به گزارش ایرنا، در فصل بهار مردم کردستان طبق یک سنت دیرینه به طور گسترده به مصرف انواع گیاهان خوراکی که در اکثر مناطق استان می‌روید، روی می‌آورند.
مردم کردستان از گذشته دور مصرف گیاهان خوراکی در فصل بهار را یک ضرورت دانسته و گروهی از مردم در این فصل گیاهان را جایگزین مواد پروتئینی می‌کنند.
گروهی نیز مصرف گیاهان خوراکی را شفابخش می‌دانند و طبق سفارش پزشکان سنتی، برای درمان بیماری های خود از آنها استفاده می‌نمایند.
بیش از 50 نوع گیاه خوراکی، دارویی و صنعتی در کردستان برداشت می‌شود که مصرف آن از روزگاران گذشته مرسوم بوده است.
مهمترین گیاهان خوراکی کردستان شامل جعفری کوهی، کنگر، ریواس، اسفناج وحشی، شنگ، گیلاخه، گل گاو زبان، رسقا، قازیاغی، سولان، نعناع کوهی، موسیر، قارچ کوهی، پونه و پیچک است.
در این فصل از سال روزانه صدها نفر از شهروندان برای چیدن این گیاهان راهی مناطق کوهستانی می شوند و تا غروب به چیدن این گیاهان مشغول می شوند.
بسیاری از خانواده ها دوست دارند با ورود این نوع گیاهان خوراکی حداقل روزانه یک نوبت آنها را روی سفره های خود ببینند و به اصطلاح محلی نوبرانه آن را به خانه بیاورند.
این امر موجب شده تا رنگ و بوی غذای مردم این منطقه در این فصل زیبا کاملا بهاری شده و مردم بوی بهار را نیز در غذاهای خود احساس کنند.
یکی از جاذبه های مصرف گیاهان خوراکی در میان مردم رویش طبیعی آنها در مناطق کوهستانی و عدم استفاده از مواد و کودهای شیمیایی در آنهاست که موجب شده تا شهروندان تمایل بیشتری به استفاده از آن داشته باشند.
بعضی از این گیاهان خوراکی به صورت خام مصرف می شود و بعضی دیگر نیز به صورت غذاهای مجزا و یا به همراه غذاهای دیگر مصرف می شود.
برخی از این گیاهان از جمله بیزا و مندوک پس از خشک شدن مورد استفاده قرار می گیرند و بعضی افراد که تمایل بیشتری برای مصرف این نوع گیاهان دارند آنها را درون یخچال و فریزر گذاشته و در فصل های دیگر سال نیز آنها را مصرف می کنند.
این روزها برای بعضی افراد این گیاهان خوراکی منبع درآمد خوبی شده به طوری که برداشت این گیاهان را برای خود و خانواده شان به عنوان راهی برای امرار معاش تبدیل کرده است.
در بسیاری از شهرهای استان یکی از میادین این شهر به خرید و فروش این نوع گیاهان اختصاص یافته و خریداران و فروشندگان زیادی در این بازار هستند و گیاهانی که از مناطق روستایی آورده می شود ابتدا توسط این افراد خریداری و پس از جداسازی ضایعات و قسمت های اضافه و بسته بندی به قیمت بالاتری به مصرف کنندگان فروخته می شود و در برخی موارد سهم افراد واسطه از افرادی که برای کندن آن به کوهستان رفته اند بیشتر است.
برخی فروشندگان دوره گرد، گیاهان خریداری شده را به سایر مناطق شهر برده و خریداران دیگری را پیدا می کند و برخی دیگر این گیاهان را به سایر استانها همجوار می فرستند.
رئیس اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان از شهروندان خواست هنگام چیدن این نوع گیاهان خوراکی از تخریب و کندن ریشه های این گیاهان خوداری کرده و از کندن گیاهانی که به اندازه کافی رشد نکرده اند پرهیز کنند.
قدیر آریان گفت: لازم است برای چیدن این نوع گیاهان از ابزار مناسب استفاده کنند تا بدین وسیله از تخریب و کندن سایر گونه های گیاهی که در کنار این گیاهان خوراکی رشد کرده اند، جلوگیری شود.
وی اضافه کرد: این اداره هر ساله کلاس های ترویجی برای بهره برداران برگزار می کند تا از برداشت بی رویه و بیشتر از ظرفیت طبیعت جلوگیری شود.
