به گزارش ایرنا، مفهوم ابوذر در فرهنگ سیاسی مذهبی ما معنای کاملاً شفافی داشته و دارد ، به کسی اطلاق می شود که مرد راستی، درستی و آگاه به مسائل اجتماعی و سیاسی است و اهل محافظه کاری و منفعت طلبی نیست.
سیدمحمود طالقانی در13 اسفند ماه سال 1289 هجری شمسی در روستای گلیرد طالقان به دنیا آمد، پدرش ابوالحسن علایی طالقانی ، وی در خانواده‌ای اهل علم و فضیلت و دارای روحیات انقلابی و ضد ظلم رشد نمود و برای نخستین بار در مکتب پدرش ابوالحسن آغاز به یادگیری مفاهیم اسلامی‌و درس تقوا کرد. همان کس که امام خمینی (ره) از او به سرآمد پرهیزکاران یاد می‌کند.
طالقانی پس از گذراندن دروس مقدماتی در مدارس رضویه و فیضیه قم تا سال 1317 تحصیل را تا درجه اجتهاد ادامه داد.
وی در سال 1318 با انتشار اطلاعیه‌ای در اعتراض به سیاست‌های رضاشاه در مورد کشف حجاب فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد، به خاطر همین اقدام زندانی شد و پس از آن چند بار دیگر نیز به دلیل اعتراضاتش به رژیم به زندان محکوم شد، پس از شهریور 1320 با تاسیس کانون اسلام به تفسیر قرآن برای عموم مردم پرداخت تا جایی که گروه‌های مختلف دانشجویی در این جلسات شرکت می‌کردند.
آیت الله طالقانی با تشکیل این کانون عملاً به طور رسمی مبارزه خود را علیه رژیم طاغوت آغاز کرد، هرچند خود آیت‌الله طالقانی درباره این موضوع می‌گوید: «من پیش از این که در کسوت یک سیاستمدار متعارف و معمول باشم یک شاگرد کوچک مکتب قرآن و معلم قرآنم.»
پس از کودتای 28 مرداد 32 طالقانی به مبارزات خود علیه رژیم ادامه داد تا اینکه ساواک وی را به جرم مخفی کردن نواب صفوی در خانه‌اش دستگیر و بار دیگر به زندان انداخت اما این زندان کوتاه و موقتی بود و طالقانی بزودی آزاد و فعالیت دوباره را آغاز کرد.
آیت‌الله طالقانی در سال 1338 به همراه میرزا خلیل کمره‌ای در کنفرانس بیت‌المقدس شرکت کرد و از طرف آیت‌الله بروجردی برای رساندن پیام ایشان به شیخ شلتوت راهی مصر شد.
آیت‌الله طالقانی به دنبال مبارزات و فعالیت‌های سیاسی‌اش در سال 1341 برای مدتی به زندان رفت و بار دیگر در سال 42 پس از قیام 15 خرداد دستگیر و به 10 سال زندان محکوم شد که البته در سال 46 به دنبال عفو عمومی آزاد شد.
طالقانی حتی در زندان نیز بیکار نبود و برای زندانیان تفسیر قرآن می گفت، نماز جماعت اقامه می کرد و نماز عید فطر را باشکوه، همراه سخنرانی برپا داشت، در ایام محرم نیز جلسات سخنرانی و سینه زنی برپا می کرد، رفتارش در زندان رفتار و گفتار مناسبش حتی روی ماموران زندان اثر مثبت گذاشت و در پی همین تلاشهای فرهنگی و تبلیغی بود که در زندان، با نوشتن تفسیر «پرتوی از قرآن» سعی در آشنا کردن افراد به عظمت و سازندگی قرآن کرد.
آیت‌الله طالقانی طی سال‌های متمادی با مرکزیت مسجد هدایت به تبلیغ و ترویج دین مشغول بود و در این سال‌ها به آموزش و تفسیر قرآن میان دانشجویان و مردم پرداخت به طوری که همواره مورد اعتماد مردم و مبارزان قرار می‌گرفت.
