معاینه داخل روده بزرگ (کولون) کولونوسکوپی نام دارد. برای تشخیص بیماری‌های گوارشی، مانند مشکلات التهابی روده و سرطان روده بزرگ از این روش استفاده می‌شود. عمل کولونوسکوپی می‌تواند به درمان و پیشگیری از سرطان روده بزرگ هم کمک کند. دکتر گوارش کولونوسکوپی روده را برای مراجعان مختلف و به ویژه، افراد میانسال و مسن، جهت غربالگری سرطان توصیه می‌کند. در این روش، لوله‌ای مجهز به دوربین از راه مقعد وارد روده بزرگ می‌شود. در نتیجه، تصویری از داخل این بخش بدن به نمایش می‌گذارد.
کولونوسکوپی چیست؟
کلونوسکوپی معاینه داخل روده بزرگ است و امکان بررسی وضعیت اعضای این بخش از روده، یعنی کولون، رکتوم و مقعد را فراهم می‌کند. در واقع، این عملیات نوعی آندوسکوپی است، چون از یک آندوسکوپ استفاده می‌کند. آندوسکوپ هم یک لوله انعطاف‌پذیر با دوربین روشنی در انتهای آن است که وارد بدن می‌شود و انواع مختلفی از آن، برای نقاط گوناگون بدن وجود دارد.
در کولونوسکوپی، کولونوسکوپ از طریق مقعد و رکتوم شما، از کولون عبور می‌کند. در طول مسیر، تصاویری از داخل روده بزرگ را به صفحه نمایش می فرستد. پزشکی که می‌داند تخصص گوارش و کبد چیست، وضعیت درون اندام‌ها را مشاهده و بررسی می‌کند.
مراحل انجام کولونوسکوپی چیست؟
کولونوسکوپ یک دوربین کوچک و نورانی است که به انتهای یک لوله بلند، نازک و انعطاف‌پذیر به نام کاتتر متصل شده است. روند کار با آن و پیش‌برد عملیات کولونوسکوپی به شرح زیر است:
- پزشک کولونوسکوپ را از طریق مقعد وارد می‌کند و به آرامی آن را از راه روده بزرگ تا انتها (جایی که به روده کوچک می‌رسد) پیش می‌برد.
- در حین پیشروی، کاتتر هوا را به داخل روده بزرگ پمپ می‌کند تا آن ناحیه باد شود.
- دوربین ویدئویی از داخل روده بزرگ را به نمایشگر ارسال می‌کند.
متخصص با مشاهده نمایشگر، وضعیت داخل روده را بررسی می‌کند. وقتی به انتهای کولون رسید، کولونوسکوپ را به همان روش بیرون می‌آورد و برای بار دوم، در مسیر خروج به بخش‌های مختلف روده نگاه می‌کند.
کولونوسکوپی چقدر طول می‌کشد؟
حدود ۱۵ دقیقه طول می‌کشد تا کولونوسکوپ تا انتهای روده بزرگ پیش برود و ۱۵ دقیقه دیگر طول می‌کشد تا از مسیر ورودی خارج شود. به این ترتیب، پزشک کل روده بزرگ را دو بار معاینه می‌کند. اگر در این فرآیند چیزی پیدا کند که نیاز به حذف یا درمان داشته باشد، عملیات کمی بیشتر طول می‌کشد. معمولاً در طول کولونوسکوپی، پولیپ‌های روده هم دیده می‌شوند. این برجستگی‌های روده در بسیاری از عملیات کولونوسکوپی کشف می‌شوند و معمولاً خوش‌خیم‌اند. برداشتن آن‌ها در طول فرایند مذکور به حدود ۱۵ دقیقه زمان نیاز دارد.
مشاهده موارد غیرعادی در کولونوسکوپی نیازمند چه اقداماتی در ادامه است؟
یک ساعت پس از عمل، باید تحت نظر پزشک قرار داشته باشید. در واقع، زمانی برای هوشیارشدن و بیرون‌آمدن از حالت بیهوشی نیاز است. تیم پزشکی هم علائم حیاتی و هرگونه عارضه را بررسی می‌کنند. زمانی که به‌هوش می‌آیید هم متخصص گوارش اقدام به معاینه می‌کند و گزارشی درباره مشاهدات خود در اختیارتان می‌گذارد. اگر نمونه بافتی را برای بیوپسی یا همان نمونه‌برداری گرفته باشند، کمی بعد نتایج آن را هم دریافت خواهید کرد. سپس بنا به نتیجه مشاهدات، درباره اقدامات بعدی تصمیم‌گیری می‌شود.
موارد غیرعادی بعد از انجام کولونوسکوپی شامل این‌هاست:
- خونریزی گوارشی کنترل‌نشده
- انسداد یا باریک‌شدن روده (تنگی)
- آسیب بافتی مزمن، مانند جای زخم
- پولیپ‌های خوش‌خیم، پیش‌سرطانی یا سرطانی
- کیسه‌های غیر طبیعی در پوشش روده (دیورتیکولوز)
- التهاب (کولیت) ناشی از عفونت، ایسکمی یا بیماری خودایمنی
پزشک نتایج و تفسیر آن‌ها را با شما در میان خواهد گذاشت. اگر مشکلی به میان باشد، بعدتر در جلسات معاینه و با روندهای درمانی دیگر، پیگیری‌های لازم صورت می‌گیرد.
