چرا پیش از پیروزی انقلاب، جمهوری اسلامی در اصفهان مستقر شد؟/آخرین روزهای عمر رژیم پهلوی در این شهر چگونه گذشت؟

جی پلاس: با همه گیر شدن انقلاب، تسخیر ساواک توسط نیروهای انقلاب و تسلیم شهربانی و... مقاومت رژیم در برابر اراده مردم از بین رفته بود و از آن پس در عمل، شهر اصفهان در دست نیروهای انقلاب بود.

نیروهای انقلاب شهر را در دست گرفتند. پیروزی در شهر اصفهان زودتر از تمام شهرهای دیگر ایران طلوع کرد. این نکته که آفتاب انقلاب از این شهر سر بیرون آورد و اولین شهری که آزاد شد اصفهان بود، برای جهانیان نیز روشن بود.

چنانچه رادیو بی.بی.سی نیز در گزارش خود آورده است: 

«خبرنگار بی.بی.سی از اصفهان گزارش داده است:

... در اصفهان از هم اکنون جمهوری اسلامی برقرار شده است. مردم و روحانیون عملا اداره شهر را به دست گرفته اند... یک جمعیت 6 هزار نفری از مردم داوطلب، عبور و مرور را در شهر هدایت می کنند. مردم نظافت شهر را نیز بر عهده گرفته اند...»(روزنامه اطلاعات)

... امام خمینی پس از ورود به ایران، بدون درنگ در بهشت زهرا(س) اعلام کرد که من به حمایت این ملت دولت تعیین می کنم و دو - سه روز پس از آن بازرگان را به عنوان دولت موقت معرفی کرد. مردم با شگردهای گوناگونی به حمایت از بازرگان برخاستند، در اصفهان نیز با هر وسیله ممکن حمایت خویش را ابراز کرده و برکناری بختیار را خواستار شدند.

بازرگان بازرگان                     نخست وزیر ایران 

مرگ بر بختیار                      نوکر بی اختیار

بازرگان بازرگان                    حمایتت می کنیم

شعارهای بالا در راهپیمایی سر داده شد و بر در و دیوار شهر نگارش یافت. گزارش های زیر چهره روزهای انقلاب را ترسیم کرده که نمونه هایی از این حمایت هاست.

17 بهمن 1357

«اصفهان -هزاران تن از مردم اصفهان بامداد امروز در مدرسه چهارباغ اجتماع کردند و پشتیبانی خود را از دولت موقت مهندس مهدی بازرگان اعلام داشتند مردم خواهان برکناری فوری دولت بختیار شدند.» 

دو نمونه از اعلام پشتیبانی را می آوریم: 

18 بهمن 1357

«اصفهان-صدها هزار نفر از مردم اصفهان روز گذشته در میدان امام خمینی (نقش جهان) اجتماع کردند و در حالی که پلاکاردهایی در دست داشتند، همبستگی خود را با حکومت اسلامی و نخست وزیری مهندس مهدی بازرگان اعلام داشتند. در این اجتماع هزاران جوان کفنپوش از مجاهدین خلق شرکت داشتند و با شعار «ما همه سرباز توییم خمینی» از میان مردم عبور کردند. کارکنان خبرگزاری پارس، جامعه معلمان، کارکنان مخابرات و جامعه روحانیت اصفهان انتصاب مهندس بازرگان را به نخست وزیری دولت موقت تبریک گفتند. حضرت آیت الله خادمی نیز این انتصاب را به ملت ایران تبریک گفته است.»...

19بهمن 57 

«محضر مقدس آقای مهندس بازرگان

انتخاب جناب عالی را از طرف آیت الله العظمی خمینی به عنوان نخست وزیر شادباش گفته و موفقیت آن مقام را در تشکیل کابینه موقت بر اساس عدل اسلامی از خداوند متعال خواستارم.

اصفهان: عباسعلی ادیب-هشتم ربیع الاول»

... آرمان پناه از تجمع توده ای ها برای گرفتن ساواک و رد کردن آنها با استفاده از رادیو توسط آیت الله خادمی خاطره ای دارند.

«دو روز مانده به پیروزی انقلاب، توده ای ها رفته بودند و دور محل ساواک را گرفته بودند و ما رفتیم به خانه آیت الله خادمی که آقا اینها آمدند و فکر می کنند که اسلحه اینجاست، رادیو آن روز در اختیار ما بود، ما گفتیم شما حرف بزنید، رادیو پخش می کند و ما هم با بلندگو دستی می گذاریم. با کوپایی و حاج آقا رستم و شادنوش رفتیم آنجا توی تلویزیون، سربازها فکر کردند که ما رفتیم که آنها را از بحران نجات بدهیم، رفتیم آنجا رادیو را وصل کردیم و بلندگو به دست و آیت الله خادمی گفتند: دیگری اینجا نیست، ساواک همه را برداشته برده و خالی است.»

21 بهمن 57

«اصفهان- از نخستین ساعات بامداد امروز صدها هزار نفر (زن و مرد) پیاده به طرف میدان امام خمینی به راه افتادند، تا وظیفه خود را در همه پرسی امروز بر حمایت از جمهوری اسلامی و نخست وزیری مهندس بازرگان اعلام دارند.»

22 بهمن 57 «اصفهان - شب گذشته مردم اصفهان در ساعات منع عبور و مرور زیر رگبار شدید باران دست به یک راهپیمایی بزرگ زدند. این راهپیمایی که از 12 تا 3 بامداد ادامه داشت به پیروی از اعلامیه امام خمینی صورت گرفت. روز گذشته مردم اصفهان در مسجد سید و مسجد جامع اجتماعاتی ترتیب دادند و پشتیبانی خود را از برقراری جمهوری اسلامی اعلام داشتند.»

حسن آزادفر ساعت خبر پیروزی انقلاب را نقل می کند:

«همزمان با پیروزی انقلاب در تهران در روز 22 بهمن نزدیک اذان مغرب خبر پیروزی انقلاب در اصفهان پخش شد.».

برشی از کتاب اصفهان در انقلاب؛ ج5، ص 243-247؛ چاپ اول 1396؛ ناشر: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).