مسجد هدایت در طول سال‌های 40 و 41 محل حضور صد‌ها بلکه هزاران نفر از مشتاقان نهضت اسلامی بود، از این رو سخنرانی‌های آیت‌الله طالقانی همواره مورد استقبال مردم و جوانان بود، بیشتر سخنرانی‌های آیت‌الله طالقانی در سال‌های 40 و 41 انتقاد صریح نسبت به رژیم پهلوی بود به طوری که با تعابیری کنایه‌آمیز مانند جایگزین کردن بت‌پرستی به جای خداپرستی به شدت از رژیم سلطنتی انتقاد می‌کرد، طالقانی همچنین به شدت نسبت به آنچه «تسلط عده‌ای مرتد و بهایی» در پست‌های حساس رژیم می‌خواند، انتقاد می‌کرد که این امر همواره باعث عصبانیت رژیم از آیت الله طالقانی بود.
آیت‌الله طالقانی پس از آزادی در سال 46 به دلیل طرح مسائل سیاسی و واکنش صریح نسبت به اقدامات رژیم ممنوع‌المنبر شد، وی در سال 54 بار دیگر زندانی و این بار به 10 سال زندان محکوم شد اما در آستانه انقلاب در آبان سال 1357 از زندان آزاد شد.
پس از آزادی از زندان و در بحبوحه روزهای انقلاب نقش ویژه‌ای ایفا کرد و چندی بعد از سوی امام خمینی (ره) به عضویت در شورای انقلاب برگزیده شد و در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی از سوی مردم تهران به عنوان نماینده انتخاب شد.
در اوایل مرداد 1358 بود که بنیانگذار جمهوری اسلامی، آیت‌الله طالقانی را به عنوان اولین امام جمعه تهران منصوب کرد، این اولین و باشکوه‌ترین نماز جمعه پس از پیروزی انقلاب بود که در پنجم مرداد همان سال به امامت ایشان در دانشگاه تهران برگزار شد.
بعد از انتصاب به عنوان امام جمعه تهران، آیت‌الله طالقانی موفق به برگزاری پنج نماز جمعه شد که آخرین نماز جمعه به مناسبت فرارسیدن سالگرد جمعه خونین 17 شهریور در بهشت زهرا و کنار مزار شهدا برگزار شد.
آیت‌الله طالقانی در مراسم عید فطر سال 58 در خطبه‌های پرشوری نسبت به گروه‌های منحرف، چپ‌ها و راست‌ها موضع گرفت و تمامی گرفتاری مسلمانان را از طرف این گروه‌ها دانست و گفت: «کسی که روبروی انقلاب بایستد باید هلاک بشود، باید نابود شود، انقلاب، انقلاب محرومان است، انقلاب ما توده مسلمان است، انقلاب، انقلاب قرآن است. انقلاب، انقلاب توحید است، هرکسی از این مسیر منحرف شود باید پایمال شود».
آیت‌الله طالقانی که از سوی امام و انقلابیون به عنوان ابوذر انقلاب نامیده می‌شد، در نخستین ساعات سحرگاه نوزدهم شهریور سال 1358 پس از سال‌ها تلاش خستگیناپذیر، فعالیت سیاسی و مبارزه با رژیم پهلوی در اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت.
پیکر آیت‌الله طالقانی همان روز در میان اندوه هزاران نفر از مردم تهران تشییع و طی مراسمی باشکوه در بهشت‌زهرای تهران به خاک سپرده شد.
نماینده ولی فقیه دراستان البرز و امام جمعه کرج دراین خصوص گفت: 19 شهریور ماه سالروز وفات شخصیتی است که حضرت امام(ره) او را ابوذر زمان خواند و زبان گویای او را برنده تر از شمشیر مالک اشتر دانست .
آیت الله سید محمد مهدی حسینی همدانی افزود: مرحوم آیت‌الله سیدمحمود طالقانی رضوان‌الله علیه عمری را در فعالیت‌های انقلابی سپری کرد، زندان ، تبعید و شکنجه چشید و مجاهد نستوه شد.
وی ادامه داد: این شخصیت بزرگ فعالیت‌های فراوانی در زمینه تبلیغ و ترویج فرهنگ اسلامی داشت و دست به قلم بود ودر هر فرصتی وظیفه الهی خودش را انجام داد.
حسینی همدانی گفت: آیت الله طالقانی تفسیر قرآن نوشت، کتب دیگری را به رشته تحریر درآورد که مهم‌ترینش تفسیر قرآن ایشان است، هر زمانی که فرصت کرد تبلیغ دین کرد مسجد هدایت او محفل هدایت جوانان بود، مؤمنین انقلابی و اهل دیانت در خدمت او رشد کردند و افراد مثمر ثمری بودند که خدای تعالی با اجداد طاهرینش محشور بگرداند.
