خانواده زندانیان خواسته یا ناخواسته در معرض آسیبهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی زیادی قرار دارند که به جرم زندانی بودن پدر یا مادر خانواده با این مشکلات دست و پنجه نرم میکنند، مشکلاتی که اگر راه حلی برای آن نیابند، شاید نقطه آغازی باشد برای تکرار بزهکاری والدین، فرزندان و گسترش بسیاری از آسیبهای اجتماعی دیگر.
هنگامی که سرپرست خانوار به دلیل جرمی وارد زندان میشود، انواع و اقسام آسیبهای اجتماعی خانواده آن فرد را احاطه میکند این در حالیست که اعضای خانواده وی هیچ نقشی در جرم سرپرست خانواده ندارند، اما به گونهای غیرمستقیم و مستقیم در جامعه مجازات میشوند و همواره بار سنگینی از نگاه منفی جامعه را به دوش میکشند.
در صورت حمایت نکردن از این خانوادهها شاهد رشد چشمگیر طلاق همسران زندانیان، ترک تحصیل فرزندان، ناهنجاریهای اجتماعی و روانی، گرایش اعضای خانواده به مشاغل کاذب و تکدیگری خواهیم بود و باید این زنگ خطر را به صدا درآورد تا در آتیه، شاهد ورود تعداد قابل توجهی از اعضای خانواده زندانیان به چرخه جرم نباشیم.
در یکی از فرعیهای خیابان نیروی هوایی بیرجند خانوادهای زندگی میکند که سرپرست خانواده به دلیل جرمی که مرتکب شده باید چند سالی را در زندان بسر ببرد اما سایر اعضای خانواده که قربانی این آسیب اجتماعی شدهاند حال و روز خوبی ندارند.
چندی پیش توسط یکی از اعضای مرکز نیکوکاری سلامت خراسان جنوبی، خانوادهای نیازمند و بیبضاعت به مرکز نیکوکاری رسانه یاران استان معرفی شد، ابتدا برخی اعضا برای راستی آزمایی به منزل وی رفتند تا از نزدیک با واقعیت زندگی این خانواده محترم آشنا شوند.
بعد از گپ و گفت و شرح زندگی این خانواده، تصمیم بر آن شد تا با حضور مسوولان دستگاههای ذیربط از جمله مدیرکل زندانها، مدیرکل بهزیستی و مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) استان خراسان جنوبی موضوع مورد بررسی قرار بگیرد تا شاید گرهی از مشکلات این خانواده گشوده شود.
تمام زندگی فاطمه (کلاس ششم)، سعید (کلاس سوم) و مادرش در اتاقکی ۲۰ متری در زیرزمین با سقفی ۲ متری، تعدادی ظرف و ظروف کهنه، مقداری پتوی قدیمی، فرشی مندرس و رنگ پریده خلاصه میشد.
نبود امکانات و تجهیزات و محیط تنگ و تاریک سبب شده بود دختر جوان ۱۲ ساله زندگی در بهزیستی را ترجیح دهد دخترکی خجالتی که زیرچشمی به میهمانان نگاه میکرد.
این خانم ۳۴ ساله که همسرش در زندان به سر میبرد از بازگویی زندگی خود آهی میکشد و در حالیکه بغض گلویش را می فشارد و اشک چشمانش را با گوشه روسری خود پاک میکند، گفت: کارم در شبها گریه و تضرع به درگاه خداوند است تا گره مشکلات ما به نحوی باز شود.
وی با اشاره به مشکلات اجتماعی که با آنها روبهرو است، افزود: حتی لباسهایی که تن فرزندم است، مال خودشان نیست و از این بابت همیشه خجالت میکشم.
وی با بیان اینکه امکانات خانهای که در آن زندگی میکنیم محدود و اندک است، اظهار داشت: حتی یک تلویزیون نداریم تا بچهها سرگرم شوند و همیشه بهانهگیری میکنند و میگویند حوصلهمان سررفته است.
وی ادامه داد: همسر معتادم سبب شد من هم به این سمت و سو کشیده شوم اما از وقتی زندانی شده من نیز ترک کردهام و اکنون چهار سال و پنج ماه است پاک هستم شاید اگر او زندانی نمیشد سرنوشت من و دو فرزندم معلوم نبود.
مادر که صحبت می کرد، بچهها ساکت بودند، سکوتی که چون تیری بر چهره مادر مینشست و مادر خجل از فرزندان از مشکلات سخن میگفت، گاهی مکث میکرد و گاهی هم بغض داشت، اما هنوز امیدش را از دست نداده بود.
