از جمله راه های کسب درآمد از پرورش طیور، جوجه کشی و فروش جوجه ی یک روزه می باشد. بخصوص اگر گله ی مولد دارید، میتوانید با اینکار در مدت 1 ماه سودی چندبرابری بدست آورید. در این نوشته به بررسی فاکتورهای مهمی که در جوجه کشی از غاز باید رعایت کنید میپردازیم.
اصول جوجه کشی از غاز :
غاز پرنده ای بسیار ارزشمند است که از لحاظ جسه بزرگتر از اردک بوده و بیشتر در محیط هایی که امکان شنا برایش فراهم شده باشد بهترین بازده را می دهد . تخم گذاری غاز بسته به نژاد آن متفاوت می باشد. برخی از نژادها همچون نژاد ایتالیایی یا آفریقایی تخم گذاری مناسبی دارند ولی در مقابل نژادهایی همچون تولوز که بسیار هم محبوب هستند ، کمتر از 40 عدد تخم در سال می گذارند. دلیل محبوبیت بالای این نژاد وزن بالای نرو ماده بالغ آن می باشد که تا 12 کیلوگرم نیز می رسد و پرورش آن صرفه ی اقتصادی بالایی دارد.
پس با این مقدار تخم گذاری باید آشنایی و دقت بسیاری در جوجه کشی از این پرنده داشته باشید. پیشنهاد میشود که میزان نر به ماده ، 1 به 2 در نظر گرفته شود . 1 نر برای 2 ماده شرایط را برای تولید تخم های نطفه دار قوی تر ایجاد خواهد کرد . (جالب است بدانید نسبت نر به ماده در پرنده ای مثل مرغ 1 به 8 میباشد ! )
فصل تخم ریزی این پرنده و بهترین فصل برای جوجه کشی ، اواخر بهمن ماه تا اوایل خرداد ماه می باشد که بسته به منطقه ی جغرافیایی متفاوت است.
برای جوجه کشی مناسب به چند مورد نیاز دارید :
- فراهم کردن یک اتاق مناسب با دما و رطوبت کنترل شده و یا مناسب (دما در حدود 25 درجه)
- تهیه یا ساخت یک دستگاه جوجه کشی مناسب
در ادامه به بررسی ویژگی های دستگاه جوجه کشی مناسب برای جوجه کشی از غاز خواهیم پرداخت.
دستگاه جوجه کشی مناسب غاز:
برای جوجه کشی از غاز نیاز به تهیه ی دستگاه جوجه کشی مخصوص غاز وجود ندارد ، فقط دستگاهی که تهیه میشود باید دارای یک سری ویژگی های استانداردی باشد تا مشکلی در زمان جوجه کشی ایجاد نشود .
شانه جوجه کشی:
اندازه ی تخم های نطفه دار غاز بیش از 2 برابر تخم مرغ می باشد. از این رو باید شانه جوجه کشی مورد استفاده در دستگاه برای تخم های غاز مناسب باشد. شانه جوجه کشی غاز در چندین مدل در بازار وجود دارد ، مدل معمول که از سالیان بسیار مورد استفاده قرار گرفته است، به شکل حفره مانند است. قطر این حفره به اندازه ی قطر استاندارد تخم غاز می باشد . ممکن است برخی از تخم ها با اندازه های مختلفی باشند که در این صورت امکان استفاده از این نوع شانه برای جوجه کشی از آنها وجود نخواهد داشت.
شانه جوجه کشی همه کاره از دیگر شانه هایی می باشد که برای جوجه کشی از غاز بسیار مناسب می باشد. در این نوع از شانه امکان قرار گرفتن همه نوع تخم وجود دارد . شانه دارای بخش هایی مخصوص برای جداسازی می باشد که به صورت ردیفی تخم ها را از همدیگر جدا میکند.
شانه های لوله ای از دیگر شانه هایی می باشند که بیشتر در دستگاه های جوجه کشی خانگی مورد استفاده قرار میگیرند. در این نوع شانه ها نیز تخم ها به صورت افقی در کنار هم قرار گرفته و شانه کیپ میشود.
