به گزارش روز یکشنبه دبیرخانه کانون تفکر آب، جواد محجوبی در سی و نهمین نشست این کانون در دانشگاه یزد اظهار داشت: کم آبی شامل 2 بخش مقطعی و مزمن است که بخش مقطعی با رفع بحران، کمبودها تامین می‌شود.
وی ادامه داد: در مقوله مزمن کمآبی میزان مصرف منابع آبی موجود از آب تخصیص یافته تجاوز می‌کند که نیاز به تامین آب یا کاهش مصرف دارد.
وی با بیان اینکه سازگاری، نوعی هوشمندی و ضرورت بقا و دوام برای توسعه، شناخت محدودیت‌ها و عمل آن است، تاکید کرد: سازگاری با کم آبی یک مدیریت تطبیقی است و به پویایی همه سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و طبیعی توجه می‌کند .
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد با اشاره به اینکه هدف، وسیله حرکت و موانع در برنامه مشخص شده و عوامل موثر بر کم آبی در دو دسته طبیعی و انسانی طبقه‌بندی شده است ، اضافه کرد: شناخت وضعیت موجود در فصل اول این برنامه تدوین شده است.
محجوبی تصریح کرد: در فصل دوم، برنامه‌ها شامل مدیریت تامین و مدیریت مصرف به تفکیک سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با آب (شرکت آب منطقه‌ای، آب و فاضلاب شهری و روستایی، سازمان جهاد کشاورزی، سازمان صنعت، معدن و تجارت) و در سه بخش کشاورزی، صنعت، معدن و خدمات و شرب و بهداشت آمده است.
وی خاطرنشان کرد: در این بخش برنامه هایی نظیر طرح بازچرخانی پساب شهر یزد به منابع شرب چرخاب به منظور تغذیه مصنوعی چرخاب، خاموشی چاه‌های کشاورزی در جهت فرهنگ سازی برای تحویل حجمی آب، راه اندازی سامانه دوسویه آب و برق و سامانه قطع کن چاه‌های آب کشاورزی، طرح سپاس آب و غیره و در سه مقطع زمانی اضطراری (تا پایان سال 1398)، کوتاه‌مدت (1400) و میان‌مدت (1405) تدوین شده است.
** کاهش 50 درصد مصرف آب کشاورزی
به گفته این مسئول، برنامه های بخش کشاورزی شامل 2 بخش اقدامات سازه‌ای و غیر سازه‌ای است که در نهایت منجر به کاهش 50 درصد آب در بخش کشاورزی یعنی 350 میلیون مترمکعب خواهد شد.
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد افزود: بر این اساس تمام دستگاه‌های اجرایی موظفند براساس بند چهار شامل مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز، جلوگیری از اضافه برداشت، نصب کنتور هوشمند، اصلاح و تعدیل چاه‌ها و بند پنج شامل ترویج الگوی کشت بهینه و توسعه شبکه‌های آبیاری نوین، به کاهش مصرف آب در این حوزه کمک کنند.
محجوبی یادآور شد: در 19 منطقه مطالعاتی (16 محدوده ممنوعه و سه محدوده آزاد) مشخص شد که با اصلاح و تعدیل پروانه‌های چاه‌های کشاورزی در هر سال چه میزان صرفه جویی انجام شود تا در نهایت به هدف کاهش 50 درصد آب کشاورزی برسیم.
** کنتور دار شدن 59 درصد چاه های کشاورزی
وی با بیان اینکه در بیشتر دشت‌ها مصرف واقعی بیشتر از مصرف مجاز است و در دشت یزد- اردکان مصرف بیشتر است، گفت: از 2هزار و 253 حلقه چاه کشاورزی، یکهزار و 330 چاه دارای کنتور حجمی یا کنتور هوشمند آب و برق است و مابقی چاه‌ها نیز بایستی مبادرت به نصب کنتور کنند.
وی درباره بخش شرب و بهداشت هم با بیان اینکه در این بخش مدیریت مصرف ، مدیریت تأمین و اصلاح و بازسازی شبکه تدوین شد ، افزود: در حوزه آب و فاضلاب روستایی نیز در مدیریت مصرف و تامین برنامه‌هایی نظیر کاهش هدررفت، آموزش و اطلاع‌رسانی و ایجاد تاسیسات جدید تعیین شده است.
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد گفت: برای کاهش نیافتن درآمد آب و فاضلاب مقرر شد تا تمام مشترکین آب در حوزه خانگی که زیر 20 مترمکعب در ماه استفاده می‌کنند، تجهیزات کاهنده مصرف دریافت کرده تا صرفه‌جویی در آب افزایش یابد.
