بحران زیردریایی های هسته ای استرالیا میان فرانسه و آمریکا هر روز ابعاد تازه ای پیدا می کند.
به گزارش جماران،«اورزولا فن درلاین» رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا می‌گوید رفتاری که در جریان اعلام پیمان امنیتی «اوکوس» بین آمریکا، انگلیس و استرالیا با فرانسه صورت گرفت «غیرقابل قبول» است.
ایالات متحده در چارچوب این پیمان امنیتی قرار است زیردریایی‌هایی با انرژی اتمی در اختیار استرالیا بگذارد. امری که باعث شد کانبرا قرارداد خرید زیردریایی‌های متعارف از فرانسه را فسخ کند. پاریس در واکنش به فسخ این قرارداد و اعلام پیمان امنیتی جدید در منطقه اقیانوس هند-آرام سفرای خود در واشنگتن و کانبرا را برای مشورت فرا خواند.
رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا روز دوشنبه در مصاحبه با شبکه خبری «سی ان ان» گفت: «با یکی از کشورهای عضو [اتحادیه اروپا] به نحوی رفتار شده است که قابل قبول نیست. ما می‌خواهیم دریابیم ماجرا چه بوده و چرا اینچنین شده است.»
«شارل میشل» رئیس شورای اتحادیه اروپا نیز روز دوشنبه از آنچه «عدم وفاداری» آمریکا در جریان شکل‌گیری اتحاد جدید در منطقه اقیانوس هند-آرام خواند انتقاد کرد. وی گفت: «اصول اولیه بین متحدان شفافیت و اعتماد است. [...] ما اکنون شاهد عدم شفافیت و عدم اعتماد هستیم.»
رئیس شورای اتحادیه اروپا ضمن ابراز دلسردی از رویکرد جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «[با ترامپ] حداقل همه چیز خیلی روشن بود. چه لحن، محتوا یا زبان! بسیار واضح بود که از نظر او اتحادیه اروپا شریک و متحد مفیدی نبود.»
ارزش قرارداد فرانسه با استرالیا که از آن به عنوان «قرارداد قرن» یاد می‌شد ۵۶ میلیارد یورو بود. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است که این اتحادیه در جریان اعلام پیمان امنیتی «اوکوس» نبود و طرف مشورت در این باره نیز نبود.
وزرای خارجه اتحادیه اروپا قرار است دوشنبه شب در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در جلسه‌ای به ریاست «جوزپ بورل» پیامدهای اعلام اتحاد امنیتی بین آمریکا، انگلیس و استرالیا را بررسی کنند.
فرانسه در آخرین واکنش اعتراضی خود به اعلام پیمان «اوکوس» دیدار از پیش برنامه‌ریزی شده بین فلورانس پارلی، وزیر نیروهای مسلح (دفاع) این کشور با بن والاس، همتای بریتانیایی‌اش را لغو کرد.
«گابریل اتال» سخنگوی دولت فرانسه گفته است که امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری این کشور قرار است طی روزهای آینده با جو بایدن، همتای آمریکایی خود گفتگو کند.
نقش آمریکا در فسخ قرارداد استرالیا با فرانسه برای خرید زیردریایی از این کشور منجر به بحرانی دیپلماتیک بین پاریس و واشنگتن شده است.
این بحران دیپلماتیک بین دو عضو دائم شورای امنیت و متحد ناتو را می‌توان آخرین نمود از شکافی دانست که طی دهه‌های اخیر بین ایالات متحده و قدرت‌های اصلی اروپایی پدید آمده بود. پاریس در واکنش به نقش آمریکا در فسخ قرارداد استرالیا برای خرید زیردریایی از فرانسه اعلام کرد جشنی را که قرار بود در گرامیداشت روابط دو کشور در اقامتگاه سفیر فرانسه در واشنگتن برگزار شود لغو کرده است.
«ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه روز پنجشنبه هفته گذشته نقش آمریکا در فسخ قرارداد خرید زیردریایی‌های فرانسوی را به «خنجر از پشت» تشبیه کرد. او همچنین رویکرد جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در قبال پاریس را مشابه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده خواند.
