آیت الله العظمی سید محمود حسینی شاهرودی از مراجع عظام تقلید در قرن چهاردهم هجری قمری است که در یکی از روستاهای بسطام به دنیا آمد. وی احیاگر سنت پیاده روی به کربلا بود. ایشان در هفدهم شعبان سال ۱۳۹۴ قمری درگذشت.
آیت الله العظمی سید محمود حسینی شاهرودی از مراجع عظام تقلید در قرن چهاردهم هجری قمری بود که در سال ۱۲۶۲ شمسی در قلعه آقا عبدالله از توابع بسطام به دنیا آمد. وی از شاگردان میرزای نائینی بود.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی آیت الله العظمی سید محمود حسینی شاهرودی از مراجع عظام تقلید در قرن چهاردهم قمری اختصاص دارد.
آیت الله سید محمود حسینی شاهرودی(۱۲۶۲-۱۳۵۳ش) مرجع تقلید شیعه در قرن ۱۴ق. وی از شاگردان میرزای نائینی و آقاضیاء عراقی بود.
اطلاعات فردی
نام کامل: سید محمود حسینی شاهرودی
تاریخ تولد حوالی ۱۳۰۱ق
زادگاه شاهرود
تاریخ وفات ۱۷ شعبان ۱۳۹۴ق/ ۱۴ شهریور ۱۳۵۳ش
محل دفن حرم امام علی(ع)
خویشاوندان سرشناس سید محمد، سید علی و سید حسین
اطلاعات علمی
استادان محمدکاظم خراسانی، میرزای نایینی، آقا ضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی
وی از پشتیبانان مبارزات انقلاب اسلامی ایران بود و نسبت به اقدامات عام المنفعه توجه جدی داشت. همچنین او مؤسس اولین بعثه در مکه و مدینه و احیاگر سنت پیاده‌روی به کربلا بود. مدفن او در بالاسر حرم امام علی(ع) قرار دارد.
در همین رابطه بخوانید:
از زندگی آشیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی چه می دانید؟
محمدتقی آقا نجفی اصفهانی که بود؟/علت انتقال وی به وسیله دربار به تهران و مجددا به اصفهان چه بود؟
از زندگی عالم برجسته سید اسماعیل نوری طبرسی چه می دانید؟/وی در محضر کدام بزرگان شاگردی کرد؟
آیت الله العظمی یوسف مدنی که بود؟/عنایت علامه طباطبایی به وی چه بود؟/چه کسی بر وی نماز خواند
زندگینامه آیت الله العظمی سید محمود حسینی شاهرودی
آیت الله سید محمود حسینی شاهرودی فرزند سید علی، در سال ۱۳۰۱ق برابر ۱۲۶۲ش در قلعه آقاعبدالله از توابع شهر بسطام در نزدیکی شاهرود به دنیا آمد.[۱]
ایشان خواندن و نوشتن را در زادگاه خود فرا گرفت سپس علم صرف و نحو را در بسطام نزد فاضل بسطامی آموخت و سایر دروس مقدماتی را از اساتید مدرسه بیدآباد شاهرود استفاده کرد.
او دروس سطح و نیز کفایه الاصول را در مشهد فرا گرفت و به تدریس کفایه الاصول در حوزه علمیه آن شهر پرداخت. و در سال ۱۳۲۷ق به نجف رفت.
استادان
او در نجف در درس خارج فقه و اصول آخوند خراسانی حاضر می شد. سپس همراه با سید جمال‌الدین گلپایگانی و میرزا مهدی اصفهانی در درس میرزای نائینی حاضر و از شاگردان ویژه وی شدند. به گفته فرزندان شاهرودی او مؤسس درس نائینی به شمار می رود.[۲] آیت الله شاهرودی همچنین در درس اصول آقا ضیاء الدین عراقی نیز حضور یافت.