محجوبی ادامه داد: در نقطه مقابل، مشترکانی که در ماه بالای 20 متر مکعب از آب استفاده می‌کنند نیز بر اساس تبصره 3 ماده قانونی، شامل افزایش تعرفه شوند و نیز با توجه به اینکه 62 درصد از فضای سبز با آب شرب آبیاری می‌شود جداسازی کامل این آب از آب شرب هم ضروری است .
** 20درصد آب بخش صنعت، صرف آبیاری فضای سبز می شود
این کارشناس درباره وضعیت آب بخش صنعت هم اظهار داشت: صرفه جویی در میزان آب مصرفی این بخش به علت سیستم بازچرخانی یا تغییر تکنولوژی هزینه دارد و از سوی دیگر به علت قیمت ارزان آب، انگیزه کافی در این زمینه وجود ندارد تا جایی که 20 درصد آب مصرفی صنایع ، صرف آبیاری فضای سبز می‌شود.
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد افزود: به همین دلیل در این برنامه پیشنهاد شده که برای هر واحد تولیدی ، حد استانداری از آب در نظر گرفته شود و در صورت رعایت نکردن حد استاندارد، تعرفه آب برای آن واحد گران تر محاسبه شود.
محجوبی، انجام این طرح را به صورت پلکانی و در طول چهار سال قابل انجام دانست و گفت: البته ارائه وام‌های کم بهره دولت به صنایع در ایجاد سیستم‌های بازچرخانی اثرگذار است که می توان مدنظر قرار داد.
هم اکنون از 6 هزار و 733 منبع آبی استان یک هزار و 78 میلیون مترمکعب آب استحصال می‌شود که از این مقدار 833 میلیون مترمکعب مربوط به چاه‌ها، 163 میلیون مترمکعب از قنات و بقیه از چشمه تامین می‌شود.
آب تجدید شونده منابع زیرزمینی استان 827 میلیون مترمکعب است ولی کسری مخزن حدود 300 میلیون مترمکعب است که به همین دلیل این امر هرسال موجب افت بیش از 50 سانتی متر سطح آب‌های زیرزمینی یزد می‌شود.
آب استحصالی از منابع آب شیرین استان در سال 1387،سه هزار و 166 لیتر در ثانیه بود که این عدد در سال 1395 به 2 هزار و 631 لیتر در ثانیه کاهش یافت.
بخش دیگر تامین آب استان در کنار منابع زیرزمینی داخلی ، خط انتقال آب از کوهرنگ است که حدود 50 درصد آب شرب استان در فصل سرما و 20 تا 30 درصد در تابستان را تامین می کند.
1968/ 2047
انتهای پیام وی ادامه داد: در مقوله مزمن کمآبی میزان مصرف منابع آبی موجود از آب تخصیص یافته تجاوز می‌کند که نیاز به تامین آب یا کاهش مصرف دارد.
وی با بیان اینکه سازگاری، نوعی هوشمندی و ضرورت بقا و دوام برای توسعه، شناخت محدودیت‌ها و عمل آن است، تاکید کرد: سازگاری با کم آبی یک مدیریت تطبیقی است و به پویایی همه سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و طبیعی توجه می‌کند .
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد با اشاره به اینکه هدف، وسیله حرکت و موانع در برنامه مشخص شده و عوامل موثر بر کم آبی در دو دسته طبیعی و انسانی طبقه‌بندی شده است ، اضافه کرد: شناخت وضعیت موجود در فصل اول این برنامه تدوین شده است.
محجوبی تصریح کرد: در فصل دوم، برنامه‌ها شامل مدیریت تامین و مدیریت مصرف به تفکیک سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با آب (شرکت آب منطقه‌ای، آب و فاضلاب شهری و روستایی، سازمان جهاد کشاورزی، سازمان صنعت، معدن و تجارت) و در سه بخش کشاورزی، صنعت، معدن و خدمات و شرب و بهداشت آمده است.
وی خاطرنشان کرد: در این بخش برنامه هایی نظیر طرح بازچرخانی پساب شهر یزد به منابع شرب چرخاب به منظور تغذیه مصنوعی چرخاب، خاموشی چاه‌های کشاورزی در جهت فرهنگ سازی برای تحویل حجمی آب، راه اندازی سامانه دوسویه آب و برق و سامانه قطع کن چاه‌های آب کشاورزی، طرح سپاس آب و غیره و در سه مقطع زمانی اضطراری (تا پایان سال 1398)، کوتاه‌مدت (1400) و میان‌مدت (1405) تدوین شده است.
** کاهش 50 درصد مصرف آب کشاورزی
به گفته این مسئول، برنامه های بخش کشاورزی شامل 2 بخش اقدامات سازه‌ای و غیر سازه‌ای است که در نهایت منجر به کاهش 50 درصد آب در بخش کشاورزی یعنی 350 میلیون مترمکعب خواهد شد.
