به گزارش ایرنا، شهر بسطام در 6 کیلومتری شمال شرق شاهرود واقع شده است و مجموعه تاریخی آن یکی از جاذبه های این دیار است که آرامگاه بایزید بسطامی در آن جای گرفته است.
این مجموعه تاریخی ترکیبی از بناهای گوناگون و در عین حال به هم پیوسته ای است که هر کدام یادگاری از دوره ای متفاوت از ایران پس از اسلام است، شاید بتوان قدیمی ترین بنا را مسجد اول بایزید دانست که زمان ساخت آن را مربوط به سال های 50 تا 200 هجری قمری می دانند.
آنچه که امروز به عنوان مسجد بایزید شناخته می شود در حقیقت مسجد دومی است که بر روی مسجد نخست ساخته شده است، این مسجد در جوار ضریح امام زاده واقع شده و از آثار جالب توجه قرن ششم هجری است، این بنا توسط هشتمین وارث و جانشین بایزید و در دوره سلجوقیان ساخته شده است، محراب آن دارای گچ بری زیبایی با نقش های هندسی، گیاهی و اسلیمی است و بالای سر آن با کتیبه هایی به خط ثلث و نستعلیق، حاصل زحمت هنرمندان دوره ایلخانی و قاجار، آراسته شده است.
مسجد اول، در عمق تقریبا یک متر پایین تر از کف این مسجد و در ضلع شرقی آن قرار داشته که در پی کاوش های باستان شناسان در سال 1353 کشف و پدیدار شده است، فضای مسجدی که بایزید در آن نماز اقامه می کرد، کوچک و با مساحتی کم تر از 20 متر مربع بوده و قطعاتی که از محراب گچی آن به دست آمده در موزه شاهرود سرهم شده و نگهداری می شود.
درب سه لنگه این مسجد با منبت کاری های ریز و ظریف خود، اکنون در جداره ای شیشه ای محافظت شده و در معرض دید علاقه مندان است.
مرقد بایزید اما سنگ قبری ساده در گوشه جنوبی صحن مجموعه است، این سنگ که بر روی آن با خط نستعلیق نام بازید حک شده، یک سال پیش و پس از جمع آوری مقبره پیشینی که بر روی آرامگاه بایزید قرار داشت، به طور موقت نصب شده است.
در سال 95 دستور ساخت آرامگاهی شایسته بایزید بسطامی داده بودند،
به لحاظ تاریخی گفته می شود که پس از مرگ بایزید تا قرن سوم هجری هیچ گاه بنایی بر روی آن ساخته نشده است، در قرن هشتم و به دستور غازان خان، هم زمان با ساخت بقعه امام زاده، بقعه ای فیروزه ای نیز به همین شکل، برای بایزید ساخته می شود تا باقیمانده جسدش را به آن جا منتقل کنند اما گویا در خواب، بایزید را ناراضی از این کار دیده و از تصمیم خود منصرف می شود.
شاید در نگاه نخست، آرامگاه بایزید، ضریح امام زاده و 2 گنبد مخروطی بیش از هر چیز جلب توجه کند اما با خواندن تابلوهای راهنمایی که در گوشه و کنار این مجموعه آرامگاهی نصب شده، می توان دریافت که هر یک از خشت های آن، در چه دوره ای و با چه هدفی بر روی یکدیگر قرار گرفته اند.
خانقاه یا صومعه بایزید نیز در سمت غربی مرقد، دارای سه اتاقک متصل به هم با سقف های کوتاه است، این اتاق ها در ابتدای قرن هشتم هجری، توسط معماران دامغانی گچ بری و تزیین شده اند.
آرامگاه امام زاده اما دارای ایوانی بلند با تزیینات آجری است و در نمای خارجی، دربی مشبک و چوبی دارد، سقف ایوان نیم گنبد بوده و نقاشی هایی با ستاره های شش پر در آن نگاه ها را به سوی خود می کشاند، کاشی های لاجوردی و فیروزه ای گلدار بر زیبایی داخل این بنا می افزاید.
