تجربه تلخ چند زلزله مصیبت بار نظیر بم، منجیل و رودبار و کرمانشاه، اذعان زمین شناسان به قرار گرفتن فلات ایران بر روی گسل های مهم و ثبت روزانه تعدادی لرزش خفیف در مرکز لرزه نگاری دانشگاه تهران در سطح کشور ضرورت مقاوم بودن در برابر حوادث احتمالی را چند برابر می کند و هرچند ستادهای مدیریت بحران و دستگاه های متولی همواره در میدان عمل برای کاهش آلام و خسارت های حوادث مختلف فعال بوده اند، اما شدت و خسارت های حوادثی نظیر زلزله کرمانشاه، آمادگی های بیشتری برای مقابله با آنها را ایجاب می کند.
** ساخت پناهگاه های مقاوم و مجهز
ساخت پناهگاه های بزرگ، مقاوم و مجهز به امکانات و تجهیزات اسکان موقت در استان ها برای استفاده مقطعی حادثه دیدگان احتمالی تا اشرافیت کامل اعضای ستاد مدیریت بحران بر شرایط زمانی و مکانی حوادث، می تواند آلام و خسارت های حادثه دیدگان را کاهش دهد و با رفع ناهماهنگی های طبیعی در بدو مدیریت بحران، بستر کمک رسانی های بعدی و ساماندهی عمومی مناطق بحران زده را تسهیل کند.
** توجه ملی به مقاوم سازی بناها
درماندگی کنونی بشر در برابر حوادث طبیعی ناگهانی و شدید، بی شباهت به عجز انسان های اولیه در برابر آن نیست و احتمال تخریب های گسترده در زلزله های شدید در شهرها نیز متصور است و از این رو، مقاومت سنجی بناها در مراحل ساخت آنها باید جدی تر گرفته شود و از صدور پروانه پایان کار به ابنیه ضعیف و غیر استاندارد ممانعت به عمل آید و متخلفان این حوزه تحت پیگرد قانونی قرار گیرند.
بسیاری از بناهای مسکونی روستاهای کشور به مقاوم سازی نیاز دارند و با وجود پرداخت تسهیلات مناسب مقاوم سازی و برنامه های عملیاتی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در این راستا، تعداد واحدهای کم دوام شهری و روستایی در کشور بسیار است و به نظر می رسد برای اطمینان از استحکام منازل در برابر حوادث طبیعی، راه اندازی نهضت مقاوم سازی مسکن لازم است تا در مواجهه با بلایای طبیعی اجتناب ناپذیر، کمتر شاهد صحنه های دلخراش و ناگوار باشیم.
** توسعه آموزش های عمومی مدیریت بحران
با وجود اجرای رزمایش ها و تمرین های مختلف مدیریت بحران در مدارس، ادارات و محلات به محض قرار گرفتن در بحران واقعی، به علت وجود شرایط پیش بینی نشده ضعف ها و نقص های طبیعی مشاهده می شود که رفع آنها در کاهش خسارت های جانی و مالی حوادث موثر خواهد بود.
ترویج و آموزش پدافند غیرعامل، آموزه های استاندارد، واکنش فردی و خانوادگی در حوادث طبیعی و تعلیم آنها در مدارس در ارتقای آگاهی ها و مقاومت عمومی در مواجهه با بلایای طبیعی موثر خواهد بود و از ظرفیت رسانه های دیداری و شنیداری و شبکه های مجازی می توان در این راستا استفاده کرد.
** اهمیت لحظات اولیه در مدیریت بحران
منطقه حادثه دیده بر اثر سیل یا زلزله به فرد سکته کننده ای شباهت دارد که کمک رسانی دقایق اولیه در نجاتش تاثیر
زیادی دارد و نیروی های امدادی هرچه سریع تر و با امکانات مورد نیاز حادثه در محل وقوع آن حضور یابند، به همان اندازه در نجات مصدومان و کاهش تلفات موثر خواهند بود.
تجربه نشان داده است که شرایط رزمایش ها و تمرین های امداد و نجات در بحران های فرضی با وضعیت بحران های واقعی متفاوت و امداد و نجات در لحظات اولیه حادثه از اهمیت خاصی برخوردار است و هدایت نیروهای مردمی برای جلوگیری از ایجاد مانع و اتلاف وقت در نجات انسان های مصدوم ضروری است و باید موج همبستگی و امداد رسانی ملی نیز که به طور معمول بعد از هر حادثه ای در ایران مشاهده می شود، به خوبی مدیریت شود تا کثرت دستگاه ها و نیروهای دولتی و غیر دولتی امدادرسان، مانعی برای کار ایجاد نکند.
