از دیرباز برگزاری جشن نوروز و آغاز سال نو بهانه و فرصتی برای آشنایی با سرزمینها و مناطق نو و سفر گردشگران بوده و هست. در این میان آشنایی با فرهنگ، تاریخ، تمدن و آئینهای کهن فلسفه اصلی این گشت و گذارهاست.
آشنایی با صنایع دستی و هنرهای سنتی به عنوان نمادی عینیت یافته از فرهنگ سنتی و بومی و البته معرف عمق داشته ها و ثروتهای هویتی و تاریخی بخشی مهم از دستاورد چنین سفرهایی است.
هنرها و صنایعی که با دستان پرتوان، اذهان خلاق و سلیقه های نشات گرفته از فرهنگی غنی توسط زنان و مردانی هنردوست و هنرپرور تولید می شود به خوبی تلاشی را که با فرهنگ و هنر درآمیخته است به نمایش می گذارد و البته گردشگران طالب و دوستدار فراوانی را جلب می کند.
صنایع دستی ایران علاوه بر سابقه تاریخی هفت هزار ساله از تنوع، جذابیت و زیبایی خاصی برخوردار است که می تواند به عنوان یکی از تولیدات مهم هنرمندان ایران زمین در توسعه گردشگری و مبادلات فرهنگی نقش بسزایی ایفا کند.
اعتقاد بر این است که صنایع دستی هر کشور بازگو کننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی آن سامان و نمادی از هویت ملی هر قوم است که می تواند عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن ملل مختلف و نیز هویت بخشی به نسلهای آینده هر کشور محسوب شود.
در این میان خطه تاریخی خراسان به عنوان سهامدار بخش عظیمی از فرهنگ و تاریخ ایران زمین در عرصه صنایع دستی و هنرهای سنتی حرفهای فراوانی برای گفتن دارد.
پهنه غنی از فرهنگ و تاریخ خراسان رضوی زندگی هنرمندان و صنعتگران هنری بلند آوازه ای را نشان می دهد که از مجموع 250 رشته هنرهای دستی شناخته شده در کشور حداقل 90 رشته را با دستان عاشق و هنرمند خود تولید می کنند.
در این میان 35 رشته صنایع دستی بومی خراسان رضوی است و فقط در همین منطقه تولید می شود که تاکنون 22 رشته آن به عنوان شاخه های دارای مزیت و بومی این استان در کشور انتخاب شده اند.
رشته های هنری از جمله نواربافی، ابریشم بافی، قلم زنی روی سنگ، ارغوان بافی، زیورآلات سنتی، کاشی سنتی، پوستین دوزی، گلدوزی، سنگتراشی، رشته های سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی که تنها خواستگاه تولید آنها و هنرمندان این آثار در خطه خراسان رضوی یافت می شود.
همچنین رشته هایی که در این خطه بطور کامل منسوخ شده 6 رشته صنایع دستی است. این بدان معناست که دیگر نه هنرمندی فعال است و نه اثری در این رشته ها در خراسان تولید می شود و در معنای واقعی کلمه این رشته ها به تاریخ پیوسته اند. از شعربافی، گیوه دوزی، قفل سازی ، چاروق دوزی، خورجین بافی و نمد مالی می توان به عنوان هنرهای دستی منسوخ شده نام برد.
در این میان رشته های علامت سازی، چلنگری، دباغی سنتی، برک بافی، احجام سنگی، چادرشب بافی، گره چینی، مسگری، رنگرزی گیاهی و صحافی سنتی از رشته های در شرف منسوخ شدن در این استان است.
* مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام، فرصتی ارزشمند
گرچه ایام نوروز هر ساله به واسطه حضور میلیونی گردشگران داخلی و خارجی و برپایی نمایشگاهها، بازارچه ها و غرفه های صنایع دستی در خراسان رضوی و کلانشهر مشهد فرصت مطلوبی را برای معرفی و فروش صنایع دستی و هنرهای سنتی به دست می دهد اما در این میان انتخاب مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017 رنگ و بویی دیگر به این روند بخشیده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی با اشاره به نقش و جایگاه مهم و حساس صنایع دستی می گوید: این هنرها و صنایع دستی به عنوان نمادی تجسم یافته از فرهنگ و هنر بومی، منطقه ای و ملی سفیران نام آور و به حق برای معرفی فرهنگ هستند.
حسین زارع صفت در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: از هر فرصتی برای معرفی این هنرها و صنایع دستی باید بهره برد. نوروز و ایام رشد و پویایی صنعت گردشگری در ایران و میزبانی از گردشگران خارجی به مراتب فرصتی مطلوب و مناسب است.
وی ادامه داد: اما امسال با توجه به انتخاب مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام و حضور ویژه زائران و گردشگران خارجی به این کلانشهر برای شرکت در مراسم آغاز سال نو و آشنایی بیشتر با این فرهنگ قطعا فرصتی ویژه، منحصربفرد و یگانه است که می توان از آن برای معرفی هرچه بیشتر و بهتر صنایع دستی به دنیای اسلام و البته تمامی جهان بهره برد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی به انتخاب همزمان مشهد به عنوان شهر جهانی گوهرسنگ و وجود هنر غنی و ارزشمند تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی نیز اشاره و بیان کرد: از این جنبه نیز امسال را می توان سالی پربرکت و ارزشمند برای صنایع دستی دانست.
وی افزود: با برپایی نمایشگاهها و بازارچه های صنایع دستی در سراسر شهرستانهای و به صورت گسترده در مشهد می توان از این فرصت برای معرفی بهره برد. با توجه به حضور و علاقه مندی گردشگران داخلی و خارجی در آثار و بناهای برجسته تاریخی و فرهنگی معرفی این هنرهای دستی با حضور هنرمندان آنها نیز در دستور کار و از برنامه های ویژه نوروز است.
زارع صفت با اشاره به فعالیت هزاران هنرمند صنایع دستی در خراسان رضوی و ارتزاق خانواده های آنان از مسیر تولید محصولات صنایع دستی ادامه داد: باید اقتصاد و هنر را در کنار هم در نظر گرفت زیرا تامین معیشت هنرمندان با ماندگاری صنایع دستی و هنرهای سنتی ارتباطی مستقیم و تنگاتنگ پیدا می کند.
وی به جایگاه صنایع دستی در صنعت گردشگری اشاره و بیان کرد: جذب گردشگر، معرفی فرهنگ و تاریخی ایرانی و صدور آن به جهان، افزایش درآمد استان و ارتقا جایگاه اقتصادی و معیشتی خانواده ها همه و همه از مزایای توسعه و رشد صنعت گردشگری است که نباید نسبت به آن بی توجه بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: صنایع دستی در کنار همه کاربردهایی که دارد می تواند به عنوان سوغات پیام رسان ابعاد فرهنگی سفر برای گردشگران داخلی و خارجی باشد.
وی افزود: بخشی از سفر و گردشگری همراه با هدیه و سوغات است که نه تنها این امر تاثیر اقتصادی قابل توجهی در بر دارد بلکه صنایع دستی را به پیام رسان فرهنگی تبدیل می کند.
زارع صفت ادامه داد: هنرمندان حوزه صنایع دستی خراسان رضوی از توانمندی و هنر والایی برخوردارند. باید با هدفمند کردن محصولات صنایع دستی و در نظر گرفتن نیاز مصرف کنندگان در نوع کاربری محصولات این بخش به رشد و پرورش هنرمندان، حمایت از آنان و جلب توجه گردشگران و کشف بازارهای جدید در این عرصه اقدام نمود.
* 500 غرفه عرضه صنایع دستی
معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: صنایع دستی در بین گردشگران داخلی و خارجی جایگاه و جاذبه بالایی دارد و این امر مایه خرسندی است.