صفویان هم به رسم دیرین خود، یادگاری در این مجموعه تاریخی به جا گذاشته اند، حیاط میان مسجد بایزید و آرامگاه امام زاده محمد(ع)، در این دوره مسقف شده و اکنون با عنوان رواق شناخته می شود.
بنای دیگری که از صحن بیرونی، قابل مشاهده است، منار سلجوقی است، این منار با ارتفاع 14.5 متر در شرق مسجد بایزید قرار گرفته و به آن متصل است، پلکان آن مارپیچی بوده و روزنه های تعبیه شده در بدنه منار، نور را به درونش هدایت می کند، بخش بالایی حرکت و جنبشی محسوس دارد و منار جنبانی این بار در بسطام، به وجود آورده است.
همچنین یکی دیگر از بناهای به یادگار مانده از غازان خان، هفتمین ایلخان مغول، مسجد جامع این شهر است که در جنوب مجموعه تاریخی قرار گرفته است، این مسجد صحنی روباز و دو شبستان زمستانی و تابستانی دارد، ظرافت گچ بری های محرابش نیز یکی از شاهکارهای زمان خود به شمار می رود.
همچنین دالان و ایوان الجایتو در بخش شرقی مجموعه با کاشی های معرق فیروزه ای، توجه ها را به سوی خود جلب می کند. روی برخی از کاشی های آن، چهار مرتبه نام 'علی' نقش بسته است، این ایوان در گذشته به عنوان درب ورودی در محوطه ایجاد شده اما اکنون دیگر آن کاربرد را ندارد.
ایوان غربی صحن نیز که در کنار گنبد غازان خان قرار گرفته، ایوانی کوچک با تزییناتی شبیه دالان الجایتو با سفال های بدون لعاب است، ارتفاع آن 17.5 متر بوده و متعلق به دوره ایلخانی است.
برج کاشانه اما در جنوب شرقی مسجد جامع، یکی از زیباترین بخش های این مجموعه تاریخی است، به باور برخی، محل برج آتشکده زرتشتیان قبل از اسلام بوده و عده ای نیز بر این اعتقاد اند که بنای آن در زمان غازان خان ساخته شده، 'غازانه' نامیده شده و اکنون 'کاشانه' نامیده می شود، فضای داخلی اش، 10 ضلعی است و در زیر آن سردابه بزرگی وجود دارد. نمای خارجی این برج 20 متری نیز، لبه دار و و دارای 30 ترک به شکل قایم الزاویه است.
بنای ارزشمند دیگر در بخش جنوب شرقی، مدرسه شاهرخیه است، این ساختمان دو طبقه با بنای آجری، توسط شاهرخ تیموری بنا شده است.
علاوه بر موارد یاد شده، مسجد ایلخانی، آرامگاه آل کرت، آرامگاه گم نام، مقبره شاهزاده افغان و ایوان جنوبی نیز از دیگر بخش های این مجموعه غنی و با ارزش است. همچنین موزه عرفان شرق، در گنبدخانه برج غازان خان پذیرای گردشگران خواهد بود، اشیای کشف شده از تپه سنگ چخماق و چندین منطقه باستانی دیگر در اطراف شاهرود، در این موزه نگهداری می شوند.
بسطام، شهری با قدمت هشت هزار ساله و در شمال شرق شاهرود قرار گرفته است، این شهر حدود 10 هزار نفر جمعیت دارد. بسطام یکی از 14 شهر نمونه گردشگری و بین المللی کشور است.
آرامگاه بایزید بسطامی، سلطان العارفین در مجموعه تاریخی بسطام قرار دارد، بایزید نخستین بازگو کننده فلسفه ایران باستان (حکمت اشراق) است
کارشناسان معتقدند که در خاک استان سمنان بزرگان و عارفان بزرگی نظیر بسطامی و شیخ حسن خرقانی خفته اند که مسوولان امر باید تدابیر بیندیشند تا گردشگری مذهبی در استان توسعه یابد.
استان سمنان در زمینه تاریخی دارای ظرفیتی فراوانی است که با تدوین برنامه جامع در بخش های مربوط ، باید شکوفا شود.
این استان بیش از یکهزار اثر تاریخی، طبیعی، معنوی و فرهنگی دارد که حدود 700 اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
سالانه بیش از 15 میلیون مسافر از محورهای ارتباطی استان سمنان تردد می کنند.