فرماندار طالقان نیز گفت: آیت الله طالقانی از پیشتازان نهضت بودندو سال ها با مبارزه کردن، سخنرانی و تربیت نیرو نقش موثری در هدایت و پیشبرد اهداف انقلاب داشته اند.
مصطفی فراهانی افزود: در اندک زمانی پس از پیروزی انقلاب ، ایشان از دنیا رفته اند و بیشترین اثرگذاری را از قبل زا انقلاب داشته اند، دغدغه شان همواره این بود که انقلاب در مسیر اصلی خود حفظ شود د و همیشه تاکید داشته اند که مردم باید در صحنه باشند.
وی اضافه کرد: بحث احیای شوراها ، موضوعی بود که همواره بر آن تاکید داشته اند ، می خواستند نقش مردم همیشه برجسته باشد، مالک اصلی انقلاب را مردم می دانستند و معتقد بودند که حضور مردم است که باعث می شود تا انحرافی حاصل نشود.
فراهانی گفت: علاقه ای که امام به ایشان داشتند ، ارتباط بسیار خوبی که با هم داشته اند و نقشی که در ایجاد آرامش در جامعه داشته اند ،نقش بی بدیلی بود ، همه کشور ایشان را می شناسند و در همه شهرها، میدان یا خیابان به نام آیت الله طالقانی است و این نشان دهنده هم شناخت مردم و اینکه مردم کسانی که دلسوزشان هستند را می شناسند.
وی با بیان اینکه آیت الله طالقانی را زود از دست داده ایم و خیلی بیشتر از اینها می توانست به انقلاب و کشور کمک کند خاطر نشان کرد: درشهرستان طالقان ، یکی از خاطراتی که همیشه از ایشان نقل می شود، این است که موقعی که از زندان به طلقان آمده اند ، شنیدند که قبر جد ایشان را دیوار کشیده و مردم دخیل می بندند، آیت الله کلنگی برداشته و این دیوار را خراب کرده و بیان کرده بودند که توکل مردم به خدا باشد و از خرافه پرستی جلوگیری می کردند.
فراهانی گفت: آیت الله طالقانی همیشه بین مردم می رفتند و به تمام معنا مردمی زندگی می کردند.
7414/1535
انتهای پیام سیدمحمود طالقانی در13 اسفند ماه سال 1289 هجری شمسی در روستای گلیرد طالقان به دنیا آمد، پدرش ابوالحسن علایی طالقانی ، وی در خانواده‌ای اهل علم و فضیلت و دارای روحیات انقلابی و ضد ظلم رشد نمود و برای نخستین بار در مکتب پدرش ابوالحسن آغاز به یادگیری مفاهیم اسلامی‌و درس تقوا کرد. همان کس که امام خمینی (ره) از او به سرآمد پرهیزکاران یاد می‌کند.
طالقانی پس از گذراندن دروس مقدماتی در مدارس رضویه و فیضیه قم تا سال 1317 تحصیل را تا درجه اجتهاد ادامه داد.
وی در سال 1318 با انتشار اطلاعیه‌ای در اعتراض به سیاست‌های رضاشاه در مورد کشف حجاب فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد، به خاطر همین اقدام زندانی شد و پس از آن چند بار دیگر نیز به دلیل اعتراضاتش به رژیم به زندان محکوم شد، پس از شهریور 1320 با تاسیس کانون اسلام به تفسیر قرآن برای عموم مردم پرداخت تا جایی که گروه‌های مختلف دانشجویی در این جلسات شرکت می‌کردند.
آیت الله طالقانی با تشکیل این کانون عملاً به طور رسمی مبارزه خود را علیه رژیم طاغوت آغاز کرد، هرچند خود آیت‌الله طالقانی درباره این موضوع می‌گوید: «من پیش از این که در کسوت یک سیاستمدار متعارف و معمول باشم یک شاگرد کوچک مکتب قرآن و معلم قرآنم.»
پس از کودتای 28 مرداد 32 طالقانی به مبارزات خود علیه رژیم ادامه داد تا اینکه ساواک وی را به جرم مخفی کردن نواب صفوی در خانه‌اش دستگیر و بار دیگر به زندان انداخت اما این زندان کوتاه و موقتی بود و طالقانی بزودی آزاد و فعالیت دوباره را آغاز کرد.
