داوطلبان، سفیران سلامت محله

به گزاش ایرنا، روز جهانی داوطلبان فرصت مناسبی برای داوطلبان و سازمان‌ها است تا اقدامات خود را جشن بگیرند، ارزش‌های خود را به اشترک بگذارند و کار خود را در جوامع‌ شان، سازمان‌های غیردولتی، آژانس‌های ملل متحد، مقامات دولتی و بخش خصوصی ترویج دهند.
این روز برای داوطلبان سازمانها و داوطلبان مستقل، فرصت مغتنمی است تا همکاری های خود را در زمینه توسعه اقتصادی، اجتماعی در سطوح منطقه ای، ملی و بین المللی ترویج کنند.
زمانی که حمایت های سازمان ملل با اختیارات منطقه ای تلفیق شود، روز داوطلب را به یک فرصت استثنایی تبدیل می کند که در سایه آن داوطلبان، سازمانها، گروه های اجتماعی و بخش خصوصی می توانند برای دستیابی به اهداف مشترک گام بردارند.
کارشناس مسئول آموزش سلامت اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی زنجان در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: این روز به منظور توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها عنوان شده که در 17 دسامبر سال 1985 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید که از آن زمان تاکنون سازمان ملل، دولت ها و تشکیلات مدنی از همه جهان به داوطلبان پیوسته اند تا در روز پنجم دسامبر از آنان تجلیل به عمل آورند.
دکتر مجید صادقی افزود: برنامه داوطلبان سلامت یک رویکرد سازمان یافته برای جلب مشارکت مردم در تحقق اهداف نظام سلامت است که در نهایت موجب تغییر رفتار آگاهانه و مسئولانه مردم، جامعه و رعایت سبک زندگی سالم در خانواده ها می شود.
وی بیان کرد: در واقع می توان گفت، داوطلبان سلامت به معنای خاص کلمه، نقش 'رابط' بین نظام بهداشتی ومردم را ایفا می کند که این موضوع دارای اهمیت فراوانی است.
صادقی افزود: داوطلبان سلامت در ایران در سال 69 در شهر ری با اجرای طرح رابط بهداشت کلید خورد و سپس توسعه و اجرای آن در سایر استانها و حتی در این استان حداقل در یک مرکز شهری گسترش یافت.
وی اضافه کرد: پس از ارزشیابی طرح به مدت یکسال وپس از اجرای آن در سراسرکشور بصورت برنامه ای مدون ازسال 73 در همه مراکز بهداشتی شهری و پایگاههای بهداشت واجد شرایط کل کشور الزام و اجرایی شد.
کارشناس مسئول آموزش سلامت اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی زنجان ادامه داد: پس از مدتی این برنامه در سال 94، در روستاهای کشور نیز اجرا شد چرا که اجرای اولیه ان نتایج مثبتی را به دنبال داشت و با این هدف، اهداف مد نظر لحاظ شد.
وی پیگیری و انتقال پیام های مرکز بهداشتی درمانی به مردم ، جمع آوری آمار و اطلاعات حیاتی در محدوده فعالیت خود، جلب همکاری مردم برای رفع مشکلات و مسائل محلی و یادگیری مفاهیم و مهارت های بهداشتی و انتقال آنها به مردم (خانوارهای تحت پوشش) را از جمله انتظارهای نظام سلامت از داوطلبان سلامت ذکر کرد.