وی گفت: رشد برخی از گونه ها از جمله موسیر به دلیل برداشت های بی رویه بسیار کاهش پیدا کرده است.
با وجود اینکه هر ساله بر اثر چیدن و برداشت بی رویه و خارج از فصل این نوع گیاهان زیان های جبران ناپذیری به طبیعت وارد می شود اما به دلیل خواص درمانی و فواید آن بر تعداد مصرف کنندگان آن هرساله افزوده می شود.
این گیاهان علاوه بر طعم بسیار خوب و مزه عالی، نقش تاثیرگذاری نیز در ارتقای سلامتی خانواده ها دارند به طوری که جایگزین مواد پروتئینی نظیر گوشت شده و از بروز برخی مشکلات و ناراحتی ها در بدن افراد جلوگیری می کنند.
جلوگیری از تصلب شرایین، درمان تنگی نفس، ضد اضطراب بودن، درمان یرقان، سوء هاضمه، محافظت در برابر سرطان پوست، تصفیه خون و تنظیم ترشحات غدد داخلی تنها بخشی از خواص این گیاهان دارویی است.
** برخی خواص گیاهان خوراکی به این شرح است
موسیر (Allium hirtifolium) گیاهی است شبیه سیر که ریشه اش فقط یک پیاز درشت بوده برگهایش باریک و دراز و گلهایش بنفش مایل به قرمزند وگل آذینش خوشه ٔساده است.
در حدود ۴۰ گونه از این گیاه شناخته شده که برخی از گونه‌های موسیر را در باغ به عنوان گل زینتی نیز می‌کارند. پیاز این گیاه خوراکی است و در ترشیها و اغذیه بکار می‌رود و بویش از سیر کمتر است.
ریواس ˈcurrant Fruited Rhubardˈ
ریواس مقوی معده بوده و جگر را از گرمای زیاد مصون می دارد، شیره آن را اگر با گل بنفشه و گیاه شنگ بجوشانیم برای دفع سنگ صفرا و سنگ مثانه مفید است.
کوزه له ˈCressˈ
شاهی یا ترتیزک دارای گلوکزید مهمی به نام ترپئولوزید است که این ماده بر اثر تجزیه سنه ول بنزیلیک به وجود می آید.
شاهی اثر ضداسکوربوت قوی دارد و در حالت خام در سالاد و یا با اغذیه به صورت سبزی خوردن مصرف می شود.
**گیلاخه
گیاهی با خاصیت ضد عفونی کننده روده‌ها بوده و برای معالجه رماتیسم و بیماریهای کبدی مفید است و ضماد آن برای نرم کردن ورمها مفید است و ترشح ادرار را زیاد می‌کند.
نعناع
نعناع از سبزی های عطر ار و خوردنی و حاوی مقدار زیادی ویتامین ˈآ ˈ و ˈثˈ است و عمدتا از برگ و شاخه های گلدار آن عرق نعناع می گیرند.
نعناع برای تقویت اعصاب و خوش بو کردن ماست و دوغ و آش ها و کاهش کلسترول خون و رفع عفونت ها وسم زدایی مفید است.
سیر کوهی
نوعی سبزی وحشی و خودرو است که فقط در فصل بهار می روید و سرشار از کلسیم و انواع ویتامین های نافع بدن است و با نام های پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس نیز از آن یاد می شود، بسیار ملایم تر و شیرین تر از سیر معمولی بوده و بوی آن شبیه پیاز است.
کنگر
ضدعفونی کننده، اشتهاآور، تب بر و هضم کننده غذاست و مصرف آن باعث تقویت دستگاه گوارش می شود، برگ آن ادرارآور و نیروبخش است و قلب را نیز تقویت می کند.
کنگر در درمان یرقان، نارسایی کبد و کم خونی مؤثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می کند.
به گفته کارشناسان هم اکنون 60گونه انواع گیاهان خوراکی در مناطق دشت و کوهستانی کردستان شناسایی شده که آموزش صحیح درباره چگونگی رویش و نیز زمان چیدن این گیاهان، مؤثرترین راه جلوگیری از انقراض این گیاهان خوراکی کوهی است.
استان کردستان حدود یک میلیون و 788 هزار هکتار منابع طبیعی شامل 373 هزار هکتار جنگل و یک میلیون و 414 هزار هکتار مرتع دارد که معادل 61درصد سطح استان را شامل می شود.
