رویکرد متناقض آمریکا درباره ناپدید شدن و قتل روزنامه نگار عربستانی/ رویارویی ناخواسته ترامپ با عربستان سعودی

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، موضع گیری آمریکا به ناپدید شدن و احتمال قتل« جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد حکومت عربستان سعودی در کنسولگری این کشور در استانبول پر از تناقض و سردرگمی است.

در واکنش به این جنایت در ابتدا ترامپ گفت که «حتی با اثبات دست داشتن عربستان در «قتل» جمال خاشقجی نیز حاضر به توقف فروش اسلحه به این کشور نیست زیرا با این کار، آمریکا خود را مجازات کرده است و نه عربستان را.»

دونالد ترامپ به  خبرنگاران در کاخ سفید تاکید کرد که حتی اگر ثابت شود جمال خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان در شهر استانبول «کشته شده» نیز نباید فروش اسلحه به عربستان را متوقف کرد.

ترامپ گفت: «ما با این کار در واقع خودمان را مجازات خواهیم کرد. می‌توان از راههای دیگری برای مجازات این کشور استفاده کرد که بسیار بسیار قدرتمندتر هستند.» اما او درباره این راهها توضیحی نداد.

 ترامپ افزود که دولت او ۱۱۰ میلیارد دلار از فروش تسلیحات نظامی به عربستان سود برده است و همچنین در چهارچوب این معامله، عربستان متعهد شده است که در آمریکا سرمایه گذاری بزرگی انجام داده و صدها هزار شغل ایجاد کند.

او گفت: «اگر آنها از ما اسلحه نخرند، از چین یا روسیه خواهند خرید. به ۱۱۰ میلیارد دلار فکر کنید. همه این پول به کشورهای دیگر داده خواهد شد و به نظر من این کار بسیار احمقانه خواهد بود.»

وی بار دیگر در گفت و گو با شبکه تلویزیونی «فاکس نیوز»گفت:«خاشقجی آمریکایی نیست و جنایت در اراضی آمریکا اتفاق نیفتاده است و آمریکا با عربستان سعودی قرارداد تسلیحاتی به ارزش 110 میلیارد دلار دارد که نمی تواند از آن عقب بنشیند زیرا معنای این قرارداد فرصت های شغلی و ادامه شکوفایی اقتصاد آمریکاست.»

اما پس از افزایش فشارهای داخلی، ترامپ لحن خود را تغییر داد و تهدید کرد که اگر مشخص شود که خاشقجی داخل کنسولگری عربستان سعودی به قتل رسیده است آن وقت عربستان«به شدت تنبیه» می شود اما شکل این تنبیه را مشخص نکرد.

در پی این تهدید عربستان واکنش تندی نشان داد و خبرگزاری رسمی عربستان سعودی روز گذشته -یکشنبه- اعلام کرد که ریاض به هر تحریم اقتصادی در واکنش به ناپدید شدن جمال خاشقجی به شدت واکنش نشان خواهد داد.

این خبرگزاری به نقل از یک منبع رسمی این کشور اعلام کرد: «عربستان سعودی به هر اقدامی علیه این کشور با واکنشی شدیدتر پاسخ خواهد داد. اقتصاد سعودی نقشی حیاتی و تاثیرگذار بر اقتصاد جهانی دارد.»

خبرگزاری رسمی سعودی در ادامه تأکید کرد: «پادشاهی سعودی هرگونه تهدید و تلاش برای تضعیف این کشور را به طور کامل رد می‌کند؛ چه این تهدید تحریم اقتصادی باشد و چه استفاده از ابزارهای سیاسی یا تکرار اتهامات دروغین.»

واکنش شدید عربستان در حالی منتشر می‌شود که روز یکشنبه و در پی تحولات ناشی از ناپدید شدن جمال خاشقجی و موضع‌گیری‌های بین‌المللی علیه ریاض، شاخص سهام بورس عربستان ۷ درصد سقوط کرد.

در پی این واکنش تند عربستان کاخ سفید با رد تهدیدهای متقابل عربستان سعودی به احتمال مجازات این کشور از سوی ایالات متحده آمریکا از ریاض خواست تا درباره ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار برجسته سعودی به شکل سریع، جامع و شفاف تحقیق کند.

به گزارش آسوشیتدپرس همزمان با بالاگرفتن بحران دیپلماتیک میان ریاض و واشنگتن، دو سناتور جمهوری‌خواه اعلام کردند کنگره آماده است تا در صورت استنکاف دونالد ترامپ از توقف معاملات نظامی با عربستان، رأسا وارد عمل شود.

«لَری کادلو» مشاور اقتصادی کاخ سفید روز دوشنبه از ارائه توضیح درباره شکل احتمالی این «تنبیه شدید» خودداری کرد. با این حال وی به خبرنگاران گفت: «در صورت لزوم مجازات‌های سختی علیه عربستان در پیش خواهیم گرفت. وی با رد احتمال تاثیرگذاری سعودی بر بازار نفت به‌عنوان یک حربه در برابر مجازات‌های احتمالی ایالات متحده افزود: «آمریکا بازیگر برتر انرژی جهان است و ما در وضعیت خوبی قرار داریم. به نظر من با توجه به تولید بسیار بالای ما، می‌توانیم با هرگونه کاهش  عرضه نفت به بازار  مقابله کنیم.»

