به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، در جریان سفر تیم خبری ایرنا به استان خوزستان، گفت وگویی با دکتر احمد لندی استاد تمام دانشگاه شهید چمران اهواز داشتیم که وی بر اهمیت خوزستان تاکید زیادی داشت و در باب اهمیت این خطه کشور بیان کرد: نباید فراموش کنیم اثرات تغییرات اقلیمی، اقتصادی و نیز سایر حوزه ها، از جمله محیط زیست ، مانند سایر استان ها، تاثیراتی استانی و منطقه ای نیست، بلکه اثراتش ملی است.
دستیار ویژه استاندار در امور مقابله و کنترل گرد و غبار در این گفت وگو اولویت های خوزستان را در دو حوزه قابل بررسی دانست؛ اول گرد و غبار و بعد حوزه کشاورزی.
وی افزود: استان خوزستان مزیت های بزرگی نسبت به متوسط برخورداری های کشور دارد؛ از نظر درآمد ناخالص ملی رتبه دوم بعد از تهران را دارد و در بخش نفت بیشترین تولید در استان به میزان 2 میلیون و 800 هزار بشکه (80 درصد تولید نفت کشور) و در بخش کشاورزی با حدود 16 میلیون تن تولید ، سهم اصلی را در تامین غذایی کشور دارد و در برخی محصولات مانند نیشکر و گندم رتبه اول دارد.
به گفته رییس دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران، در بخش صنایع نیز استان جایگاهی ویژه ای به خود اختصاص داده است، کارخانجات بزرگ مانند صنایع فولاد و شرکت های توسعه نیشکر. از نظر اقلیمی نیز استانی چهار فصل است ، به طوری که همزمان در یک روز چهارفصل را در خوزستان می توانیم ببینیم.
'همچنین از نظر کشاورزی ، خوزستان یک منطقه تعیین کننده است، به طوری که به دلیل وجود پنج رودخانه بزرگ کشور در این استان و وجود خاک حاصلخیز و شرایط مناسب برای کشت انواع گیاهان و نباتات ، به یکی از مهمترین، مراکز تامین غذای کشور تبدیل شده است. '
لندی افزود: این استعداد طبیعی و خدادادی باعث شد تا بخش بزرگ طرح 550 هزار هکتار رهبر معظم انقلاب درخوزستان واقع شود.
وی در عین حال این را هم اضافه کرد که با همه مواهب طبیعی و مزیت هایی که استان خوزستان برای کل کشور دارد، اما در معرض تهدیدهای متنوع و مختلف قرار دارد ، به طوری که مجموع خسارات وارده گرد و غبار در خوزستان دستکم سه برابر استان های ایلام و کرمانشاه است.
تصور کنید یک روز تعطیلی کارخانجات در خوزستان چقدر هزینه بر دوش دولت می گذارد؟؛ این نکته ای بود که دکتر لندی مطرح کرد و سپس ادامه داد : آب هم یکی از اصلی ترین مولفه های تعیین کننده جایگاه خوزستان در کل کشور است، اما اگر سرشاخه های رودخانه های بزرگ استان را محدود کنیم (طرح های انتقال آب)، زمین های مستعد به طور قطع تخریب خواهد شد و محیط زیست نیز به شدت آسیب خواهد دید.
وی در خصوص مخاطرات کم آبی گفت: اکنون تالاب های هور العظیم و شادگان که به عنوان آثار طبیعی و گردشگری ثبت شده اند و از تالاب های بزرگ کشور محسوب می شوند، در معرض نابودی قرار دارند و اگر فکری اساسی نشود، به کانون اصلی گرد و غبار تبدیل خواهند شد.
'اکنون که هور العظم در دو سال گذشته آب گیری شده ، وضعیت تا 70 درصد بهبود یافته و به میزان 10 هزار هکتار از کانون های تولید گرد و غبار حذف شده است.'
