نگاه روز /انتخابات و جای خالی سیره انتخاباتی امام

امروز هیچ قدرتی نیست که بتواند یک وکیل را تحمیل کند.

واژه "ملت" با مفهوم "حق تعیین سرنوشت" هم‌آوند است. نمی‌توان از "ملت" سخن گفت اما "تعیین سرنوشت" را حق آنان ندانست. این حق طبیعی که بشری و اسلامی نیز هست، در بنیاد نظام جمهوری اسلامی، بصورت موکد تایید شده است. بنیانگذار نظام، حق تعیین سرنوشت را از ابعاد ذاتی نظام می داند و مدام بر حضور همگانی در همه عرصه ها، تاکید می کند.

انتخابات، به عنوان یکی از ابزارهای اعمال حق تعیین سرنوشت، جایگاه خاصی در اندیشه معمار نظام دارد. سخن گفتن درباره تمامی مراحل انتخاباتی و تاکید بر تکلیف حضور نخبگان جامعه در انتخابات، سلامت اجرای آن و مشارکت گسترده مردم نشان از اهمیت امر انتخابات در اندیشه امام است.

انتخابات مجلس به دلایلی چون تنوع کاندیداها در سطح کشور و اهمیت بسیاربالای مجلس، نسبت به دیگر انتخاب‌ها، نقش ویژه ای در احقاق حق تعیین سرنوشت دارد. شاید این اهمیت زمانی به عالی ترین سطح ممکن می رسد که امام صراحتا مجلس را در راس همه امور کشور معرفی می کند. امام می گویند: مرکز همه قانونها و قدرتها مجلس است مجلس هدایت می کند همه را و باید بکند » ( صحیفه امام، ص ۳۳۷)

تکلیف نخبگان برای نامزدی در انتخابات یک اصل اساسی است. همه کسانی که فکر می کنند، توانایی، دانایی و مهارت حضور در کرسی های وکالت مردم را دارند باید خود را آماده حضور در کارزار انتخاباتی کنند و سپس در صورت کسب رای، به امر مهم قانون گذاری و نظارت به اجرای قوانین، مشغول باشند. اگرچه همه ایرانی‌ها دارای شرایط نمایندگی، می توانند در این انتخابات کاندیدا بشوند اما کسانی که این مسولیت بزرگ را از توان علمی و ملکی خود خارج می دانند، باید در صورت وجود افراد توانمند، داوطلبانه و متواضعانه، میدان را برای آنها خالی کنند حتی اگر به‌لحاظ تبلیغاتی و ارتباطاتی، توان جلب و کسب آرای مردم را داشته باشند.

آنچه مهم است، حضور همگان و همه گروه های سیاسی در مجلس شورای اسلامی است. مجلس، دفتر یک حزب خاص نیست. مجلس محل حضور همه نحله های سیاسی است. نمی توان مجلسی را تصور کرد که تنها یک عده خاص با کمترین تنوع آن را تشکیل دهند. چگونه می توان بر جمعی که در آن هیچ تنوعی نباشد، عنوان مجلس نهاد؟ امام خمینی در جایی می فرمایند: اگر در یک مجلس اختلاف نباشد این مجلس ناقص است. (صحیفه امام، ج ۲۱ ص ۴۷)

عطف به آنچه در یند قبل گفته شد، حق حضور همه گروه های سیاسی در مجلس یک امر بدیهی و البته حق مدار است. نمی توان گروه های سیاسی را به دلایل غیرمنطقی از حضور در انتخابات مجلس کنار نهاد. همانطور هیچ گروهی حق کنار کشیدن و شانه خالی کردن از مسوولیت ها ندارد، هیچ گروه سیاسی نیز، نباید از حضور هیچ گروهی در مجلس جلوگیری کند. مجلس جایی است برای حضور همه سلیقه های سیاسی.