این مقام ارشد کاخ سفید با این حال تاکید کرد طبق برنامه فعلی «استفان منوچین» وزیر خزانه داری ایالات متحده برای شرکت در نشست اقتصادی موسوم به«داووس صحرا» که بسیاری از  شرکت های غول پیکر  جهان و رسانه های مهم بین المللی به ویژه رسانه های بزرگ آمریکا در اعتراض به ناپدید شدن و قتل خاشقجی آن را تحریم کردند،به عربستان سفر خواهد کرد. با این حال آقای کادلا می‌گوید در صورت تغییر شرایط این سفر هم لغو خواهد شد.

تردید در اجرایی شدن «تهدید»های دونالد ترامپ علیه ریاض از سخنان شخص رئیس جمهوری ایالات متحده نشات می‌گیرد. آقای ترامپ در نخستین واکنش به ناپدید شدن جمال خاشقجی گفته بود «نمی‌خواهد قرارداد ۱۱۰ میلیارد دلاری فروش سلاح به عربستان سعودی را متوقف کند» چرا که چنین کاری «به ضرر کارخانه‌های آمریکایی است.»

در حالی که هنوز تصوری از واکنش احتمالی دولت آمریکا به قتل احتمالی خاشقجی وجود ندارد، «مارکو روبیو» و «جف فلیک» از سناتورهای جمهوری‌خواه کنگره اعلام کردند این نهاد پیشاپیش برای «واکنش سریع و قاطع» به عربستان سعودی آماده شده است. روبیو سناتور جمهوری‌خواه «فلوریدا» در این باره گفت: «احتمالا روابط میان ایالات متحده و ریاض نیاز به یک بازنگری جدی دارد و اگر دولت ترامپ به «سکوت» ادامه دهد، ایالات متحده اعتبار خود در زمینه حقوق بشر را از دست خواهد داد. این سناتور جمهوری‌خواه برخلاف نظر کاخ سفید خواستار لغو فوری سفر وزیر خزانه‌داری به ریاض شد.

جف فلیک، سناتور جمهوری‌خواه ایالت «آریزونا» هم اعلام کرد در صورت اثبات قتل خاشقجی، احتمالا پشتیبانی تسلیحاتی ایالات متحده از عربستان سعودی در جنگ یمن متوقف می‌شود اما فروش سلاح به این کشور ادامه خواهد یافت.

عربستان سعودی، اولین مقصد سفرهای خارجی دونالد ترامپ پس از ورود وی به کاخ سفید در سال ۲۰۱۷ بود. واشنگتن و ریاض از زمان به قدرت رسیدن آقای ترامپ و خروج «باراک اوباما» از کاخ سفید علاوه بر قراردادهای بزرگ تسلیحاتی، رویکرد مشترکی نسبت به چالش‌های مختلف خاورمیانه از جمله توافق هسته‌ای ایران و جنگ داخلی سوریه دارند.

از سوی دیگر، دونالد ترامپ امروز اعلام کرد که «مایک پمپئو» وزیر خارجه اش را برای دیدار  با ملک«سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان سعودی در پی ناپدید شدن جمال خاشقجی داخل کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه به ریاض می فرستد. ترامپ برخی «مجرمان» را عامل قتل خاشقجی دانست.

دونالد ترامپ امروز دوشنبه گفت که امکان دارد که خاشقجی روزنامه نگار عربستانی که از زمان ورود به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شده است به دست«عناصر خودسر» به قتل رسیده است.

ترامپ همچنین تصریح کرد که:«پادشاه عربستان سعودی به شکل قاطع اطلاع اش از هر گونه چیزی را رد کرد.نمی خواهم درباره مکان خاشقجی گمانه زنی کنم اما این گونه فهمیدم که شاید اتفاق (قتل) به دست عناصر غیرمنضبط صورت گرفته است.کسی چه می داند؟»

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز از سفر روز دوشنبه وزیر خارجه این کشور به ریاض برای تبادل نظر درباره روزنامه نگار مفقود شده عربستانی خبر داد.

«هدر نوئرت» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه با اعلام این خبر افزود: این سفر در پی درخواست دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا انجام خواهد شد.

 وزارت خارجه آمریکا تأکید کرد که ترامپ خواسته است تا تحقیقات سریع و آشکاری درباره مفقود شدن جمال خاشقچی روزنامه نگار واشنگتن پست به عمل آید.

جمال خاشقجی بنابر اعلام رسانه های ترکیه  در ساعت 13 روز دوم اکتبر وارد کنسولگری عربستان سعودی در استانبول شده و از آن زمان به بعد خبری از وی در دست نیست. انجمن «خانه رسانه‌های عرب در ترکیه» نیز در این رابطه اعلام کرد که جمال خاشقجی نویسنده و روزنامه‌نگار منتقد دولت عربستان سعودی پس از ورود به کنسولگری این کشور در استانبول ناپدید شده است.

همان روز ناپدید شدن این نویسنده عربستانی «خدیجه» نامزد جمال خاشقجی به رسانه های جمعی گفت که پس از ورود آقای خاشقجی به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول، تقریبا تا نیمه شب منتظر مانده، اما خبری از بازگشت او نشده است.نامزد خاشقجی همچنین در واکنش به اخبار قتل وی گفت که وی این اخبار را باور نمی کند و منتظر نتایج تحقیقات  دولت ترکیه می ماند.

ترکیه اعلام کرده است که ارزیابی ها اشاره به این دارد که جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده است و جسد وی به خارج از کنسولگری عربستان در استانبول منتقل شده است.