به اعتقاد لندی، مشکل آب از زمانی شکل گرفت که استان های یزد و اصفهان به محل تجمع کارخانجات و صنایع آب بر تبدیل شدند؛ به ویژه فولاد و به تبع آن سهم بیشتری از زاینده رود به این واحدها اختصاص یافت، در حالی که تا پیش از این مساله بحران آب در این استان نبود.
وی اضافه کرد: راه حل هم وجود دارد، کارخانه های استان های مرکزی به سیستم بازیافت آب مجهز شوند تا به جای هدر رفت آب آن را در کشاورزی بکار بگیرند؛ همچنین الگوی کشت را تغییر دهند و متناسب با اقلیم و آبی که دارد، عمل کنند.
لندی، با بیان اینکه 'مردم خوزستان در مساله تامین آب شرب مناطق مرکزی حرفی ندارند، بلکه مساله مربوط به تامین آب برای مصارف صنعتی و کشاورزی است'، گفت: هر واحد جدیدی که در این مناطق ایجاد می شود، سهم بیشتری از سرچشمه های کارون برداشته می شود و این اثرش را بر آب خوزستان می گذارد.
رییس دانشکده کشاورزی دانشگاه چمران اهواز اضافه کرد:با کاسته شدن از سهم آب خوزستان در سال های اخیر ، نخیلات جنوب استان روبه نابودی گذاشته است؛ آب خلیج فارس هنگام مد وارد کارون شده و در نهرهای نخلستان ها جاری می شود و شوری بالای آن نخل ها را از ریشه می سوزاند.
'اگر امسال بارش ها خوب نبود، نمی دانستیم باید چه کنیم؟ به طور قطع شرایط بحرانی می شد ؛ پارسال با 6/2 میلیارد متر مکعب ذخیره آب در پشت سدها وارد پاییز شدیم و امسال حدود 2/1 تا 4/1 میلیارد متر مکعب که خوشبختانه بارش های امسال تا حدودی وضعیت را تغییر داد.'
**دلایل آلودگی آب خوزستان
از این مقام دانشگاهی خوزستان در باره آلودگی آب در خوزستان پرسیدیم که گفت: متوسط و حد طبیعی دبی (حجم ورودی) آب یک رودخانه 240 متر مکعب در ثانیه است، اگر این میزان به 90 متر مکعب برسد، این آب دیگر قابل استفاده نیست، چرا که املاح و فاضلاب آن به میزان قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. در فصول کم بارش این میزان باید حداقل 170 مترمکعب در ثانیه باشد تا قابل استفاده تلقی شود.
وی توضیح داد: ورودی یا دبی آب در بالادستی کارون با چهار سد احداث شده ، به 16 میلیارد متر مکعب کاهش یافته است، حال آنکه به خاطر کم بارش بودن سال های اخیر این میزان به 12 میلیارد متر مکعب هم رسیده است.
لندی در ادامه توضیحاتش در خصوص آلودگی آب خوزستان گفت: آب کارون از بالادست کم شده و اثرات گسترده اش را بر همه شوون زندگی در این استان گذاشته است؛از محیط زیست، تالاب ها ، آب آشامیدنی ، تا گرد و غبار و مهاجرت معکوس نخبگان و سرمایه داران! از همین رو مهاجرت به استان های اصفهان، چهار محال و بختیاری، تهران، البرز و تا حدودی به مناطق شمالی کشور شروع شده و ادامه دارد، چرا که گرد وغبار مصرف آب را افزایش می دهند ، ضمن آنکه با قطعی برق، پمپ ها از کار می افتند و به تبع آن کیفیت آب به شدت کاهش می یابد.
وی گفت: امیدواریم بودجه 100 میلیون دلاری 97، معادل 350 میلیارد تومان( با احتساب ارز دولتی) برای موضوع گرد و غبار و کنترل و مهار کانون های آن به طور کامل تخصیص یابد.
