نخستین محموله کالاهای صادراتی غیرنفتی استان در سال ۱۳۶۷ با مواد خام سلستین بهمئی آغاز شد و در سال ۱۳۸۶ با راه اندازی گمرک در کهگیلویه و بویراحمد ادامه یافت اما صادرات غیرنفتی در این خطه به دلیل تفاوت تاریخی در سرمایه گذاری با میانگین کشوری فاصله زیاد است.
به اعتقاد تولیدکنندگان رونق تولید به ویژه در حوزه های کشاورزی و صنایع دستی نیازمند فراهم شدن زیرساخت های صادرات در کهگیلویه و بویراحمد است.
کارشناسان اقتصادی توسعه صادرات غیر نفتی را راهکار خروج از اقتصاد تک محصولی می دانند.
نبودن سایت نمایشگاه های بین المللی،پایانه صادرات، سردخانه های بزرگ صنعتی، کارخانه های بسته بندی و فرآوری باعث شده محصولات مرغوب تولیدکنندگان این استان یا پشت دروازه صادرات بماند و یا برای صادرات به استان های دیگر ارسال شوند.
سالانه ۱۲۰ هزار تن میوه سیب، ۱۹ میلیون شاخه گل رز، یک هزار تن عسل طبیعی مرغوب و ۲۸۰ هزار متر مربع دست بافته در کهگیلویه و بویراحمد تولید می شود که در صورت امکان صادرات از طریق گمرک استان افزون بر رونق تولید زمینه افزایش درآمد تولید کنندگان را فراهم می کند.
روز بیست و نهم مهر که به نام روز صادرات نامگذاری شده فرصتی برای پرداختن به موانع صادرات غیرنفتی است.
یک تولید کننده میوه سیب می گوید: بهره برداران این محصول پس از یک دوره تلاش اکنون که زمان شیرین شدن کام آنان از برداشت محصول و کسب درآمد حاصل از فروش است نگران نبود بازار فروش و حراج دسترنج خود به قیمت ناچیز به دلالان هستند.
مراد موسویان معتقد است که سیب استان کهگیلویه و بویراحمد با وجود مرغوب بودن روی دست بهره برداران مانده و تولیدکنندگان در انتظار حمایت مسئولان هستند.
وی ابراز داشت: در حالی که هر کیلوگرم سیب به نرخ ۱۰ هزار ریال از کشاورز خریداری می شود اما این محصول در بازارهای داخلی چند برابر آن به فروش می رسد.
یک تولید کننده عسل در کهگیلویه و بویراحمد معتقد است عسل استان با وجود بیش از ۲هزار گونه گیاهی یکی از مرغوب ترین عسل های ایران است اما به دلیل نبود کارخانه های بسته بندی و تبلیغات مناسب این محصول با محصولات درجه سه قابل تشخیص نیست.
مرتضی امینی افزود: اکنون عسل طبیعی تولید کنندگان استان به قیمت بسیار پایین تر از ارزش واقعی آن به فروش می رسد.
یک تولید کننده گل رز می گوید: راکد بودن بازار فروش گل در برخی از ایام سال در بازار داخلی ضرورت توجه به ایجاد شرایط صادرات را بیشتر کرده است.
مریم حسینی بیان کرد: گران بودن هزینه حمل هوایی از موانع جدی صادرات این محصول است که امکان رقابت تولیدکنندگان در بازارهای جهانی را کم کرده است.
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد گفت: تدوین سند صادرات کالاهای غیرنفتی در استان از کارهایی است که است که امید می رود در آینده بتوان از طریق آن صادرات را گسترش داد.
سالار حسین پور افزود: در این سند همه ظرفیت های کالاهایی که شرایط صادرات در کهگیلویه و بویراحمد را دارند و راهکارهای توسعه صادرات در این استان مشخص شده است.
وی با اشاره به اینکه بسته بندی مناسب یکی از نیازهای توسعه صادرات در استان است اظهار داشت: دولت مشوق های خوبی برای حمایت از سرمایه گذاران ایجاد کارخانه های بسته بندی در کهگیلویه و بویراحمد دارد.
حسین پور گفت:۳۳ درصد از کالاهای مرغوب تولیدی استان از طریق گمرک استان به کشورهای خارجی صادر می شود و بقیه به استان های همجوار مانند خوزستان و بوشهر ارسال و کار صدور صورت می گیرد .
