در دوره اتحاد جماهیر شوروی، منطقه کالینینگراد، که از نظر اداری بخشی از فدراسیون روسیه بود، بین جمهوری‌های سابق شوروی، لیتوانی، لتونی و بلاروس قرار داشت.
به گزارش جماران به نقل از سى ان ان داشتن همسایه ای مانند روسیه در انتهای خیابان به این معنی است که ویتاس گرودزینسکاس 59 ساله استراحت چندانی نمی کند. او با اشاره به یک تکه سبز در پشت باغ همسایه‌اش می‌گوید: «من شب‌ها می‌توانم بهترین سربازان را ببینم».
آنها یک میدان تیر دارند که در آنجا پشت آن میدان استفاده می کنند. بعد از ظهر صدای اسلحه ها را می شنوید." گرودزینسکاس اسلحه مخصوص به خود را دارد، یک مسلسل، که آن را در کمد قفل شده و نزدیک به دست نگه می دارد - اگرچه سگ نگهبان او، یک مالتی تریر، ممکن است در نبرد کمتر موثر باشد.
شهر کوچک کیبارتای جایی که گرودزینسکا در داخل ناتو و اتحادیه اروپا زندگی می کند، اما در امتداد یکی از داغ ترین مرزهای جهان - کریدور سووالکی - قرار دارد. این قطعه زمین، حدود 60 مایل عرض، بین چاله بالتیک کالینینگراد به شدت مستحکم و دارای سلاح هسته ای روسیه و متحد آن، بلاروس، قرار گرفته است. این گذر -- که توسط بسیاری از تحلیلگران به عنوان نقطه ضعفی در داخل ناتو تلقی می شود -- در چنگال شدیدی بین نیروهای کرملین گرفتار شده است. ترس این است که اگر اوکراین سقوط کند، روسیه بعداً از طریق آن پیشروی کند و احتمالاً طی چند روز ارتباط کشورهای بالتیک را قطع کند.
زخم‌های اشغال شوروی در این بخش از اروپا وجود دارد. ده‌ها هزار لیتوانیایی در دهه‌های 1940 و 1950 توسط شوروی به اجبار به گولاگ‌های سیبری و شمال دور تبعید شدند. تقریباً 30000 زندانی لیتوانیایی در اردوگاه‌های کار اجباری کشته شدند.
گرودزینسکاس گفت: پدرم به مدت 15 سال به ساخالین در غرب روسیه فرستاده شد. او در سال اول برای زنده ماندن علف خورد. بنابراین، زمانی که روسیه کریمه را در سال 2014 ضمیمه کرد، گرودزینسکاس به شبه نظامیان داوطلب صدساله لیتوانی - تفنگداران - پیوست و در حیاط خلوت خود اسلحه به دست گرفت.
به گفته افسر فرمانده، شبه نظامیان تفنگدار 103 ساله از زمان حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه، بالون اعداد خود را دیده اند پاپکیس ( Egidijus Papeckys)، فرمانده چهارمین فرماندهی منطقه ای تفنگداران، گفت که در حال حاضر حدود 12000 عضو داوطلب وجود دارد. او گفت که این تعداد هر ماه ده برابر می شود. از اولین روزهای جنگ اوکراین، تعداد نیروهای تازه نفسی که هر ماه به دنبال پیوستن به آن هستند از 10 به 12 به بیش از 100 نفر افزایش یافته است.
پاپکیس در مقر خود در شهر ماریجامپل ، در اعماق راهرو سووالکی ، برخی از زرادخانه‌های در اختیار واحد خود، از جمله تفنگ‌های تهاجمی، تفنگ‌های دستی و نارنجک‌انداز را به نمایش می‌گذارد. این مرد 51 ساله همچنین به دنبال اجتناب از بازگشت به حاکمیت روسیه است. پدرش و بستگان همسرش به سیبری فرستاده شدند. پاپکیس گفت: "ما اشغال شوروی را به یاد می آوریم و دیگر دوست نداریم اشغال شویم. ما مردمی آزاد هستیم."
ناتو برای محافظت بهتر از بالتیک، برنامه‌ریزی دفاعی خود را در این بخش از جهان به‌طور اساسی بازنگری کرده است و پیش از اجلاس سران این هفته در مادرید اعلام کرد که حضور خود را در منطقه به اندازه‌ای افزایش می‌دهد که به جای ارسال هرگونه حمله در زمان واقعی، هرگونه حمله را دفع کند. به جای اعزام نیرو برای بازپس گیری قلمرو پس از تصرف.
این به معنای هزاران سرباز دیگر است که لیتوانی مایل است به طور دائم در اطراف مرزهای 621 مایلی این کشور کوچک با بلاروس و روسیه مستقر شود.
