نگذاریم هُنر دست بیجاری ها به فراموشی سپرده شود

به گزارش خبرنگار ایرنا، صنایع دستی بازتابی از تاریخ تمدن هر ملت و قومی است و می‌تواند عامل مؤثری برای معرفی فرهنگ و آداب مناطق باشد.
بیجار گروس در تاریخ چند هزار ساله خود در تولید صنایع دستی همیشه پیشتاز بوده البته تولید انواع آثار هنرمندان بیجاری همچون دیگر مناطق ایران بیشتر جنبه خود مصرفی و رفع نیازها داشته و تولید با هدف فروش و کسب درآمد کمتر مورد توجه بوده است.
از محصولات مرغوب صنایع دستی که در روزگاران قدیم در روستای حسن آباد یاسوکند تولید آن رواج داشته می توان به دستکش اشاره کرد، دستکش ها عموما از پشم نرم و لطیف سینه بز بافته می شد البته بافت جاجیم و کیسه حمام نیز در این روستا رایج بوده است.
یک کارشناس صنایع دستی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به هنر سفالگری که در منطقه بیجار گروس رایج بوده است، گفت: آثاری از بقایای یک کارگاه سفالگری همراه با قطعات سفال شکسته را می توان در روستای بابا فقیه در نزدیکی منطقه چنگ الماس مشاهده کرد که البته این هنر امروزه دیگر در این منطقه رونق ندارد.
حسن شریفیان اظهار کرد: از دیگر دست ساخت های تاریخی در شهرستان بیجار می توان به قلمدان در روستای حلوایی اشاره کرد که توسط شخصی مشهور به سرهنگ که در نیمه دوم قرن سیزدهم ه.ق در قید حیات بود و از افراد برجسته این آبادی به شمار می آمد، ساخته می شد.
وی افزوزد: قلمدان های ساخته شده توسط این شخص از لحاظ ظرافت ساخت بدنه و همچنین زیبایی و ظرافت نقش ها و طرح های رنگین روی آنها، زبانزد خاص و عام بوده است.
این کارشناس صنایع دستی تاکید کرد: بافته های تولید شده در شهرستان بیجار اکنون بیشترین درصد محصولات صنایع دستی را به خود اختصاص داده است ولی از بافته هایی که تولید آن در گذشته مرسوم بود و امروزه کمتر انجام می شود می توان تای چه، سفره آرد و نمکدان را نام برد البته بافت نمکدان بیشتر در روستاهای خمسه و احتمالا توسط قبایل شاهسون ساکن آن منطقه انجام می شده است.
از دیگر محصولات صنایع دستی که در بیجار بصورت خانه به خانه تولید می شد و جایگاه ویژه ایی در جهیزیه دختران گروسی داشت، موج (رختخواب پیچ)، احرامی (جانماز)، کیسه حمام و جاجیم بود.
بازار موج و احرامی از رونق اقتصادی مناسبی برخودار بود و کارگاه موج بافی و احرامی در شهر بیجار، توسط غلامعلی علی خانی احداث شد و سال های زیادی به تولید این محصول مشغول بود.
رختخواب پیچ، بافته ای است مربع شکل که از به هم دوختن 6 قواره موج به ابعاد 40 * 250 سانتیمتر ساخته می شد، رختخواب پیچ را بر روی دستگاه 4 وردی می بافتند، جنس تار و پود از دو رنگ پشم انتخاب می شد که یکی از آنها قرمز گل خار و دیگری سبز یا آبی یا مشکی بود.
بافت کیسه حمام و جاجیم در یاسوکند به صورت یک دستگاه تک وردی انجام می شد که بطور افقی در روی زمین قرار می گرفت، عرض جاجیم بافته شده 20 سانتی متر و طول آن سه متر است و در نهایت یک جاجیم کامل 3*3 متر است که در بافت آن از رنگ های مختلفی استفاده می شد.