آیت‌الله طالقانی در سال 1338 به همراه میرزا خلیل کمره‌ای در کنفرانس بیت‌المقدس شرکت کرد و از طرف آیت‌الله بروجردی برای رساندن پیام ایشان به شیخ شلتوت راهی مصر شد.
آیت‌الله طالقانی به دنبال مبارزات و فعالیت‌های سیاسی‌اش در سال 1341 برای مدتی به زندان رفت و بار دیگر در سال 42 پس از قیام 15 خرداد دستگیر و به 10 سال زندان محکوم شد که البته در سال 46 به دنبال عفو عمومی آزاد شد.
طالقانی حتی در زندان نیز بیکار نبود و برای زندانیان تفسیر قرآن می گفت، نماز جماعت اقامه می کرد و نماز عید فطر را باشکوه، همراه سخنرانی برپا داشت، در ایام محرم نیز جلسات سخنرانی و سینه زنی برپا می کرد، رفتارش در زندان رفتار و گفتار مناسبش حتی روی ماموران زندان اثر مثبت گذاشت و در پی همین تلاشهای فرهنگی و تبلیغی بود که در زندان، با نوشتن تفسیر «پرتوی از قرآن» سعی در آشنا کردن افراد به عظمت و سازندگی قرآن کرد.
آیت‌الله طالقانی طی سال‌های متمادی با مرکزیت مسجد هدایت به تبلیغ و ترویج دین مشغول بود و در این سال‌ها به آموزش و تفسیر قرآن میان دانشجویان و مردم پرداخت به طوری که همواره مورد اعتماد مردم و مبارزان قرار می‌گرفت.
مسجد هدایت در طول سال‌های 40 و 41 محل حضور صد‌ها بلکه هزاران نفر از مشتاقان نهضت اسلامی بود، از این رو سخنرانی‌های آیت‌الله طالقانی همواره مورد استقبال مردم و جوانان بود، بیشتر سخنرانی‌های آیت‌الله طالقانی در سال‌های 40 و 41 انتقاد صریح نسبت به رژیم پهلوی بود به طوری که با تعابیری کنایه‌آمیز مانند جایگزین کردن بت‌پرستی به جای خداپرستی به شدت از رژیم سلطنتی انتقاد می‌کرد، طالقانی همچنین به شدت نسبت به آنچه «تسلط عده‌ای مرتد و بهایی» در پست‌های حساس رژیم می‌خواند، انتقاد می‌کرد که این امر همواره باعث عصبانیت رژیم از آیت الله طالقانی بود.
آیت‌الله طالقانی پس از آزادی در سال 46 به دلیل طرح مسائل سیاسی و واکنش صریح نسبت به اقدامات رژیم ممنوع‌المنبر شد، وی در سال 54 بار دیگر زندانی و این بار به 10 سال زندان محکوم شد اما در آستانه انقلاب در آبان سال 1357 از زندان آزاد شد.
پس از آزادی از زندان و در بحبوحه روزهای انقلاب نقش ویژه‌ای ایفا کرد و چندی بعد از سوی امام خمینی (ره) به عضویت در شورای انقلاب برگزیده شد و در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی از سوی مردم تهران به عنوان نماینده انتخاب شد.
در اوایل مرداد 1358 بود که بنیانگذار جمهوری اسلامی، آیت‌الله طالقانی را به عنوان اولین امام جمعه تهران منصوب کرد، این اولین و باشکوه‌ترین نماز جمعه پس از پیروزی انقلاب بود که در پنجم مرداد همان سال به امامت ایشان در دانشگاه تهران برگزار شد.
بعد از انتصاب به عنوان امام جمعه تهران، آیت‌الله طالقانی موفق به برگزاری پنج نماز جمعه شد که آخرین نماز جمعه به مناسبت فرارسیدن سالگرد جمعه خونین 17 شهریور در بهشت زهرا و کنار مزار شهدا برگزار شد.
آیت‌الله طالقانی در مراسم عید فطر سال 58 در خطبه‌های پرشوری نسبت به گروه‌های منحرف، چپ‌ها و راست‌ها موضع گرفت و تمامی گرفتاری مسلمانان را از طرف این گروه‌ها دانست و گفت: «کسی که روبروی انقلاب بایستد باید هلاک بشود، باید نابود شود، انقلاب، انقلاب محرومان است، انقلاب ما توده مسلمان است، انقلاب، انقلاب قرآن است. انقلاب، انقلاب توحید است، هرکسی از این مسیر منحرف شود باید پایمال شود».