محمد مطیع افزود: برنامه ریزی های گسترده و هدفمندی در عرصه معرفی، فروش و عرضه صنایع دستی در خراسان رضوی و مشهد در ایام نوروز انجام شده است.
وی با بیان اینکه محور فعالیت ها وبرنامه ها در نوروز امسال 'نوروز متفاوت' است ادامه داد: در زمینه صنایع دستی نیز تلاش می شود تا نوروز متفاوتی برگزار شود و بیش از گذشته این هنرهای سنتی و ارزشمند دستی به گردشگران معرفی شود.
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: در قالب برنامه ریزیهای انجام شده 500 غرفه عرضه و فروش صنایع دستی در سراسر استان در ایام نوروز برپا می شود.
وی افزود: با احتساب غرفه های در اختیار گذاشته شده از سوی مجموعه آستان قدس رضوی و شهرداری مشهد 200 غرفه صنایع دستی در کلانشهر مشهد و طرقبه شاندیز فعال است.
مطیع ادامه داد: هنرمندان باید نسبت به نیاز بازار و نوآوری در صنایع دستی اقدام نمایند تا بازار محصولات خود را بیابند و ضمن ترغیب و تشویق مصرف کنندگان به استفاده از صنایع دستی، درآمد خود را از این مسیر تضمین کنند.
* فعالیت 25 هزار هنرمند صنایع دستی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: بیش از 25 هزار هنرمند در رشته های مختلف هنرهای سنتی و صنایع دستی این استان فعالیت دارند.
وی افزود: از این تعداد 16 هزار هنرمند در زمینه تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی در 482 کارگاه دارای مجوز، فعالیت دارند.
زارع صفت ادامه داد: علاوه بر آن بسیاری نیز در کارگاههای متعدد فاقد مجوز مشغول فعالیت هستند.
وی با بیان اینکه تاکنون برای 20 هزار هنرمند صنایع دستی کارت صنعتگری صادر شده گفت: از این تعداد حدود چهار هزار نفر زیر پوشش بیمه قرار دارند.
7496/1858**گزارشگر: آرزو جاودانی **انتشاردهنده: حسین کریم زاده
انتهای پیام آشنایی با صنایع دستی و هنرهای سنتی به عنوان نمادی عینیت یافته از فرهنگ سنتی و بومی و البته معرف عمق داشته ها و ثروتهای هویتی و تاریخی بخشی مهم از دستاورد چنین سفرهایی است.
هنرها و صنایعی که با دستان پرتوان، اذهان خلاق و سلیقه های نشات گرفته از فرهنگی غنی توسط زنان و مردانی هنردوست و هنرپرور تولید می شود به خوبی تلاشی را که با فرهنگ و هنر درآمیخته است به نمایش می گذارد و البته گردشگران طالب و دوستدار فراوانی را جلب می کند.
صنایع دستی ایران علاوه بر سابقه تاریخی هفت هزار ساله از تنوع، جذابیت و زیبایی خاصی برخوردار است که می تواند به عنوان یکی از تولیدات مهم هنرمندان ایران زمین در توسعه گردشگری و مبادلات فرهنگی نقش بسزایی ایفا کند.
اعتقاد بر این است که صنایع دستی هر کشور بازگو کننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی آن سامان و نمادی از هویت ملی هر قوم است که می تواند عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن ملل مختلف و نیز هویت بخشی به نسلهای آینده هر کشور محسوب شود.
در این میان خطه تاریخی خراسان به عنوان سهامدار بخش عظیمی از فرهنگ و تاریخ ایران زمین در عرصه صنایع دستی و هنرهای سنتی حرفهای فراوانی برای گفتن دارد.
پهنه غنی از فرهنگ و تاریخ خراسان رضوی زندگی هنرمندان و صنعتگران هنری بلند آوازه ای را نشان می دهد که از مجموع 250 رشته هنرهای دستی شناخته شده در کشور حداقل 90 رشته را با دستان عاشق و هنرمند خود تولید می کنند.
