مهتدی در مورد آشنایی با مرحوم دکتر صادق طباطبایی گفت: آشنایی بنده با مرحوم دکتر صادق به قبل از انقلاب بر می گردد.
محمدعلی مهتدی، کارشناس امور خاورمیانه در گفت و گو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی جماران، درباره مرحوم سید صادق طباطبایی،گفت: زمانی که بنده در لبنان بودم و با مرحوم شهید چمران و امام موسی صدر ارتباط داشتم، ایشان در آلمان دانشجو بود و معمولاً زیاد به لبنان سر می زد و بنده گاهی ایشان را مخصوصاً در جنوب لبنان می دیدم.
وی در خصوص ویژگی های شخصیتی مرحوم طباطبایی اظهار کرد: ایشان اولاً بسیار فعال و ثانیاً بسیار متدین و پایبند به مسائل شرعی بود. در عین حال، ایشان یک مبارز خستگی ناپذیر بود. از نظر اخلاقی درست مانند دایی جانش ـ خودش از دایی اش این گونه تعبیر می کرد ـ هرگز عصبانی نمی شد و از کوره در نمی رفت. با اخلاق بسیار خوب همیشه در برخورد با دیگران لبخند بر لب داشت. هر کس این ویژگی ها را می دید، شیفته اخلاق، رفتار و اندیشه ایشان می شد.
وی افزود: ما غالباً با هم بودیم. ایشان در لبنان و سوریه، دوستان زیادی داشت. بچه های مقاومت ایشان را بسیار دوست داشتند. شخص مرحوم «حافظ اسد»، رئیس جمهور فقید سوریه، علاقه زیادی به ایشان داشت و ایشان را به نام کوچک صدا می کرد. ایشان به دلیل فعالیت شخصی و ارتباطی که با مقاومت، شخص امام موسی صدر و شهید چمران داشت؛ مورد احترام بسیاری از مسئولان سوریه بود و درِ دفتر همه به روی ایشان باز بود. ایشان هم از این امکانات، برای کمک به مقاومت و مبارزه ای که در خارج علیه رژیم شاه وجود داشت، استفاده می کرد.
مهتدی تصریح کرد: ایشان سال های زیاد با سختی های بسیار در آلمان زندگی کرد. بسیاری از دانشجویان مسلمان ایرانی پس از مدتی زندگی در اروپا، جذب فرهنگ اروپایی می شوند، اما ایشان در عین حال که آلمان را خوب می شناخت و دوستان زیادی در آنجا داشت؛ اولاً به شدت به دنبال درس بود و در این زمینه کوتاهی نمی کرد، ثانیاً اصول عقاید و فرهنگ دینی خود را به طور کامل حفظ کرد و به هیچ عنوان، تحت تأثیر فرهنگ اجتماعی اروپا قرار نگرفت. یعنی کاملاً در زمینه تعهد به مسائل شرعی و فقهی مقید بود.
وی افزود: در عین حال که رشته تحصیلی ایشان شیمی و فلزات بود و در عین پایبندی شدید به مسائل شرعی، توجه خاصی به هنر داشت. ایشان نقاشی می کرد و به خصوص هنر موسیقی را فراگرفته بود و در این زمینه، امام موسی صدر نیز او را تشویق می کرد؛ زیرا امام موسی صدر در همان زمان هم بین موسیقی حرام و موسیقی به عنوان یک هنر حلال فرق می گذاشت و مرحوم دکتر صادق هم بر همین اساس، موسیقی را به شکل علمی فراگرفت. دسته ها و مقامات را بسیار خوب می دانست و در زمینه موسیقی و هنر، استاد بود. این مطلب شاید از نظر برخی اشخاص جمع اضداد باشد، اما وقتی انسان با دید باز به دین نگاه کند؛ جایگاه والای هنر را در مسائل دینی و عرفانی و در حوزه تبلیغ و ترویج اخلاق دینی درک خواهد کرد. مرحوم دکتر صادق واقعاً از این منظر نمونه بود. ایشان به دلیل همراه کردن مسئله تدین و وابستگی به شرع در کنار تحصیل علم و هنر یک انسان والا و فوق العاده محسوب می شد.