روزنامه فرانسوی فیگارو با استفاده از واژه «خیانت» برای رفتار دولت آمریکا، آن را یادآور انصراف باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا از همراهی با فرانسه در حمله به مواضع حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه به دنبال استفاده از سلاح‌های شیمیایی در این کشور در سال ۲۰۱۳ دانست.
با این حال مهمترین شکاف بین آمریکا و فرانسه پس از جنگ جهانی دوم در سال ۲۰۰۳ و در دوران ریاست‌جمهوری «ژاک شیراک» رئیس‌جمهوری وقت فرانسه پدید آمد.
پاریس در آن زمان حاضر به همراهی با دولت جورج دبلیو بوش، چهل و سومین رئیس‌جمهوری آمریکا برای حمله به عراق نشد. دومینیک دوویلپن، وزیر خارجه وقت فرانسه در جلسه شورای امنیت در برابر کالین پاول، همتای آمریکایی خود ایستاد و از موضع پاریس که آلمان را نیز با خود همراه می‌دید دفاع کرد. یکی دیگر از بحران‌های دیپلماتیک در روابط واشنگتن با قدرت‌های اروپایی در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما و به دنبال افشاگری‌های ادوارد اسنودن، کارمند سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا روی داد. ادوارد اسنودن در آن زمان از شنود مکالمات رهبران و دیپلمات‌های اروپایی از سوی ایالات متحده پرده برداشت.
هر چند تنش و اختلاف بین آمریکا و قدرت‌های اروپایی تا پیش از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۷ وجود داشت اما ریاست‌جمهوری او به اختلاف‌ها در دو سوی اقیانوس اطلس ابعاد جدیدی بخشید.
اروپایی‌ها با وجود تنش‌های متعدد با واشنگتن در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ امیدوار بودند تا با آغاز دوران ریاست جمهوری جو بایدن فصل جدیدی در روابط با واشنگتن گشوده شود.
امیدی که این روزها پس از خروج آمریکا از افغانستان و اعلام پیمان امنیتی «اوکوس» با مشارکت آمریکا، انگلیس و استرالیا رنگ باخته است. پافشاری جو بایدن بر موعد ۳۱ اوت (۹ شهریور) برای خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان باعث شد تا لندن، برلین و پاریس در برابر عمل انجام‌شده قرار گیرند.
اکنون نیز فرانسه تنها چند هفته پس از خروج نظامیان آمریکا شاهد فسخ قرارداد فروش زیردریایی به استرالیا است. پاریس از این قرارداد به عنوان «قرارداد قرن» یاد می‌کرد. یک مقام ارشد در کاخ سفید روز پنجشنبه گفته بود که واشنگتن از قبل فرانسه را در جریان اعلام پیمان امنیتی «اوکوس» و لغو قرارداد زیردریایی‌ها قرار داده بود. سخنانی که ساعاتی بعد از سوی پاریس تکذیب شد.
بحران دیپلماتیک کنونی بین پاریس و واشنگتن و درهم شکسته شدن توهم اروپایی‌ها درباره تفاوت رویکرد جو بایدن با دونالد ترامپ ممکن است فرانسه را که چند ماه دیگر عهده‌دار ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا خواهد شد در پیگیری موضوع استقلال راهبردی اتحادیه اروپا و تشکیل نیروی نظامی اروپایی مصمم‌تر کند.
این در حالی است که بحران زیردریایی ها روابط پاریس و لندن را هم تیره کرد.
دولت فرانسه در پی بحران اخیر با کانبرا، لندن و واشنگتن بر سر پیمان امنیتی «آکوس» که منجر به لغو قرارداد فروش زیردریایی‌های این کشور به استرالیا شد گفتگوهای دفاعی با انگلیس را به حال تعلیق درآورد.
خبرگزاری رویترز به نقل از دو منبع آگاه اعلام کرد که نشست برنامه‌ریزی شده میان« فلورانس پارلی» وزیر نیروهای مسلح فرانسه با همتای انگلیسی خود به همین دلیل لغو شده است.