3020/1904
گزارش از عبدالله رحمانی/انتشار دهنده: مسعود احمدی
انتهای پیام مردم کردستان از گذشته دور مصرف گیاهان خوراکی در فصل بهار را یک ضرورت دانسته و گروهی از مردم در این فصل گیاهان را جایگزین مواد پروتئینی می‌کنند.
گروهی نیز مصرف گیاهان خوراکی را شفابخش می‌دانند و طبق سفارش پزشکان سنتی، برای درمان بیماری های خود از آنها استفاده می‌نمایند.
بیش از 50 نوع گیاه خوراکی، دارویی و صنعتی در کردستان برداشت می‌شود که مصرف آن از روزگاران گذشته مرسوم بوده است.
مهمترین گیاهان خوراکی کردستان شامل جعفری کوهی، کنگر، ریواس، اسفناج وحشی، شنگ، گیلاخه، گل گاو زبان، رسقا، قازیاغی، سولان، نعناع کوهی، موسیر، قارچ کوهی، پونه و پیچک است.
در این فصل از سال روزانه صدها نفر از شهروندان برای چیدن این گیاهان راهی مناطق کوهستانی می شوند و تا غروب به چیدن این گیاهان مشغول می شوند.
بسیاری از خانواده ها دوست دارند با ورود این نوع گیاهان خوراکی حداقل روزانه یک نوبت آنها را روی سفره های خود ببینند و به اصطلاح محلی نوبرانه آن را به خانه بیاورند.
این امر موجب شده تا رنگ و بوی غذای مردم این منطقه در این فصل زیبا کاملا بهاری شده و مردم بوی بهار را نیز در غذاهای خود احساس کنند.
یکی از جاذبه های مصرف گیاهان خوراکی در میان مردم رویش طبیعی آنها در مناطق کوهستانی و عدم استفاده از مواد و کودهای شیمیایی در آنهاست که موجب شده تا شهروندان تمایل بیشتری به استفاده از آن داشته باشند.
بعضی از این گیاهان خوراکی به صورت خام مصرف می شود و بعضی دیگر نیز به صورت غذاهای مجزا و یا به همراه غذاهای دیگر مصرف می شود.
برخی از این گیاهان از جمله بیزا و مندوک پس از خشک شدن مورد استفاده قرار می گیرند و بعضی افراد که تمایل بیشتری برای مصرف این نوع گیاهان دارند آنها را درون یخچال و فریزر گذاشته و در فصل های دیگر سال نیز آنها را مصرف می کنند.
این روزها برای بعضی افراد این گیاهان خوراکی منبع درآمد خوبی شده به طوری که برداشت این گیاهان را برای خود و خانواده شان به عنوان راهی برای امرار معاش تبدیل کرده است.
در بسیاری از شهرهای استان یکی از میادین این شهر به خرید و فروش این نوع گیاهان اختصاص یافته و خریداران و فروشندگان زیادی در این بازار هستند و گیاهانی که از مناطق روستایی آورده می شود ابتدا توسط این افراد خریداری و پس از جداسازی ضایعات و قسمت های اضافه و بسته بندی به قیمت بالاتری به مصرف کنندگان فروخته می شود و در برخی موارد سهم افراد واسطه از افرادی که برای کندن آن به کوهستان رفته اند بیشتر است.
برخی فروشندگان دوره گرد، گیاهان خریداری شده را به سایر مناطق شهر برده و خریداران دیگری را پیدا می کند و برخی دیگر این گیاهان را به سایر استانها همجوار می فرستند.
رئیس اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان از شهروندان خواست هنگام چیدن این نوع گیاهان خوراکی از تخریب و کندن ریشه های این گیاهان خوداری کرده و از کندن گیاهانی که به اندازه کافی رشد نکرده اند پرهیز کنند.
قدیر آریان گفت: لازم است برای چیدن این نوع گیاهان از ابزار مناسب استفاده کنند تا بدین وسیله از تخریب و کندن سایر گونه های گیاهی که در کنار این گیاهان خوراکی رشد کرده اند، جلوگیری شود.
وی اضافه کرد: این اداره هر ساله کلاس های ترویجی برای بهره برداران برگزار می کند تا از برداشت بی رویه و بیشتر از ظرفیت طبیعت جلوگیری شود.
وی گفت: رشد برخی از گونه ها از جمله موسیر به دلیل برداشت های بی رویه بسیار کاهش پیدا کرده است.