مارگیریس ابوکوویسیوس، معاون وزیر دفاع، پذیرفت که استقرار چنین نیروهایی ممکن است دو سال طول بکشد. اما او می‌گوید اکنون این درک وجود دارد که قابلیت‌های نظامی نیاز به ارتقای اساسی در اطراف سووالکی و جاهای دیگر دارد. به گفته ابوکوویسیوس، این راهرو که به شکاف سووالکی نیز معروف است، همیشه باعث نگرانی بوده است. بالتیک و ناتو این را یک "نقطه ضعیف" می دانند.
او در مصاحبه ای روز سه شنبه در وزارت دفاع در ویلنیوس ، به سی ان ان گفت: در شرایط فعلی ما آسیب پذیری را بسیار واضح تر درک می کنیم.
در عین حال، لیتوانی می گوید که در روزهای اخیر پس از تصمیم هفته گذشته خود مبنی بر مسدود کردن برخی از کالاها مانند غلات و فولاد - که مشمول تحریم های اتحادیه اروپا هستند - از حملات سایبری روسیه به موسسات دولتی و بخش خصوصی خود جلوگیری کرده است. با قطار به کالینینگراد منتقل شد. اگرچه حملات سایبری توسط هکرهای روسی در لیتوانی نسبتاً رایج است، ابوکوویسیوس می‌گوید که محاصره "نقطه ماشه" بوده است.
ما شاهد افزایش فعالیت در موسسات دولتی علیه برخی اپراتورهای مهم - به ویژه حمل و نقل و رسانه ها هستیم.»
در حین تمرین هدف در میدان تیری مستقر در چشم انداز سرسبز ماریجامپل، گرودزینسکاس و سایر اعضای واحد پاپکیس تفنگ های تهاجمی خود را در حین تمرین هدف نشانه می گیرند، درست همانطور که سربازان روسی در پشت خیابان گرودزینسکاس اغلب انجام می دهند. شلیک های آنها لحظه ای سکوت را در هم می شکند، اما در حال حاضر آرامش شکننده برقرار است.
شایان ذکر است: مسکو به لیتوانی هشدار داد که به دلیل جلوگیری از انتقال کالاهای تحریم‌شده به برون‌بوم «کالینینگراد» از مسیر خاک لیتوانی، با عواقب جدی مواجه خواهد شد.
به گزارش وبسایت روزنامه واشنگتن‌پست، لیتوانی، یک کشور بالتیک که از سرسخت‌ترین حامیان اوکراین است، گفته است که تحریمهای اتحادیه اروپا علیه روسیه را اجرا خواهد کرد، تحریم‌هایی که به معنای ممانعت از انتقال کالاهای روسیه به برون‌بوم «کالینینگراد» است. کالینینگراد مقر اصلی ناوگان دریای سیاه مسکو است، اما مسیر زمینی مستقیمی بین این برون‌بوم و سرزمین اصلی روسیه وجود ندارد.
این تصمیم لیتوانی مورد محکومیت روسیه قرار گرفت و کرملین با احضار دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا در مسکو، آن را «بی‌سابقه و خصومت‌آمیز» خواند.
منطقه کالینینگراد که بیش از ۴۵۰۰ کیلومتر با سرزمین اصلی روسیه فاصله دارد، بخشی از خاک روسیه است که به تازه‌ترین نقطه بحران میان مسکو و اروپا تبدیل شده است.
شهر و بندر کالینینگراد در ساحل جنوبی دریای بالتیک میان لیتوانی و لهستان واقع شده‌اند که هر دو عضو اتحادیه اروپا و ناتو هستند. این منطقه بخش عمده کالاهای مورد نیاز خود را از طریق لیتوانی و بلاروس دریافت کرده و با روسیه ارتباط دریایی دارد.
لیتوانی که مسیر محموله‌های فولاد و سایر فلزات به مقصد روسیه را بسته است، می‌گوید تحت تحریمهای اتحادیه اروپا که از روز شنبه اجرایی شد، باید این کار را انجام دهد. روسیه به دلیل حمله به اوکراین تحت تحریم است. به نوشته رویترز مقامات روس می‌گویند مسیر سایر کالاهای اساسی هم مسدود شده است.
حمله انتقامی هکرهای روسیه
هکرهای روسی به تلافی تصمیم لیتوانی برای توقف حمل بعضی از کالاهای تحت تحریمهای اتحادیه اروپا به کالینینگراد، وب‌سایت‌های دولتی و خصوصی این کشور را هدف حمله قرار دادند.
به گزارش سازمان مالیاتی لیتوانی در بیانیه‌ای اعلام کرد به دلیل شمار زیاد غیرمعمول تلاشها برای اتصال به سیستمهای این سازمان، تمامی فعالیت‌هایش را به منظور حفاظت از دیتا، متوقف کرده است.