این نشست که قرار بود در هفته جاری برگزار شود پس از آنکه استرالیا قرارداد ۵۶ میلیارد یورویی خرید ۱۲ زیردریایی از فرانسه را به نفع توافقی امنیتی با ایالات متحده و انگلیس را پس‌گرفت از سوی پاریس لغو شد.
پاریس در نخستین واکنش به این توافق امنیتی موسوم به «آکوس» سفرای خود را از واشنگتن و کانبرا فراخواند و هشدار داد که بحران یاد شده بر ماهیت راهبرد دفاعی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو نیز سایه خواهند افکند.
«ژان ایو لودریان» وزیر امور خارجه فرانسه که پیمان «آکوس» را «خنجر از پشت» متحدان دیرین کشورش توصیف کرده بود روز یکشنبه در خصوص عدم فراخوانی سفیر کشورش از لندن گفته بود که نیازی به این کار نیست زیرا به گفته وی «پاریس با رویکرد فرصت‌طلبانه لندن به خوبی آشنا است و انگلیس دراین میان نقش چندان برجسته‌ای ندارد.»
این در حالی است که نخست وزیر انگلیس در تازه‌ترین اظهارات خود در خصوص بحران سیاسی-امنیتی ایجاد شده میان کشورش و فرانسه گفته است که برغم شرایط بوجود آمده «عشق لندن به پاریس از بین نرفتنی است.»
بوریس جانسون روز یکشنبه در جریان سفر به نیویورک به خبرنگارانی که داخل هواپیمای حامل وی بودند گفت: «انگلیس و فرانسه رابطه‌ای بسیار دوستانه و با اهمیت فوق‌العاده دارند.»
وی که در جریان این سفر قرار است ضمن حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده نیز دیدار و گفتگو کند سپس افزود: «عشق ما به فرانسه از بین نرفتنی است.»
نخست وزیر انگلیس همچنین با اشاره به توافق امنیتی تازه کشورش با ایالات متحده و استرالیا تاکید کرد که این پیمان چیزی نیست که دیگران بویژه به گفته وی «دوستان فرانسوی» را نگران کند.
جو بایدن نیز چهارشنبه گذشته با اشاره به بحران به وجود آمده میان کشورش و فرانسه پس از توافق فروش زیردریایی‌های هسته‌ای آمریکا به استرالیا گفته بود که فرانسه همچنان یک شریک کلیدی و استراتژیک برای کشورش در منطقه اقیانوس‌های هند و آرام است.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز شنبه ضمن یادآوری این سخنانِ جو بایدن بر اهمیت روابط با پاریس تاکید کرد و گفت: «فرانسه شریک حیاتی و قدیمی ما است و روابط با این کشور برای ما بسیار ارزشمند و مهم است.»
تلاش لندن و واشنگتن برای آرام کردن اوضاع و کاستن از خشم پاریس در حالی از ابتدای هفته جاری با سخنان جانسون و سخنگوی وزارت خارجه آمریکا آغاز شد که گابریل اتل، سخنگوی دولت فرانسه نیز روز یکشنبه اعلام کرد که رئیس جمهوری ایالات متحده خواستار گفتگو با امانوئل ماکرون شده و این ارتباط طی چند روز آینده به صورت تلفنی برقرار خواهد شد.
وی که با شبکه خبری «ب.اف.ام تِ. وِ» گفتگو می‌کرد در ادامه تاکید کرد که کشورش خواهان توضیحاتی از جانب متحدان غربی و انگلیسی در خصوص آنچه وی آنرا به «اعتماد شکنی عمده» تشبیه کرد، شده است.
سخنگوی دولت فرانسه همچنین ضمن اشاره به لزوم در نظر گرفتن غرامت‌های این عهده شکنی تصریح کرد که پاریس خواهان است که بداند متحدانش چگونه قرار است از این بحران خارج شوند.
ایالات متحده آمریکا، استرالیا و انگلیس هدف از عقد پیمان دفاعی «آکوس» را که زمینه لغو قرارداد فروش زیردریایی‌های فرانسه را فراهم کرد مقابله با چین و سیاست‌های توسعه‌طلبانه این کشور در اقیانوس آرام عنوان کرده‌‌‌اند.
