یزد شهری که در دل تاریخ جای دارد و حکایت های بی شماری از تاریخ این مرز و بوم را می توان در بلندای تاریخی این شهر جست، یزد شهره به مردمانی سخت کوش و عاقبت اندیش است که هوشمندی استفاده از داشته های طبیعی از آن جمله است .
شیوه قرار گیری خانه ها و اماکن یزدی با توجه به زاویه تابش نور خورشید و اختصاص فضاهایی به تابستانه و زمستانه نشانگر بهره گیری درست از داشته های طبیعی به نام خورشید در نور دهی به ساختمان و ایجاد گرما و سرمای طبیعی بدون بکارگیری وسایل متداول امروزی است.
از دیگر مصادیقی که بر این هوشمندی مهر تایید می زند استفاده از بادگیر در خانه های یزدی است که از مهمترین این بادگیرها می توان به بادگیر هشت وجهی باغ دولت آباد اشاره کرد و جالبتر از آن تعبیه حوضی از آب به جهت تلطیف بادی که از سمت بادگیر به اتاق های خانه هدایت می شود و همچنین گرفتن گرد و غبارهای باد است در این مسیر ، کاری که امروزه به مدد دستگاه های تهویه مطبوع در ساختمان ها شاهد آن هستیم .
استفاده از مصالح بوم آورد یکی دیگر از جلوه های هوشمندی مردمان این سرزمین است به گونه ای که خاک این در دسترس ترین مصالح در دل کویر گاه به صورت خشت ،کاه گل ، آجر و گاهی به صورت نقشینه هایی سفالی زینت بخش چهره خانه های گلی مردمان این سرزمین شده است مصالحی که با توجه به همزیستی با این اقلیم از پایداری نسبتا مناسبی نیز برخوردار است .
ساخت و استفاده از ظروف سفالی از جمله جلوه های ابزار سازی هوشمندانه مردمان دیار قنوت و قنات و قناعت به شمار می رود .
امروزه ساخت مجتمع های فرهنگی یکی از جلوه ها و شاخص های فرهنگی به شمار می آید در صورتی که اگر نگاهی دقیق تر به مساجد از جمله مسجد جامع یزد بیاندازیم مسجد و نوع معماری و کاربری آن را صرفا بنایی برای خواندن نماز نمی یابیم مسجد محلی بود که علاوه بر اینکه پذیرای حضور نمازگزاران بود پس از ادای فریضه نماز تبدیل می شد به محلی برای تحصیل علوم مختلف و مشتاقان زیادی را به خود جلب می کرد .
مسجد همچنین محلی بود برای بررسی و حل مشکلات اقتصادی ، اجتماعی در واقع بهره گیری چند منظوره از مسجد و استفاده هوشمندانه از فضا و کالبد ایجاد شده توسط مردمان عاقبت اندیش یزدی .
امروزه اگر چه هنوز رگه هایی از این شیوه زندگی در شهر یزد و شهرهایی مثل یزد وجود دارد لیکن پیشرفت تکنولوژی و علوم را نیز نه می توان مانع شد و نه منکر .
همچنین باید با رشد تکنولوژی تغییر کرد و با بکارگیری تکنولوژی و بومی کردن آن نهایت استفاده هوشمندانه از منابع تجدید پذیر را در دستور کار قرار داد.
البته هوشمندانه زندگی کردن فقط به منوط به استفاده از آخرین تکنولوژی روز دنیا نیست اگر چه بهره گیری مناسب و درست از تکنولوژی می تواند با توجه به تغییرات اقلیمی ومناسبات اجتماعی موثر و سازوکارهای زندگی امروزی موثر باشد.
یادداشت از: 'حمیدرضا عمادی' ** انتشار: فلاح
شیوه قرار گیری خانه ها و اماکن یزدی با توجه به زاویه تابش نور خورشید و اختصاص فضاهایی به تابستانه و زمستانه نشانگر بهره گیری درست از داشته های طبیعی به نام خورشید در نور دهی به ساختمان و ایجاد گرما و سرمای طبیعی بدون بکارگیری وسایل متداول امروزی است.
از دیگر مصادیقی که بر این هوشمندی مهر تایید می زند استفاده از بادگیر در خانه های یزدی است که از مهمترین این بادگیرها می توان به بادگیر هشت وجهی باغ دولت آباد اشاره کرد و جالبتر از آن تعبیه حوضی از آب به جهت تلطیف بادی که از سمت بادگیر به اتاق های خانه هدایت می شود و همچنین گرفتن گرد و غبارهای باد است در این مسیر ، کاری که امروزه به مدد دستگاه های تهویه مطبوع در ساختمان ها شاهد آن هستیم .
استفاده از مصالح بوم آورد یکی دیگر از جلوه های هوشمندی مردمان این سرزمین است به گونه ای که خاک این در دسترس ترین مصالح در دل کویر گاه به صورت خشت ،کاه گل ، آجر و گاهی به صورت نقشینه هایی سفالی زینت بخش چهره خانه های گلی مردمان این سرزمین شده است مصالحی که با توجه به همزیستی با این اقلیم از پایداری نسبتا مناسبی نیز برخوردار است .
ساخت و استفاده از ظروف سفالی از جمله جلوه های ابزار سازی هوشمندانه مردمان دیار قنوت و قنات و قناعت به شمار می رود .
امروزه ساخت مجتمع های فرهنگی یکی از جلوه ها و شاخص های فرهنگی به شمار می آید در صورتی که اگر نگاهی دقیق تر به مساجد از جمله مسجد جامع یزد بیاندازیم مسجد و نوع معماری و کاربری آن را صرفا بنایی برای خواندن نماز نمی یابیم مسجد محلی بود که علاوه بر اینکه پذیرای حضور نمازگزاران بود پس از ادای فریضه نماز تبدیل می شد به محلی برای تحصیل علوم مختلف و مشتاقان زیادی را به خود جلب می کرد .
مسجد همچنین محلی بود برای بررسی و حل مشکلات اقتصادی ، اجتماعی در واقع بهره گیری چند منظوره از مسجد و استفاده هوشمندانه از فضا و کالبد ایجاد شده توسط مردمان عاقبت اندیش یزدی .
امروزه اگر چه هنوز رگه هایی از این شیوه زندگی در شهر یزد و شهرهایی مثل یزد وجود دارد لیکن پیشرفت تکنولوژی و علوم را نیز نه می توان مانع شد و نه منکر .
همچنین باید با رشد تکنولوژی تغییر کرد و با بکارگیری تکنولوژی و بومی کردن آن نهایت استفاده هوشمندانه از منابع تجدید پذیر را در دستور کار قرار داد.
البته هوشمندانه زندگی کردن فقط به منوط به استفاده از آخرین تکنولوژی روز دنیا نیست اگر چه بهره گیری مناسب و درست از تکنولوژی می تواند با توجه به تغییرات اقلیمی ومناسبات اجتماعی موثر و سازوکارهای زندگی امروزی موثر باشد.
یادداشت از: 'حمیدرضا عمادی' ** انتشار: فلاح
کپی شد