هواپیمای ATR 72 یک هواپیمای دو موتوره با موتور توربو پروپ است که توسط دو شرکت ایرباس فرانسه و لئوناردوی ایتالیا به صورت مشترک در ایتالیا تولید می‌شود. عدد 72 نشانگر ظرفیت استاندارد حمل مسافر این هواپیما است و سال طراحی آن به دهه 1980 میلادی باز می‌گردد. ATR 72 در چندین مدل شامل ATR 72-100 / 200/210 , 212A , 201 , ATR 72-500 , ATR 72-600 به بازار معرفی شدند. این هواپیما از سال 1974 تاکنون 17 سانحه هوایی را تجربه کرده است.
از سال ۱۹۹۴ و معرفی هواپیماهای ATR 72 به بازار هوانوردی از سوی شرکت سازنده فرانسوی ایتالیایی این نوع هواپیما شاهد ۱۷ سانحه هوایی بوده است.
17 سانحه ATR در جهان
در نخستین سانحه هوایی این هواپیما در روز 31 اکتبر سال 1994 هواپیمای ATR 72-212 شرکت هواپیمایی امریکن ایگل به دلیل یخ‌زدگی قطعات در ایالت ایندیانای آمریکا سقوط کرد و تمام 68 مسافر و خدمه آن در این سانحه جام خود را از دست دادند.
تنها چند ماه پس از سقوط نخستین ATR در آمریکا یک هواپیمای ATR72-200 دیگر متعلق به شرکت ترنس‌آسیا در پروازی از پنگو به تایپه سقوط کرد و تمام 4 نفر خدمه آن کشته شدند.
سومین سقوط ATR مربوط به روز 21 دسامبر سال 2002 است که طی آن ATR باری متعلق به شرکت ترنس‌آسیا به دلیل یخ‌زدگی در پرواز تایپه به ماکائو سقوط کرد.
هر دو خدمه این پرواز در این سانحه کشته شدند و گزارشات بعدی نشان می‌داد که یخ‌زدگی قطعات هواپیما باعث شده است که در طول این پرواز خدمه‌ها نتوانند هواپیما را کنترل کرده و در دریا سقوط کرد.
شورای امنیت هوانوردی تایوان پس از بررسی این سانحه اعلام کرد که اصلی‌ترین دلیل سقوط این هواپیما یخ‌زدگی قطعات کنترل آن و عدم توجه خدمه به هشدارها و عدم اتخاذ اقدامات صحیح برای مقابله با این مسأله بوده است.
چهارمین سانحه ATR مربوط به روز 19 جولای سال 2005 و باز هم هواپیمای شرکت ترنس‌آسیا بوده است که در این حادثه یک ATR-212A پس از فرود در فرودگاه تایپه و برخورد یکی از بال‌های آن با بخشی از تأسیسات فرودگاهی بود که در طول آن برخی سرنشینان این پرواز زخمی شدند.
در روز 6 آگوست 2005 نیز ATR71-202 شرکت تونینتر که از ایتالیا راهی تونس بود در دریای مدیترانه نزدیکی شهر پالرمو سقوط کرد.
در این سانحه 16 نفر از 39 سرنشین این هواپیما جان خود را از دست دادند که اصلی‌ترین دلیل این حادثه استفاده از قطعه سوخت‌رسان ATR42 در هواپیمای ATR72 بوده است که باید قطعه بزرگتری جایگزین آن می‌شد.
ششمین سانحه هواپیمای ATR72 به روز 24 آگوست سال 2008 بازمی‌گردد که در طی آن هواپیمای ATR72-500 شرکت ایرودلمونتی در پرواز از مونیخ آلمان به دلگنای ایتالیا در زمان تی‌کاپ دچار نقص فنی شد و موتور آن آتش گرفت که البته تمام 60 مسافر آن توانستند از این سانحه جان سالم به در ببرند.
هفتمین سانحه ATR72 در روز 4 آگوست سال 2009 اتفاق افتاد که در آن یک ATR72-212 متعلق به شرکت هواپیمایی بانکوک ایرز با برج مقاومت فرودگاه که‌سامویی برخورد کرد و خلبان پرواز آن کشته شده و 10 نفر از مسافران نیز زخمی شدند.
