پشتوانه قانونی جریمه کردن مسافربرهای شخصی کجاست؟

جی پلاس، در حالی که ترافیک تهران هنوز هیچ مرهمی برای درمان پیدا نکرده است، سازمان تاکسیرانی تهران اعلام کرده برخورد ماموران پلیس راهور با مسافربرهای شخصی در پایانه های پایتخت شروع شده. کانال تلگرامی این سازمان با انتشار تصاویر متعددی از چهره رانندگان و پلاک شخصیی خودروهای مسافربر، اعلام کرد پلیس راهور تهران طرح برخورد با مسافربرهای شخصی را در قالب جریمه کردن رانندگان این خودروها آغاز کرده.

همچنین پلیس راهور در یک هفته گذشته دو بار اعلام کرده است با مسافربرهای شخصی با پلاک غیرتهران برخورد می کند.

سازمان تاکسیرانی تهران درباره دلایل جریمه کردن مسافربرهای شخصی اعلام کرده: تاکسیرانان عزیز و زحمتکش شهر تهران، برابر مطالبه به حق شما مبنی بر حضور و مزاحمت مسافربرهای شخصی در ایستگاه ها و حریم پایانه های اختصاصی تاکسی، از دیروز طرح برخورد با مسافربرهای شخصی به همت و پیگیری سازمان تاکسیرانی و همراهی راهور آغاز شد.

این سازمان در ادامه دلایل طرح برخورد با مسافرکش های شخصی را اینطور بیان کرده: هدف این طرح جلوگیری از فعالیت خودروهای شخصی در حریم قطعی فعالیت تاکسیرانان، برقراری نظم، کمک به معیشت رانندگان تاکسی و ایجاد امنیت شغلی برای شما بزرگواران است.

در اجرای این طرح، خودروهای رانندگی شخصی توسط پلیس راهور جریمه می شدند. ظاهرا دلیل این جریمه شخصی بودن مسافربرها عنوان شده ولی در متن قبوض جریمه، کدهای دیگری مانند توقف در مناطق توقف ممنوع و نظایر آن، به چشم می خورد.

مسافربری تخلف رانندگی نیست

بد نیست نگاهی به لیست جریمه های قانونی رانندگی داشته باشیم. طبق آخرین مصوبه هیات دولت در تعیین جریمه های رانندگی، که به شماره 165879 مورخ 17 اسفند 94 به تصویب رسیده، در 4 صفحه رفتارهای غیرقانونی رانندگی مشخص شده و برای آن، جریمه هایی در نظر گرفته شده است.

در جداول جریمه های رانندگی، چیزی به عنوان :"مسافرکشی با خودروی شخصی" دیده نمی شود.

جدول جریمه های تخلفات حمل و نقل

ظاهرا مسیرهای قانونی برای جریمه کردن رانندگان خودروهای شخصی به دلیل "مسافربری" مسدود است.

مصایب تمام نشدنی مسافربرهای شخصی

هر کسی تاکنون در ترافیک دیوانه کننده تهران، پشت فرمان خودروی شخصی نشسته باشد قبول دارد وضعیت فعلی رانندگی در این کلانشهر، سختترین کار دنیاست که اعصابی پولادین می طلبد. عدم رعایت رفتار ترافیکی صحیح، سبقت های غیرقانونی، توقف وسط خیابان، تغییر مسیر بدون راهنما و هزاران تخلف توسط رانندگان خودروها از بام تا شام انجام می شود و موفقیت هر راننده ای در این آشفته بازار به قدرت پیش بینی او از راه بندان در ساعات مشخص در مسیرهای خاص، پیش بینی رفتار رانندگان جلویی، کنار دستی و پشت سری و در نهایت به همه چیز دانی و همه چیز خوانی در ترافیک وابسته است.

در این بین، چه کسانی به عنوان "شغل" به رانندگی خودروی شخصی خود نگاه می کنند؟ ناگفته پیداست کسانی به این کار تن می دهند که از آسیب پذیرترین اقشار اقتصادی جامعه برخاسته اند و از سر ناچاری راه نان درآوردن خود را در "کرایه کشی" جستجو می کنند.

سئوال اینجاست که با وجود مشکلات فراوانی ترافیکی پایتخت که در نهایت به وضعیت نابهنجار و ترافیک قفل شدن خیابانها منجر شده، پلیس راهور به دنبال برخورد با این اشخاص آسیب پذیر و ضعیف (به لحاظ اقتصادی) است؟

منشور حقوق شهروندی و حق داشتن شغل

یک هفته از رونمایی "منشور حقوق شهروندی" توسط رئیس جمهور نمی گذرد که رفتار پلیس راهور تهران، نقض آشکار برخی از مواد این منشور است.