لندی در خصوص تلاش های صورت گرفته برای مهار گرد وغبار گفت:منابع طبیعی از پارسال در مجموع 40 هزار هکتار از کل زمین ها و کانون های گرد و غبار را مالچ پاشی کرده و در کنار آن 11 هزار هکتار از این زمین ها را نیز زیر کشت برده و 12 هزار هکتار را نیز قرق(ممنوعیت چرا برای دام)
کرده است.
'در خوزستان همچنین 350 هزار هکتار زمین و کانون گرد وغبار داریم که جنس خاک آن متفاوت است به طوری که از خاک آن از دانه های ریزتر از شن معمولی است و به آن 'لای و رس' می گویند که سبک تر از شن است و مشکل اصلی و عمده بحران های گرد و غبار اخیر بوده است. این زمین ها که 50 هزار هکتار آن در شمال خرمشهر واقع است، از سوی منابع طبیعی در حال کشت است و اگر این حمایت ها ادامه یابد و اعتبار تخصیصی به موقع تزریق شود، طرح های مقابله با گرد وغبار بین سه تا پنج سال آینده به نتیجه خواهد رسید و با کاهش قابل ملاحظه گرد و غبار از کانون های داخلی خواهیم بود.'
این نخبه دانشگاهی در عین حال، فعالیت های صورت گرفته در داخل را تنها نیمی از مساله دانست و گفت: در خصوص حذف کانون های خارجی گرد و غبار، همزمان باید با کشورهای عراق، اردن ، عربستان ، کویت و سوریه رایزنی و کار کنیم.
لندی ، در خصوص میزان غلظت گرد وغبار در سال های اخیر بیان کرد: غلظت آن از 85 به 15 ، به 60به 40 رسیده است که این افزایشی خطرناک است و دست آخر اینکه اگر مساله گرد وغبار حل نشود ، به طور مستقیم تاثیر آن را در موارد زیر خواهیم دید:
- خلل در کار صنایع
- اختلال در روند تولید نفت
- بروز مشکلات در سیستم حمل و نقل
- تهدید سلامت و بهداشت عمومی
- تخریب عرصه های کشاورزی
- سرعت گرفتن مهاجرت مردم و نخبگان به خارج از استان
- آسیب های زیست محیطی بویژه نابودی گونه های گیاهی، جنگل های بلوط و زیست گاه های پرندگان
1770/ 6037
انتهای پیام دستیار ویژه استاندار در امور مقابله و کنترل گرد و غبار در این گفت وگو اولویت های خوزستان را در دو حوزه قابل بررسی دانست؛ اول گرد و غبار و بعد حوزه کشاورزی.
وی افزود: استان خوزستان مزیت های بزرگی نسبت به متوسط برخورداری های کشور دارد؛ از نظر درآمد ناخالص ملی رتبه دوم بعد از تهران را دارد و در بخش نفت بیشترین تولید در استان به میزان 2 میلیون و 800 هزار بشکه (80 درصد تولید نفت کشور) و در بخش کشاورزی با حدود 16 میلیون تن تولید ، سهم اصلی را در تامین غذایی کشور دارد و در برخی محصولات مانند نیشکر و گندم رتبه اول دارد.
به گفته رییس دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران، در بخش صنایع نیز استان جایگاهی ویژه ای به خود اختصاص داده است، کارخانجات بزرگ مانند صنایع فولاد و شرکت های توسعه نیشکر. از نظر اقلیمی نیز استانی چهار فصل است ، به طوری که همزمان در یک روز چهارفصل را در خوزستان می توانیم ببینیم.
'همچنین از نظر کشاورزی ، خوزستان یک منطقه تعیین کننده است، به طوری که به دلیل وجود پنج رودخانه بزرگ کشور در این استان و وجود خاک حاصلخیز و شرایط مناسب برای کشت انواع گیاهان و نباتات ، به یکی از مهمترین، مراکز تامین غذای کشور تبدیل شده است. '
لندی افزود: این استعداد طبیعی و خدادادی باعث شد تا بخش بزرگ طرح 550 هزار هکتار رهبر معظم انقلاب درخوزستان واقع شود.