در این میان 35 رشته صنایع دستی بومی خراسان رضوی است و فقط در همین منطقه تولید می شود که تاکنون 22 رشته آن به عنوان شاخه های دارای مزیت و بومی این استان در کشور انتخاب شده اند.
رشته های هنری از جمله نواربافی، ابریشم بافی، قلم زنی روی سنگ، ارغوان بافی، زیورآلات سنتی، کاشی سنتی، پوستین دوزی، گلدوزی، سنگتراشی، رشته های سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی که تنها خواستگاه تولید آنها و هنرمندان این آثار در خطه خراسان رضوی یافت می شود.
همچنین رشته هایی که در این خطه بطور کامل منسوخ شده 6 رشته صنایع دستی است. این بدان معناست که دیگر نه هنرمندی فعال است و نه اثری در این رشته ها در خراسان تولید می شود و در معنای واقعی کلمه این رشته ها به تاریخ پیوسته اند. از شعربافی، گیوه دوزی، قفل سازی ، چاروق دوزی، خورجین بافی و نمد مالی می توان به عنوان هنرهای دستی منسوخ شده نام برد.
در این میان رشته های علامت سازی، چلنگری، دباغی سنتی، برک بافی، احجام سنگی، چادرشب بافی، گره چینی، مسگری، رنگرزی گیاهی و صحافی سنتی از رشته های در شرف منسوخ شدن در این استان است.
* مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام، فرصتی ارزشمند
گرچه ایام نوروز هر ساله به واسطه حضور میلیونی گردشگران داخلی و خارجی و برپایی نمایشگاهها، بازارچه ها و غرفه های صنایع دستی در خراسان رضوی و کلانشهر مشهد فرصت مطلوبی را برای معرفی و فروش صنایع دستی و هنرهای سنتی به دست می دهد اما در این میان انتخاب مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017 رنگ و بویی دیگر به این روند بخشیده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی با اشاره به نقش و جایگاه مهم و حساس صنایع دستی می گوید: این هنرها و صنایع دستی به عنوان نمادی تجسم یافته از فرهنگ و هنر بومی، منطقه ای و ملی سفیران نام آور و به حق برای معرفی فرهنگ هستند.
حسین زارع صفت در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: از هر فرصتی برای معرفی این هنرها و صنایع دستی باید بهره برد. نوروز و ایام رشد و پویایی صنعت گردشگری در ایران و میزبانی از گردشگران خارجی به مراتب فرصتی مطلوب و مناسب است.
وی ادامه داد: اما امسال با توجه به انتخاب مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام و حضور ویژه زائران و گردشگران خارجی به این کلانشهر برای شرکت در مراسم آغاز سال نو و آشنایی بیشتر با این فرهنگ قطعا فرصتی ویژه، منحصربفرد و یگانه است که می توان از آن برای معرفی هرچه بیشتر و بهتر صنایع دستی به دنیای اسلام و البته تمامی جهان بهره برد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی به انتخاب همزمان مشهد به عنوان شهر جهانی گوهرسنگ و وجود هنر غنی و ارزشمند تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی نیز اشاره و بیان کرد: از این جنبه نیز امسال را می توان سالی پربرکت و ارزشمند برای صنایع دستی دانست.
وی افزود: با برپایی نمایشگاهها و بازارچه های صنایع دستی در سراسر شهرستانهای و به صورت گسترده در مشهد می توان از این فرصت برای معرفی بهره برد. با توجه به حضور و علاقه مندی گردشگران داخلی و خارجی در آثار و بناهای برجسته تاریخی و فرهنگی معرفی این هنرهای دستی با حضور هنرمندان آنها نیز در دستور کار و از برنامه های ویژه نوروز است.