میرزای نایینی شاگردانش را برای آزمون اجتهاد نزد او می فرستاد و گواهی وی را گواهی دو عادل به شمار می آورد. به همین جهت آقا ضیاءالدین عراقی و آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی نیز او را ذوالشهادتین (یعنی دارای دو شهادت) خواندند و طالبان اجتهاد را برای آزمودن نزد وی می‌فرستادند.[۳]
شاگردان
عالمان زیادی در جلسه درس آیت الله سید محمود شاهرودی شرکت می کردند. سید محمد حسینی شاهرودی، سید محمدجعفر مروج جزائری، محمد رحمتی سیرجانی و علی آزاد قزوینی از مشهورترین شاگردان او به شمار می‌آیند.[۴]
درگذشت
آیت الله سید محمود شاهرودی در ۱۷ شعبان سال ۱۳۹۴ق برابر با ۱۴ شهریور ۱۳۵۳ش درگذشت و در حرم امام علی(ع) دفن شد.[۵]
دوران مرجعیت
آیت الله شاهرودی در دوره میرزای نائینی و سید ابوالحسن اصفهانی در ۳۵ سالگی به اجتهاد رسید ولی از انتشار رساله عملیه خودداری می کرد. پس از فوت میرزای نایینی و سید ابوالحسن اصفهانی، حواشی رساله اصفهانی را به عنوان رساله عملیه منتشر کرد. مرجعیت او بعد از درگذشت آیت‌الله بروجردی (۱۳۸۰ق) فراگیرتر شد.[۶]
بیمه درمانی طلاب
آیت الله شاهرودی قراردادی با داروخانه‌هایی در نجف تنظیم کرد و بر اساس آن طلاب داروهای خود را رایگان دریافت می کردند.
تأسیس بعثه حج بیت الله الحرام
او از سال ۱۳۴۶ش گروهی را برای حضور در مراسم حج اعزام کرد که به نام البعثة الدینیة للحج شناخته می شود و پس از آن مراجع تقلید این کار را انجام می‌دهند. او در سال ۱۳۴۵ش به همراه اعضای حلقه استفتاء در مراسم حج شرکت کرد و به اعزام چنین گروهی پی برد.
تشرف پیاده به کربلا
در دوره مرجعیت وی مراسم پیاده‌روی به سمت کربلا در میان طلاب نجف رونق گرفت. پیاده‌روی به کربلا تا زمان محدث نوری (متوفای ۱۳۲۰ق) بین طلاب و فضلای حوزه نجف رسم بود، ولی پس از آن متروک شد.
تأسیس آموزشگاه
آیت الله شاهرودی آموزشگاهی تأسیس کردند که از مرحله ابتدایی تا پایان متوسطه، در دو برنامه فارسی (ایرانی) وعربی (عراقی) را پوشش داده و طی دو شیفت صبح و بعدازظهر فعالیت آموزشی و تربیتی داشت. در آن زمان آموزشگاه ها و مدارس نجف از سوی دولت های ایران و عراق حمایت می شدند از این رو بیشتر طلاب از ثبت‌نام فرزندانشان در آنجا خودداری می کردند.
این مدرسه بعد از درگذشت آیت‌الله شاهرودی توسط فرزند بزرگش سید محمد شاهرودی تا زمان اخراج از عراق به کار خود ادامه داد.
امور عام المنفعه
احداث شهرک مسکونی طلاب
بنای مسجد و حسینیه در کابل افغانستان
مدرسه علوم دینی در فاروج(مدرسه محمودیه) و فومن گلستان و بازسازی مدرسه بخارایی و مدرسه قزوینی در نجف
ساخت مسجد و مدرسه در زاهدان
بنای مسجد معصومیه در بجنورد، مسجد قائمیه در گنبد کاووس، و مسجدهایی در کلاله، رامیان، تایباد و جاجرم.[۷]
ویژگی‌های اخلاقی
مؤلف «معجم رجال الفکر والادب» تواضع، ساده‌زیستی، زهد، تقوا، دوری از ریا و... را از ویژگی‌های اخلاقی وی شمرده است. او در منزل استیجاری اقامت داشت. جمعی از علاقمندانش مبلغی را تهیه کردند تا برایش منزلی بخرند، او این مبالغ را به مصرف حوزه‌های علمیه عراق رساند.
پانویس
۱. مصاحبه با سید حسین شاهرودی، ص۶.
۲. مصاحبه با سید حسین شاهرودی، ص۸.
۳. مصاحبه با سید حسین شاهرودی، ص۸.
۴. مصاحبه با سید حسین شاهرودی، ص۹.
۵. ارتحال آیت‌الله شاهرودی، سایت آیت الله شاهرودی.
۶. مصاحبه با سید حسین شاهرودی، ص۹.
۷. مجله حریم امام، ش ۱۶۵، ص۱۱.
منابع
منبع مقاله: سایت آیت الله سید محمد شاهرودی
مصاحبه با سید حسین شاهرودی، مجله حریم امام. شماره ۱۶۵، ۳ اردیبهشت ۱۳۹۴ش.