این مسئول اظهار داشت: سالیانه ۱۸ میلیون دلار کالای تولیدکنندگان کهگیلویه و بویراحمد به کشورهای مختلف صادر می شود که ۶ میلیون دلار آن از طریق گمرک استان ارسال می شود.
وی اضافه کرد: سالانه یک هزار تن پودر و عصاره شیرین بیان تولیدی در کهگیلویه و بویراحمد از طریق دریا و خشکی به کشور آلمان صادر می شود.
حسین پور تاکید: انگلستان و سوئیس از دیگر مقاصد کالاهای صادراتی استان هستند.
وی اظهار داشت: صدور کالاهای مرغوب کهگیلویه و بویراحمد از طریق گمرک استان های دیگر باعث می شود که درآمد تولیدکنندگان اندک و سود اصلی عاید دلالان شود.
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت:نبود زیرساخت های صادراتی چون سایت دائمی نمایشگاه های بین المللی، پایانه صادرات،انبارهای مکانیزه،سردخانه های بزرگ صنعتی و کارخانه های بسته بندی و فرآوری از مهمترین دلایل صادرات بخش عمده ای از کالاهای استان از طریق گمرک دیگر استان هاست.
حسین پور عنوان کرد: گیاهان دارویی مهمترین کالای صادراتی در کهگیلویه و بویراحمد است.
وی گفت: محصولات کشاورزی مانند میوه سیب،گل رز و عسل، دست بافته های صنعتی از مهمترین ظرفیت های استان برای صادرات است.
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد افزود: زمین مورد نیاز ایجاد سایت دائمی نمایشگاه های بین المللی استان تامین شده و اجرایی شدن این طرح نیازمند سرمایه گذار است.
حسین پور با اشاره به اینکه رقابت در بازار جهانی نیازمند تبلیغات مطلوب و کارخانه های بسته بندی پیشرفته است گفت: بهبود مستمر کیفیت صادرات نیاز موفقیت در بازارهای جهانی است.
وی تاکید کرد: بازارهای عراق و افغانستان می تواند بهترین مقصد صادرات کالاهای تولیدی در استان باشد.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: چهار اثر صنایع دستی زنان هنرمند این استان در پنجمین دوره نشان ملی تولیدات صنایع‌دستی کشور که امسال برگزار شد نشان ملی مرغوبیت دریافت کردند که این امر نشان دهنده توان هنرمندان برای تولید دست بافته های قابل رقابت در بازارهای جهانی است.
پریسا راد اظهار داشت: این چهار اثر زنان هنرمند کهگیلویه و بویراحمد زیرمجموعه گلیم‌بافی بوده و شامل ۲ گلیم پشمی، یک گلیم برجسته و یک کوسن (بالشتک تزئینی) با طرح گلیم هستند.
وی بیان کرد: بالا بودن کیفیت محصول، مناسب بودن محصولات باسلیقه بازار، اصالت در طراحی و تکنیک اجرا از مشخصات برتر محصولات زنان هنرمند کهگیلویه و بویراحمد بوده است.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: جاجیم‌بافی، سوزن‌دوزی، رودوزی‌های سنتی و سیاه‌چادر بافی، سفره بافی، نمدمالی، نی چیت بافی، سبدبافی، مشته‌بافی، رندبافی، گچمه بافی و ریسندگی از مهمترین دست بافته‌های هنرمندان کهگیلویه و بویراحمد است.
وی با اشاره به اینکه کمبود بازار فروش مهمترین چالش هنرمندان است، گفت:زیرساخت های صادرات محصولات صنایع دستی در این استان فراهم نیست.
راد اظهار داشت: یکی از مهمترین زیرساخت‌های مورد نیاز صادرات صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد معرفی محصولات است که هنرمندان باید با حضور در نمایشگاه‌ها تولیدات خود را عرضه کنند که فعالان صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد بضاعت انجام این سفرها را ندارند.
وی با یادآوری فعالیت هنرمندان برجسته با عنوان‌های ملی در استان از مسئولان خواست تا با پیش بینی اعتبار دولتی برای سفر هنرمندان و حضور در نمایشگاه‌های صنایع دستی کشورهای خارجی چاره اندیشی کنند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: وجود گمرک و فرودگاه قابل اتکا برای صادرات مستقیم از استان به جای صادرات چمدانی و از مبدا استان‌های دیگر از دیگر نیازهای رونق صادرات صنایع دستی در استان است.
