روغن کنجد بیش از ۲۵۰۰ سال است که در آشپزی مورد استفاده قرار میگیرد. این روغن منبع غنی چربی اشباع نشده، ویتامینها، آنتیاکسیدانها و مواد معدنی است.
به گزارش جی پلاس، در این مطلب به خواص این روغن میپردازیم. اسیدهای چرب اشباع نشده مانند امگا ۳، ۶ و ۹ برای رشد لازمند و نقش مهمیدر درمان بیماری های مزمن مانند ناراحتی قلبی وعروقی، دیابت، فشار خون بالا و آرتریت دارند. ویتامین E موجود در آن از بیماری آلزایمر و آب مروارید جلوگیری میکند. روغن کنجد تحریکپذیری غشای مخاطی را کم میکند. این روغن برای درمان سرفه، یبوست، آرتریت و پوست خشک توصیه میشود. روغن کنجد خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد و غرغره کردن آن، باکتریها را ازجمله باکتری های سرماخوردگی از بین میبرد. ماساژ با روغن کنجد انعطافپذیری مفصلها را زیاد میکند.
سلامت پوست و مو
روغن کنجد یک محافظ طبیعی در برابر اشعه فرابنفش به حساب میآید و پوست را در برابر کلر موجود در آب استخر محافظت میکند. ترکهای پوستی، اگزما، بریدگیها و جراحتهای سطحی را درمان میکند و پوست صورت بهویژه اطراف بینی را سفت میکند و مانع بزرگ شدن منفذهای پوستی صورت میشود. در واقع روغن کنجد موجب شفافیت پوست میشود. روغن کنجد از بروز آکنه جلوگیری میکند و مانع شوره سر و سفید شدن موها میشود. ویتامین E موجود در این روغن به رشد مو سرعت میبخشد. مصرف موضعی این روغن نیز پوست را نرم و لطیف میکند. این روغن در درمان لک سوختگی بدن نیز کاربرد دارد.
سلامت سیستم عصبی
مصرف مرتب روغن کنجد اضطراب را کاهش میدهد، گردش خون را تقویت میکند، مانع اختلالات عصبی میشود و سیستم دفاعی بدن را تقویت میکند. مصرف روغن کنجد، نشاطآور است، هوشیاری ایجاد میکند، به رفع عصبانیت کمک میکند، دردهای مزمن و گرفتگی عضلات را کاهش میدهد و برای افرادی که از کم خونی و سرگیجه رنج میبرند مفید است.
تعویق روند پیری
روغن کنجد دارای مقدار زیادی گاما توکوفرول است که فعالیت آنتی اکسیدانیاش زیاد است و دارای مقدار کمتری دلتا و آلفا توکوفرول است. این خاصیت آنتی اکسیدانی مقاومت روغن را در برابر حرارت افزایش میدهد. آنتی اکسیدان روند پیری را به تعویق میاندازد و سبب افزایش طول عمر میشود. مطالعات بر روی موشها نشان داده است که sesam in و لیگنانهای موجود در دانه کنجد میتواند عامل محرکی برای آسکوربیک اسید سنتتاز در کلیه و قلب موشها باشد و مصرف منظم دانه کنجد در انسانها سبب افزایش غلظت گاما توکوفرول و تغییرات نسبت توکوفرولها در پلاسما میشود.
زیادهروی در مصرف ممنوع
خواص ذکر شده درباره روغن کنجد بدین معنا نیست که شما آزادید هر چقدر که میخواهید از روغن کنجد در طی یک روز استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که کالری همه روغنها یکسان است و هر یک قاشق چایخوری آن حدود 45 کیلو کالری انرژی دارد پس مراقب باشید تا با مصرف بیرویه آن دچار اضافه وزن و در پی آن مشکلات و بیماریهای مختلف نشوید.
روغن کنجد، فشار خون را پایین میآورد، کلسترول مفید را افزایش و کلسترول مضر را کاهش میدهد و به حفظ فشار طبیعی خون کمک میکند. ارتباط بین افزایش چربیهای خون و بیماریهای قلبیوعروقی به خوبی آشکار است. بزرگترین عامل خطر جهت پیشرفت بیماریهای قلبی و عروقی سطح بالای چربیهای خون (بهویژه LDL و کلسترول تام) میباشد. وجود رادیکالهای آزاد نیز سبب افزایش پراکسیداسیون چربیها میشود که به عنوان یک عامل توکسیتیک (سمی) جهت سیستم عروقی محسوب میشود. بسیاری از متخصصان تغذیه بر این باورند که روغن دانه کنجد اثر کاهنده کلسترول خون، کاهنده قند خون و خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. در مطالعات حیوانی این اثرات کاملا دیده شده است ولی در مطالعاتی که در گذشته بر روی انسانها انجام شده است، مشخص شده است که مصرف 25 تا 40 گرم دانه کنجد نتوانسته چنین اثراتی را ایجاد نماید. روغن کنجد عمدتا مصرف خوراکی دارد که به عنوان روغن پختوپز، بیشتر در کشورهای چین، ژاپن و کره مصرف میشود. وجود آنتی اکسیدان و چربیهای اشباع نشده PUFA و دو نگهدارنده طبیعی (sesamol ,sesamin) و لیگنان در روغن کنجد سبب کنترل فشارخون و بیماریهای قلبیوعروقی میشود.
اگر روغن کنجد در دمای 180 درجه سانتی گراد به مدت 20 دقیقه حرارت داده شود سطح sesamol آن افزایش مییابد. اما اگر در دمای 200 درجه سانتیگراد به مدت 20 حرارت داده شود سطوح sesam ol آن کاهش مییابد. لذا پختن در دمای بالای 200 درجه سانتیگراد سبب از دست دادن برخی از لیگنانها میشود ولی sesamin (که یک منبع فیتواستروژن محسوب میشود) نسبتا به حرارت مقاوم است. لیگنانها سبب مهار سنتز و جذب کلسترول در موشها میشود. مصرف 10 گرم روغن کنجد جهت سلامتی قلبوعروق میتواند مفید واقع شود.
روغن کنجد یکی از منابع خوب مواد غیر قابل صابونی شدنی (که شامل استرولها، ترپنها، تری پن الکلها، توکوفرولها و لیگنانها هستند) میباشد. این استرول های گیاهی (فیتواسترول ها) با جذب کلسترول در روده رقابت میکنند و میتوانند سبب کاهش کلسترول خون شوند. avenasterol بیشترین استرول در روغن کنجد میباشد.