ازدواج مبتنی بر عقلانیت راهکار کاهش آمار طلاق

برگزاری جشن طلاق آنهم در روستاها، استفاده از ماهواره در روستاهای دورافتاده که حتی راه دسترسی ارایه خدمات به آنها وجود ندارد، وجود بیش از سه هزار سرپرست خانوار که به دلیل طلاق تحت پوشش کمیته امداد لرستان قرار دارند، تناقض و دوگانگی شدید بین تمایل به مدرنیته و در عین حال گرایش به سنت های ، ازدواج در سنین پایین و حاکمیت ارزش های قومی و قبیله، بخشی از واقعیت های پیرامون موضوع طلاق در لرستان است که در میزگردی با حضور مسئولین و کارشناسان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در این میزگرد که در دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی در مرکز لرستان برگزار شد موضوع طلاق؛ علل، پیامدها و راهکارهای پیشگیری از این معضل اجتماعی با حضور مسئولین نهادهای مربوطه و جامعه شناسان و پژوهشگران حوزه اجتماعی بررسی شد.

***طلاق یکی از مهمترین آسیب های اجتماعی در لرستان 

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان گفت: موضوع طلاق در جامعه یکی از مهمترین آسیب های اجتماعی به شمار می رود که می توان از آن تحت عنوانی همچون یک زلزله و سونامی در مسائل اجتماعی یاد کرد.

محمد تقی شاکرمی افزود: در عین حال افزایش طلاق نشانگر فروپاشی و از هم گسیختگی اخلاقی و ارزش های اجتماعی است که نشان می دهد در نتیجه تغییرات و تحولاتی که در دنیای جدید و متعاقب با عصر ارتباطات صورت گرفته ، خانواده از کارکردهای اصلی خود که مکانی برای تبادل عاطفه و احساس است فاصله گرفته و نمی تواند تامین کننده آرامش مورد انتظار باشد.

وی گفت: بنا بر دیگاه های مبتنی بر ادیان الهی یکی از اهداف ازدواج آرامش در بنیان خانواده و به دنبال آن آرامش در جامعه است تا بتواند مکانی برای رشد و بالندگی نسلی پویا و با نشاط باشد نسلی که بتواند کارساز و تامین کننده توسعه و قوام جامعه باشد.

شاکرمی گفت: ازدواج با قراردادن دو روح در کنار همدیگر نهاد خانواده را شکل می دهد که از همان ابتدا باید پایه های آن محکم بنا نهاده شود تا بتواند در برابر انواع آسیب های اجتماعی که تحت تاثیر فضای مجازی و تحولات دنیای مدرن ایجاد می شوند مقاوم باقی بماند و دچار تزلزل و سستی نشود.

به گفته وی این استحکام به محافظت از خانواده در برابر انواع آسیب های اجتماعی و فرهنگی و حتی اقتصادی کمک می کند.

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان گفت: امروز آسیب های نوظهور فراوانی ایجاد شده که زایش و تولید آنها ثانیه ای و لحظه ای و به همان سرعت هم می توانند بر نهاد خانواده تاثیر بگذارند که تنها راهکار آموزش و ارایه مهارت های رفتاری متناسب با شرایط اجتماعی است تا بتوان شخص و خانواده را از اینگونه آسیب ها مصون نگه داشت.

***جشن طلاق در دورافتاده ترین روستاهای لرستان 

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان با اشاره به تغییر در سبک زندگی تحت تاثیر وسایل ارتباطی گفت: جشن طلاق اولین بار در انگلستان از سوی برخی زوج ها بعد از طلاق به نشانه شادی برگزار شد و به تدریج به سایر مناطق نیز رسید اما تحت تاثیر وسایل ارتباطی و تاثیرپذیری از فرهنگ غرب، امروز در روستاهای استان لرستان نیز جشن طلاق برگزار می شود.

وی با بیان اینکه طلاق یکی از آسیب های جدی است که می تواند بسترساز خیلی از مسائل و مشکلات اجتماعی و ارتکاب جرم باشد بیان کرد: بنا بر اعتقادات دینی ما طلاق امری نکوهیده است که از دیدگاه روایات و احادیث گفته می شود عرش را به لرزه در می آورد اما امروزه بگونه ای شده که افراد جشن طلاق برگزار می کنند و کارت مخصوص دعوت به چنین جشنی را ارسال می کنند.