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد افزود: بر این اساس تمام دستگاه‌های اجرایی موظفند براساس بند چهار شامل مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز، جلوگیری از اضافه برداشت، نصب کنتور هوشمند، اصلاح و تعدیل چاه‌ها و بند پنج شامل ترویج الگوی کشت بهینه و توسعه شبکه‌های آبیاری نوین، به کاهش مصرف آب در این حوزه کمک کنند.
محجوبی یادآور شد: در 19 منطقه مطالعاتی (16 محدوده ممنوعه و سه محدوده آزاد) مشخص شد که با اصلاح و تعدیل پروانه‌های چاه‌های کشاورزی در هر سال چه میزان صرفه جویی انجام شود تا در نهایت به هدف کاهش 50 درصد آب کشاورزی برسیم.
** کنتور دار شدن 59 درصد چاه های کشاورزی
وی با بیان اینکه در بیشتر دشت‌ها مصرف واقعی بیشتر از مصرف مجاز است و در دشت یزد- اردکان مصرف بیشتر است، گفت: از 2هزار و 253 حلقه چاه کشاورزی، یکهزار و 330 چاه دارای کنتور حجمی یا کنتور هوشمند آب و برق است و مابقی چاه‌ها نیز بایستی مبادرت به نصب کنتور کنند.
وی درباره بخش شرب و بهداشت هم با بیان اینکه در این بخش مدیریت مصرف ، مدیریت تأمین و اصلاح و بازسازی شبکه تدوین شد ، افزود: در حوزه آب و فاضلاب روستایی نیز در مدیریت مصرف و تامین برنامه‌هایی نظیر کاهش هدررفت، آموزش و اطلاع‌رسانی و ایجاد تاسیسات جدید تعیین شده است.
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد گفت: برای کاهش نیافتن درآمد آب و فاضلاب مقرر شد تا تمام مشترکین آب در حوزه خانگی که زیر 20 مترمکعب در ماه استفاده می‌کنند، تجهیزات کاهنده مصرف دریافت کرده تا صرفه‌جویی در آب افزایش یابد.
محجوبی ادامه داد: در نقطه مقابل، مشترکانی که در ماه بالای 20 متر مکعب از آب استفاده می‌کنند نیز بر اساس تبصره 3 ماده قانونی، شامل افزایش تعرفه شوند و نیز با توجه به اینکه 62 درصد از فضای سبز با آب شرب آبیاری می‌شود جداسازی کامل این آب از آب شرب هم ضروری است .
** 20درصد آب بخش صنعت، صرف آبیاری فضای سبز می شود
این کارشناس درباره وضعیت آب بخش صنعت هم اظهار داشت: صرفه جویی در میزان آب مصرفی این بخش به علت سیستم بازچرخانی یا تغییر تکنولوژی هزینه دارد و از سوی دیگر به علت قیمت ارزان آب، انگیزه کافی در این زمینه وجود ندارد تا جایی که 20 درصد آب مصرفی صنایع ، صرف آبیاری فضای سبز می‌شود.
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد افزود: به همین دلیل در این برنامه پیشنهاد شده که برای هر واحد تولیدی ، حد استانداری از آب در نظر گرفته شود و در صورت رعایت نکردن حد استاندارد، تعرفه آب برای آن واحد گران تر محاسبه شود.
محجوبی، انجام این طرح را به صورت پلکانی و در طول چهار سال قابل انجام دانست و گفت: البته ارائه وام‌های کم بهره دولت به صنایع در ایجاد سیستم‌های بازچرخانی اثرگذار است که می توان مدنظر قرار داد.
هم اکنون از 6 هزار و 733 منبع آبی استان یک هزار و 78 میلیون مترمکعب آب استحصال می‌شود که از این مقدار 833 میلیون مترمکعب مربوط به چاه‌ها، 163 میلیون مترمکعب از قنات و بقیه از چشمه تامین می‌شود.
آب تجدید شونده منابع زیرزمینی استان 827 میلیون مترمکعب است ولی کسری مخزن حدود 300 میلیون مترمکعب است که به همین دلیل این امر هرسال موجب افت بیش از 50 سانتی متر سطح آب‌های زیرزمینی یزد می‌شود.
آب استحصالی از منابع آب شیرین استان در سال 1387،سه هزار و 166 لیتر در ثانیه بود که این عدد در سال 1395 به 2 هزار و 631 لیتر در ثانیه کاهش یافت.
بخش دیگر تامین آب استان در کنار منابع زیرزمینی داخلی ، خط انتقال آب از کوهرنگ است که حدود 50 درصد آب شرب استان در فصل سرما و 20 تا 30 درصد در تابستان را تامین می کند.
1968/ 2047
کپی شد