مهتدی اضافه کرد: ایشان بعد از انقلاب، وارد دسته بندی ها نشد؛ زیرا تربیت شده مکتب امام موسی صدر از نظر فکری، بسیار والاتر از این بود که وارد کشمکش ها و رقابت های سیاسی بی دلیل شود. زمانی که مسائل سیاسی و کشمکش های دنیوی در صحنه انقلاب بروز کرد، ایشان خود را کاملاً کنار کشید و ترجیح داد در کنار بیت امام خمینی (س) خود، دین و اخلاقش را حفظ کند.
مهتدی ضمن اشاره به سفر مرحوم طباطبایی به لبنان خاطرنشان کرد: ایشان در اوایل انقلاب، سفری به لبنان داشت که من هم در آنجا همراه ایشان بودم. ایشان لباس رزم پوشید و به روستاهای جنوب لبنان رفت. در ده ها روستا و شهر، در حسینیه ها، بین مردم محروم آن منطقه سخنرانی های پرشوری ایراد کرد و مورد استقبال شدید مردم قرار گرفت. دکتر صادق طباطبایی هم نماینده اندیشه امام موسی صدر و هم نماینده انقلابی بود که امام خمینی آن را رهبری می کرد. سفر ایشان به جنوب لبنان و سپس بیروت و دمشق در سال 1980 یک سفر تاریخی بود.
وی افزود: ایشان در بیروت با بسیاری از شخصیت های سیاسی و رهبران دینی ملاقات کرد و همچنین در دمشق با مسئولان سیاسی و مراجع دینی دیدار نمود. بنده هم در معیت ایشان بودم و کاملاً به خاطر دارم که ایشان با چه زبانی و با استناد به آیات قرآنی، اندیشه انقلاب و اصول فکری امام خمینی را برای همه توضیح می داد. وقتی ایشان در سخنرانی ها، جلسات و ملاقات ها به عنوان نماینده انقلاب اسلامی اصول، مواضع و دلایل پیروزی انقلاب را توضیح می داد؛ همه شنوندگان تحت تأثیر قرار می گرفتند و استقبال می کردند.
مهتدی گفت: نکته ای که در همه ملاقات ها و سخنرانی های ایشان به چشم می خورد، این بود که ایشان شعار نمی داد؛ بلکه آنچه را واقعیت داشت و ایشان به آن کاملاً معتقد بود، بیان می کرد. یعنی سخنان ایشان از دل برمی خاست و بر دل می نشست. به همین دلیل تأثیر بسیار خوبی داشت.
این کارشناس امور خاورمیانه در پایان در مورد کتاب خاطرات مرحوم طباطبایی اظهار کرد: ایشان سال های اخیر را بیشتر به تألیف گذراند. خاطرات ایشان در سه جلد منتشر شده است. این خاطرات شاید حدود سی سال تاریخ معاصر را، چه در لبنان چه در منطقه و چه در ایران، در خود گنجانده اند. ایشان به عنوان کسی که شاهد بر تاریخ بود، مشاهدات خود و شنیده ها را همراه با عکس های بسیاری که به فهم مطالب کمک می کند، شرح داده است. به نظر بنده این اثر می تواند برای کسانی که مسائل مربوط به انقلاب اسلامی ایران و تاریخ معاصر لبنان، به خصوص تاریخ معاصر شیعه لبنان و مبارزات امام موسی صدر و مقاومت در جنوب لبنان را دنبال می کنند؛ به عنوان یک منبع و مرجع مورد استفاده قرار بگیرد. مجموعه این خاطرات، کتاب های ارزشمندی است که بخش های مهمی از تاریخ معاصر ایران، لبنان و مقاومت را در خود جای داده است.