شاکرمی گفت: مجموعه علت ها و ریشه های اینگونه آسیب های اجتماعی که باعث بحران در نهاد خانواده شده باید بصورت کارشناسی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

***طلاق نقطه آغازی برای مشکلات اقتصادی و آسیب های اجتماعی در زنان

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان گفت: ازدواج امری شخصی بین دو نفر است که با گفتن الفاظی این عقد بسته می شود اما طلاق موضوعی اجتماعی است.

شاکرمی اضافه کرد: آثار و عواقب طلاق اعم از اجتماعی و یا اقتصادی بتدریج در جامعه نشان داده می شود بویژه در خانواده هایی که مشکل اقتصادی وجود دارد و به ویژه در زنان مشکلات اقتصادی متعاقب طلاق می تواند نقطه آغازی برای بسیاری از آسیب های اجتماعی و ارتکاب برخی جرائم هم باشد.

***طلاق خاموش آسیبی خطرناکتر از طلاق 

وی گفت: طلاق های خاموش و عاطفی نوعی دیگر از طلاق است که بدون اینکه میزان آنها در جایی ثبت شود اما زوجین بدون هیچ گونه علاقه ای به زندگی در کنار یکدیگر ادامه می دهند که این نوع طلاق ها یکی از مشکلات اساسی جامعه است و در استان لرستان نیز حتی در روستاهای دورافتاده را نیز وجود دارد.

شاکرمی گفت: آنچه خطرناک است و نباید از آن غافل شد طلاق های خاموش و طلاق های عاطفی است که بطور کامل احساسات و عواطف زوجین از بین می رود و این وضعیت پیامدهای نامطوب اجتماعی می تواند در پی داشته باشد.

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان یادآور شد: امروزه قبح طلاق شکسته شده اگر زمانی طلاقی روی می داد از نظر افکار عمومی مردم کاری ناشایست و ناپسند تلقی می شد به طوریکه هیچ کسی حاضر به ازدواج با هر یک از طرفینی که طلاق گرفته اند نمی شد اما امروز این نوع نگرش تحت تاثیر مسائل جدیدی که صورت گرفته تغییر یافته و حتی طلاق برای برخی افراد نوعی افتخار محسوب می شود.

وی با بیان اینکه در خصوص علل طلاق نباید به دنبال علت های دور بود گفت:دلیل اصلی طلاق ها فقر و بیکاری و اعتیاد نیست چون اگر اینگونه بود پس می بایست قسمت اعظم جامعه گرفتار این آسیب اجتماعی شوند در صورتیکه بسیاری از افراد علی رغم مشکلات اقتصادی متعددی که دارند اما پایبندی به خانواده و زندگی در آنها وجود دارد.

شاکرمی با اشاره به اینکه علت های نزدیک به طلاق را باید بطور دقیق تر مورد بررسی قرار داد گفت: علت های نزدیک در خصوص طلاق باید فارغ از موضوع بیکاری و اعتیاد مورد بررسی قرار گیرد ؛ باید پذیرفت لرستان با اینکه از نظر توسعه در ابعاد اقتصادی و صنعتی لرستان در رتبه پایین تری نسبت به استان های همجوار قرار دارد اما در زمینه آسیب های اجتماعی و از جمله طلاق وضعیت بحرانی ندارد.

***ثبت هر پرونده طلاق و آغازی برای سایر آسیب ها 

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان گفت:با ایجاد یک پرونده طلاق در دادگستری پنج یا 6 پرونده ایجاد می شود.

وی گفت: ورود یک پرونده در کلانتری در واقع نقطه آغازی برای بیشتر شدن مشکلات خانوادگی است در صورتی که اگر در فضایی آرام و خانوادگی مشکلات مربوط مورد بحث و بررسی قرار می گرفت می توانست به پیشگیری از عمیق تر شدن مشکلات خانوادگی کمک کرد.

شاکرمی گفت: علی رغم اینکه بنا بر خود اظهاری افراد در پرونده های طلاق موضوعاتی اعم از اعتیاد و مشکلات اقتصادی به عنوان علت طلاق بیان می شود اما واقعیت امر اینگونه نیست و باید علل روانشناختی و جامعه شناختی این مساله اجتماعی پرداخته شود.