وی در عین حال این را هم اضافه کرد که با همه مواهب طبیعی و مزیت هایی که استان خوزستان برای کل کشور دارد، اما در معرض تهدیدهای متنوع و مختلف قرار دارد ، به طوری که مجموع خسارات وارده گرد و غبار در خوزستان دستکم سه برابر استان های ایلام و کرمانشاه است.
تصور کنید یک روز تعطیلی کارخانجات در خوزستان چقدر هزینه بر دوش دولت می گذارد؟؛ این نکته ای بود که دکتر لندی مطرح کرد و سپس ادامه داد : آب هم یکی از اصلی ترین مولفه های تعیین کننده جایگاه خوزستان در کل کشور است، اما اگر سرشاخه های رودخانه های بزرگ استان را محدود کنیم (طرح های انتقال آب)، زمین های مستعد به طور قطع تخریب خواهد شد و محیط زیست نیز به شدت آسیب خواهد دید.
وی در خصوص مخاطرات کم آبی گفت: اکنون تالاب های هور العظیم و شادگان که به عنوان آثار طبیعی و گردشگری ثبت شده اند و از تالاب های بزرگ کشور محسوب می شوند، در معرض نابودی قرار دارند و اگر فکری اساسی نشود، به کانون اصلی گرد و غبار تبدیل خواهند شد.
'اکنون که هور العظم در دو سال گذشته آب گیری شده ، وضعیت تا 70 درصد بهبود یافته و به میزان 10 هزار هکتار از کانون های تولید گرد و غبار حذف شده است.'
به اعتقاد لندی، مشکل آب از زمانی شکل گرفت که استان های یزد و اصفهان به محل تجمع کارخانجات و صنایع آب بر تبدیل شدند؛ به ویژه فولاد و به تبع آن سهم بیشتری از زاینده رود به این واحدها اختصاص یافت، در حالی که تا پیش از این مساله بحران آب در این استان نبود.
وی اضافه کرد: راه حل هم وجود دارد، کارخانه های استان های مرکزی به سیستم بازیافت آب مجهز شوند تا به جای هدر رفت آب آن را در کشاورزی بکار بگیرند؛ همچنین الگوی کشت را تغییر دهند و متناسب با اقلیم و آبی که دارد، عمل کنند.
لندی، با بیان اینکه 'مردم خوزستان در مساله تامین آب شرب مناطق مرکزی حرفی ندارند، بلکه مساله مربوط به تامین آب برای مصارف صنعتی و کشاورزی است'، گفت: هر واحد جدیدی که در این مناطق ایجاد می شود، سهم بیشتری از سرچشمه های کارون برداشته می شود و این اثرش را بر آب خوزستان می گذارد.
رییس دانشکده کشاورزی دانشگاه چمران اهواز اضافه کرد:با کاسته شدن از سهم آب خوزستان در سال های اخیر ، نخیلات جنوب استان روبه نابودی گذاشته است؛ آب خلیج فارس هنگام مد وارد کارون شده و در نهرهای نخلستان ها جاری می شود و شوری بالای آن نخل ها را از ریشه می سوزاند.
'اگر امسال بارش ها خوب نبود، نمی دانستیم باید چه کنیم؟ به طور قطع شرایط بحرانی می شد ؛ پارسال با 6/2 میلیارد متر مکعب ذخیره آب در پشت سدها وارد پاییز شدیم و امسال حدود 2/1 تا 4/1 میلیارد متر مکعب که خوشبختانه بارش های امسال تا حدودی وضعیت را تغییر داد.'
**دلایل آلودگی آب خوزستان
از این مقام دانشگاهی خوزستان در باره آلودگی آب در خوزستان پرسیدیم که گفت: متوسط و حد طبیعی دبی (حجم ورودی) آب یک رودخانه 240 متر مکعب در ثانیه است، اگر این میزان به 90 متر مکعب برسد، این آب دیگر قابل استفاده نیست، چرا که املاح و فاضلاب آن به میزان قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. در فصول کم بارش این میزان باید حداقل 170 مترمکعب در ثانیه باشد تا قابل استفاده تلقی شود.
