رفتار عربستان و کشورهای پیرو آن بسیار عجیب بود. آنها قبل از انجام هیچ مذاکرهای اقدام به قطع روابط سیاسی و سپس محاصره اقتصادی قطر کردند!
به گزارش جماران؛ لطفعلی بخشی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامهطباطبایی، در یادداشتی به بررسی تصمیمات تعجب برانگیز و مواضع دو دشمن سرسخت جمهوری اسلامی ایران در منطقه پرداخته است؛
هر کشوری دوستان و دشمنانی دارد و باید دعا کرد دوستان و دشمنان عاقلی داشته باشیم. تحولات اخیر منطقه ما نشان از آن دارد که برخی از دشمنان ما از عقل و درایت و محاسبه سیاسی بسیار دورند. در رفتار سیاسی دو کشور عربستان و آمریکا که از دشمنان سرسخت ما هستند، امروزه چیزهای عجیبی مشاهده میشود که جای تأمل دارد. شاهد بودیم که برخی کشورهای عربی به رهبری عربستان، با قطر بر سر یک توییت مشکوک اختلافنظر پیدا کردند. این موضوع در روابط بینالملل موضوعی عادی است و راه رفع آن نیز در عرف دیپلماسی گفتوگو و مذاکره است؛ بهخصوص آنکه دو کشور همزبان، همنژاد، همدین و متحد باشند، اما رفتار عربستان و کشورهای پیرو آن بسیار عجیب بود! آنها قبل از انجام هیچ مذاکرهای اقدام به قطع روابط سیاسی و سپس محاصره اقتصادی قطر کردند! این دو اقدام در عرف سیاسی شدیدترین اقدامات ممکنه کشوری علیه کشور دیگر (غیر از جنگ و برخورد نظامی) است. بعد از چند روز این گروه کشورها به رهبری عربستان برای برقراری مجدد روابط و برداشتن محاصره اقتصادی، شرایط ١٥گانه عجیبی را اعلام و برای پذیرش آن شرایط نیز مهلت دوهفتهای تعیین کردند!!
پذیرش این شرایط برای هر دولت و ملتی در جهان بسیار توهینآمیز و خفتبار است و بدیهی بود که حتی ضعیفترین کشورها در مقابل قویترین کشورها تن به قبول چنین شرایطی نخواهند داد، چه رسد به قطر که دارای بالاترین درآمد سرانه در جهان است و جزء معدود کشورهای سوپرثروتمند جهان محسوب میشود و در ٢٠ سال گذشته برای خود دوستان متعددی در سطح جهان گرد آورده است.
تعیین این شرایط سادهلوحانه و غیرقابلپذیرش از سوی عربستان، نشانگر خودبزرگبینی و سادهاندیشی بسیار حکومتگران عربستان است که از عقل و درایت سیاسی بهدورند و به همین دلیل پیشبینی رفتار آنها دشوار خواهد بود. در مورد آمریکا نیز شاهد رفتارهای مشابهی هستیم؛ چرخش ١٨٠درجهای در روابط آمریکا و عربستان و اولین سفر خارجی رئیسجمهور جدید به آنجا و عقد قرارداد ١١٠ میلیارددلاری تسلیحاتی و ٤٠٠ میلیارددلاری سایر موارد و رقص شمشیر و حمایت بیچونوچرای آمریکا از مواضع عربستان! موضعگیری سریع آمریکا به نفع عربستان در مناقشه با قطر و در همین زمان عقد قرارداد ١١ میلیارددلاری تسلیحاتی آمریکا و قطر و برگزاری مانور نظامی مشترک ایالات متحده با قطر! هرچند وزیر خارجه آمریکا قدری این رفتار دولت آمریکا را تعدیل کرد و شرایط اعلامی عربستان برای قطر را غیرواقعبینانه خواند. و اینک فیلم جدید رئیسجمهور آمریکا و کتکزدن شبکه سیانان! کسانی که با نظام سیاسی آمریکا آشنا هستند نقش و اهمیت ویژه رسانهها را در آمریکا میدانند و چنین اقدامی مشابه خودکشی سیاسی برای یک دولتمرد در آمریکا خواهد بود. چنین رفتارهای متناقضی دولت آمریکا را نیز برخلاف گذشته، پیشبینیناپذیر کرده است. نپذیرفتن شرایط عربستان از سوی قطر و مشکلات اقتصادی و اختلافنظرهای سیاسی در مورد ولیعهد جدید، حکومتگران عربستان را در وضعیت دشواری قرار میدهد که ممکن است جنگ را راهحل مطلوبی برای فرار از این وضعیت بیابند و با اشتباه محاسبهای، دست به اقدام احمقانهای بزنند. مشابه این شرایط برای رئیسجمهور جدید آمریکا نیز وجود دارد. کاهش شدید محبوبیت، فشارهای سیاسی رسانهها، عدم تصویب طرح بهداشتی جایگزین طرح اوباما کر، پیچیدگی پرونده جنجالی دخالت روسیه در انتخابات آمریکا و موارد دیگر ممکن است ترامپ را به آغاز جنگی در جهان تشویق کند. حملات و تهدیدهای اخیر آمریکا در سوریه، افزایش نیرو در افغانستان و امثال آن، چرخش بیشتر سیاستهای آمریکا در منطقه را آشکار میکند. البته طبق معمول، رژیم اسرائیل نیز مشوق و مشتاق چنین جنگی خواهد بود. در این شرایط شرط عقل آن است که نهایت درایت سیاسی به کار گرفته شود و از هرگونه اقدام تحریکآمیز در زمینههای مختلف خودداری شود.