مارگریس ابوکوویسیوس، معاون وزیر دفاع لیتوانی، اعلام کرد اهداف اصلی این حملات، موسسات دولتی، موسسات حمل و نقل و وب سایت‌های رسانه‌ای هستند.
گروه هکری روسیه کیلنِت (Killnet)، مسئولیت این حملات انکار سرویس (داس) را بر عهده گرفت. سخنگوی این گروه گفت: این حملات تا زمانی که لیتوانی دست از محاصره کالینینگراد نکشد، ادامه پیدا خواهد کرد.
لیتوانی از ۲۱ ژوئن شاهد آغاز این حملات بوده است.
سخنگوی شورای امنیت روسیه ۲۲ ژوئن اعلام کرده بود: اقدام لیتوانی در مسدود کردن ارسال کالا به کالینینگراد تلافی خواهد شد و این تلافی، تاثیر منفی جدی روی جمعیت لیتوانی خواهد داشت.
مرکز امنیت سایبر ملی لیتوانی در بیانیه‌ای اعلام کرد احتمال زیادی وجود دارد که در روزهای آینده، حملات مشابه یا شدیدتری به خصوص علیه بخشهای حمل و نقل، انرژی و مالی، در پیش باشد. شبکه‌های امن مورد استفاده دولت در میان شبکه‌هایی بوده‌اند که هدف حمله سایبری قرار گرفته‌اند.
بر اساس گزارش رویترز، جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هفته گذشته گفته بود لیتوانی در اقدام برای متوقف کردن حمل بعضی از کالاها به کالینینگراد، تنها تحریمهای اتحادیه اروپا را اجرا کرده و هیچ گونه تصمیم یکجانبه‌ای نگرفته است.
به گزارش پایگاه ریپابلیک ورلد، لیتوانی در اقدامی تشدیدکننده که می‌تواند منجر به درگیری روسیه و ناتو شود، از موافقت با اعطای هرگونه امتیازی درباره ممنوعیت ترانزیت کالاهای روسی به منطقه «کالینینگراد» خودداری کرد.
رسانه‌های خبری در این باره گزارش دادند که لیتوانی قصد دارد تصمیم کمیسیون اروپا مبنی بر اجازه عبور کالاهای روسی از اتحادیه اروپا را وتو کند.
«گیتاناس ناسدا» رئیس جمهور لیتوانی در این باره گفت: لیتوانی باید کنترل کالاهای حمل شده از طریق خاک خود را حفظ کند و خواهد کرد و هیچ صحبتی درباره هر گونه کریدور و همچنین امتیازاتی به روسیه در پاسخ به تهدیدهای کرملین در کار نیست.
لیتوانی همچنین اعلام کرده است که اتحادیه اروپا به طور یکجانبه مسئول اجرای تحریم‌ها نیست.
رئیس جمهور لیتوانی گفت: آنچه در این موضوع جدید است این است که اتحادیه اروپا و لیتوانی هر دو با هم همکاری می‌کنند و فعالانه در اجرای بسته چهارم تحریم‌ها برضد روسیه مشارکت می‌کنند.
وی همچنین تاکید کرد که ترانزیت منطقه کالینینگراد از سال ۲۰۰۴ که لیتوانی به اتحادیه اروپا پیوست، آزادانه عمل می‌کند و شرایط و ضوابط ترانزیت در توافقنامه اتحادیه اروپا و روسیه مورد بحث قرار گرفته است.
پیشتر و در پی تصمیم لیتوانی در هفته گذشته در این باره، «نیکلای پاتروشف» دبیر شورای امنیت روسیه اعلام کرد که مسکو به زودی به تصمیم ویلنیوس برای اعمال ممنوعیت حمل و نقل کالا به منطقه کالینینگراد پاسخ خواهد داد و مردم لیتوانی به طور جدی عواقب این اقدامات را احساس خواهند کرد.
«مارکوس ادرر»(Markus Ederer) سفیر اتحادیه اروپا در مسکو در این باره و در توجیه اقدام ویلنیوس گفت: لیتوانی اقدامی یکجانبه برضد روسیه اتخاذ نکرده و فقط تحریمهای اعمال شده اتحادیه اروپا را اجرا کرده است.
کرملین در همین رابطه اعلام کرد که به وضع ممنوعیت حمل و نقل برخی کالاها به منطقه کالینینگراد از سوی لیتوانی پاسخ خواهد داد.
وزارت خارجه روسیه نیز این اقدام ویلنیوس را خصمانه و تهاجمی قلمداد کرد و نسبت به عواقب آن هشدار داد.
لیتوانی که خود از اعضای ائتلاف نظامی ناتو نیز به شمار می‌آید، از زمان آغاز عملیات ویژه نظامی روسیه در اوکراین، روابطش با مسکو شکراب شده و همراستا با همپیمانان غربی خود در ارسال کمک‌های مالی و تسلیحاتی به اوکراین و اعمال تحریم‌ها برضد روسیه کوتاهی نمی‌کند.