وی توضیح داد: ورودی یا دبی آب در بالادستی کارون با چهار سد احداث شده ، به 16 میلیارد متر مکعب کاهش یافته است، حال آنکه به خاطر کم بارش بودن سال های اخیر این میزان به 12 میلیارد متر مکعب هم رسیده است.
لندی در ادامه توضیحاتش در خصوص آلودگی آب خوزستان گفت: آب کارون از بالادست کم شده و اثرات گسترده اش را بر همه شوون زندگی در این استان گذاشته است؛از محیط زیست، تالاب ها ، آب آشامیدنی ، تا گرد و غبار و مهاجرت معکوس نخبگان و سرمایه داران! از همین رو مهاجرت به استان های اصفهان، چهار محال و بختیاری، تهران، البرز و تا حدودی به مناطق شمالی کشور شروع شده و ادامه دارد، چرا که گرد وغبار مصرف آب را افزایش می دهند ، ضمن آنکه با قطعی برق، پمپ ها از کار می افتند و به تبع آن کیفیت آب به شدت کاهش می یابد.
وی گفت: امیدواریم بودجه 100 میلیون دلاری 97، معادل 350 میلیارد تومان( با احتساب ارز دولتی) برای موضوع گرد و غبار و کنترل و مهار کانون های آن به طور کامل تخصیص یابد.
لندی در خصوص تلاش های صورت گرفته برای مهار گرد وغبار گفت:منابع طبیعی از پارسال در مجموع 40 هزار هکتار از کل زمین ها و کانون های گرد و غبار را مالچ پاشی کرده و در کنار آن 11 هزار هکتار از این زمین ها را نیز زیر کشت برده و 12 هزار هکتار را نیز قرق(ممنوعیت چرا برای دام)
کرده است.
'در خوزستان همچنین 350 هزار هکتار زمین و کانون گرد وغبار داریم که جنس خاک آن متفاوت است به طوری که از خاک آن از دانه های ریزتر از شن معمولی است و به آن 'لای و رس' می گویند که سبک تر از شن است و مشکل اصلی و عمده بحران های گرد و غبار اخیر بوده است. این زمین ها که 50 هزار هکتار آن در شمال خرمشهر واقع است، از سوی منابع طبیعی در حال کشت است و اگر این حمایت ها ادامه یابد و اعتبار تخصیصی به موقع تزریق شود، طرح های مقابله با گرد وغبار بین سه تا پنج سال آینده به نتیجه خواهد رسید و با کاهش قابل ملاحظه گرد و غبار از کانون های داخلی خواهیم بود.'
این نخبه دانشگاهی در عین حال، فعالیت های صورت گرفته در داخل را تنها نیمی از مساله دانست و گفت: در خصوص حذف کانون های خارجی گرد و غبار، همزمان باید با کشورهای عراق، اردن ، عربستان ، کویت و سوریه رایزنی و کار کنیم.
لندی ، در خصوص میزان غلظت گرد وغبار در سال های اخیر بیان کرد: غلظت آن از 85 به 15 ، به 60به 40 رسیده است که این افزایشی خطرناک است و دست آخر اینکه اگر مساله گرد وغبار حل نشود ، به طور مستقیم تاثیر آن را در موارد زیر خواهیم دید:
- خلل در کار صنایع
- اختلال در روند تولید نفت
- بروز مشکلات در سیستم حمل و نقل
- تهدید سلامت و بهداشت عمومی
- تخریب عرصه های کشاورزی
- سرعت گرفتن مهاجرت مردم و نخبگان به خارج از استان
- آسیب های زیست محیطی بویژه نابودی گونه های گیاهی، جنگل های بلوط و زیست گاه های پرندگان
1770/ 6037
کپی شد