***لزوم تدوین قانون بنا بر نظرات نخبگان 

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان با اشاره به اینکه قوانین باید بر اساس نظریات کارشناسان روانشناسی، جامعه شناسی و جرم شناسی تهیه و تدوین شود گفت: قانون باید بر اساس ضروریات و نیازهای جامعه باشد و قانونی که با ضروریات جامعه تطابق نداشته باشد قانونی خشک و به دور از شرافت است.

شاکرمی با اشاره به اینکه ازدواج موفق حاصل بلوغ اجتماعی ، فرهنگی و روانی است اضافه کرد: صرف توجه به بلوغ جنسی و جسمی تامین کننده موفقیت و سلامت ازدواج نیست بلکه چنین ازدواجی در برابر مشکلاتی که در زندگی های مشترک ایجاد می شود توانایی حل مشکل را ندارند.

وی در خصوص راههای پیشگیری از طلاق گفت: مشاوره های قبل از ازدواج، انتخاب صحیح در ازدواج، بلوغ فکری،عاطفی و اجتماعی در کنار بلوغ اجتماعی، آموزش مهارت های زندگی و زناشویی، دوری از تجمل گرایی ، ورود سازمان های مردم نهاد، حضور ریش سفیدان در امر طلاق و حمایت های مشاوره ای ، اقتصادی و فرهنگی از جمله راهکارهای پیشگیری از طلاق است.

***طلاق کودکان و آسیب های اجتماعی 

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان با اشاره به اینکه ازدواج زودهنگام و وقوع طلاق یکی از مشکلات اساسی ما در حوزه مسائل اجتماعی است افزود: کمترین اظهار نظری در این خصوص همراه با واکنش هایی همچون خلاف شرع حرف زدن است در حالیکه آنها که ممنوعیت ازدواج کودکان را خلاف شرع می دانند در واقع شرع را نمی شناسند.

شاکرمی افزود:سیاست های کلی اصل 110 قانون اساسی در خصوص فضائل اخلاقی و تقویت بنیاد خانواده توسط مقام معظم رهبری اعلام شده که در بند 13 آن به پیشگیری از آسیب های اجتماعی وارد بر خانواده پرداخته می شود.

به گفته وی ازدواج و تشکیل خانواده مستحکم مستلزم بلوغ فکری، عقلی، فرهنگی و اجتماعی افراد است و صرف توجه به بلوغ جنسی و جسمی نمی تواند تامین کننده استحکام خانواده باشد به گونه ای که در چنین ازدواج هایی که صرف رشد جسمی اولویت دارد خانواده با کمترین مشکلی دچار آسیب خواهد شد.

*** کاهش کارآمدی خانواده و افزایش طلاق 

مدیرکل بهزیستی استان لرستان نیز در این میزگرد خبری گفت: امروزه نظام خانواده به عنوان اصلی ترین نظام شکل گیری شخصیت انسان تحت تاثیر عواملی همچون فرهنگ های غیر خودی و مشکلات اقتصادی و معیشتی از کارامدی و کارایی اصلی خود برخوردار نیست و تا حدودی متزلزل شده و نمی تواند به کارکرد اصلی خود که انسجام و تحکیم خانواده است عمل کند.

اسداله حیدری افزود: نظام خانواده ناکارآمد ، انسان کارآمد و به روز را نمی تواند تحویل جامعه دهد و خود نهاد خانواده دچار نوعی سردرگمی شده است.

به گفته وی سیر تحولات خانواده از خانواده های سنتی و گسترده که مکانی برای مهر و محبت اعضای خانواده بود و تمام مسائل و مشکلات خود را در همان مرجه خانواده حل و فصل می کردند بتدریج به سمت خانواده هسته ای پیش رفت که این نوع خانواده همراه با مشکلات خاص خود هستند.

***فضای مجازی واقعیتی اجتناب ناپذیر

حیدری یادآور شد: دراین سیر تحول عواملی همچون فضای مجازی و آسیب های ناشی از آن مطرح می شود که در عین حال استفاده از این فضای مجازی اجتناب ناپذیر است و نمی توان این راه را مسدود کرد بلکه با ایجاد آموزش و توانمندی در جوانان و نوجوانان نحوه استفاده صحیح از این فضای مجازی باید مورد توجه قرار گیرد.

