علت ابتلا به اضطراب تا حدود ۵۰ درصد ممکن است مربوط به ژنتیک و وراثت باشد، مثلاً بیماران اعصاب و روان و یا اسکیزوفرنی ممکن است از طریق ژن‌های خود اختلال اضطراب را به فرزند خود انتقال دهند.
به گزارش جی پلاس، فاطمه رسولی کارشناس ارشد روانشناس بالینی در خصوص استرس گفت: استرس انواع مختلفی دارد و ممکن است دلایل متفاوتی از جمله سندرم پس از حوادثی مانند زلزله، جنگ و اتفاقات این چنینی یا از دست دادن و فوت عزیزان منجر به استرس‌هایی در سطح بالا شود البته اتفاقات روزمره نیز ممکن است باعث ایجاد استرس در شخص شود.
کمی استرس خوب است
وی افزود: استرس در حد نرمال و معمول برای هر فردی لازم است و عاملی پیش‌برنده برای شخص است برای مثال اگر ما استرس تصادف با ماشین را نداشته باشیم هرگز هنگام عبور از خیابان به آنها توجه نداریم و بی مهابا در آن حرکت می‌کنیم، البته اگر استرس فرد در هر زمینه ای بیش از یک ماه مداوم ادامه داشته باشد، استرس از حد معمول خود خارج و تبدیل به اختلال اضطراب می‌شود.
رسولی برخی استرس و اضطراب‌ها را ژنتیکی و ارثی دانست و اظهار کرد: علت ابتلا به اضطراب تا حدود ۵۰ درصد ممکن است مربوط به ژنتیک و وراثت باشد، مثلاً بیماران اعصاب و روان و یا اسکیزوفرنی ممکن است از طریق ژن‌های خود اختلال اضطراب را به فرزند خود انتقال دهند.
وی در ادامه در خصوص علائم اختلال استرس و اضطراب گفت: افرادی که استرس و در سطوح بالاتر اضطراب دارند علائمی مانند گوش به زنگ بودن دائمی، مترصد اتفاق بد بودن، ضربان قلب بالا، تنگی نفس، کاهش کیفیت و ریتم خواب، پرخوری‌های عصبی یا کاهش اشتها و معده دردهای عصبی در خود حس می‌کنند.
محیط خانه و مدرسه باید آرام باشد
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی ادامه داد: البته علائمی مانند درد در قفسه سینه، مشکل در گوارش و حتی مشکل در دفع هم ممکن است منشأ در روان داشته باشد، حتی بیماری ام‌اس هم ریشه در استرس و اضطراب‌های ما دارند.
کارشناس ارشد روانشناس بالینی محیط پیرامون را دارای تاثیر بسیار زیاد بر فرد دانست و اظهار کرد: محیط خانه و خانواده بسیار بر روان و سطح استرس فرد تاثیر گذار است. در محیطی که پدر و مادر افراد استرسی هستند، فرزند هم تحت تاثیر رفتار و کنش‌های والدین خود قرار می‌گیرد. البته خانواده تنها محیط تاثیرگذار نیست، مدرسه هم محیط دیگری است که تا حد زیادی تاثیرگذار است.
وی ادامه داد: متاسفانه این سطح از استرس باعث شده است افراد نتوانند در جامعه به خوبی و به نحو احسن اعلام حضور کنند و ما شاهد افراد گوشه گیر و کم رو هستیم که استرس ناشی از تمسخر باعث عدم حضور ِآنها درجامعه می‌شود. نکته مهم و قابل توجه این است که باید در انتخاب محیط‌هایی که در آنها قرار داریم توجه لازم را داشته باشیم و با افراد دارای صلاحیت رابطه برقرار کنیم.
رسولی در ادامه وضعیت کنونی جامعه را نیازمند اصلاح دانست و افزود: ما برای هر بیماری که به آن مبتلا می‌شویم به مطب متخصص رفته و از آنها کمک می‌گیریم اما متاسفانه درباره مسئله مهمی به نام فرزند پروری هیچگاه چنین کاری را نمی‌کنیم و والدین آموزش‌های لازمه در این خصوص را ندیده و نمی‌بینند، ما برای داشتن جامعهای سالم نیازمند پیشگیری هستیم، بهتر است قبل از وقوع اتفاقی ناخوشایند با داشتن مهارت و اطلاعات لازم از آن پیشگیری کنیم.
تنفس شکمی راهی برای کاهش استرس
کارشناس ارشد روانشاس بالینی در خصوص راهکارهایی برای کاهش استرس گفت: تغذیه و سبک زندگی سالم تاثیر قابل توجهی بر استرس فرد دارد، تغذیه در دوران بارداری اهمیت و تاثیرات فراوانی بر جنین و مادر دارد که یکی از این تاثیرات تاثیر بر روان و استرس است که با رعایت تغذیه می‌توان این مرحله را به سلامت پشت سر گذاشت.
وی در ادامه به راهکارهای جسمی کاهش استرس اشاره کرد و گفت: تنفس شکمی یکی از راهکارهای معروف و جهانی کاهش استرس است البته اگر همین تنفس به طرز صحیح صورت نگیرد خود باعث ایجاد استرس می‌شود مثلاً برخی تصور می‌کنند که تنفس‌های سریع و پی در پی باعث کاهش استرسشان می‌شود درحالی که تنفس سریع باعث افزایش ضربان قلب و این افزایش سبب ایجاد استرس بیشتر می‌شود.
رسولی در خصوص روش صحیح تنفس گفت: روش صحیح تنفس به این صورت است که اکسیژن را ظرف مدت چهار ثانیه از بینی خود داخل کنید، سپس چهار ثانیه اکسیژن را نگه دارید و پس از آن به آرامی و در عرض چهار ثانیه از راه دهان خارج کنید.
وی راهکار بعدی را فعالیت‌های بدنی و در کنار آن تن‌آرامی یا ریلکسیشن عنوان کرد و گفت: فعالیت بدنی همان تاثیری را بر بدن دارد که داروهای ضد افسردگی دارد، البته تن آرامی یا همان ریلکسیشن به صورت روزانه قبل و بعد از خواب می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد، به این صورت که در ۱۵ ثانیه اندام‌های خودرا منقبض سپس در آرامش کامل و عرض ۱۵ ثانیه عضلات خود را منبسط کنید.
رسولی افزود: اگر به افرادی که یوگا کار می‌کنند توجه کنیم عموما افرادی آرام و به دور از استرس هستند، بسیاری از حرکات یوگا برای رفع استرس و کاهش آن موثر است، البته باید به این نکته توجه داشت که ما نباید با یک بار انجام دادن این حرکات معجزه رخ بدهد و استرس ما به طور کامل ریشه کن شود بلکه این حرکات و تنفس صحیح باید جزو برنامه‌های روتین روزانه ما باشد.
داروهای اعصاب و روان اعتیادآور نیست
رسولی در خصوص درمان‌های دارویی و تفکر غلط درباره آنها گفت: باور غلطی در خصوص داروهای اعصاب و روان وجود دارد که تصور می‌شود این داروها اعتیاد آورند، در صورتی که اگر زیر نظر متخصص مصرف شود هیچ علائمی از اعتیاد به دارو در شخص به وجود نمی‌آورند.
وی توضیح داد: زمانی که فرد دچار استرس می‌شود هورمون های بدن تغییر می‌کند و برای بازگشت به حالت قبل نیازمند مصرف دارو درکنار مشاوره‌های روانشناسی است، نکته قابل توجه در این باره همزمانی مصرف دارو و شرکت در جلسات مشاوره است که همزمانی این دو می‌تواند فرد را به حالت نرمال برساند.