راد جذب تاجران و سرمایه گذاران برای خرید محصولات با کیفیت صنایع دستی را از دیگر راهکارهای حمایت از صنایع دستی در استان دانست.
وی با یادآوری این نکته که کهگیلویه و بویراحمد یکی از قطب‌های دامپروری و تولید پشم کشور است گفت: فرسودگی‌های دستگاه‌های ریسندگی و کمبود آن باعث استفاده از مواد اولیه نامرغوب شده که این امر به کیفیت محصولات تولیدی لطمه جدی وارد کرده است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: نخستین محموله محصولات صنایع دستی شامل ۲۰ تخته گلیم پارسال به خارج از کشور صادر شد.
وی بیان کرد: هم اکنون ۳۷۰ رشته صنایع دستی وجود دارد که هنرمندان این استان در ۳۰ رشته فعالیت می‌کنند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: هم اکنون هنرمندان استان افزون بر رشته‌های بومی در رشته‌های نوین مانند سفال و چرم دوزی در حال فعالیت هستند.
او عنوان کرد: آموزش‌های به بافی و اعزام هنرمندان برای مشاهده تجربه موفق هنرمندان استان‌های دیگر از برنامه‌های صنایع دستی برای کمک به رونق محصولات صنایع دستی است.
پریسا راد افزود: در سال‌های اخیر با راه اندازی کارگاه‌های صنایع دستی، شناسنامه دار کردن هنرمندان فعال و پرداخت تسهیلات ارزان قیمت برای حمایت از فعالان صنایع دستی تلاش‌های زیادی شده است.
وی توضیح داد: پارسال استان کهگیلویه و بویراحمد در زمینه پرداخت تسهیلات فراگیر در رشته‌های صنایع دستی مقام نخست کشور و در حوزه تسهیلات روستایی و عشایر رتبه سوم ایران را کسب کرد.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۳۵ هزار هنرمند صنایع دستی در استان فعال هستند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: خرید محصولات درجه سه باعنوان سیب صنعتی، ایجاد سردخانه برای ذخیره‌سازی و عرضه این محصول در طول سال، ایجاد کارگاه‌های میوه خشک و تولید سرکه سیب و تلاش برای صادرات از برنامه‌های دولت برای فروش این محصول در استان است.
شهرام عسکری با اشاره به اینکه محصول تولیدی سیب در کهگیلویه و بویراحمد بیشتر از نیاز استان بازار است اظهار داشت: تلاش برای صادرات سیب از جدیدترین برنامه های دولت برای افزایش درآمد باغداران این محصول در سراسر کشور و استان است.
وی بیان کرد: سه هزار میلیارد ریال برای حمایت از صادرکنندگان سیب در کشور در نظر گرفته شده که هنوز سهم کهگیلویه و بویراحمد اعلام نشده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی نیز ۲۰درصد از منابع خود را برای حمایت از صادرات سیب پیش بینی کرده است تا کسانی که متقاضی هستند بتوانند تسهیلات دریافت و در این زمینه فعالیت کنند.
عسکری بیان کرد: سیب صنعتی کشاورزان با مشارکت تعاون روستایی از بهره برداران خریداری می شود.
وی با اشاره به اینکه چندین سردخانه ذخیره و نگهداری میوه در استان ایجاد شده اما کشاورزان از آن استقبال خوبی نکرده اند اظهار داشت: بهره برداران برای فروش محصول خود به قیمت واقعی باید آن را در سردخانه ها ذخیره سازی کنند تا ضمن حفظ کیفیت محصول در زمان نیاز مصرف کنندگان وارد بازار شود.
عسکری اضافه کرد: ایجاد چند کارگاه میوه خشک کنی و تولید سرکه سیب از دیگر برنامه های دولت برای فرآوری محصول سیب در استان است.
سالیانه چهار میلیون تن سیب در کشور تولید می شود که ۱۲۰ هزار تن از این محصول در کهگیلویه و بویراحمد تولید می شود.
این استان ۶ هزار و ۵۰۰ هکتار باغ سیب دارد که در آن محصولات با کیفیتی در رنگ های سرخ و زرد تولید می شود.
استان ۷۲۳ هزار نفری کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران ۴۰ هزار هکتار باغ دارد که سالانه ۲۶۰ هزار تن انواع میوه شامل سیب،مرکبات،انگور، میوه های هسته دار در این باغستان ها تولید و روانه بازارهای مصرف می شود.