وی یادآور شد: در جامعه ای که متاثر از وسایل ارتباطی نوین است در هر صورت در معرض تهاجم فرهنگی قرار خواهیم گرفت اما راه برخورد با این مشکل دیوار کشیدن و مسدود کردن ارتباطات نیست بلکه باید با واکسیناسیون اجتماعی و توانمندی و مهارت آموزش به افراد آنها را در برابر این آسیب های ناشی از تکنولوژی های نوین ارتباطی و فضای مجازی مصون نگه داشت.

***طلاق عاطفی نتیجه روابط موزائیکی جامعه 

حیدری با بیان اینکه طلاق عاطفی در مسیر سیر تحولی که خانواده پشت سر گذاشت اتفاق افتاده است ، گفت: در این شرایط میزان روابط اعضا در خانواده رو به کاهش گذاشته بطوریکه به مرور خانواده و روابط انسان ها موزائیکی شد به این صورت که افراد خانواده در کنار همدیگر قرار دارند بدون اینکه تعامل و ارتباطی بین انها وجود داشته باشد.

وی افزود: با گسترش امکانات الکترونیکی و ارتباطات مجازی این وضعیت تشدید شد و هر کدام از اعضای خانواده فارغ از عضو دیگر در فضای خصوصی خود به سر می برند بدون اینکه در حل و فصل و بررسی مسائل روزانه و خانوادگی با همدیگر ارتباطی داشته باشند.

حیدری که دکترای جامعه شناسی دارد گفت: اعضای خانواده همانند قطعات یک پازل در کنار همدیگر چیده شده اند اما هیچگونه ارتباطی با همدیگر برقرار نمی کنند و سرگرم مسائل شخصی خود هستند که در نتیجه چنین رویه ای خانواده کارکرد عاطفی خود را از دست داده است.

***ثبت سه هزار و 551 طلاق در لرستان طی سال 1394 

مدیر کل بهزیستی لرستان گفت: در این استان در سال 1394 تعداد 19 هزار و 64 ازدواج ثبت شد و تعداد سه هزار و 551 طلاق نیز به ثبت رسیده است.

وی با بیان اینکه لرستان بنا بر آمار ثبت شده رسمی ، رتبه 6 و در موضوع طلاق در رتبه دهم کشور قرار دارد گفت: لرستان علی رغم مشکلات عدیده و تنگناهای اقتصادی در خصوص آسیب های اجتماعی همچنون تزلزل نهاد خانواده و طلاق در وضعیت حادی قرار ندارد که بیانگر ساختار سنتی و تعصبات خانوادگی است.

به گفته وی مقایسه مدت زمان ازدواج با وقع طلاق نشان می دهد 50 درصد طلاق هایی که در لرستان رخ می دهد زیر مدت پنج سال ازدواج بوه است که بیانگر اهمیت و حساسیت ویژه در پنج سال اولیه ازدواج است که اگر بتوان با خدمات اجتماعی و مشاوره ای و بررسی کارشناسانه و محققانه مسائل اجتماعی صورت گیرد می توان از وقوع یک بحران جدی در خانواده و جامعه پیشگیری کرد.

مدیرکل بهزیستی لرستان با اشاره به ارجاع بیش از 2 هزار زوج متقاضی طلاق توافقی به مراکز مشاوره بهزیستی استان گفت: 12/76 درصد از این مراجعات منجر به سازش شده که این امر بیانگر تاثیر مراکز مشاوره ای و خدمات روانشناسی در کاهش آسیب های اجتماعی است.

وی با انتقاد از ارجاع پرونده های طلاق توافقی بعد از طی شدن مراحل نهایی قانونی به مراکز مشاوره گفت: با بازنگری در دستگاه قضا و در دادگاه های خانواده موضوع مشاور خانواده بصورت جدی در دستور کار قرار گرفت اما پیشنهاد می شود ارجاع به مراکز مشاوره تا قبل از طی شدن مراحل قانونی در دستور کار قرار گیرد.

حیدری با اشاره به اینکه نمی توان از مراکز مشاوره انتظار معجزه داشت تصریح کرد: بهتر است قبل از نهایی شدن مراحل اداری و قضایی ، کار تخصصی روانشناسی و مشاوره ای را در دستور کار قرار داد و در صورت به نتیجه نرسیدن از مراکز مشاوره برای طلاق به ادگاه خانواده ارجاع داده شوند.