منطقه کالینینگراد در حاشیه دریای بالتیک و بین لیتوانی و لهستان قرار دارد و به طور گسترده از اتصال ریلی به روسیه از طریق لیتوانی استفاده می‌کند.
پاسخ عملی مسکوبه اقدامات لیتوانی
«ماریا زاخاروا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه روز چهارشنبه گفت، پاسخ به اقدامات لیتوانی علیه این کشور فقط به صورت دیپلماتیک نخواهد بود.
روز دوشنبه بود که «آندری کلیموف» سناتور روس در بیانیه‌ای اعلام کرد، لیتوانی به عنوان یکی از اعضای ناتو، با ممانعت از ورود کالاهای تحریمی به منطقه «کالینینگراد»، دست به تهاجم مستقیم علیه روسیه زده است.
راشا تودی نوشت، لیتوانی از ورود کالاهایی نظیر زغال‌سنگ، فلزات، مصالح ساختمانی و فناوری‌های پیشرفته به منطقه کالینینگراد ممانعت کرده است.
وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد در همین رابطه سفیر لیتوانی احضار شده و از این کشور خواسته شده فوراً ممنوعیت ترانزیت کالا به کالینینگراد برداشته شود
دولت روسیه نیز از لیتوانی درخواست کرد، به قطع «تحریک‌آمیز» جریان تردد به این بخش از روسیه خاتمه دهد و در غیر این صورت مسکو «از منافع ملی خود دفاع خواهد کرد».
به نوشته خبرگزاری «رویترز»، زاخاروا در نشستی خبری در این‌باره گفت: «یکی از سوالات اصلی که پرسیده می‌شود این است که آیا پاسخ [روسیه] صرفاً دیپلماتیک خواهد بود؟ جواب این است: نه».
سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه بدون اشاره مستقیم به ماهیت پاسخ روسیه به لیتوانی افزود: «پاسخ به‌صورت دیپلماتیک نیست بلکه عملی خواهد بود».
دولت لیتوانی روزچهارشنبه اعلام کرد، ممانعت از رسیدن کالاهای روسی به منطقه کالینینگراد مطابق با تحریمهای اعلام شده علیه روسیه انجام گرفته است.
از زمان شروع جنگ اوکراین، کشورهای غربی چندین بسته تحریمی سنگین علیه روسیه اعمال کرده و به حمایت مالی و نظامی از کی‌یف پرداخته‌اند.
کالینینگراد کجاست؟
منطقه کالینینگراد روسیه در دریای بالتیک بین لهستان در جنوب و لیتوانی در شمال و شرق قرار گرفته است. این قلمرو در سراسر دوره شوروی یک منطقه نظامی بسته بود.
در سال ۲۰۱۳، روسیه موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد اسکندر با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را در منطقه مستقر و آن را واکنشی اعلام کرد به برنامه آمریکا برای استقرار سامانه دفاع موشکی بالستیک در اروپا.
کالینینگراد پیش از جنگ جهانی دوم کونیگزبرگ نام داشت که شوالیه‌های توتونی در قرن سیزدهم بنیان گذاشتند. بعد یکی از شهرهای اتحادیه هانسی شد و زمانی پایتخت پروس بود. امانوئل کانت، فیلسوف، تمام عمر خود را در این شهر گذراند و در سال ۱۸۰۴ در آنجا درگذشت.
این منطقه پیش از جنگ جهانی دوم بخشی از آلمان (و پیش از آن پروس) بود. جمعیت آلمانی آن پس از پایان جنگ یا از این منطقه اخراج شدند یا فرار کردند.
در دوره اتحاد جماهیر شوروی، منطقه کالینینگراد، که از نظر اداری بخشی از فدراسیون روسیه بود، بین جمهوری‌های سابق شوروی، لیتوانی، لتونی و بلاروس قرار داشت.
از وقتی لیتوانی به اتحادیه اروپا ملحق شد، تردد زمینی بین کالینینگراد و بقیه روسیه بدون عبور از قلمرو حداقل یکی از کشورهای اتحادیه اروپا غیرممکن شد و بر سر مقررات ترانزیت بویژه با لیتوانی، اصطکاک وجود داشته است.
کالینینگراد یکی از مناطق بشدت نظامی و بسته اتحاد جماهیر شوروی بود و ارتش اصلی‌ترین ستون اقتصادی. زمانی که اتحاد جماهیر شوروی فرو پاشید، این حضور نظامی همراه با منافع اقتصادی که داشت از بین رفت.
کالینینگراد هنوز برای مسکو اهمیت استراتژیک بالایی دارد. سرفرماندهی ناوگان بالتیک، در این بندر است، تنها بندر اروپایی بدون یخ روسیه.
