در حالی که ارتش اسرائیل به حملات مرگبار خود علیه خبرنگاران فلسطینی ادامه می‌دهد و جنایات جنگی را به بهانه‌های واهی توجیه می‌کند، سکوت رسانه‌های بین‌المللی و عدم پاسخگویی جدی، زمینه‌ساز تشدید این خشونت‌ها شده است. طی ۱۵ ماه گذشته، صدها خبرنگار فلسطینی در غزه و کرانه باختری هدف حملات مستقیم قرار گرفته‌اند، در حالی که قوانین بین‌المللی صراحتاً حمایت از خبرنگاران را تضمین می‌کند. اما بی‌تفاوتی جهانی، اسرائیل را در ادامه این جنایات مصون نگه داشته است.
به گزارش جماران، الجزیره نوشت: در تاریخ ۲۶ دسامبر، ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای رسمی تلاش کرد یک جنایت جنگی را توجیه کند. در این بیانیه، به‌صراحت اعتراف شد که نظامیان اسرائیلی پنج خبرنگار فلسطینی را در یک خودروی مطبوعاتی که به‌وضوح با علامت‌های مطبوعاتی مشخص شده بود، مقابل بیمارستان العودة در اردوگاه پناهجویان النصیرات در مرکز نوار غزه هدف حمله قرار داده و به آتش کشیده‌اند.
قربانیان جنایت ۲۶ دسامبر؛ خبرنگارانی که برای حقیقت جان باختند
قربانیان این حمله عبارت بودند از: «ابراهیم شیخ علی»، «فیصل ابو القمسان»، «محمد الندا»، «فادی حسونه» و «ایمن الجدی.» «ایمن الجدی» برای همراهی همسرش که آماده زایمان نخستین فرزندشان بود، به بیمارستان آمده بود و هنگام دیدار با همکارانش در خودروی مطبوعاتی حضور داشت که حمله صورت گرفت. چند ساعت بعد، پسر او متولد شد؛ کودکی که اکنون نام پدرش را بر خود دارد، پدری که فرصت زندگی و جشن گرفتن تولد فرزندش را نیافت.
ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای ادعا کرد که این پنج فلسطینی «عوامل عملیاتی» بودند که خود را به‌عنوان خبرنگار جا زده بودند. به گفته این بیانیه، آن‌ها به دلیل همکاری با شبکه تلویزیونی القدس الیوم، وابسته به جنبش جهاد اسلامی فلسطین، به انتشار «تبلیغات جنگی» مشغول بودند. با این حال، ارتش اسرائیل هیچ مدرکی ارائه نکرد که نشان دهد این افراد سلاح حمل می‌کردند یا در فعالیت‌های مسلحانه دخیل بوده‌اند.
سکوت رسانه‌های بین‌المللی در برابر جنایت علیه خبرنگاران
بسیاری از رسانه‌های غربی، بیانیه ارتش اسرائیل را طوری نقل کردند که گویی یک موضع‌گیری بی‌طرفانه است، نه تلاشی برای توجیه یک جنایت جنگی. این رسانه‌ها نتوانستند به درستی به مخاطبان خود توضیح دهند که حمله به خبرنگاران، حتی در صورتی که به انتشار «تبلیغات» متهم شوند، یک جنایت جنگی محسوب می‌شود. طبق قوانین بین‌المللی بشردوستانه، تمامی خبرنگاران بدون توجه به نوع گزارش‌هایشان، تحت حمایت قانونی قرار دارند. بر اساس ماده ۷۹ پروتکل الحاقی کنوانسیون‌های ژنو، تمام خبرنگارانی که «در مأموریت‌های حرفه‌ای خطرناک در مناطق درگیری مسلحانه فعالیت می‌کنند، به‌عنوان غیرنظامی شناخته می‌شوند و باید تحت حمایت قرار گیرند.»
آمار تکان‌دهنده: خبرنگاران فلسطینی در معرض قتل سیستماتیک
با این حال، ارتش اسرائیل با بی‌توجهی کامل به این مفاد قوانین بین‌المللی، طی ۱۵ ماه گذشته موجی از حملات مرگبار علیه خبرنگاران فلسطینی به راه انداخته است. به گزارش دفتر رسانه‌ای دولت غزه، از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون ۲۰۱ خبرنگار در غزه جان خود را از دست داده‌اند. برخی آمارها این تعداد را ۲۱۷ نفر اعلام کرده‌اند.
بر اساس گزارش کمیته حفاظت از خبرنگاران (CPJ) مستقر در نیویورک، از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۴، حدود ۱۳۸ خبرنگار فلسطینی در غزه و کرانه باختری اشغالی جان خود را از دست داده‌اند. این آمار شامل پنج خبرنگاری است که در حمله ارتش اسرائیل در تاریخ ۲۶ دسامبر کشته شدند.
گزارشگران بدون مرز: فلسطین، خطرناک‌ترین کشور برای خبرنگاران
سازمان گزارشگران بدون مرز، مستقر در پاریس، این کشتار خبرنگاران توسط اسرائیل را «حمام خونی بی‌سابقه» توصیف کرده و فلسطین را «خطرناک‌ترین کشور برای خبرنگاران» معرفی کرده است. همچنین، کمیته حفاظت از خبرنگاران اسرائیل را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین «زندانبانان خبرنگاران» در جهان شناسایی کرده است.
