در این مطلب آمده است: از مهمترین تاکتیک‌های جنگ روانی در جامعه و هر صنفی تخریب اشخاص بوسیله تولید و پخش شایعه است.
شایعه، خبری است از واقعیت به دور و در شرایطی منتشر می‌شود که اصل ماجرا در مورد آن موضوع مبهم مانده و اطلاع رسانی کامل و جامعی در این خصوص به عمل نیامده باشد.
این پروژه و تولید خبر توسط افرادی به نیت تخریب و ایجاد تشکیک شروع شده و میان مردمی که از حقیقت موضوع دور هستند، نشر آن آغاز می شود و به سبب بار روانی و علاقه مردم به اینکه جزو اولین نفرها در توزیع یک خبر بکر باشند تکرار آن بدون ارائه برهان و دلیل ادامه می یابد تا تقریبا اثر خود را بر جامعه می گذارد و چنان در ذهن مردم و عوام جامعه نقش می بندد که حتی بسیاری از خواص نیز آن را باور می کنند و در نهایت فردی که شایعه را گسترش می دهد برای اثبات سخن خود از کلماتی استفاده می کند نظیر کسی که چند سال با او بود می گوید یا از یک فرد موثق شنیده‌ام که یا خودت برو از فلانی بپرس چرا دیگر فلانی با او نیست و فیلم و صدایش موجود است و مانند آنها.
موضوع مهم در کامل تر شدن پازل شایعه اهمیت فرد یا موضوعی است که دهان به دهان و یا در فضای مجازی به گردش در می آید، در واقع اگر موضوع یا فرد در آن زمان خاص دارای اهمیت و مورد توجه مردم باشند شایعات مرتبط با آنها مورد استقبال جامعه قرار می گیرد.
در واقع یک موفقیت و رقابت مرتبط با آن می تواند دستاویز خوبی برای تولید و نشر شایعه میان جامعه به نیت تخریب شرکت کنندگان در آن رقابت باشد و غالبا تیم های تخریب سازمان یافته ای در فضای مجازی و واقعی جامعه بدون توجه به حوزه اخلاق و دستور دینی و مذهبی برای نشان دادن شدت علاقه و وفاداری خود به فرد یا ارگان مورد حمایت شان و همچنین برجسته کردن قدرت و توان خود در تغییر افکار عمومی، یکی از عوامل ایجاد جنگ روانی و تشکیک اذهان در جامعه می شوند و شاید این مهم را به عنوان یکی از قواعد بازی و برنده شدن به رسمیت می شناسند.
در این روزگار که غالبا تفکر کار تیمی و خرد جمعی و شایسته سالاری خواب است و بکارگیری نخبگان نهادینه نشده، متاسفانه به جای نخبگان این شیادان و فرصت طلبان هستند که با شیوه های نامتعارف برای خود بازاری برای منفعت طلبی ایجاد کرده و در شرایطی که در اغلب خانواده ها پدر در اقناع فرزند خود نیز ناتوان است بعضی افراد با چشم بستن بر تقوا با شخصیت و حرمت افراد بازی کرده و افکار عمومی را مدیریت می کنند.
آنها چنان رندانه پیش می روند که بدبختانه خود نخبگان و خواص جامعه نیز یکی از پر و پا قرص ترین طرفداران اخبار این فضای مسموم بوده و علیرغم اطلاع خود از اصل موضوع بیشتر بر طبل این شایعه می کوبند.
باید توجه داشت در توسعه و عدم توسعه شایعه نقش مردم بسیار بالا است و میزان کم و زیاد بودن اعتبار رسانه منتشر کننده نیز بر رشد شایعه موثر است.
مردم غالبا یا شایعه را باور می کنند یا نمی کنند و در هر دو حالت هم یا آن را پخش می کنند یا پخش نمی کنند.
اما مهمترین موضوعی که در شایعات مطرح است یک کلاغ چهل کلاغ کردن است یعنی علیرغم اینکه فرد خود می داند موضوع صحت ندارد از موضوع یا شنیده ای که باور پذیری آن برای مردم امکانپذیر است نفوذ کرده و با پر و بال دادن به آن و سوگندهای نادرست با آدرس های درست پیرامون افراد مرتبط با موضوع در مخاطب خود تشکیک ایجاد می کند و همین نقطه آغازین ترویج شایعه می شود چرا که غالب مردم آن را تکرار کرده و طبق یک ضرب المثل قدیمی سخن که به سی و دو دندان رسید به سی و دو خانه هم می رسد و الی آخر.
نکته مهم در ترویج شایعه زمان تکرار آن است که با توجه به محتوا و موضوع آن متفاوت است؛ برخی شایعات زودگذر و موقت هستند مثلا می گویند فلانی شهردار می شود و ... که با انتخاب شهردار بازار شایعات تمام می شود اما برخی دیگر از شایعات پایدار می ماند.