بدیهی است که آمادگی فردی هموطنان به مقاومت جمعی و ملی در برابر بحران ها خواهد انجامید و سرمایه گذاری فکری و آموزشی در این حوزه، کشور را در برابر خشم طبیعت بیمه خواهد کرد.
7124
مسئول دفتر ایرنا در آستارا
** ساخت پناهگاه های مقاوم و مجهز
ساخت پناهگاه های بزرگ، مقاوم و مجهز به امکانات و تجهیزات اسکان موقت در استان ها برای استفاده مقطعی حادثه دیدگان احتمالی تا اشرافیت کامل اعضای ستاد مدیریت بحران بر شرایط زمانی و مکانی حوادث، می تواند آلام و خسارت های حادثه دیدگان را کاهش دهد و با رفع ناهماهنگی های طبیعی در بدو مدیریت بحران، بستر کمک رسانی های بعدی و ساماندهی عمومی مناطق بحران زده را تسهیل کند.
** توجه ملی به مقاوم سازی بناها
درماندگی کنونی بشر در برابر حوادث طبیعی ناگهانی و شدید، بی شباهت به عجز انسان های اولیه در برابر آن نیست و احتمال تخریب های گسترده در زلزله های شدید در شهرها نیز متصور است و از این رو، مقاومت سنجی بناها در مراحل ساخت آنها باید جدی تر گرفته شود و از صدور پروانه پایان کار به ابنیه ضعیف و غیر استاندارد ممانعت به عمل آید و متخلفان این حوزه تحت پیگرد قانونی قرار گیرند.
بسیاری از بناهای مسکونی روستاهای کشور به مقاوم سازی نیاز دارند و با وجود پرداخت تسهیلات مناسب مقاوم سازی و برنامه های عملیاتی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در این راستا، تعداد واحدهای کم دوام شهری و روستایی در کشور بسیار است و به نظر می رسد برای اطمینان از استحکام منازل در برابر حوادث طبیعی، راه اندازی نهضت مقاوم سازی مسکن لازم است تا در مواجهه با بلایای طبیعی اجتناب ناپذیر، کمتر شاهد صحنه های دلخراش و ناگوار باشیم.
** توسعه آموزش های عمومی مدیریت بحران
با وجود اجرای رزمایش ها و تمرین های مختلف مدیریت بحران در مدارس، ادارات و محلات به محض قرار گرفتن در بحران واقعی، به علت وجود شرایط پیش بینی نشده ضعف ها و نقص های طبیعی مشاهده می شود که رفع آنها در کاهش خسارت های جانی و مالی حوادث موثر خواهد بود.
ترویج و آموزش پدافند غیرعامل، آموزه های استاندارد، واکنش فردی و خانوادگی در حوادث طبیعی و تعلیم آنها در مدارس در ارتقای آگاهی ها و مقاومت عمومی در مواجهه با بلایای طبیعی موثر خواهد بود و از ظرفیت رسانه های دیداری و شنیداری و شبکه های مجازی می توان در این راستا استفاده کرد.
** اهمیت لحظات اولیه در مدیریت بحران
منطقه حادثه دیده بر اثر سیل یا زلزله به فرد سکته کننده ای شباهت دارد که کمک رسانی دقایق اولیه در نجاتش تاثیر
زیادی دارد و نیروی های امدادی هرچه سریع تر و با امکانات مورد نیاز حادثه در محل وقوع آن حضور یابند، به همان اندازه در نجات مصدومان و کاهش تلفات موثر خواهند بود.
تجربه نشان داده است که شرایط رزمایش ها و تمرین های امداد و نجات در بحران های فرضی با وضعیت بحران های واقعی متفاوت و امداد و نجات در لحظات اولیه حادثه از اهمیت خاصی برخوردار است و هدایت نیروهای مردمی برای جلوگیری از ایجاد مانع و اتلاف وقت در نجات انسان های مصدوم ضروری است و باید موج همبستگی و امداد رسانی ملی نیز که به طور معمول بعد از هر حادثه ای در ایران مشاهده می شود، به خوبی مدیریت شود تا کثرت دستگاه ها و نیروهای دولتی و غیر دولتی امدادرسان، مانعی برای کار ایجاد نکند.
بدیهی است که آمادگی فردی هموطنان به مقاومت جمعی و ملی در برابر بحران ها خواهد انجامید و سرمایه گذاری فکری و آموزشی در این حوزه، کشور را در برابر خشم طبیعت بیمه خواهد کرد.
7124
مسئول دفتر ایرنا در آستارا
کپی شد