مدیرکل بهزیستی لرستان همچنین گفت: تعداد مراجعه کنندگان مربوط به طلاق توافقی در 6 ماهه نخست سال جاری 245 مورد بوده که با ارائه خدمات تخصصی مشاوره ای به زوجین در پنج سال اول ازدواج به طور چشمگیری می توان نسبت به کاهش میزان طلاق در زوجین امیدوار بود.

وی گفت: در خصوص طلاق های توافقی در 6 ماه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل در نتیجه ارائه خدمات مشاوره ای پنج درصد کاهش در طلاق های توافقی صورت گرفته است.

حیدری گفت: سال گذشته 2 هزار و 91 و در 6 ماهه نخست سال جاری نیز یکهزار و 310 مورد متقاضی طلاق توافقی از طرف دادگستری به مراکز مشاوره بهزیستی ارجاع شد و در عین حال میزان سازش در سال 1394 تعداد 257 مورد یعنی 12/76 درصد و در 6 ماه نخست سال جاری نیز 228 مورد یعنی 17/40 درصد سازش صورت گرفته است.

*** اعتیاد و خیانت ؛ علل طلاق در لرستان 

مدیرکل بهزیستی لرستان گفت: بنا بر آنچه که زوجین در خصوص علت طلاق عنوان می کنند ، اعتیاد اولین علت و خیانت دومین علت عنوان می شود در صورتیکه علت خیانت واضح و روشن بیان نمی شود.

وی با اشاره به رویکرد سازمان بهزیستی در پیشگیری از آسیب های اجتماعی گفت: اولین اولویت ارایه آموزش های کاربردی در مقطع دبیرستان است و اهمیت خانواده، تحکیم خانواده،ازدواج و زناشویی را باید مبتنی بر ارزش های دینی و مذهبی و کارشناسان را از این دوران آموزش داد.

حیدری با بیان اینکه راه نجات از بحران های اجتماعی تاکید بر آموزه های دینی است گفت: بنا بر بررسی ها در خانواده هایی که ارزش های دینی در آنها قوی باشد احتمال گسست خانواده و احتمال انحراف اجتماعی از قوانین و هنجارهای اجتماعی کاهش می یابد.

مدیرکل بهزیستی لرستان یادآور شد: باید امکان دسترسی همگان به خدمات مراکز مشاوره ای را فراهم کرد.

وی با تاکید بر اینکه نقش دستگاه های فرهنگ ساز بر روی خانواده غیرقابل انکار است گفت: پرداختن به موضوعات مرتبط با خانواده باید در جامعه از طریق رسانه پر نفوذ از جمله صدا و سیما مورد بررسی قرار گیرد.

حیدری یادآور شد: در شرایطی که صدا وسیما در بسیاری از روستاهای لرستان نتوانسته نفوذ کند اما همان مناطق از ماهواره و برنامه های ماهواره ای استفاده می کنند.

وی همچنین گفت: بنا بر تحقیق و بررسی که صورت گرفته از 600 کودک خیابانی در لرستان 33 نفر از آنها فرزندان طلاق هستند که نشان می دهد بیکاری و کمبود درآمد باعت روی آوردن کودکان به کار خیابانی بعد از طلاق والدین می شود.

مدیرکل بهزیستی لرستان یادآور شد: طی سال جاری علاوه بر ارائه خدمات مشاوره ای برای کاهش آسیب های اجتماعی مجوز 10 مرکز مشاوره تخصصی نیز گرفته شده است.

وی با بیان این که حمایت از زنان سرپرست خانوار متعاقب طلاق بخشی از مسئولیت های بهزیستی به شمار می رود گفت: این قشر از جامعه بعد از طلاق نباید به حال خود رها شوند بلکه مراکز کاهش آسیب باید به ارایه آموزش هایی به منظور کاهش آسیب های اجتماعی در این افراد بپردازد.