با وجود اینکه هر ساله بر اثر چیدن و برداشت بی رویه و خارج از فصل این نوع گیاهان زیان های جبران ناپذیری به طبیعت وارد می شود اما به دلیل خواص درمانی و فواید آن بر تعداد مصرف کنندگان آن هرساله افزوده می شود.
این گیاهان علاوه بر طعم بسیار خوب و مزه عالی، نقش تاثیرگذاری نیز در ارتقای سلامتی خانواده ها دارند به طوری که جایگزین مواد پروتئینی نظیر گوشت شده و از بروز برخی مشکلات و ناراحتی ها در بدن افراد جلوگیری می کنند.
جلوگیری از تصلب شرایین، درمان تنگی نفس، ضد اضطراب بودن، درمان یرقان، سوء هاضمه، محافظت در برابر سرطان پوست، تصفیه خون و تنظیم ترشحات غدد داخلی تنها بخشی از خواص این گیاهان دارویی است.
** برخی خواص گیاهان خوراکی به این شرح است
موسیر (Allium hirtifolium) گیاهی است شبیه سیر که ریشه اش فقط یک پیاز درشت بوده برگهایش باریک و دراز و گلهایش بنفش مایل به قرمزند وگل آذینش خوشه ٔساده است.
در حدود ۴۰ گونه از این گیاه شناخته شده که برخی از گونه‌های موسیر را در باغ به عنوان گل زینتی نیز می‌کارند. پیاز این گیاه خوراکی است و در ترشیها و اغذیه بکار می‌رود و بویش از سیر کمتر است.
ریواس ˈcurrant Fruited Rhubardˈ
ریواس مقوی معده بوده و جگر را از گرمای زیاد مصون می دارد، شیره آن را اگر با گل بنفشه و گیاه شنگ بجوشانیم برای دفع سنگ صفرا و سنگ مثانه مفید است.
کوزه له ˈCressˈ
شاهی یا ترتیزک دارای گلوکزید مهمی به نام ترپئولوزید است که این ماده بر اثر تجزیه سنه ول بنزیلیک به وجود می آید.
شاهی اثر ضداسکوربوت قوی دارد و در حالت خام در سالاد و یا با اغذیه به صورت سبزی خوردن مصرف می شود.
**گیلاخه
گیاهی با خاصیت ضد عفونی کننده روده‌ها بوده و برای معالجه رماتیسم و بیماریهای کبدی مفید است و ضماد آن برای نرم کردن ورمها مفید است و ترشح ادرار را زیاد می‌کند.
نعناع
نعناع از سبزی های عطر ار و خوردنی و حاوی مقدار زیادی ویتامین ˈآ ˈ و ˈثˈ است و عمدتا از برگ و شاخه های گلدار آن عرق نعناع می گیرند.
نعناع برای تقویت اعصاب و خوش بو کردن ماست و دوغ و آش ها و کاهش کلسترول خون و رفع عفونت ها وسم زدایی مفید است.
سیر کوهی
نوعی سبزی وحشی و خودرو است که فقط در فصل بهار می روید و سرشار از کلسیم و انواع ویتامین های نافع بدن است و با نام های پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس نیز از آن یاد می شود، بسیار ملایم تر و شیرین تر از سیر معمولی بوده و بوی آن شبیه پیاز است.
کنگر
ضدعفونی کننده، اشتهاآور، تب بر و هضم کننده غذاست و مصرف آن باعث تقویت دستگاه گوارش می شود، برگ آن ادرارآور و نیروبخش است و قلب را نیز تقویت می کند.
کنگر در درمان یرقان، نارسایی کبد و کم خونی مؤثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می کند.
به گفته کارشناسان هم اکنون 60گونه انواع گیاهان خوراکی در مناطق دشت و کوهستانی کردستان شناسایی شده که آموزش صحیح درباره چگونگی رویش و نیز زمان چیدن این گیاهان، مؤثرترین راه جلوگیری از انقراض این گیاهان خوراکی کوهی است.
استان کردستان حدود یک میلیون و 788 هزار هکتار منابع طبیعی شامل 373 هزار هکتار جنگل و یک میلیون و 414 هزار هکتار مرتع دارد که معادل 61درصد سطح استان را شامل می شود.
3020/1904
گزارش از عبدالله رحمانی/انتشار دهنده: مسعود احمدی
کپی شد