** ارائه آموزش توسط داوطلبان سلامت به خانوارهای تحت پوشش
این کارشناس ادامه داد: برای داوطلبان سلامت شرح وظایفی از قبیل شرکت فعال و مستمر آنان در جلسات آموزشی هفتگی، انتقال آموزش ها به خانوارهای تحت پوشش، شناسایی خانوارها و گروه های آسیب پذیر تحت پوشش تعریف شده است.
صادقی افزود: شناسایی مشکلات سلامت محله و تلاش برای رفع آنها با مشارکت مردم وسازمان های موثر بر توسعه، تحت پوشش قرار دادن 40 خانوار در محله و همکاری با تیم سلامت در جذب داوطلب سلامت و تحت پوشش قراردادن جمعیت محدوده هر پایگاه سلامت یا خانه بهداشت از دیگر وظایف انان است.
وی بیان کرد: تشویق و ترغیب خانوارهای تحت پوشش به استفاده از خدمات واحدهای بهداشتی درمانی، پیگیری موارد تاخیر و یا عدم مراجعه خانوارهای تحت پوشش برای دریافت خدمات بهداشتی درمانی
انتقال اطلاعات مربوط به وقایع حیاتی ( تولد، مرگ و مهاجرت ،طلاق و ازدواج) خانوارهای تحت پوشش به مراقب سلامت و یا بهورز و مشارکت داوطلبانه در فعالیت های بهداشتی دسته جمعی (در طرحهای ملی و محلی) با نظر مراقب سلامت و یا بهروز از دیگر وظایف آنان اعلام شده است.
لیلام احمدی یک بانوی موفق زنجانی و داوطلب سلامت نمونه کشوری است، او از اینکه توانسته در مدت زمان فعالیت خود انتقال دهنده مفاهیم بهداشتی به خود و دیگرخانواده های تحت پوشش باشد، احساس خوبی دارد.
وی در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: 37 سال سن دارم و به مدت هفت سال است که با یکی از درمانگاه های مناطق محروم شهر زنجان به عنوان داوطلب سلامت همکاری می کنم.
احمدی افزود: پس از آغاز فعالیت خود، برای دریافت خدمات مورد نیاز بهداشتی به درمانگاه مربوطه مراجعه کرده بودم و در این مکان کارشناشان بهداشتی مطالبی را در خصوص داوطلبان سلامت عنوان کردند که همین موضوع علاقمندی خاصی را برای فعالیت در این حوزه ایجاد کرد.
وی بیان کرد: بر این مبنا با حضور در کلاس های مختلف مطالب مختلفی بهداشتی ر افرا می گیرم و پس از آن به خانوارهای تحت پوشش خود و حتی اطرافیان ودیگران انتقال می دهم.
این داوطلب سلامت نمونه کشوری ادامه داد: آگاهی از مطالب آموزشی ارائه شده موجب شده علاوه بر ارتقای دانش خودم، به دیگران نیز انتقال دهم و این موضوع اهمیت زیادی دارد.
وی اظهار داشت: هم اکنون به عنوان داوطلب سلامت 45 خانوار را در یکی از مناطق محروم شهر زنجان تحت پوشش دارم و پس از فراگیری دورهای آموزشی به مدت یک هفته انتقال می دهم.
احمدی خاطر نشان کرد: متاسفانه در برخی مواقع با مراجعه به خانوارهای تحت پوشش دید منفی نسبت به داوطلبان سلامت دارند، به دلیل آنکه معتقدند چنین مطالبی را می توانند از شبکه های مجازی و دیگر رسانه های در دسترس دریافت کنند در صورتی که عده ای از خانوارها نیز آگاهی چندانی از مسائل بهداشتی نداشته و استقبال می کنند.
مهناز اصغری 40 ساله نیز دیگر شهروند زنجانی است که به مدت 16 سال به عنوان سفیر سلامت فعالیت می کند، او نیز در ارتباط با نحوه فعالیت های خود افزود: تا سوم راهنمایی بیشتر درس نخوانده ام که 16 سال پیش و برای دریافت خدمت پزشکی با فعالیت های داوطلب سلامت اشنا شدم و تا به اکنون این کار را انجام می دهم.
وی بیان کرد: در سال های گذشته که خبری از الکترونیکی شدن پرونده ها و یا برنامه های سلامت وجود نداشت این مهم بصورت حضوری به خانواده ها اعلام می شد که اکنون قالب فعالیت ها بصورت مطالب اموزشی است.
این سفیر سلامت خاطر نشان کرد: هم اکنون 50 خانوار را در یکی از محدوده های شهر زنجان تحت پوشش دارم و انتقال مفاهیم آموزشی به این تعداد افراد و حتی خانواده خودم به تغییر سبک زندگی و به ویژه اصلاح الگوی تغذیه منتهی شده است.

