنایع دستی در این استان فعال هستند که تنها 700 نفر از آنان برای انجام امور بیمه ای مراجعه کرده اند.
این مسئول ادامه داد: اکثر فعالان در زمینه صنایع دستی این استان عشایر یا در روستاها مستقر هستند.
دست اندازهای پیش روی هنر سوزن دوزی
زینب نوروزی یکی از بانوان هنر سوزن دوزی در استان عمده مشکلات سوزن دوزی در سیستان و بلوچستان را تهیه مواد اولیه و افغان دوزی دانست و گفت: گرانی نخ و پارچه از یک سو عرضه سوزن دوزی های افغانی با قیمت و کیفیت پایین تر از سوی دیگر هنر دست زنان بلوچ را تهدید می کند.
از گرانی نخ و پارچه تا تهدید هنر دست زنان با سوزن دوزی های افغانی
آموزش و اشتغالزایی 40 بانو دستاورد هنر سوزن دوزی
در همین راستا مه جان زردکوهی یکی از بانوان هنرمند سوزن دوز بلوچ که از سن چهارده سالگی به صورت حرفه ای وارد این عرصه شده است، بیان کرد: سیستان وبلوچستان حیطه بسیار گسترده ای در بحث هنر دارد و سوزن دوزی یک از آن هاست که با کمک سوزن و نخ های رنگی بر روی پارچه نقش آفرینی می شود.
وی با بیان اینکه این هنر ارزشمند از هوش، ذکاوت و طبیعت الهام گرفته است، ادامه داد: این هنر را از مادر و مادربزرگم یاد گرفتم و تا کنون در نمایشگاه های بین المللی تهران، استانی و نمایشگاه های اداره کار حضور داشته ام به گونه ای که غرفه محصولات استان ما از استقبال خوبی هم برخوردار بود.
این بانوی هنرمند بیان کرد: با تاسیس یک شرکت توانستم این هنر را به چهل نفر از بانوان آموزش دهم تا علاوه بر یادگیری این سنت دیرینه در اشتغالزایی آنان هم اثرگذار باشد؛ همانطور که می دانید این هنر در سال های اخیر علاوه بر لباس بر روی کیف، کفش، شال، کوسن ها و حتی هنرهای دستی به مثل دستبند، گوشواره و گردنبند هم با ظرافت به کار می رود.
معرفی صنایع دستی سیستان وبلوچستان
سوزن دوزی
سوزن دوزی نام یکی صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان است که به دست توانا و هنرمند مردمان بلوچی بر روی پارچه نقش می بندد و جاودان می شود.
این هنر که در اصل، هنر تزئین پارچه است، سابقه ای طولانی و به دارازی قدمت تاریخ بلوچستان دارد و بر روی سفره عقد، روتختی، کوسن، سجاده، رومیزی، پشتی و یا حتی لباس و ... انجام می دهند.
جالب است بدانید که سوزن دوزی انواع مختلفی به مثل ابریشم‌‌دوزی، گلابتون‌‌دوزی، نقده دوزی، پته‌‌دوزی، سکمه‌‌دوزی، بلوچ‌‌دوزی، ممقان‌‌دوزی، سرمه‌‌دوزی، شماره‌‌دوزی، پولک‌‌دوزی، منجوق‌‌دوزی، پیله‌‌دوزی، ده یک‌‌دوزی، خامه‌‌دوزی، کمند‌‌دوزی دارد.
خامه دوزی (خمک دوزی)
خامه دوزی نام یکی دیگر از صنایع دستی استان است که به آن خامک دوزی یا خمک دوزی و یا حتی سفید دوزی نیز می گویند. اما قدیمی ترین واژه برای این هنر همان خمک دوزی است. به این دلیل این نام را بر این هنر گذاشته بودند که در سال های دور، ابریشم بدون هیچ گونه پرداختی از قبیل رنگرزی و پخت و پز یا سفیدکاری و در واقع به صورت خام استفاده می شده است.
در اصل خامه دوزی همان سوزن دوزی است که در آن از نخ ابریشم استفاده می شود.
جلوه های این هنر را می توان در تزئینات لباس، جانماز، انواع دستمال و سفره ها دید.
پریوار دوزی
پریوار دوزی یا پلیوار دوزی، نام یکی دیگر از هنرهایی است که با دستان هنرمند مردمان سیستان و بلوچستان بر روی پارچه شکل می گیرد. در اصل پریوار دوزی سوزن دوزی و یا همان نوعی گلدوزی روی پارچه است و مستقیما بر روی لباس و یا پارچه به وسیله ی ابزاری مثل نخ، پارچه و سوزن دوخته می شود.
بیشتر اهالی بومی سیستان و بلوچستان و روستاهای شهرستان سراوان و ایرانشهر به این هنر مشغول هستند. البته در نقاط دیگری نیز از این هنر بهره‌مند هستند به عنوان مثال در بخش ایرندگان، از این هنر برای تزئین قسمت های پیش سینه، سرشلوار و دورآستین و در روستاهای چانف، شکیم و ... نیز با به کارگیری نخ ابریشم و هنر پریوار دوزی، کلاه، عرقچین، سرمه دان، بازوبند، جلد دعا را تزئین می کنند.
سکه دوزی و آینه دوزی
آینه دوزی و سکه دوزی، از آن دست اقلام هستند که در جهیزیه اغلب دختران سیستان و بلوچستان دیده می شود. این هنر بعد از سوزن دوزی، به دلیل مصارف تزئینی که دارد، در بین مردم و صد البته مسافران این استان بسیار محبوب است. به دوختن آینه در سایزهای مختلف در کنار پولک در لباس های محلی، جلیقه، روتختی و ... را آینه دوزی و یا سکه دوزی می گویند. گاهی ممکن است این هنر را در کنار ابریشم دوزی، قیطان دوزی و بخیه های تزئینی ببینید.
سفال گری
سفال گری نیز از آن دست هنرهای قدیمی است که در سیستان و بلوچستان رواج دارد؛ برای درستی این ادعا می توان سفال های کشف شده در شهر سوخته را مصداق قرار دهید.
روستای کلپورگان مهم ترین مرکز تولید سفال است که قدمتش در این هنر به پنج الی هفت هزار سال می رسد.
زنان بلوچ، سفال ها را با دست می سازنند و از چرخ سفالگری استفاده نمی کنند. برای تزئین کردن سطح سفال ها از ترکیب آب و تیتوک( سنگی که از کوه بیرک در نزدیکی محل بدست می آورند) استفاده می کنند، بعد با یک تکه چوب نازک ِ خرمای وحشی، روی سفال طرح و نقش می زنند. رنگ نقش ها قبل از پخت سفال قهوه ای ِ متمایل به قرمز است و پس از حرارت دیدن سیاه رنگ می شود.
هم اکنون در کلپورگان سراوان، هلونچکان نیکشهر و روستای کوه متیک سرباز سفالگری می کنند.
از محصولات سفالی می توان به کاسه، بشقاب، قندان، قوری، گلدان، سینی، کوزه، چلیم و... اشاره کرد.
8006**3213
کپی شد