در روز 10 نوامبر سال 2009 هشتمین سانحه هوایی ATR رخ داد که طی آن یک هواپیمای ATR72-212 در زمان فرود از باند پرواز خارج شد و تنها چند متر مانده به مخازن سوخت فرودگاه دچار آسیب جدی در قسمت دماغه هواپیما شد و از حرکت ایستاد. در این حادثه تمام 46 سرنشین و خدمه پرواز جان سالم به در بردند.
نهمین حادثه هواپیمای مدل ATR72 در روز 4 نوامبر سال 2010 رخ داد. که طی آن یک ATR در کوبا سقوط کرده و 61 مسافر و 7 خدمه در این حادثه جان خود را از دست دادند.
بنا به گزارش اولیه این سانحه علت اصلی این سقوط تصمیم نادرست خدمه پرواز و در شرایط جوی نامناسب اعلام شده است.
همین حادثه هواپیمای ATR72 در روز 17 جولای سال 2011 اتفاق افتاد که طی آن چرخ جلوی هواپیما در زمان فرود شکست و دماغه هواپیما شدیداً آسیب دید اما 4 خدمه و 21 مسافر هواپیما جان سالم به در بردند.
در روز دوم آوریل سال 2012 یازدهمین سانحه مربوط به یک هواپیمای ATR در جهان رخ داد به گونه‌ای که یک ATT72-201 دقایقی پس از پرواز در غرب سیبری روسیه سقوط کرد. در این سانحه 33 نفر از 43 سرنشین این پرواز جان خود را از دست دادند و علت اصلی سقوط این هواپیما اقدام غلط خدمه پرواز در آب کردن یخ‌های قطعات بیرونی هواپیما اعلام شده است.
در روز دوم فوریه سال 2013 این دوازدهمین حادثه ATR72 رخ داد که طی آن هواپیمای متعلق به شرکت هواپیمایی کارپت‌ایر در فرودگاه لئوناردو داوینچی رم در حین فرود سقوط کرد که در این حادثه 16 نفر جان خود را از دست داده و 2 نفر دیگر شدیداً زخمی شدند.
سیزدهمین حادثه هواپیمای ATR72 در روز 16 اکتبر سال 2013 رخ داد در این سانحه هواپیمای ATR72-600 خطوط هوایی لائوایرلاینز در رودخانه مکونگ لائوس سقوط کرد که همه 49 سرنشین آن در این حادثه قربانی شدند.
چهاردهمین حادثه مربوط به هواپیماهای ATR72 در روز 23 جولای سال 2014 در تایوان رخ داد که طی آن یک ATR72 با 58 سرنشین در زمان فرود در فرودگاه ماگونگ تایوان سقوط کرد و 48 سرنشین آن در این حادثه کشته شدند.
پانزدهمین سانحه ATR در روز 4 فوریه سال 2015 به وقوع پیوست که در این حادثه هواپیمای خطوط هواپیمایی ترنس‌آسیا دقایقی پس از پرواز در رودخانه تیلونگ در نزدیکی تایپه سقوط کرد. این هواپیما که تنها 10 ماه عمر داشت 53 مسافر و 5 خدمه داشت که تنها 15 نفر از این سانحه جان به در بردند. علت اصلی این حادثه تشخیص اشتباه خلبان در خاموش شدن یکی از موتورهای این هواپیما بوده است به گونه‌ای که زمانی که موتور شماره 2 این هواپیما دچار نقص فنی شده و خاموش شده بود خلبان به اشتباه موتور شماره یک آن را خاموش کرده بود.
در پی این اقدام این هواپیما 90 درجه به سمت چپ چرخیده و پس از برخورد یکی از بال‌های هواپیما به دیواره فرودگاه در رودخانه به دو تکه تقسیم شده است.
در روز 14 مارس سال 2017 هواپیمای ATR72-600 خطوط هواپیمایی باهاماس ایر به دلیل شکستن چرخ جلوی آن دچار آسیب جدی در ناحیه دماغه هواپیما در فرودگاه باهاماس شد. این هواپیما تنها یک سال عمر داشت.
هفدهمین حادثه مربوط به هواپیمای ATR72 به سقوط یکی از این نوع هواپیماها در ایران مربوط می‌شود که گزارشات اولیه از کشته شدن تمام 66 مسافر و خدمه این پرواز حکایت دارند.