*** ازدواج مبتنی بر عقلانیت و کاهش طلاق 

فرهاد طهماسبی معاون مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری لرستان نیز در این میزگرد گفت: در تشکیل خانواده باید فرایند عقلانیت معطوف به هدف وجود داشته باشد تا بتوان از همان ابتدا برای تشکیل خانواه هدف خاصی را دنبال کرد در حالی که امروز چنین فرایندی حاکم نیست و اهداف عقلانی از ازدواج و تشکیل خانواده وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه خانواده باید مکانی برای تبادل متعادل عواطف دو جانبه احساسی و عاطفی باشد اضافه کرد: چنین رویکردی در خانواده ها به ثبات و استحکام خانواده منتهی می شود در حالی که امروز در بسیاری از خانواده ها چنین تعادلی وجود ندارد.

طهماسبی با اشاره به تقابل سنت با مدرینیته به عنوان یکی از مشکلات جامعه فعلی گفت:دوره گذار از سنت و مدرنیته دورانی است که می تواند منجر به بسیاری از مسائل و مشکلات اجتماعی شود اما آنچه باید مورد توجه قرار گیرد طولانی شدن این دوره در جامعه است که علت آن قدرتمندی ارزش ها و آئین های سنتی در جوامع سنتی همچون لرستان است.

وی گفت: در جوامع توسعه یافته دنیا که گذر از جامعه سنتی به مدرن در مقایسه با جوامع سنتی سریع تر صورت گرفته است و روابط اجتماعی ، مبتنی بر قوانین هستند در صورتی که در جوامع سنتی آنچه که حاکمیت بیشتری دارد آداب و رسوم و سنت های قومی و قبیله ای هستند.

طهماسبی اظهار کرد: بنا بر تحلیل های جامعه شناسی هم اکنون در کنار نهاد خانواده ، شبه گروه هایی همچون شبکه های اجتماعی وجود دارد که افراد بصورت نا خودآگاه تحت تاثیر فضاهای مجازی قرار دارند و همین شبه گروه ها در کنار خانواده ، باعث شده که حاشیه پررنگ تر از متن شوند و خانواده علی رغم وجود ظاهری اما محتوا نداشته باشد.

وی با اشاره به نقش خرده نظام ها در کنار نظام های اصلی گفت: ناهماهنگی بین خرده نظام های مختلف اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی می تواند منجر به بروز مشکلاتی شود به عنوان مثال خرده نظام اقتصادی با وجود مشکلاتی همچون تورم ، رکود یا نابسامانی های ارزی از حالت تعادل برخوردار نیست.

طهماسبی با اشاره به فاصله های طبقاتی گفت: به دلیل سیاست های نادرست اتخاذ شده در نظام ها و خرده نظام های اقتصادی ، فاصله های طبقاتی گسترده تر می شود و پویایی و نشاط را از نظام های اجتماعی همچون خانواده می گیرد.

طهماسبی گفت: باید به واقعیت های موجود جامعه توجه کرد زیرا که طلاق و نرخ آن افزایش یافته و وجدان جمعی جامعه جریحه دار شده است که باید برای این مشکل برنامه های منسجمی در پیش گرفت.

معاون مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری لرستان گفت: برای پیشگیری از طلاق و آسیب های آن باید در ابعاد سخت افزاری و کلان جامعه و برنامه های توسعه به این مساله توجه شود تا زمینه های شکل گیری خرده نظام های مطلوب فراهم شود.

وی افزود: باید الگوهای مبتنی بر دین را در جامعه ترویج کرد علی رغم اینکه گفته می شود جامعه دینی و اسلامی داریم اما هیچ گونه مدل و الگوی اسلامی عملی که مردم از آن یاد بگیرند در جامعه وجود ندارد.

طهماسبی با تاکید بر فعالیت هایی در بخش نرم افزاری نیز گفت: آموزش های رسمی و غیر رسمی و امور ترویجی باید در راستای هم و مکمل همدیگر باشند در حالی که در بسیاری موارد موازی کاری صورت می گیرد.

به گفته وی در راستای حل مشکلات اجتماعی باید بخشی از کار بر عهده مردم گذاشته شود و با تشکیل نهادهای مدنی و شوراهای محلی می توان بخشی از حل مشکلات اجتماعی را به عهده مردم نهاد.

