تندروهای دولت به دنبال راهی برای نابودی کامل توافق هستند. عدم تایید معافیت ها برای ادامه همکاری هسته ای صلح آمیز بین تهران و طرف های دیگر برجام قابل توجیه نیست. تنها دلیل آنها نابود کردن بخش های باقی مانده توافق هسته ای و فراهم کردن زمینه ای برای درگیری نظامی است.
به گزارش جماران؛ دنیل لاریسون در امریکن کانسروتیو نوشت: دونالد ترامپ در صفحه توییتر خود چندین اتهام نادرست را به ایران وارد کرد. ترامپ ادعا کرد که ایران بر خلاف تعهدات هسته ای خود برای مدتی طولانی در حال غنی سازی اورانیوم بوده است و این توافق بعد از چند سال منقضی خواهد شد. ترامپ تهدید کرد که تحریم های ایران را به مقدار قابل توجهی افزایش خواهد داد.
در ادامه این مطلب آمده است: متاسفانه هیچ کدام از ادعاهای رئیس جمهور صحت ندارند. ایران به طور مخفیانه دست به غنی سازی اورانیوم نزده است. ایران مطابق با محدودیت های برجام اجازه داشت که غنی سازی اورانیوم را در سطوح پایین ادامه دهد و مقداری از این اورانیوم تولید شده را در داخل کشور نگه دارد. سازمان بین المللی انرژی اتمی در 15 گزارش متوالی خود، پایبندی ایران به محدودیت های توافق برنامه جامع اقدام مشترک را تایید کرده است. در صورتی که تهران در حال غنی سازی اورانیوم در تاسیسات هسته ای مخفی بود، بازرسان بین المللی آن را کشف می کردند. ترامپ به دنبال گمراه کردن ما و پنهان کردن این واقعیت است که خود او عامل اصلی شروع بحران اخیر بود.
علاوه بر این، مخالفان توافق هسته ای ادعا می کنند که دولت اوباما 150 میلیارد دلار در ازای اعمال محدودیت های هسته ای در اختیار تهران قرار داده است. اما بر خلاف ادعاهای آن ها، این پول متعلق به خود ایران بوده است که در بانک های خارجی توقیف شده بود و مبلغ آن بسیار کمتر از 150 میلیارد دلار (تقریبا یک سوم) بوده است. دولت اوباما برای دست یابی به هر توافقی مجبور بود که تحریم های بانکی و نفتی ایران را لغو کند. ایران نیز تا زمان بازگردانده شدن تحریم های غیر قانونی ترامپ به طور کامل به تعهدات خود پایبند مانده بود. بدون شک ترامپ هیچ وقت نگران پایبندی یا عدم پایبندی تهران به تعهداتش نبود، زیرا او یک سال قبل توافق هسته ای را نقض کرد. سازمان بین المللی انرژی اتمی و نهادهای اطلاعاتی آمریکایی در طول یک سال گذشته پایبندی تهران به تعهدات خود را تایید کرده بودند.
علاوه بر این، ادعای ترامپ در مورد منقضی شدن توافق هسته ای نیز نادرست است. تعداد محدودی از بندهای برجام در طول شش تا یازده سال آینده منقضی خواهند شد. شاید این سوال مطرح شود که چرا برخی از محدودیت ها بعد از مدتی منقضی می شوند؟ زیرا هدف از توافق برجام این بود که از صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران اطمینان حاصل شود. بعد از این دوره ده تا پانزده ساله جامعه بین المللی با ایران شبیه به دیگر اعضای پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای رفتار خواهد کرد. علی واعظ در یکی از مقالات خود در سال 2017 این موضوع را شرح داد: «بعد از آنکه سازمان بین المللی انرژی اتمی در طول دوره ده تا پانزده ساله آینده اطمینان پیدا کند که ایران دارای فعالیت های هسته ای مخفی نبوده است، دلیلی وجود ندارد که قدرت های جهانی با ایران شبیه به دیگر اعضای پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای رفتار نکنند. البته بازرسی های قوی سازمان بین المللی انرژی اتمی همچنان ادامه پیدا خواهد کرد».
تهران علاوه بر پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای به طور داوطلبانه به پروتکل دیگری نیز ملحق شده است که هر گونه تلاش مخفیانه برای دست یابی به تسلیحات هسته ای را تقریباً غیر ممکن خواهد کرد. پیش بینی می شود که ایران در آینده به طور دائمی محدودیت های این پروتکل هسته ای را بپذیرد. واعظ در مورد این موضوع نیز توضیحاتی ارائه کرده بود: «در صورتی که طرف های دیگر توافق هسته ای تعهدات خود را تا پایان به اجرا گذارند، تهران در سال 2023 پروتکل دیگر سازمان بین المللی انرژی اتمی را نیز اجرا خواهد کرد. این پروتکل به بازرسان بین المللی اجازه می دهد که از مراکز هسته ای اعلام نشده در ایران بازدید کنند. گفتنی است، تاکنون هیچ کشوری در دنیا تحت نظارت بازرسان سازمان موفق به توسعه تسلیحات هسته ای نشده است.»
زمانی که تهران پیروی از این پروتکل سازمان را تایید کند، می توان اطمینان پیدا کرد که برنامه هسته ای آن ها در آینده صلح آمیز باقی خواهد ماند. اما برای دست یابی به این نقطه طرف های دیگر باید در طول چهار سال آینده به وعده های خود عمل کنند. واقعیت این است که تندروهای دولت ترامپ، استاندارد دوگانه ای را برای جمهوری اسلامی در نظر گرفته اند. ایران نمی تواند برای همیشه محدودیت هایی را اجرا کند که دیگر اعضای پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای نپذیرفته اند.
علاوه بر این، تعدادی از نمایندگان جمهوری خواه کنگره خواستار پایان معافیت های تحریمی هستند که به ایران اجازه می دهند پروژه های هسته ای غیر نظامی خود را ادامه دهد. این معافیت ها اهمیت زیادی برای بقای برجام دارند. به همین خاطر برخی سناتورها از جمله تد کروز، مارکو روبیو و تام کوتون در حال تلاش برای لغو آن ها هستند. آن ها در واقع چند ستون باقی مانده توافق را هدف قرار داده اند که عبارت اند از «ادامه همکاری های صلح آمیز هسته ای بین المللی با ایران و معافیت از تحریم های سازمان ملل در ارتباط با انتقال برخی فن آوری های هسته ای.»
تندروهای دولت به دنبال راهی برای نابودی کامل توافق هستند. عدم تایید معافیت ها برای ادامه همکاری هسته ای صلح آمیز بین تهران و طرف های دیگر برجام قابل توجیه نیست. تنها دلیل آنها نابود کردن بخش های باقی مانده توافق هسته ای و فراهم کردن زمینه ای برای درگیری نظامی است. متاسفانه تعدادی از مشاوران و هواداران ترامپ ترجیح می دهند که ایران دوباره فعالیت های هسته ای خود را بدون محدودیت از سر بگیرد. دنبال کردن این استراتژی در شرایط کنونی کاملا احمقانه به نظر می رسد. ادعاهای غیرصادقانه ترامپ در توییت اخیر خود نشان می دهد که دولت او در هفته های آتی دست به اقدامات مخرب و خطرناکی خواهد زد. واقعیت این است که آمریکا باید دوباره مسیر یک رویکرد دیپلماتیک واقع گرایانه را انتخاب کند.