6167/6026/
انتهای پیام این مجموعه تاریخی ترکیبی از بناهای گوناگون و در عین حال به هم پیوسته ای است که هر کدام یادگاری از دوره ای متفاوت از ایران پس از اسلام است، شاید بتوان قدیمی ترین بنا را مسجد اول بایزید دانست که زمان ساخت آن را مربوط به سال های 50 تا 200 هجری قمری می دانند.
آنچه که امروز به عنوان مسجد بایزید شناخته می شود در حقیقت مسجد دومی است که بر روی مسجد نخست ساخته شده است، این مسجد در جوار ضریح امام زاده واقع شده و از آثار جالب توجه قرن ششم هجری است، این بنا توسط هشتمین وارث و جانشین بایزید و در دوره سلجوقیان ساخته شده است، محراب آن دارای گچ بری زیبایی با نقش های هندسی، گیاهی و اسلیمی است و بالای سر آن با کتیبه هایی به خط ثلث و نستعلیق، حاصل زحمت هنرمندان دوره ایلخانی و قاجار، آراسته شده است.
مسجد اول، در عمق تقریبا یک متر پایین تر از کف این مسجد و در ضلع شرقی آن قرار داشته که در پی کاوش های باستان شناسان در سال 1353 کشف و پدیدار شده است، فضای مسجدی که بایزید در آن نماز اقامه می کرد، کوچک و با مساحتی کم تر از 20 متر مربع بوده و قطعاتی که از محراب گچی آن به دست آمده در موزه شاهرود سرهم شده و نگهداری می شود.
درب سه لنگه این مسجد با منبت کاری های ریز و ظریف خود، اکنون در جداره ای شیشه ای محافظت شده و در معرض دید علاقه مندان است.
مرقد بایزید اما سنگ قبری ساده در گوشه جنوبی صحن مجموعه است، این سنگ که بر روی آن با خط نستعلیق نام بازید حک شده، یک سال پیش و پس از جمع آوری مقبره پیشینی که بر روی آرامگاه بایزید قرار داشت، به طور موقت نصب شده است.
در سال 95 دستور ساخت آرامگاهی شایسته بایزید بسطامی داده بودند،
به لحاظ تاریخی گفته می شود که پس از مرگ بایزید تا قرن سوم هجری هیچ گاه بنایی بر روی آن ساخته نشده است، در قرن هشتم و به دستور غازان خان، هم زمان با ساخت بقعه امام زاده، بقعه ای فیروزه ای نیز به همین شکل، برای بایزید ساخته می شود تا باقیمانده جسدش را به آن جا منتقل کنند اما گویا در خواب، بایزید را ناراضی از این کار دیده و از تصمیم خود منصرف می شود.
شاید در نگاه نخست، آرامگاه بایزید، ضریح امام زاده و 2 گنبد مخروطی بیش از هر چیز جلب توجه کند اما با خواندن تابلوهای راهنمایی که در گوشه و کنار این مجموعه آرامگاهی نصب شده، می توان دریافت که هر یک از خشت های آن، در چه دوره ای و با چه هدفی بر روی یکدیگر قرار گرفته اند.
خانقاه یا صومعه بایزید نیز در سمت غربی مرقد، دارای سه اتاقک متصل به هم با سقف های کوتاه است، این اتاق ها در ابتدای قرن هشتم هجری، توسط معماران دامغانی گچ بری و تزیین شده اند.
آرامگاه امام زاده اما دارای ایوانی بلند با تزیینات آجری است و در نمای خارجی، دربی مشبک و چوبی دارد، سقف ایوان نیم گنبد بوده و نقاشی هایی با ستاره های شش پر در آن نگاه ها را به سوی خود می کشاند، کاشی های لاجوردی و فیروزه ای گلدار بر زیبایی داخل این بنا می افزاید.
صفویان هم به رسم دیرین خود، یادگاری در این مجموعه تاریخی به جا گذاشته اند، حیاط میان مسجد بایزید و آرامگاه امام زاده محمد(ع)، در این دوره مسقف شده و اکنون با عنوان رواق شناخته می شود.