** زنان ، مروج سلامت جامعه
کارشناس آموزش سلامت معاونت اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی زنجان نی در این ارتباط ادامه داد: جذب داوطلب سلامت محله بر اساس دستورالعمل از طریق دادن فراخوان و اطلاع رسانی در زمینه فعالیت های داوطلبان سلامت در زمان ،سرشماری جمعیت تحت پوشش،جلسات مذهبی محلات ، اماکن ارائه خدمات عمومی (ورزشگاه، مساجد، فرهنگسراها) رسانه های عمومی محلی (نشریات، رادیو، تلویزیون، شبکه های اجتماعی)، سایر داوطلبان سلامت پایگاه و تشکیل پرونده سلامت خانوار در پایگاه سلامت انجام می گیرد.
فاطمه بشیر موسوی افزود: داوطلبان سلامت بصورت داوطلبانه، از بین زنان علاقمند، دارای حداقل 18سال سن انتخاب می شوند وحداقل هشت کلاس سواد خواندن و نوشتن (با ادغام برنامه در روستاها حداقل پنج کلاس سواد در نظر گرفته شده) و در این میان افراد باید علاقمند به فعالیت های اجتماعی و دارای مقبولیت نیز اجتماعی باشند.
وی اظهار داشت: برنامه داوطلبان سلامت مرداد امسال از معاونت بهداشتی به معاونت اجتماعی متنتقل و ساز و کارهایی متناسب با فعالیت انان نیز تعریف و تبیین شد.

** حضور داوطلبان سلامت در کانون های سلامت محله
بشیر موسوی افزود: بر این اساس در معاونت اجتماعی این دانشگاه وظایفی از قبیل حضور در کانون های سلامت به عنوان دبیر یا جانشین دبیر، مشارکت در کانون های سلامت در تشکیل گروه های مردمی خاص، همیار، همسان و حامی،شناسایی خیرین مرتبط با سلامت در محله ، کمک های خیر خواهانه و جلب مشارکت خیرین ،فرهنگ سازی در امور خیر خواهانه و نذورات فرهنگی تعریف شده است.
به گفته وی، جلب همکاری و مشارکت مردم (به عنوان نمایندگان مردمی دانشگاه علوم پزشکی)، مشارکت در اجتماعی سازی بخش درمان (پیگیری بیماران بعد از ترخیص در منازل آموزش، درمان و بازتوانی ) ،هدایت و راهبری کمک های مردمی در پژوهش های مربوط به سلامت ،همکاریدرطرح های تحقیقاتی ملی و منطقه ای، مشارکت درکانون های اجتماعی، فرهنگی و دانشجویی و استفاده از تجارب بهداشتی داوطلبان در امور غیر بهداشتی نیز تعریف شده است.
بشیر موسوی افزود: بنابر این از داوطلبان سلامت انتظارمی رود بازوان اجرایی برنامه های معاونت در محیط بوده، صدای مردم را به گوش مسولان برسانند و علاوه بر آن در شناسایی و ارزیابی میزان آسیب پذیری خانوارها در منطقه ،در آموزش و توانمندسازی اعضای خانواده، گروه های مردمی و ساکنین محلات همکاری و هماهنگی داشته و در استخراج چالش ها، اولویت بندی و حل مشکالت محلات نیز پیشقدم باشند.

** فعالیت چهار هزار و 74 داوطلب سلامت در زنجان
کارشناس آموزش سلامت معاونت دانشگاه علوم پزشکی زنجان ادامه داد: شمار داوطلبان سلامت استان در سال 94، یکهزار و هشت نفر بود که با اقدامات موثر این تعداد اکنون یه چهار هزار و 74 نفر رسیده است
وی اضافه کرد: این در حالی است شمار داوطلبان سلامت در روستاهای استان نیز روند روبه رشدی داشته به طوری از 397 نفر در سال 94 در زمان حاضر یکهزار و 845 نفر افزایش یافته است.
بشیر موسوی افزود: امتیاز بندی داوطلبان سلامت محله فعال برای انتخاب داوطلب نمونه سال با توجه به آیتم های از قبیل تعداد خانوار تحت پوشش حداکثر 6 امتیاز برای 50 خانوار، حضور در کلاس های هفتگی، مشارکت در فعالیت های اجتماعی، تهیه مواد آموزشی، جذب داوطلب جدید، همکاری در طرح های ملی و منطقه ای، جلب مشارکت مردم در رفع مسائل محله و پیگیری خدمات و مراقبت های بهداشتی انجام می گیرد.
به گزارش ایرنا، روز پنجم دسامبر به موجب قطعنامه 40/212 مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 1985، روز جهانی داوطلب برای توسعه اقتصادی و اجتماعی و یا به اختصار روز جهانی داوطلب نامیده شده‌است.
هم اکنون بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان خدمات داوطلبانه انجام می‌ دهند که اکثریت آنها در کشور خود مشغول به کار هستند.
9646/8068