اسرائیل نه تنها از به رسمیت شناختن هیچ خبرنگار فلسطینی به‌عنوان فردی تحت حمایت خودداری می‌کند، بلکه ورود خبرنگاران خارجی به غزه را نیز ممنوع کرده است. آنچه این وضعیت را نگران‌کننده‌تر می‌کند، سکوت نسبی رسانه‌های بین‌المللی در برابر این ممنوعیت است. به جز یک بیانیه که در تابستان توسط ۶۰ رسانه امضا شد، رسانه‌های بین‌المللی طی ۱۵ ماه گذشته هیچ پیگیری جدی و مداومی برای اعتراض به این وضعیت نداشته‌اند. در موارد مشابه، اگر یک سازمان خبری بزرگ اجازه دسترسی به یک منطقه را نداشته باشد، معمولاً این ممنوعیت به‌عنوان نوعی اعتراض در گزارش‌های خبری ذکر می‌شود. اما در مورد غزه، اسرائیل به‌طور ویژه از چنین انتقادهایی معاف شده است. به‌ویژه رسانه‌های جریان اصلی غربی، بیانیه‌های مطبوعاتی اسرائیل را به‌طور مرتب به‌عنوان واقعیت منتشر می‌کنند و به این ممنوعیت‌ها واکنشی نشان نمی‌دهند. این بی‌تفاوتی به اسرائیل اجازه داده است که روایت و ادعای خود را مبنی بر اینکه این یک جنگ دفاعی است که توسط «اخلاقی‌ترین ارتش جهان» و در چارچوب قوانین بین‌المللی انجام می‌شود، تبلیغ کند.
تبلیغ روایت اسرائیل توسط رسانه‌های جریان اصلی غربی
با وجود اینکه کارشناسان سازمان ملل، سازمان‌های غیردولتی اسرائیلی مانند بتسلم و تمام نهادهای برجسته حقوق بشری بین‌المللی اقدامات اسرائیل را محکوم کرده‌اند، رسانه‌های جریان اصلی همچنان به اسرائیل حسن نیت نشان می‌دهند. در موارد نادری که رسانه‌های غربی به تحقیق درباره ادعاهای اسرائیل پرداخته‌اند، مانند گزارشی که نیویورک تایمز اخیراً منتشر کرد، یافته‌ها عمدتاً همان گزارش‌هایی را تکرار می‌کنند که ماه‌ها پیش توسط رسانه‌های عربی و برخی رسانه‌های چپ‌گرای اسرائیلی منتشر شده بودند و جنایات جدی را مستند کرده بودند. یکی از دلایلی که امروز به نقطه‌ای رسیده‌ایم که اسرائیل، به‌عنوان «تنها دموکراسی خاورمیانه» خودخوانده، خبرنگاران را بدون هیچ‌گونه مجازاتی قتل‌عام می‌کند، این است که طی این سال‌ها هرگز بابت تشدید تدریجی خشونت علیه خبرنگاران پاسخگو نبوده است.
قتل شیرین ابو عاقله؛ نمونه‌ای از مصونیت اسرائیل از پاسخگویی
ترور «شیرین ابو عاقله»، خبرنگار فلسطینی-آمریکایی در جنین در سال ۲۰۲۲، نمونه‌ای روشن از این وضعیت است. با وجود اینکه رسانه‌های غربی درباره قتل او گزارش‌ها و تحقیقات گسترده‌ای انجام دادند، اسرائیل باز هم با ادعای اینکه این حادثه نتیجه عملکرد یک «فرد خاطی» بوده و سرباز مسئول مجازات خواهد شد، از پاسخگویی گریخت. اما این سرباز هرگز مجازات نشد.
عادی‌سازی کشتار خبرنگاران؛ تهدیدی جهانی برای روزنامه‌نگاری
آنچه همکاران ما در رسانه‌های بین‌المللی باید درک کنند این است که تلاش اسرائیل برای عادی‌سازی کشتار جمعی خبرنگاران، تنها محدود به خبرنگاران فلسطینی نیست. اگر چنین رفتار غیرانسانی در مناطق جنگی عادی شود، هیچ خبرنگاری، فارغ از ملیت یا پاسپورتی که دارد، در امان نخواهد بود. اکنون زمان آن فرا رسیده است که جامعه رسانه‌ای بین‌المللی بهانه‌تراشی برای اسرائیل را متوقف کند و اقدامات آن را همان‌گونه که هست، یعنی جنایات جنگی، نام‌گذاری کند. همچنین، وقت آن است که خبرنگاران در سراسر جهان با همکاران فلسطینی خود اعلام همبستگی کنند و خواستار پاسخگویی کسانی شوند که این کشتارها را انجام داده‌اند. از دولت‌ها نیز باید خواست تا با اقدامات جدی، تحریم‌های مستقیم علیه اسرائیل را اعمال کنند.
