مردم در تشنگی خبرهایی که همواره در رسانههای رسمی جایشان خالی بوده است، حالا با انواع کانالهای رسانهای روبهرو هستند که حتی میتواند پیام غیر موثق را به آنها به عنوان خبر بدهد.
به گزارش جماران، جلال سمیعی مشاور روابطعمومی و برندینگ در یادداشتی اهمیت تغییرات مدل مصرف رسانه و محتوا را به جامعه و رسانهها گوشزد کرده است:
«۱- در پارسآباد اتفاق تلخ و نامعمولی میافتد و دختربچهای با نام آتنا چند هفته ناپدید میشود؛ مردم محلی در شبکههای اجتماعی برای یافتن او فراخوان میدهند و در نهایت، جسد دختربچه در خانه قاتل پیدا میشود؛ گام جدید، اطلاعرسانی مردم خشمگین در اینترنت و حالا فراتر از استان اردبیل، خشم و اندوهی ملی و حتی فراتر از مرزهای ایران است که تشدید میشود. مردم شهر به خانه قاتل هجوم میبرند؛ مسوولان محلی تلاش میکنند اوضاع را آرام کنند... در این میان صداوسیما هم بالاخره رضایت میدهد که در واکنشی ناگزیر، خبرها را پوشش دهد.
۲- چه چیزی در کشور تغییر کرده است؟ آیا به قول بعضی از تحلیلگرهای عصبانی، مردم بهخاطر ماهواره و اینترنت به سمت جنایات بیشتر رفتهاند؟ من نظر شخصیام را به عنوان کسی که هفتهنامه حوادث را در نوجوانیام به یاد دارم، معتقدم که بیشتر از هر تحلیلی باید دقت کرد که اگر جنایتهای عجیب بیشتر نشده باشند، دستکم خبرها دارد بیشتر میرسد؛ شاید حادثهها به نسبت جمعیت و شتاب تغییرات اجتماعی بیشتر شدهاند، اما حتما مردمی که قبلتر فقط دو رسانه صداوسیما و شایعه را داشتند، حالا با تلگرام و توییتر و اینستاگرام، زنده و بیسانسور خبرهای ماجرای آتنا را دنبال میکنند؛ برای مفهوم حریم شخصی کودکان و تابوهای ناموس و آبرو، افشاگریها و اعترافها و آموزشهای تازه بازنشر میشود؛ کدام یک از مواردی که همه این چند دهه باید درباره این تابوها گفته میشد، در رسانه فراگیر ملی آموزش داده شد و اطلاعرسانی شد؟
۳- پیشرفت ابزارهای رسانهای و تغییرات حدود انحصار اطلاعرسانی در ایران، مدل مصرف رسانه و محتوا را هم تغییر داده است؛ مردم در تشنگی خبرهایی که همواره در رسانههای رسمی جایشان خالی بوده است، حالا با انواع کانالهای رسانهای روبهرو هستند که حتی میتواند پیام غیر موثق را به آنها به عنوان خبر بدهد.
۴- تلگرام و اینستاگرام و البته توییتر فیلترشده در ایران، به کارکردهای مهمتری از خبررسانی رسیدهاند؛ نگاهی به برجستهسازی حوادث و قهرمانها یا ضدقهرمانها در این رسانههای فراگیر و غیررسمی نشان میدهد که بخش کنترلناپذیری از آموزش جدید و خبررسانی بیخط قرمز از صداوسیما و نشریات و خبرگزاریها به این اپلیکیشنها منتقل شده است؛ نظام جدید بازنشر خبر و محتوای رسانهای در ایران، بر مبنای گروههای مرجع و تاثیرگذار جدید بازتعریف میشود. تاثیرگذارها (Influencers) در سطوح و دستهبندیهای جدید، تبدیل به جریانسازهای مهمی در برجستهسازی و داغ کردن موضوعات خبری و اجتماعی شدهاند.
۵- جامعه و رسانهها باید هر چه زودتر این تغییرات مدل مصرف رسانه و محتوا را بشناسند و بپذیرند؛ بازار تجاری مثل همیشه کمی جلوتر از دیگر بخشهاست و دستکم تلاش میکند برای سهمخواهی از این جامعه تازه راههایی پیدا کند؛ اگر فرآیندهای پیامرسانی در رسانههای رسمی همچنان از فضای غیررسمی و عمومی عقب بمانند، ممکن است جریانهای ناشناخته خبری و اجتماعی در این بازار آشفته، راه دستیابی به منافع خودشان را به بهای گسترش ابهام و بیاعتمادی عمومی پیش ببرند؛ مهلت بازنگری در تهدیدها و فرصتهای شبکههای اجتماعی در سطوح بالای سیاسی و فرهنگی دارد به سرعت میگذرد.»