طبق ماده 8 این شهروند، اعمال هرگونه تبعیض ناروا به‌ویژه در دسترسی شهروندان به خدمات عمومی نظیر خدمات بهداشتی و فرصت‌های شغلی و آموزشی ممنوع است.

اگر کرایه کشی و جابجایی مسافر را یک فرصت شغلی بدانیم، پلیس راهور با چه مجوزی، این فرصت شغلی را از رانندگانی که عضو اتحادیه های تاکسیرانی نیستند، دریغ کرده و خود با ظاهری قانونی، راسا اقدام به اعمال قانون به این رانندگان می کند؟

شاید منطق پلیس راهور تهران در برخورد با رانندگان خودروهای شخصی مسافربر، استناد به قاعده "تامین نظم و امنیت عمومی" است. هر چند همانطور که در بالا اشاره شد قانون راهنمایی و رانندگی و جدول ریز تخلفاتی که منجر به اعمال قانون و جریمه می شود، چیزی درباره مسافرکشی با خودروهای شخصی ننوشته، ولی باز هم اینجا می توان درباره وضعیت کنونی رانندگان خودروهای شخصی مسافربر به ماده 13 منشور حقوق شهروندی استناد کرد. در این ماده آمده است «هر شهروندی حق دارد از امنیت جانی، مالی، حیثیتی، حقوقی، قضایی، شغلی، اجتماعی و نظایر آن برخوردار باشد. هیچ مقامی نباید به نام تأمین امنیت، حقوق و آزادی‌های مشروع شهروندان و حیثیت و کرامت آنان را مورد تعرض و تهدید قرار دهد. اقدامات غیرقانونی به نام تأمین امنیت عمومی به‌ویژه تعرض به حریم خصوصی مردم ممنوع است.»

شاید بتوان گفت در وضعیتی که برای رانندگانی خودروهای مسافربر شخصی پیش آمده، مفهوم "اقدامات غیرقانونی به نام تامین امنیت عمومی" را مصداق آشکاری بر این وضعیت دانست.

همچنین در فصل "حق اشتغال و کار شایسته" منشور حقوق شهروندی و در ماده 77 اینطور آمده: «حق شهروندان است که آزادانه و بدون تبعیض و با رعایت قانون، شغلی را که به آن تمایل دارند انتخاب نمایند و به آن اشتغال داشته باشند.»

اشتغال پاره وقت، نیمه وقت یا تمام وقت به جابجایی مسافر هیچ تعارضی با قانون ندارد و مشخص نیست استناد پلیس راهور تهران برای جریمه رانندگی خودروهای مسافربر به کدام قانون و رفتار است. البته نمی توان منکر شد که در صورت تخلف هر خودروی مسافربر (چه با مجوز و چه بدون مجوز) پلیس موظف به اعمال قانون و جریمه راننده متخلف است. ولی آیا "شخصی بودن خودرو" دلیلی قانونی برای جریمه آن است؟

آیا بهتر نیست مدیران ارشد شهر تهران (شهرداری و پلیس راهور) چاره کارسازی برای ترافیک گره خورده این شهر بیابند تا حرف و حدیث هایی که اخیرا درباره تغییر فرمانده پلیس راهور تهران شنیده می شود، مصداق های عینی نیابد؟ چندی پیش رحمت‌اله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران در توییتی فشارهای قالیباف را علت برکناری سردار تیمور حسینی در نیمه آبان ‌ماه امسال عنوان کرد و نوشت: "با فشار قالیباف بهه  ناجا، فرمانده پلیس راهور تهران عوض شد و به دنبال آن شاهد ترافیک سنگین در شهر تهران در یک ماه گذشته هستیم، هدفشان چیست؟"

بعد از منتشر‌شدن این توییت و دست به دست شدن آن در فضای مجازی، سردار تیمور حسینی رئیس پلیس برکنار شده راهور تهران به یکی از خبرنگاران فقط تک جمله ای گفت و پیام اصلی را به افکار عمومی رساند: «ترجیح می‌دهم در این باره صحبت نکنم. آنچه که عیان است چه حاجت به بیان است!؟»

منبع: خبرانلاین