عوارض کونولوسکوپی چیست؟
احتمال بروز عوارض و خطراتی، در جریان انجام کولونوسکوپی هم وجود دارد. هرچند که معمولاً چنین روندی بسیار ساده و بدون مشکل پیش می‌رود. در هر حال، آشنایی با عوارض خالی از لطف نیست:
- خونریزی
- درد شدید در شکم
- سوراخ‌شدن روده بزرگ
- واکنش به آرام‌بخش، از جمله مشکلات تنفسی یا قلبی
خونریزی و سوراخ‌شدن شایع‌ترین عوارض کولونوسکوپی هستند. پزشک می‌تواند خونریزی را در طول کولونوسکوپی، سریعاً درمان کند. شاید تا دو هفته بعد از عمل خونریزی تاخیری داشته باشید.
تشخیص و درمان بیماری‌های گوارشی و اختلالات مرتبط با معده، کبد، پانکراس، روده کوچک و بزرگ، مجرای صفراوی و مری از وظایف متخصص گوارش و کبد است. این متخصص با استفاده از روش‌های تشخیصی مانند کولونوسکوپی، آندوسکوپی معده، سونوگرافی و آزمایش خون، بیماری‌هایی مانند زخم معده، اسپاسم مری، رفلاکس معده، سندرم روده تحریک‌پذیر، ورم معده، کولیت روده، هپاتیت ویروسی، اسهال، سنگ کیسه صفرا، سیروز کبدی، سرطان کبد، کبد چرب و نارسایی کبدی را تشخیص داده و درمان می‌کند.
بیماری‌هایی مانند سرطان معده، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و عفونت‌های گوارشی نیز از دیگر مواردی هستند که توسط دکتر گوارش و کبد بررسی و درمان می‌شوند. این متخصصان با دقت و تخصص خود به بررسی و مدیریت بیماری‌های پیچیده گوارشی پرداخته و به بیماران خود کمک می‌کنند تا سلامت خود را بازیابند.
اگر با مشکلات گوارشی یا کبدی روبرو هستید، مراجعه به یک متخصص گوارش و کبد ضروری است.
قبل کونولوسکوپی چه بخوریم؟
متخصصان گوارش به شما دستورات لازم برای آماده‌شدن قبل از عمل را ارائه می‌کنند. باید رژیم غذایی خود را هم تغییر دهید تا مدفوعی در روده نماند، یا دست‌کم مقدار اندکی از آن، کماکان در روده باشد.شاید لازم باشد از غذاهایی که دارای فیبر زیادی هستند، اجتناب کنید. در هفته‌ها و رزوهای قبل عمل، غذاهای نرم و قابل هضم مانند برنج سفید، نان سفید، ماکارونی، مرغ آب‌پز و ماهی آب‌پز مصرف کنید.
قبل از عمل، (یک روز یا بیشتر) باید از رژیم غذایی مایعات رقیق پیروی کنید. مایعات رقیق حاوی خامه، پالپ یا هر چیز جامد دیگری نیستند. نباید موادی مصرف کنید که کدر هستند و درون آن‌ها ذرات و بافتی از مواد غذایی وجود دارد. آبمیوه بدون تفاله، مانند سیب یا انگور سفید مطلوب‌اند. یادتان باشد که از نوشیدن آب پرتقال، آب آناناس و سایر آبمیوه‌های کدر خودداری کنید.
برای کولونوسکوپی به چه پزشکی مراجعه کنید؟
فارغ از علت انجام کولونوسکوپی باید برای انجام آن به دکتر گوارش مراجعه کنید. عمل کولونوسکوپی دلایل متنوعی دارد. گاهی اوقات، برای غربالگری سرطان روده بزرگ یا تشخیص مشکلات ناشی از تغییر عادات روده مانند یبوست و اسهال از این عملیات استفاده می‌شود. کاربردهای کولونوسکوپی روده پرشمارند. واردکردن کولونوسکوپی به روده بزرگ درد ندارد و معمولاً عوارضی هم ایجاد نمی‌کند. برای پشت سرگذاشتن مراحل انجام کولونوسکوپی باید به پزشکی ماهر مراجعه کنید.
یکی از بهترین روش‌ها برای شناسایی پزشکان خبره، مراجعه به سامانه آنلاین دکتردکتر است. در آنجا، نظرات بیماران دیگر پزشکان را بخوانید و ببینید که کدام مورد از همه مناسب‌تر و خبره‌تر است. سپس با انتخاب پزشک معالجتان، در دکتردکتر از او، به شکل اینترنتی وقت بگیرید.
دکتر گوارش یک پزشک متخصص است که در تشخیص و درمان بیماری‌های مرتبط با دستگاه گوارش فعالیت می‌کند. دستگاه گوارش شامل حلق، مری، معده، روده‌ها، اندام‌های صفراوی یعنی کبد، مجاری صفراوی، پانکراس، کیسه صفرا و سایر بخش‌های مرتبط با هضم و جذب مواد غذایی است. دکتر گوارش با استفاده از مطالعه تاریخچه پزشکی، انجام آزمایش‌های تشخیصی متناسب، اعمال فرآیندهای تصویربرداری مانند آندوسکوپی و کولونوسکوپی و همچنین ارائه مشاوره و درمان‌های مناسب، به بیماران کمک می‌کنند.
به نقل از مجله سلامت دکتردکتر(https://drdr.ir/mag/colonoscopy/)
*** این مطلب در سرویس گزارش آگهی منتشر شده و تبلیغاتی می باشد؛ لذا جماران هیچ توصیه در رابطه با انجام فعالیت فوق ندارد.
