انتخاب یک شهر در هر سال به عنوان پایتخت کتاب ایران، یکی از طرحهای وزارت ارشاد است که با همکاری یونسکو و وزارت کشور هر سال به مرحله اجرا درآمده و یزد نیز در چهار دوره گذشته از مدعیان کسب برند پایتخت کتاب ایران بوده است اما با فراز و نشیب هایی توانست در پنجمین سال، این عنوان را کسب کند و به عنوان پایتخت کتاب انتخاب شود.
پایتخت کتاب ایران عنوان طرحی است که بر مبنای آن هر سال شهری به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب میشود؛ بخشهایی از این طرح از پایتخت جهانی کتاب الگوبرداری شده است اما از نظر ساختار اجرایی همخوانیهای زیادی با شرایط فعالیت فرهنگی در ایران پیدا کرده است.
در اولین سال رقابت میان شهرهای ایران برای کسب عنوان پایتخت کتاب، اهواز با مشارکت نهادهای غیردولتی همچون کانون آموزش شهروندی برای توسعه (کاشت) موفق به اخذ این عنوان شد و در سال دوم، نیشابور توانست این عنوان را از آن خود کند.
شهر بوشهر به عنوان سومین پایتخت کتاب ایران و کاشان به عنوان چهارمین پایتخت کتاب ایران انتخاب شدند؛ همچنین شهر یزد بر اساس شاخصهایی از جمله استمرار فعالیتهای ترویج کتابخوانی، ارائه برنامه های خلاقانه، هم افزایی و همگرایی بخش های دولتی و خصوصی و با حمایت مالی برندهای معتبر تجاری خود بعنوان پنجمین پایتخت کتاب ایران معرفی شد.
شهر یزد دوره های گذشته بعنوان شهر خلاق کتابخوانی نیز انتخاب شده است.
معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد استان یزد، رییس اداره امور فرهنگی این اداره کل، مسئول دبیرخانه یزد پایتخت کتاب ایران و یکی از نویسندگان برجسته این استان با حضور در ایرنا مرکز یزد بخشی از فعالیت های انجام شده در این زمینه و برنامههای آینده این نهاد را تشریح کردند.
راه اندازی پویش مردمی کتابخوانی
معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد گفت: وزارت ارشاد در راستای سیاستش برای ترویح کتاب و کتابخوانی چندین طرح در دولت تدبیر و امید برنامه ریزی کرده است که در راستای گسترش بحث کتاب خوانی باید پویش مردمی نیز راه اندازی شود تا از فضای دولتی بیرون بیاید.
"سید خلف حوتی نژاد" استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی موسسات، تشکلات و تشکل های مردم نهاد را لازم و ضروری دانست و افزود: ترویج کتاب و کتابخوانی باید از فضای دولتی خارج و بتوان از طرح های مردم نهاد در این زمینه استفاده کرد که در شهر پایتخت کتاب نیز این فرآیند در دستور کار قرار گرفته است.
وی یکی از دلایل انتخاب شهر یزد به عنوان پایتخت کتاب را دیده شدن تمام اقشار جامعه زنان، مردان و حتی کودکان دانست و یادآور شد: هر چه جامعیت این طرح بیشتر باشد موفقیت آن نیز بیشتر خواهد بود.
وی یادآور شد: حضور بخش خصوصی و استفاده از پتانسیل مردمی مانند سمن ها، موسسات فرهنگی هنری، اتحادیه ها وصنوف مرتبط با این بخش شعرا نویسندگان و از این دست هر چه به این بخش ورود پیدا کند این طرح جامعیت بیشتری خواهد داشت.
حوتی نژاد خاطرنشان کرد: یزد با مشارکت همه بخش ها و بخش های دولتی و رسانه ای در سال ۹۷ به عنوان پنجمین پایتخت کتاب ایران انتخاب شدو این یک برند خوبی برای ادامه مسیر بود تا از دیگر ظرفیت ها برای رسیدن به اهدافی که این طرح ها دارد استفاده کند.
معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد گفت: ساماندهی و بهره گیری از ظرفیت های محلی و بومی برای کتاب باید به کمک بحث کتابخوانی بیاید که تقویت برنامه ریزی در راستای اهداف بلندتر و بسنده نکردن به داشته ها از این جمله کمک به ساماندهی می باشد.
حوتی نژاد اظهار داشت: افتتاح نخستین گذر فرهنگ و هنر در کوچه مازاری های یزد با نگاه عمومی کردن آن در این بخش یکی از طرح هایی بود که در راستای معرفی یزد صورت گرفت و تلاش شد تا اولین گذر فرهنگ و هنر باشد که با کمک شهرداری انجام شد.
وی از دیگر ظرفیت های استفاده شده در این بخش را کتاب سال بیان و تصریح کرد: در سالجاری همچنین کتاب سال یزد برگزار شد که با کمک بخش خصوصی همانند بنیاد فرهنگی شهید صدوقی برگزار شد که یک امتیاز برای این طرح محسوب می شود.