برد کنترلر جوجه کشی :
برد کنترلر جوجه کشی را شاید بتوان مهمترین قسمت دستگاه جوجه کشی نامید. این قسمت امکان کنترل و اعمال مقدار دما و رطوبت ، میزان چرخش موتور ، تهویه و ... را دارد. برد جوجه کشی به صورت مستقیمی به سنسور متصل میشود . سنسورها در داخل و خارج از دستگاه قرار گرفته و دما را کنترل میکنند. دما و رطوبت لحظه ای توسط سنسور به کنترلر جوجه کشی ارسال میشود. سپس این مقدار با مقدار استانداردی که کاربر تعریف کرده است مقایسه میشود.
در صورتی که اختلافی بین دمای داخل دستگاه و دمای ثبت شده توسط کاربر وجود داشته باشد، برد جوجه کشی اقدام به انجام تغییرات در دما و رطوبت می کند. بدین ترتیب شرایط بهینه ی جوجه کشی فراهم میشود. با توجه به اینکه در جوجه کشی از غاز ، کنترل رطوبت به دلیل ضخامت بالای تخم این پرنده بسیار مهم است ، استفاده از سنسور دقیق و کنترلی که تغییرات را به سرعت اعمال کند بسیار ضروری است.
موتور جوجه کشی :
موتور دیگر عضو بسیار مهم دستگاه جوجه کشی است که عمل حرکت راک ها را انجام میدهد. با توجه به اینکه اگر تخم های نطفه دار حرکت نکنند امکان چسپیدگی به بدنه تخم بوجود آمده و مشکلات بسیاری را برای اپراتور بوجود می آورد که از راندمان کلی کار خواهد کاست. بنابراین موتور جوجه کشی بر اساس برنامه ریزی مخصوصی که دارد باید به صورت مداوم در حال چرخش باشد .
تخم غاز همانطور که اشاره شد ابعاد بزرگی دارد و در نتیجه وزن بزرگی نیز خواهد داشت. بنابراین موتور باید براساس تعداد تخم های غاز قرار داده شده در دستگاه انتخاب شود تا توان حرکت تخم ها را داشته باشد. همچنین مشاهده میشود که گاها تولید کننده از موتوری استفاده کرده است که روی کاغذ توان حرکت تعداد مشخصی تخم را دارد ولی به دلیل اصطلاحا لب مرزی بودن این قدرت ، موتور در سری های بعد کم کم دچار مشکل شده و از توان مفید آن کاسته خواهد شد.
تهویه دستگاه :
تصور عموم بر این است که محیط تخم طیور کامل محصور و بسته می باشد ، در حالی که بر روی پوسته ی تخم شبکه های بسیار ریزی وجود دارد که شرایط را برای تنفس مناسب پرنده فراهم میکند. از این رو تهویه در دستگاه جوجه کشی نیز باید به صورت دقیقی فراهم شود. تهویه شامل استفاده از دریچه های هوا و همینطور استفاده از فن جوجه کشی می باشد. فن در دستگاه جوجه کشی 2 وظیفه ی عمده دارد ، یکی اینکه هوا را به خوبی در محیط منتشر میکند و دیگری اینکه در انتقال مناسب رطوبت در محیط نیز نقش موثری ایفا میکند.
فن جوجه کشی نسبت به فن مورد استفاده در دستگاه های دیگر متفاوت است. با توجه به اینکه این دستگاه برای مدت زمانی طولانی ، برای مثال 28 تا 32 روز برای غاز ، روشن خواهد بود، از این رو باید توان چنین عملکردی را داشته باشد. به این نوع از فن ها، فن های دائم الکار گفته میشود که از نظر ساختاری با فن های کامپیوتر تفاوت های عمده ای دارند.
نتیجه گیری :
همانطور که اشاره شد ، دستگاه جوجه کشی مخصوصی برای جوجه کشی از غاز وجود ندارد ، تنها به دلیل ارزش بالای تخم این پرنده و همینطور وزن و ابعاد سنگین آن ، باید از ابزارهای مخصوصی همچون شانه و موتور برای آن استفاده شود تا بیشترین راندمان حاصل گردد.