بنای دیگری که از صحن بیرونی، قابل مشاهده است، منار سلجوقی است، این منار با ارتفاع 14.5 متر در شرق مسجد بایزید قرار گرفته و به آن متصل است، پلکان آن مارپیچی بوده و روزنه های تعبیه شده در بدنه منار، نور را به درونش هدایت می کند، بخش بالایی حرکت و جنبشی محسوس دارد و منار جنبانی این بار در بسطام، به وجود آورده است.
همچنین یکی دیگر از بناهای به یادگار مانده از غازان خان، هفتمین ایلخان مغول، مسجد جامع این شهر است که در جنوب مجموعه تاریخی قرار گرفته است، این مسجد صحنی روباز و دو شبستان زمستانی و تابستانی دارد، ظرافت گچ بری های محرابش نیز یکی از شاهکارهای زمان خود به شمار می رود.
همچنین دالان و ایوان الجایتو در بخش شرقی مجموعه با کاشی های معرق فیروزه ای، توجه ها را به سوی خود جلب می کند. روی برخی از کاشی های آن، چهار مرتبه نام 'علی' نقش بسته است، این ایوان در گذشته به عنوان درب ورودی در محوطه ایجاد شده اما اکنون دیگر آن کاربرد را ندارد.
ایوان غربی صحن نیز که در کنار گنبد غازان خان قرار گرفته، ایوانی کوچک با تزییناتی شبیه دالان الجایتو با سفال های بدون لعاب است، ارتفاع آن 17.5 متر بوده و متعلق به دوره ایلخانی است.
برج کاشانه اما در جنوب شرقی مسجد جامع، یکی از زیباترین بخش های این مجموعه تاریخی است، به باور برخی، محل برج آتشکده زرتشتیان قبل از اسلام بوده و عده ای نیز بر این اعتقاد اند که بنای آن در زمان غازان خان ساخته شده، 'غازانه' نامیده شده و اکنون 'کاشانه' نامیده می شود، فضای داخلی اش، 10 ضلعی است و در زیر آن سردابه بزرگی وجود دارد. نمای خارجی این برج 20 متری نیز، لبه دار و و دارای 30 ترک به شکل قایم الزاویه است.
بنای ارزشمند دیگر در بخش جنوب شرقی، مدرسه شاهرخیه است، این ساختمان دو طبقه با بنای آجری، توسط شاهرخ تیموری بنا شده است.
علاوه بر موارد یاد شده، مسجد ایلخانی، آرامگاه آل کرت، آرامگاه گم نام، مقبره شاهزاده افغان و ایوان جنوبی نیز از دیگر بخش های این مجموعه غنی و با ارزش است. همچنین موزه عرفان شرق، در گنبدخانه برج غازان خان پذیرای گردشگران خواهد بود، اشیای کشف شده از تپه سنگ چخماق و چندین منطقه باستانی دیگر در اطراف شاهرود، در این موزه نگهداری می شوند.
بسطام، شهری با قدمت هشت هزار ساله و در شمال شرق شاهرود قرار گرفته است، این شهر حدود 10 هزار نفر جمعیت دارد. بسطام یکی از 14 شهر نمونه گردشگری و بین المللی کشور است.
آرامگاه بایزید بسطامی، سلطان العارفین در مجموعه تاریخی بسطام قرار دارد، بایزید نخستین بازگو کننده فلسفه ایران باستان (حکمت اشراق) است
کارشناسان معتقدند که در خاک استان سمنان بزرگان و عارفان بزرگی نظیر بسطامی و شیخ حسن خرقانی خفته اند که مسوولان امر باید تدابیر بیندیشند تا گردشگری مذهبی در استان توسعه یابد.
استان سمنان در زمینه تاریخی دارای ظرفیتی فراوانی است که با تدوین برنامه جامع در بخش های مربوط ، باید شکوفا شود.
این استان بیش از یکهزار اثر تاریخی، طبیعی، معنوی و فرهنگی دارد که حدود 700 اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
سالانه بیش از 15 میلیون مسافر از محورهای ارتباطی استان سمنان تردد می کنند.
6167/6026/
کپی شد
