در آستانه هشتادمین سالگرد تأسیس سازمان ملل، کنفرانس ۲۰۲۵ درباره فلسطین می‌تواند به نقطه عطفی تاریخی در حل مناقشه خاورمیانه تبدیل شود. با پذیرش دولت فلسطین به‌عنوان عضو رسمی سازمان ملل و اجرای راه‌حل دو دولتی، فرصتی کم‌نظیر برای صلح پایدار در منطقه ایجاد شده است.
به گزارش جماران، الجزیره نوشت: در هشتادمین سالگرد تأسیس خود در سال ۲۰۲۵، سازمان ملل می‌تواند با یافتن راه‌حلی پایدار برای مناقشه خاورمیانه و پذیرش دولت فلسطین به‌عنوان صد و نود و چهارمین عضو خود، این مناسبت را جشن بگیرد.
پذیرش دولت فلسطین؛ گامی به سوی ثبات منطقه‌ای
کنفرانس آتی سازمان ملل درباره فلسطین، که قرار است در ژوئن ۲۰۲۵ برگزار شود، می‌تواند به نقطه عطفی تاریخی تبدیل شود و مسیری قاطع و غیرقابل بازگشت به‌سوی صلح در خاورمیانه ایجاد کند. دولت ترامپ می‌تواند در این گردهمایی در نیویورک، با حمایت از راه‌حل دو دولتی و پیشبرد توافقی جامع برای صلح خاورمیانه، گامی بزرگ در خدمت به منافع آمریکا، امنیت و صلح در جهان بردارد.
با وجود خشونت‌های شوکه‌کننده اسرائیل در غزه، لبنان و سوریه، روزنه‌ای کوچک از امید نمایان شده است. تقریباً تمام جهان بر سر راه‌حل دو دولتی به‌عنوان کلید صلح در منطقه به توافق رسیده‌اند و اکنون دستیابی به یک توافق جامع بیش از هر زمان دیگری ممکن به نظر می‌رسد.مجمع عمومی سازمان ملل اخیراً با اکثریتی قاطع قطعنامه‌ای تحول‌آفرین را تصویب کرد. این قطعنامه خواستار پایان اشغال غیرقانونی اسرائیل از سال ۱۹۶۷ بوده و حمایت قاطع خود را از راه‌حل دو دولتی اعلام می‌کند. مهم‌تر از همه، این قطعنامه نقشه راهی برای تأسیس دولت فلسطین در کنفرانس بین‌المللی سطح بالا، که قرار است در ژوئن ۲۰۲۵ در سازمان ملل برگزار شود، ارائه داده است.
از نکبت تا امروز؛ فلسطینی‌ها چقدر برای صلح انتظار کشیده‌اند؟
بیاندیشید که فلسطینی‌ها و جهان چه مدت برای این لحظه انتظار کشیده‌اند. در سال ۱۹۴۷، سازمان ملل برای اولین بار مسئولیت رسیدگی به مسئله فلسطین را بر عهده گرفت. با تصویب قطعنامه ۱۸۱، مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد تقسیم فلسطین تحت قیمومیت را به دو دولت مستقل – یکی یهودی و دیگری عرب – ارائه داد. با این حال، این تقسیم‌بندی نه عادلانه بود و نه مورد توافق طرفین. بر اساس این طرح، تنها ۴۴ درصد از سرزمین به فلسطینی‌ها اختصاص یافت، در حالی که آن‌ها ۶۷ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دادند. پیش از آنکه این طرح اصلاح و به‌طور مسالمت‌آمیز اجرا شود، گروه‌های تروریستی صهیونیستی اقدام به پاکسازی قومی بیش از ۷۰۰ هزار فلسطینی از خانه‌هایشان کردند؛ فاجعه‌ای که به نام «نکبت» یا مصیبت مردم فلسطین شناخته می‌شود.
ناکامی‌های مکرر در مسیر صلح
پس از اعلام استقلال یک‌جانبه اسرائیل و پیروزی در جنگ با همسایگان عرب، «کنت فولکه برنادوت»، دیپلمات سوئدی و میانجی ارشد سازمان ملل، تلاش کرد راه‌حل دو دولتی را احیا کند. اما این تلاش با ترور «برنادوت» توسط گروه شبه‌نظامی صهیونیستی «لهی» به پایان رسید. اسرائیل در سال ۱۹۴۹ پروتکل لوزان را امضا کرد که به‌منظور احیای راه‌حل دو دولتی تحت نظارت سازمان ملل تدوین شده بود، اما سپس به‌طور آشکار آن را نادیده گرفت. نتیجه آن، آغاز تلاش ۷۵ ساله اسرائیل برای انکار حقوق فلسطینی‌ها به داشتن سرزمین خود بود.