معاون مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استاندای لرستان با اشاره به نقش اثر گذار نخبگان در حل مشکلات و آسیب های اجتماعی گفت: با ایجاد انگیزه های معنوی و مادی می توان از توان نخبگان در حل معضلات اجتماعی استفاده کرد 

***طلاق، اقتصاد و دخل و خرج خانواده را بهم می ریزد

جاسم محمدی فارسانی مدیرکل کمیته امداد امام (ره) لرستان نیز در این میزگرد گفت: طلاق را باید به عنوان یک فرایند نگاه کرد و با چنین نگاهی می توان با دید جامع تری نسبت به رفع این مشکل اقدام کرد.

وی اضافه کرد: طلاق پدیده ای است که با تمام ابعاد زندگی انسان سر و کار دارد که در ابتدا پدیده ای روانشناسی محسوب می شود که بر زوج ،خانواده و جامعه اثر گذار است در عین حال طلاق پدیده ای اقتصادی نیز به شمار می رود که با جدایی و طلاق موضوع خرج و دخل خانواده بهم می ریزد.

محمدی افزود: بهم ریختگی اقتصادی در کوچکترین واحد اقتصادی جامعه می تواند مانعی برای تحقق اقتصاد مقاومتی باشد که در اولین مرحله از لحاظ کمیت و نقش خانواده در تولید نسل سیاست های جمعیتی کشور و تاکید بر برنامه هایی همچون فرزند آوری و افزایش جمعیت را با مشکل مواجه کند.

مدیرکل کمیته امداد لرستان با باین این که طلاق پدیده ای فرهنگی نیز محسوب می شود گفت: امروزه نقش حوزه و دانشگاه در تببین سیاست های فرهنگی برای خانواده کمرنگ شده در حالیکه نفوذ وسایل ارتباطی اعم از ماهواره بیشترین اثرات را زندگی مردم گذاشته است.

محمدی گفت: در مناطق محروم و عشایری لرستان که حتی امکان دادن خدمات و بردن امکاناتی همچون آب ، برق و گاز و حتی راه دسترسی وجود ندارد ، مردم به ماهواره دسترسی دارند و ما همچنان غافل از برنامه های فرهنگی صرفا توانمندسازی مالی و برنامه های حمایت مالی و دادن مستمری را انجام می دهیم.

وی با بیان اینکه بدون شک تغییر سبک زندگی منجر به طلاق می شود ، گفت: وقتی شیوه زندگی فرد روستایی و عشایری تحت تاثیر ماهواره دستخوش تغییر می شود بدون شک از نظر سایر مولفه های اجتماعی و فرهنگی و آسیب های اجتماعی همچون طلاق هم تغییراتی رخ می دهد.

وی با بیان اینکه نداشتن شناخت یکی از علل طلاق است گفت: در ازدواج هایی که همسانی فرهنگی و شناخت کافی طرفین نسبت به هم ندارند احتمال طلاق را بیشتر می کند.

محمدی اظهار کرد: ارائه فرهنگ غربی بدون بومی سازی در جامعه می تواند مشکلاتی را در حوزه آسیب هایی اجتماعی در پی داشته باشد که نتایج آن به صورت طلاق ظهور کرده و سست شدن بنیاد خانواده می شود.

وی با اشاره به رواج ازدواج های دانشجویی در سال های اخیر نیز گفت: باید درداین زمینه بررسی هایی صورت گیرد تا مشخص شود چند درصد از چنین ازدواج هایی به طلاق منجر شده که همگی بیانگر عدم شناخت کافی طرفین در اینگونه ازدواج ها بوده است. 

وی با تاکید بر ارتقای سطح توانمندی و تخصص مشاوران در امور خانواده بیان کرد:در مواردی مشاهده می شود که مشاوران تعهد و آگاهی کافی نسبت به اهمیت و نقش مشاوره در حل مشکلات خانوادگی ندارند و همانند افراد عادی برای مراجعه کننده صحبت می کنند.

***بیش از سه هزار خانوار به واسطه طلاق تحت پوشش کمیته امداد قرار دارند

مدیرکل کمیته امداد لرستان گفت: از مجموع 82 هزار خانوار تحت پوشش کمیته امداد لرستان که 10 درصد جامعه استان را تشکیل می دهد ، 65 هزار خانواده مستمری دریافت می کنند که دراین بین سه هزار و 95 خانوار به واسطه طلاق تحت پوشش حمایت های کمیته امداد قرار گرفته اند.