آنچه در انتخابات مجلس اهمیت بسیار حیاتی دارد، رعایت اخلاق انتخاباتی است. هیچ گروهی و هیچ فردی، نباید در عرصه انتخابات، دست به رفتارهای غیراخلاقی بزند. اصولا رفتارهای فاشیستی و منجر به حذف دیگری، تحت هیچ شرایطی پذیرفتنی نیست. اصحاب حذف چگونه خود را داعیه دار آزادی، حق مردم، حقوق بشر، اخلاق ودین می دانند ،در حالی که به راحتی به ابزارهای حذف روی می آورند؟ امام خمینی در زمان های مختلف صراحتا بر این نکته تاکید می کند: از آقایان کاندیداها و دوستان آنان انتظار دارم که اخلاق اسلامی ـ انسانی را در تبلیغ برای کاندیدای خود مراعات و از هرگونه انتقاد از طرف مقابل که موجب اختلاف و هتک حرمت باشد خودداری نمایند. (صحیفه امام، ج ۱۲ ص ۱۲)

سلامت انتخابات، امر بدیهی است و نقطه ثقل آزادیخواهی است. تنها در صورت سالم بودن یک انتخابات می توان از آزادی و دموکراسی سخن گفت. می توان انتخابات برگزار کرد اما نمی توان مدعی دموکراسی شد. انتخابات زمانی به دموکراسی واقعی می انجامد که در تمام مراحل، سالم باشد. امام تاکید می کنند: جریان انتخابات یک جریان صحیح باشد. هیچ کس در انتخابات بر دیگری مقدم نیست . (صحیفه امام، ج ۱۸ ص ۳۸۰)

این روزها، ایران صحنه انتخابات دیگری است. انتخاباتی که با توجه به شرایط منطقه ای و بین المللی، از حساسیت بالایی برخوردار است. توجه به سیره و نگاه امام خمینی در مدیریت این انتخابات، به مثابه یک ضرورت، می تواند گره از ابهام های زیادی بازگشاید. توجه به تاکیدات امام در انتخابات از جمله حضور همگان، وحدت، به رسمیت شناختن اختلافات، جایگاه مردم، سلامت انتخابات، رعایت اخلاق و ... باید کتاب قانون همه کنشگران انتخاباتی باشد. اینکه در این انتخابات چقدر به این سیره و دیدگاه متعالی، توجه می شود، جای پژوهش دارد اما آنچه متاسفانه بر همگان آشکار است، کم رنگ بودن موکدات مکرر بنیانگذار امام و خالی بودن این اندیشه ها در کارزار انتخاباتی است.

تشکیک در سخن رهبر کبیر انقلاب که گفت؛ «مجلس در راس امور است»، آغاز خالی کردن عرصه جمهوریت از آراء امام بود. کسانی که مجریان قانون و مسوولان نظام هستند، بیش از دیگران در تاویل و تشکیک اندیشه امام، بگونه ای در این حوزه فعال بوده اند که گویا می خواهند گونه متناقض و یا حتی متضادی از اندیشه امام ارائه کنند و بر اندیشه های آن بزرگوار نعل وارونه بزنند.

این روند، متاسفانه تا به امروز ادامه داشته، بگونه ای که این روزها کمتر شاهد تاکیدان امام درباره حق تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان در میادین مختلف هستیم. اگر گاهی از سر اجبار به امام و سیره او پرداخته می شود، به نقل کاریکاتوری دیدگاه های رهبر کبیر بسنده می شود.

امروز برخلاف کارزارهای انتخاباتی پیشین، کمتر از امام و اندیشه های متعالی وی درباره انتخابات و تاکید موکد ایشان بر اخلاق و سلامت انتخاباتی و عدم حذف رقبا، دیده و شنیده می شود. افراد بسیار کمی دیدگاه های ایشان را در تراکت های انتخاباتی خود درج می کنند. گویا هم اینان که خود را ولی نعمت مردم می خوانند، فراوش کرده اند که همه آنچه اینک بنام نظام جمهوری اسلامی در ایران وجود دارد، مدیون رهبر کبیر انقلاب است.

تنها یک راه باقی است و آن پاسداشت اندیشه های رهبر فقید انقلاب است.