کتاب «آلبوم فتوگرافی ایالت قومس» با آنکه کتابی از مجموعه عکس های استان سمنان در دوره قاجار و سال های ۱۲۷۵ تا ۱۳۲۵ هجری قمری است، اما دارای مطالب مفید در کنار عکس های ارزشمند قاجاری است و خواننده با نگاهی به این کتاب ارزش این دیار را بیش از پیش درک خواهد کرد و پس از تاملی در آن حسرت بناهای ارزشمند معماری آن دوره را در ایالت تاریخی قومس خواهد دید که اکنون نشانی از آن دیده نمی شود .
سروش هاشمی در پژوهش های خود با بررسی تاریخ عکاسی و تاثیری که ناصرالدین شاه قاجار بر عکاسی در ایران گذاشته است و معرفی عکاسان نامدار به همراه عکس های آنان که در این خطه به عکاسی پرداخته اند، مخاطب را به سفری خاطره انگیز به تاریخ می برد و می توان آن را کتابی در حوزه تخصصی عکاسی و یا کتابی برای معرفی تاریخ این دیار مبتنی بر عکس معرفی کرد .
این کتاب با یادداشتی از سید محمد بهشتی پژوهشگر میراث و مقدمه ای از مسعود نصرتی مدیر کاخ گلستان آغاز می شود و در ۳ بخش گفتاری و ۸ بخش عکاسی مخاطب را در دنیای تاریخ و عکاسی در ایالت قومس همراه می‌کند.
تاریخچه ورود عکاسی به ایران در دوره ناصری، مروری بر سفرنامه خراسان ناصرالدین شاه قاجار در ایالت قومس، جستاری پیرامون اهمیت عکس و عکاسی در دوره ناصری، فهرست مکان ها و عکاسان ،آلبوم تصاویر آنتونیو جنیوزی، آلبوم تصاویر آقار رضا عکاسباشی، آلبوم تصاویر میرزا حسینعلی عکاسباشی، آلبوم تصاویر میرزا عبدالله قاجار، آلبوم تصاویر خان باباالحسینی، آلبوم تصاویر کنستانتین نیکولاویچ اسمیرنوف و آلبوم تصاویر میرزا ابوتراب غفاری، نام بخش های این کتاب را تشکیل می‌دهند.
بخشی از گفتارهای کتاب
ناصرالدین شاه سلطانی اهل مسافرت بود تا آنجا که به او لقب «شهریار جاده ها» داده اند (ستاری، ۱۳۸۴: ۶۶). وی خاطرات سفرهای خود را در قالب سفرنامه های متعددی نگاشته است یا به فرمان او، دیگران، روزنامه های آن سفرها را به رشته تحریر در آورده اند. رجوع به این یادداشت ها می تواند اوضاع و احوال فرهنگی و اجتماعی آن روزگار را در ذهن خواننده تداعی کند. عمده این سفرها به واسطه حضور عکاسباشی دربار مصور شدند (هر چند بسیاری از سفرنامه های مکتوب حاضر صرفا متنی هستند) از جمله دو سفر ناصرالدین شاه به خراسان. البته همان گونه که بیان شد شخص ناصرالدین شاه نیز عکاس قابلی بوده و عکس های زیبایی از او در آلبوم خانه سلطنتی کاخ گلستان و به تعداد زیاد وجود دارد.
ناصرالدین شاه علاقه زیادی به نوشتن شرح عکس داشت و زیر اکثر عکس های انداخته شده به دست وی، علاوه بر شرح ماوقع و موضوع عکس، عبارت «خودمان انداخته ایم» دیده می‌شود.
توضیحاتی درباره عکس و عکاس های کتاب
در کتاب «آلبوم فوتوگرافی ایالت قومس» عکس هایی از عکاسانی که از منطقه استان سمنان امروزی عکس برداشته اند دیده می‌شود و عکسی که برای اهالی سمنان بیشتر جلب توجه می کند عکس هایی از آقا رضا عکاسباشی است به ویژه عکسی که به نظر می آید از بالای کلاه فرنگی مسجد سلطانی یا امام سمنان برداشته شده و دورنمایی از سمت شرقی شهر سمنان و بادگیر خانه کلانتر به همراه بافت زیبای خانه های تاریخی در اطراف آن به چشم می‌خورد و حسرت نابودی آن بافت که امروز نیاز گردشگری است به دل می ماند.
درباره پژوهشگر و گردآورنده کتاب
سروش هاشمی در مهر ١٣٥٠ در محله لتیبار سمنان و در خانواده ای فرهنگی متولد شد. پدرش سید اسماعیل هاشمی یکی از خبرنگاران و از معدود کتابفروشان سمنان بود که تا این زمان نیز کتابفروشی خود را اداره می نماید. دوران تحصیلات خود را تا پایان دوران متوسطه در سمنان سپری کرد و برای ادامه تحصیلات دانشگاهی روانه پایتخت شد.
وی تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی در رشته موزه داری و کارشناسی ارشد خود را در رشته مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی به پایان رساند و از سال ١٣٧٧ انتشارات «آبرخ» را تاسیس کرد و در همان ابتدا بنا به علائق شخصی و کمبود منابع مکتوب در حوزه گویش سمنانی اولویت فعالیت نشر آبرخ را در حوزه تخصصی فرهنگ و گویش سمنانی قرار داد.