وی با تاکید بر اینکه این سه هزار و 95 سرپرست خانوار که به واسطه طلاق نیازمند حمایت های مالی کمتیه امداد شده اند را نباید به حال خود رها کرد ، گفت: فراهم کردن شرایط ازدواج مجدد یکی از راهکارهای کاهش مشکلات این افراد است که در لرستان به دلیل برخی تعصب ها در خصوص ازدواج مجدد مطلقه ها مقاومت وجود دارد و باید اقدامات فرهنگی صورت گیرد تا بتوان این گونه نگرش را تغییر داد.

*** تنهایی نهاد خانواده و مسئولیت حجم آسیب های اجتماعی 

رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان نیز در این میزگرد گفت: در شرایط فعلی خیلی از نهادهای مسئول از نقش ها و کارکردهای اصلی خود شانه خالی می کنند و وظیفه خود را به گردن نهاد خانواده گذاشته اند.

مجتبی ترکارانی افزود: در شرایط فعلی خانواده ها با انبوهی از وظایف و مسئولیت هایی که باید بخشی از آنها بر عهده نهادهای اجتماعی جایگزین گذاشته شود رها شده و این بار سنگین که بر خانواده تحمیل شده ، مسئولیت خانواده را بیشتر می کند.

وی گفت: مساله طلاق آسیب مهمی در جامعه فعلی به شمار می رود و نمی توان منکر این واقعیت شد و در عین حال باید دانست در بسیاری موارد که زندگی همراه با جنگ و جدال است به علت اثرات منفی که اینگونه مناقشات طولانی مدت بر فرزندان دارد ، طلاق می تواند خوب باشد و در واقع انتخابی بین بد و بدتر است.

وی با بیان این که لرستان در زمینه طلاق نسبت به استان هایی با ویژگی های فرهنگی مشابه در وضعیت بدتری نسبت به استان هایی همچون ایلام ،چهار محال وبختیاری قرار دارد که انتظار می رود با توجه به بافت فرهنگی ما نسبت به استان های مشابه این مساله علت یابی شود ، افزود: جامعه در حال گذار تعبیری کلی است که به عنوان علت این مشکل بیان می شود اما بررسی این موضوع نیازمند کنکاش بیشتری دارد.

ترکارانی افزود: در لرستان در عین حالی که خیلی اشتیاق برای مدرنیته شدن وجود دارد اما همچنان وفاداری به ارزش های سنتی نیز در خانواده ها وجود دارد که این امر نشان دهنده دوگانگی در جامعه لرستان است به عبارتی با تمام ارزش های سنتی اما سودای مدرن شدن وجود دارد که در نهایت چنین سردرگمی و تعارضی باعث شده لرستان نسبت به استان های همجوار خود وضعیت بدتری در زمینه طلاق داشته باشد.

***شبکه های اجتماعی و فرار از حل مشکلات خانواده 

رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان با اشاره به نفوذ و اثرگذاری فضای مجازی در نهاد خانواده گفت: این فضا فرصتی ایجاد کرده تا اعضای خانواده ضمن اینکه ارتباط کمتری با هم برقرار می کنند در زمان بروز یک مشکل به جای گفت و گو و رسیدن به یک نتیجه در رفع همان مشکل به فضای مجازی پناه می برند و سعی می کنند روابط تازه ای را برای خود ایجاد کنند.

وی افزود: طلاق عاطفی در نتیجه چنین رفتارهایی بیشتر می شود و افراد خانواده با این که در کنار همدیگر هستند اما عمده توجه انها به روابط بیرون از خانواده است.

ترکارانی با انتقاد از اینکه گفته می شود بیشتر طلاق های ناشی از مسائل جنسی است گفت: باید این مساله را مطرح کرد چرا مسائل جنسی این قدر برای جامعه مهم شده که باید گفت این تنها یک کلیشه است و زمانی که سایر راههای بروز شادی و هیجان در جامعه وجود ندارد همه راههای تخلیه هیجانی به روابط جنسی متمرکز شده است.

رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان همچنین اظهار کرد: ارائه امارهای منظم و دقیق از سوی نهادهای حمایتی همچون بهزیستی و دادگستری در خصوص طلاق و سایر آسیب های اجتماعی به محققان حوزه های اجتماعی نقش بسیار موثری در بررسی علل و راهکارهای آسیب های اجتماعی دارد.