نقش آمریکا در روند صلح؛ فرصت یا مانع؟
برای دهه‌ها، دولت ایالات متحده تحت نفوذ لابی اسرائیل، بر فرآیندی ظاهری و بی‌نتیجه نظارت داشته است. این مذاکرات به‌ظاهر شامل گفت‌وگوهای مستقیم بین یک قدرت اشغالگر و مردمی تحت اشغال بوده است – دو طرفی که ذاتاً نابرابر هستند. هدف اسرائیل همواره جلوگیری از ایجاد یک دولت فلسطینی مستقل بوده است. در بهترین حالت، اسرائیل پیشنهاد «بنتوستان‌ها» را ارائه داده است؛ مناطقی کوچک و بی‌قدرت که فلسطینی‌ها تحت کنترل اسرائیل در آن زندگی کنند. این فرآیند تحت سلطه آمریکا از اواسط دهه ۱۹۷۰ تا امروز ادامه داشته و شامل توافق کمپ دیوید ۱۹۷۸، کنفرانس مادرید ۱۹۹۱، توافق‌نامه‌های اسلو ۱۹۹۳-۱۹۹۵، اجلاس کمپ دیوید ۲۰۰۰، نقشه راه صلح ۲۰۰۳، و کنفرانس آناپولیس ۲۰۰۷ بوده است. در این مسیر پیچیده و بی‌ثمر، اسرائیل همواره مانع ایجاد دولت فلسطینی شده و «میانجی‌گران» آمریکایی به‌طور مداوم فلسطینی‌ها را به‌خاطر «سرسختی» سرزنش کرده‌اند.
راه‌حل دو دولتی؛ کلید صلح در خاورمیانه
دولت «ترامپ» می‌تواند در کنفرانس آتی سازمان ملل بازی را تغییر دهد و گامی بزرگ در جهت منافع آمریکا، امنیت و همچنین صلح در خاورمیانه و جهان بردارد. در حقیقت، ایالات متحده تنها مانع باقی‌مانده در مسیر تشکیل دولت فلسطین است.
اسرائیل هیچ حق وتویی در برابر ایجاد دولت فلسطین یا دستیابی به صلح ندارد؛ این حق وتو تنها در اختیار آمریکا است.
نتانیاهو و گسترش اشغالگری اسرائیل؛ مانعی در مسیر صلح
با این حال، «نتانیاهو» اهدافی متفاوت از صلح را دنبال می‌کند. او و ائتلافش یک هدف اصلی دارند: جلوگیری از تشکیل دولت فلسطین از طریق گسترش اشغالگری اسرائیل. این تصرفات اکنون نه‌تنها فلسطین اشغالی، بلکه بخش‌هایی از لبنان و مناطق در حال گسترش از سوریه را نیز در بر می‌گیرد.
فرصت پیش رو برای صلح
خاورمیانه به سیاست خارجی جدیدی از سوی ایالات متحده نیاز دارد – سیاستی که به جای جنگ‌های بی‌پایان، صلح را به ارمغان بیاورد. همان‌طور که دیوان بین‌المللی دادگستری تعیین کرده و مجمع عمومی سازمان ملل، گروه ۲۰، بریکس و اتحادیه کشورهای عرب تأیید کرده‌اند، اکثریت قاطع جهان از راه‌حل دو دولتی حمایت می‌کنند.
در این میان، کنفرانس سازمان ملل درباره فلسطین یک فرصت کلیدی و حیاتی است – فرصتی که می‌تواند راه را برای صلحی جامع در خاورمیانه باز کند، از جمله با اجرای هفت اقدام به‌هم‌پیوسته:
۱.آتش‌بس فوری با نظارت سازمان ملل متحد در تمامی جبهه‌های درگیری، از جمله فلسطین، لبنان، سوریه، یمن و عراق ، همراه با آزادی فوری تمامی گروگان‌ها و اسیران جنگی.
۲.پذیرش دولت مستقل فلسطین به‌عنوان صد و نود و چهارمین عضو سازمان ملل بر اساس مرزهای ۴ ژوئن ۱۹۶۷، با پایتختی در قدس شرقی؛ خروج نیروهای مسلح اسرائیل از اراضی اشغالی ۱۹۶۷ و استقرار نیروهای بین‌المللی با مأموریت سازمان ملل برای تضمین امنیت تمامی جمعیت‌ها.
۳.حفظ تمامیت ارضی و ثبات لبنان و سوریه، خلع سلاح کامل نیروهای غیردولتی، و خروج تمامی نیروهای خارجی از این کشورها.
۴.تصویب نسخه به‌روزرسانی‌شده برجام با ایران و پایان تمامی تحریم‌های اقتصادی و سایر تحریم‌ها علیه این کشور.
۵.پایان تأمین مالی و خلع سلاح گروه‌های غیردولتی متخاصم، احترام به حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال سیاسی تمامی کشورهای منطقه، همراه با امکان تنظیمات ارضی، ترتیبات امنیتی و اشکال همکاری‌های حکومتی که توسط طرف‌های مستقل توافق شود.
۶.برقراری صلح منطقه‌ای
۷.ایجاد صندوق توسعه پایدار مدیترانه شرقی و خاورمیانه برای حمایت از بازسازی، احیای اقتصادی و توسعه پایدار منطقه.
پس از دهه‌ها خشونت و جنگ، اکنون فرصتی تاریخی برای صلح فراهم شده است. تلاش سازمان ملل برای دستیابی به صلحی جامع، بهترین امید و بزرگ‌ترین فرصت ما در سال‌های گذشته به شمار می‌رود.