وی یادآور شد: خانهای که قبلا در آن سکونت داشتیم قدیمی و خاکی و موریانه زده بود پدرم بخشی از خانه قدیمیاش را تخریب کرد و بعد از زندانی شدن همسرم، زمین را برای ساخت و ساز در اختیار من گذاشت.
وی اضافه کرد: تاکنون با ۱۰ میلیون تومان قرض، پنج میلیون تومان کمک کمیته امداد، همکاری خانواده و کمکهای مردمی این واحد ۷۵ متری به مرحله سفت کاری رسیده است و برای نصب تجهیزات و امکانات نیاز به مساعدت داریم.
وی در ارتباط با محل کسب درآمد و گذران زندگی افزود: برای مدتی در زمینه بازاریابی فروش کتاب کار میکردم اما به دلیل حقوق پایین اما مشغله زیاد بیخیال آن شدم، در حال حاضر بیکار هستم و تمام امیدم به یارانه ماهانه است، خیلی کم خرج میکنیم تا به پایان ماه برسد.
وی نگاهی به دور و برش انداخت و گفت: همسرم تمام زندگیام را فروخته است حتی اجاق گاز نداریم و روی پیکنیک غذا درست میکنیم، از آزادی همسرم ترس دارم بهتر که همان زندان بماند.
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) خراسان جنوبی هم گفت: اواخر سال گذشته مادر این خانواده به کمیته امداد مراجعه کرد و زیرپوشش قرار گرفتند.
رضا سلمآبادی افزود: پنج میلیون تومان تسهیلات کارگشا در اختیار این خانواده قرار گرفت که تصمیم گرفتند به جای تعمیر منزل قدیمی در ساخت منزل جدید هزینه کنند.
وی بیان کرد: این خانواده توانایی مالی برای قولنامه منزل مستاجری را نداشت تا بتواند ماهیانه از مساعدت کمیته امداد برای اجاره بها و سایر خدمات بهرهمند شود ضمن اینکه این مسکن از نظر امداد و حوزه مددکاری مورد تایید نبوده است.
مدیرکل کمیته امداد خراسان جنوبی اظهار داشت: بستههای کمک درسی در اختیار فرزندان قرار گرفت و برای معرفی پدر خانواده به کمپ ترک اعتیاد نیز اقدام شده است.
وی با بیان اینکه سرانه تغییرات کلی در اختیار این خانواده قرار خواهد گرفت تصریح کرد: همچنین تجهیزات تکمیلی منزل در حال ساخت این خانواده تامین و در اختیارشان قرار خواهد گرفت.
مدیرعامل انجمن حمایت از زندانیان خراسان جنوبی هم گفت: در زمینه تامین وسایل منزل از جمله تلویزیون و فرش به این خانواده کمک میکنیم.
یکی از آرزوهای سعید داشتن دوچرخه بود که سید هاشم اسماعیل زاده افزود: در صورتیکه کارنامه سعید پایان ترم خ.خ.خ باشد یک دستگاه دوچرخه به وی هدیه داده میشود.
در این نشست مسوولان دستگاههای اجرایی از جمله مدیرکل بهزیستی، مدیرکل زندانها، مدیرکل کمیته امداد و برخی معاونان قول دادند برای تامین سایر تجهیزات و وسایل مورد نیاز منزل جدید تا حد امکان با استفاده از توان خیران و مشارکتهای مردمی به این خانواده کمک کنند.
در میان گفت و گو، بچهها با دقت تمام صحبتهای ما را شنیده بودند خواستیم آرزوی آنها را سئوال کنیم؟ یا اینکه بگوییم چه می خواهید، اما تمام این سئوالات برای این بچهها ایجاد توقع میکرد پس سکوت کردیم و آرام از پلههای خانه بالا آمدیم، گفتیم ان شاالله خیران داستان زندگی شما را بخوانند و کمک کنند.
خیرین و نیک اندیشانی که آمادگی کمک به این خانواده را دارند میتوانند کمکهای خود را به شماره کارت ۶۰۳۷۹۹۷۹۵۰۱۱۰۰۳۲ به نام مرکز نیکوکاری تخصصی رسانه یاران خراسان جنوبی واریز کنند و یا در صورت هرگونه سوال با شماره ۹۳۸۵۶۱۶۳۵۴ تماس حاصل کنند.