آیت‌الله طالقانی که از سوی امام و انقلابیون به عنوان ابوذر انقلاب نامیده می‌شد، در نخستین ساعات سحرگاه نوزدهم شهریور سال 1358 پس از سال‌ها تلاش خستگیناپذیر، فعالیت سیاسی و مبارزه با رژیم پهلوی در اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت.
پیکر آیت‌الله طالقانی همان روز در میان اندوه هزاران نفر از مردم تهران تشییع و طی مراسمی باشکوه در بهشت‌زهرای تهران به خاک سپرده شد.
نماینده ولی فقیه دراستان البرز و امام جمعه کرج دراین خصوص گفت: 19 شهریور ماه سالروز وفات شخصیتی است که حضرت امام(ره) او را ابوذر زمان خواند و زبان گویای او را برنده تر از شمشیر مالک اشتر دانست .
آیت الله سید محمد مهدی حسینی همدانی افزود: مرحوم آیت‌الله سیدمحمود طالقانی رضوان‌الله علیه عمری را در فعالیت‌های انقلابی سپری کرد، زندان ، تبعید و شکنجه چشید و مجاهد نستوه شد.
وی ادامه داد: این شخصیت بزرگ فعالیت‌های فراوانی در زمینه تبلیغ و ترویج فرهنگ اسلامی داشت و دست به قلم بود ودر هر فرصتی وظیفه الهی خودش را انجام داد.
حسینی همدانی گفت: آیت الله طالقانی تفسیر قرآن نوشت، کتب دیگری را به رشته تحریر درآورد که مهم‌ترینش تفسیر قرآن ایشان است، هر زمانی که فرصت کرد تبلیغ دین کرد مسجد هدایت او محفل هدایت جوانان بود، مؤمنین انقلابی و اهل دیانت در خدمت او رشد کردند و افراد مثمر ثمری بودند که خدای تعالی با اجداد طاهرینش محشور بگرداند.
فرماندار طالقان نیز گفت: آیت الله طالقانی از پیشتازان نهضت بودندو سال ها با مبارزه کردن، سخنرانی و تربیت نیرو نقش موثری در هدایت و پیشبرد اهداف انقلاب داشته اند.
مصطفی فراهانی افزود: در اندک زمانی پس از پیروزی انقلاب ، ایشان از دنیا رفته اند و بیشترین اثرگذاری را از قبل زا انقلاب داشته اند، دغدغه شان همواره این بود که انقلاب در مسیر اصلی خود حفظ شود د و همیشه تاکید داشته اند که مردم باید در صحنه باشند.
وی اضافه کرد: بحث احیای شوراها ، موضوعی بود که همواره بر آن تاکید داشته اند ، می خواستند نقش مردم همیشه برجسته باشد، مالک اصلی انقلاب را مردم می دانستند و معتقد بودند که حضور مردم است که باعث می شود تا انحرافی حاصل نشود.
فراهانی گفت: علاقه ای که امام به ایشان داشتند ، ارتباط بسیار خوبی که با هم داشته اند و نقشی که در ایجاد آرامش در جامعه داشته اند ،نقش بی بدیلی بود ، همه کشور ایشان را می شناسند و در همه شهرها، میدان یا خیابان به نام آیت الله طالقانی است و این نشان دهنده هم شناخت مردم و اینکه مردم کسانی که دلسوزشان هستند را می شناسند.
وی با بیان اینکه آیت الله طالقانی را زود از دست داده ایم و خیلی بیشتر از اینها می توانست به انقلاب و کشور کمک کند خاطر نشان کرد: درشهرستان طالقان ، یکی از خاطراتی که همیشه از ایشان نقل می شود، این است که موقعی که از زندان به طلقان آمده اند ، شنیدند که قبر جد ایشان را دیوار کشیده و مردم دخیل می بندند، آیت الله کلنگی برداشته و این دیوار را خراب کرده و بیان کرده بودند که توکل مردم به خدا باشد و از خرافه پرستی جلوگیری می کردند.
فراهانی گفت: آیت الله طالقانی همیشه بین مردم می رفتند و به تمام معنا مردمی زندگی می کردند.
7414/1535
کپی شد