شریفیان در خصوص آموزش هنرهای دستی که اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیجار ارائه می کند، گفت: دوره های معرق کاری، سوزن دوزی، چرم دوزی و گلیم بافی در فصول مختلف برای علاقه مندان برگزار می شود.
وی افزود: دوره های چرم دوزی و گلیم بافی با استقبال خوب مردم همراه بوده است و هنر آموزان پس از دریافت مدرک توانسته اند در کارگاه های خانگی به تولید کیف، جا کلیدی و دستبند اقدام کرده و برای خود و دیگر اعضای خانواده منبع درآمدی ایجاد کنند.
شریفیان از حمایت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیجار در بحث صنایع دستی و اعطای مجوز رشته های گلیم بافی، کردی دوزی، چرم دوزی، زیورآلات سنتی، برش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی به صورت تولید انفرادی خبر داد.
به گفته وی، در زمینه ساخت ادوات کشاورزی، وسایل آشپزخانه و هنرهای بافته ایی با دست و به صورت انفرادی هنوز در شهر بیجار بویژه راسته بازار و اطراف آن کارگاه هایی وجود دارد و تعدادی از مردم در این حرفه ها اشتغال دارند.
کارشناس صنایع دستی بیجار گفت: قالی و گلیم به خصوص گلیمچه بیشترین صنایع دستی تولید شده توسط مردم دیار گروس است که از بازار فروش و صادرات خوبی برخوردار است.
احیای دوباره صنایع دستی در مرحله سبک زندگی سنتی را در میان مردم گسترش می دهد ضمن اینکه می توان هنرهای دستی قدیمی با کار پژوهشی دقیق و قوی به نسل جدید معرفی کرد و با آموزش و زمینه بازسازی این صنایع، شغل هایی ایجاد کرد.
برگزاری نمایشگاه های صنایع دستی در بیجار یکی از اقدامات مهم دولت در خصوص معرفی و ایجاد زمینه برای رونق صنایع دستی است.
یکی از راه های احیا و رونق دوباره هنرهای سنتی، ارائه تعریف کاربردی به منظور شناسایی بیشتر آنها و زمینه سازی برای گرایش و علاقه مندی مردم به تولید سنتی و صنایع دستی بومی و منطقه ای است، ابزار سازی جهت تولید صنایع دستی یکی از مهمترین زیر ساخت ها برای احیا و رونق هنرهای دستی در بیجار است.
ظرفیت شهرستان بیجار از نظر هنر صنایع دستی در موقعیتی است که می توان تسهیلات ویژه اشتغالزایی را برای این صنعت در نظر گرفت تا شاهد رشد و شکوفایی ایده ها و خلاقیت ها و تولید کارهای دستی و ایجاد اشتغال پایدار بود.
بسیاری از جوانان بیجاری فارغ التحصیل رشته های نظری و فنی با سرمایه اولیه جمعی، کارگاه های کوچک کیف دوزی، عروسک دوزی و معرق کاری ایجاد کرده اند که موجب اشتغال خود، اعضای خانواده و تعدادی دیگر شده است که در صورت حمایت و ارائه تسهیلات می توان در راستای اقتصاد منهای نفت و حمایت از کالای ایرانی گامی اساسی برداشت.
به گزارش ایرنا، در حال حاضر تنها 51 نفر با دریافت کارت صنایع دستی در این حوزه اشتغال دارند و اولین کارگاه تولید مصنوعات چرمی در قالب تعاونی با 20 عضو در روستای قجو از توابع بیجار هفته گذشته شروع به فعالیت کرده است.
ظرفیت تولید صنایع دستی با توجه به قدمت تاریخی مردمان گروس بسیار کم است و به علت عدم تولید صنایع دستی به صورت رسمی و کارگاهی بسیاری از مردم در منزل به تولید محدود صنایع دستی جهت مصارف خانگی اشتغال دارند.
7350/9102