این مسئول، ورود رسانه ها به این حوزه و همچنین استفاده از پتانسیل های آنها را مهم و ضروری دانست و افزود: با همین هدف و با نگاه اینکه یک رسانه برای رسیدن به این اهداف وجود داشته باشد خبرگزاری ایرنا بعنوان اولین دبیرخانه کتاب معرفی شد.
وی همچنین از اجرای طرح هر کتابخوان یک فرشته یاد کرد و خاطرنشان ساخت: این طرح کاری مشترک با اداره اموزش و پرورش استان و طرحی است که بچه ها با پویش در این طرح کتاب خوانی تبدیل به یک فرشته می شوند.
وی به طرح تجلیل از خادمین نشر هم اشاره و یادآور شد: باید به این سمت برویم تا از خادمین نشر نیز تجلیل کنیم و در برنامه هست تا امسال از آنها در یزد تجلیل شود.
حوتی نژاد اضافه کرد: راه اندازی طرح های کاروان دانایی، نانوای کتابفروش و کتابفروشی سیار با کمک بخش های خصوصی در یزد در سال انتخابش به عنوان پایتخت کتاب انجام شد که در بخش کتابفروشی سیار با حضور نویسنده، مردم می توانند به نقد و بررسی کتاب مورد نظر بپردازند.
حوتی نژاد همچنین از راه اندازی دبیرخانه چاپ در یزد خبر داد و اضافه کرد: یزد دبیرخانه نظارت بر چاب کتاب را ایجاد کرده و با وجود داشتن یکسری هزینه ها اما در راستای کمک به نویسندگان و کتابخوان ها این دبیرخانه در یزد ایجاد شده است.
اجرای تمهیداتی برای ناشران و فعالین رسانه
رییس اداره امور فرهنگی ارشاد یزد نیز با بیان اینکه وزارت ارشاد در راستای کمک به ناشران و فعالان رسانه از طریق سهمیه زینک و خرید کاغذ کمک کرده است گفت: تمهیداتی برای ناشران در نظر گرفته شده که با ثبت نام در این طرح می توانند از مزایای آن برخوردار شوند.
سعید شیشه بری افزود: ناشران می توانند کتاب هایی را که قرار هست چاپ کنند با ذکر مشخصات پس از ثبت و در انتظار تایید قرار بگیرند که سامانه با تایید آن سهمیه زینک را تحویل می دهد.
وی تصریح کرد: نشریات نیز می توانند با ثبت نام در این سامانه از سهمیه کاغذ و زینک استفاده و آن را دریافت کنند.
اجرای طرح با من بخوان در مناطق کم برخوردار
نویسنده یزدی و موسس طرح "با من بخوان" در مناطق کم برخوردار یزد هم گفت: در زمینه کتاب خواندن باید علاوه بر کسانی که تمکن مالی دارند بچه های کم برخوردار هم از کتاب برخوردار شده و بتوانند از آن استفاده کنند.
مستانه فکور خاطرنشان کرد: طرح اصلی "با من بخوان" از سال۱۳۹۰ آغاز بکار کرده و هدف طرح تشویق بچه ها به کتاب خواندن و در نتیجه فعال کردن ذهن آنها و دور شدن از راکد بودن فکر بچه هاست.
فکور گفت: بچه های خانواده هایی که از نظر اقتصادی فقیر و ضعیف هستند از نظر تفکر بسیار بالا هستند چرا که بعضا والدین آنها بخصوص مادر در خانواده حضور دایم داشته و بر آنها نظارت کامل دارد.
این نویسنده همچنین به ارزش گذاری به نویسندگان چه در زمان حیات و بعد از آن اشاره و خاطرنشان ساخت: وضعیت فعلی قبر آذر یزدی مایه تاسف است چرا که نویسنده ای که تمام عمر و زندگی خود را در این راه گذاشته است باید ارزش و بهای بیشتری برای آن قائل شد.
وی در پایان از مسئولان خواستار رسیدگی و ساماندهی قبر این نویسنده گرانقدر کشور شد.
پایتخت کتاب، برند کشوری است
مسئول دبیرخانه پایتخت کتاب ایران نیز خاطرنشان کرد: پایتحت کتاب به نوعی برند کشوری است که با این برند شهرها از لحاظ ترویج فرهنگ نیز می توانند بخوبی گام بردارند و به این دلیل است که خیلی از شهرها تلاش دارند تا این برند را کسب نمایند.
سلمان برقی یادآور شد: در سالجاری تعداد ۳۳ تفاهم نامه با بخش خصوصی و نهادهای دولتی انعقاد کردیم که در خصوص کتاب و کتابخوانی است.
۷۵۳۴/ ۶۱۹۷