زارع صفت با اشاره به فعالیت هزاران هنرمند صنایع دستی در خراسان رضوی و ارتزاق خانواده های آنان از مسیر تولید محصولات صنایع دستی ادامه داد: باید اقتصاد و هنر را در کنار هم در نظر گرفت زیرا تامین معیشت هنرمندان با ماندگاری صنایع دستی و هنرهای سنتی ارتباطی مستقیم و تنگاتنگ پیدا می کند.
وی به جایگاه صنایع دستی در صنعت گردشگری اشاره و بیان کرد: جذب گردشگر، معرفی فرهنگ و تاریخی ایرانی و صدور آن به جهان، افزایش درآمد استان و ارتقا جایگاه اقتصادی و معیشتی خانواده ها همه و همه از مزایای توسعه و رشد صنعت گردشگری است که نباید نسبت به آن بی توجه بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: صنایع دستی در کنار همه کاربردهایی که دارد می تواند به عنوان سوغات پیام رسان ابعاد فرهنگی سفر برای گردشگران داخلی و خارجی باشد.
وی افزود: بخشی از سفر و گردشگری همراه با هدیه و سوغات است که نه تنها این امر تاثیر اقتصادی قابل توجهی در بر دارد بلکه صنایع دستی را به پیام رسان فرهنگی تبدیل می کند.
زارع صفت ادامه داد: هنرمندان حوزه صنایع دستی خراسان رضوی از توانمندی و هنر والایی برخوردارند. باید با هدفمند کردن محصولات صنایع دستی و در نظر گرفتن نیاز مصرف کنندگان در نوع کاربری محصولات این بخش به رشد و پرورش هنرمندان، حمایت از آنان و جلب توجه گردشگران و کشف بازارهای جدید در این عرصه اقدام نمود.
* 500 غرفه عرضه صنایع دستی
معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: صنایع دستی در بین گردشگران داخلی و خارجی جایگاه و جاذبه بالایی دارد و این امر مایه خرسندی است.
محمد مطیع افزود: برنامه ریزی های گسترده و هدفمندی در عرصه معرفی، فروش و عرضه صنایع دستی در خراسان رضوی و مشهد در ایام نوروز انجام شده است.
وی با بیان اینکه محور فعالیت ها وبرنامه ها در نوروز امسال 'نوروز متفاوت' است ادامه داد: در زمینه صنایع دستی نیز تلاش می شود تا نوروز متفاوتی برگزار شود و بیش از گذشته این هنرهای سنتی و ارزشمند دستی به گردشگران معرفی شود.
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: در قالب برنامه ریزیهای انجام شده 500 غرفه عرضه و فروش صنایع دستی در سراسر استان در ایام نوروز برپا می شود.
وی افزود: با احتساب غرفه های در اختیار گذاشته شده از سوی مجموعه آستان قدس رضوی و شهرداری مشهد 200 غرفه صنایع دستی در کلانشهر مشهد و طرقبه شاندیز فعال است.
مطیع ادامه داد: هنرمندان باید نسبت به نیاز بازار و نوآوری در صنایع دستی اقدام نمایند تا بازار محصولات خود را بیابند و ضمن ترغیب و تشویق مصرف کنندگان به استفاده از صنایع دستی، درآمد خود را از این مسیر تضمین کنند.
* فعالیت 25 هزار هنرمند صنایع دستی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: بیش از 25 هزار هنرمند در رشته های مختلف هنرهای سنتی و صنایع دستی این استان فعالیت دارند.
وی افزود: از این تعداد 16 هزار هنرمند در زمینه تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی در 482 کارگاه دارای مجوز، فعالیت دارند.
زارع صفت ادامه داد: علاوه بر آن بسیاری نیز در کارگاههای متعدد فاقد مجوز مشغول فعالیت هستند.
وی با بیان اینکه تاکنون برای 20 هزار هنرمند صنایع دستی کارت صنعتگری صادر شده گفت: از این تعداد حدود چهار هزار نفر زیر پوشش بیمه قرار دارند.
7496/1858**گزارشگر: آرزو جاودانی **انتشاردهنده: حسین کریم زاده
کپی شد