تیم شایعه ساز به خوبی حساسیت های جامعه اش را در زمان و مکان مناسب می شناسد و رابطه بین موضوع، زمان و مکان پخش یک شایعه را به خوبی تشخیص می دهد و می داند بهترین زمان تاثیر شایعه زمانی است که حساسیت ها و احساسات مردم به اوج خود می رسد و مکان هم پذیرش نشر و گسترش شایعه را دارد.
مثلا در فضایی که هنوز بحث شهری و روستایی مطرح است تیم تخریب آگاهانه تلاش می کند بر این مساله مهم مانور دهد.
نکته مهم در این میان به عنوان یکی از عوامل مهم در پذیرش شایعه فرد یا افرادی است که شایعه را منتشر می کنند و به همین علت است که تیم تخریب معمولا به سراغ چهره های سرشناس اما ضعیف از لحاظ مالی رفته و در صورت امکان با تطمیع مالی و دادن وعده های پیشرفت در آینده آنها را با برنامه های خود همسو کرده و شایعات مرتبط با اشخاص و رقبا را چنان به آنها تلقین می کنند که انگار خبر واقعی است و این چنین آنها را برای گسترش و بازنشر شایعه آماده می کنند مثلا در روستاها، شوراها و دهیار در معرض آسیب این نوع همکاری های ناخواسته قرار می گیرند.
انواع شایعات
- تسطیح
شایعه سازان در عملیات تسطیح با حذف عوامل حاشیه‌ای و جنبی یک موضوع را که شاخص تر است انتخاب و به آن ابعاد وسیع‌تر و بزرگتری می دهند. مثل گیر دادن به نزدیکترین افراد به آن شخص و ایجاد تشکیک در سلامت مالی و اخلاقی و ...
- همانندسازی
در این فرآیند فرافکنی صورت می گیرد. یعنی یک مطلب که در ذهن مخاطب عینیت پیدا کرده و نسبت به آن آگاهی وجود دارد، به گونه دیگری جلوه داده می شود.
- برجسته سازی، بزرگ نمایی
نمودار شدن عنصر اصلی شایعه همان برجسته سازی و واضح کردن موضوع اصلی است. برجسته سازی زمانی اتفاق می‌افتد که شما بتوانید با تسطیح، عناصر حاشیه ای خبر را حذف و با مبالغه‌ای که در خبر انجام می دهید آن را در حد معقول بزرگ جلوه دهید.
- شایعات آتشین
شایعه‌ای است که یک باره شکل می‌گیرد، همه جامعه را تحت‌الشعاع قرار می دهد و اثری کوتاه‌مدت دارد.
معمولا شایعه سازان با کانال های مجازی و بی نشان از چنین روش هایی که از نظر اخلاق در جامعه محکوم است استفاده کرده و یک مطلب دروغ یا خبر کذبی را دستکاری کرده و شبیه شبنامه های سابق در راستای تخریب شخص در جامعه ترویج می دهند.
- شایعات خزنده
شایعه سازان تلاش می کنند مرحله به مرحله زمینه انتقال و تلقین یک موضوع را به مخاطب القا کنند، سوء استفاده‌های مالی و موضوعات اخلاقی و ..... از جمله این نوع شایعات هستند.
- تاکتیک دروغ بزرگ
این تاکتیک قدیمی که هنوز هم مورد استفاده فراوان است، عمدتا برای مرعوب کردن و فریب ذهن حریف مورد استفاده قرار می گیرد.
بدین معنی که پیامی را که به هیچ وجه واقعیت ندارد، بیان می کنند و مدام بر «طبل تکرار» می کوبند تا ذهن مخاطب آن را جذب کند.
معروفترین استفاده این تاکتیک در زمان آدولف هیتلر و توسط رئیس دستگاه تبلیغاتی نازی ها، گوبلز بوده است گوبلز می گوید: دروغ هرچه بزرگتر باشد، باور آن برای مردم راحت تر است.
- کمپین
کمپین ها و گروه های خودجوش مردمی! یک ابزار اجتماعی برای حل مشکلات جامعه است اما عجیب اینکه بعضی اوقات بر پا کردن شان بیشتر می شود و انگار بیشتر به چشم می آیند سایت ها و گروه های مجازی متعددی تشکیل شده و معمولا آنان که مقبولیتی در جامعه ندارند با تشکیل کمپین هایی تلاش دارند با حرکت های پوپولیستی و شعارهای عامه پسند با انحراف از مقبولیت های اجتماعی و حمایت های مردمی از رقیب، اذهان را به سمت مطالبات و خواست های تاریخی و نژادی و قومی و مذهبی سوق دهند و با استدلال و منطق خاص خود جریان های مقابل را تخریب کنند.
منبع: ماهنامه روژمان
انتهای پیام شایعه، خبری است از واقعیت به دور و در شرایطی منتشر می‌شود که اصل ماجرا در مورد آن موضوع مبهم مانده و اطلاع رسانی کامل و جامعی در این خصوص به عمل نیامده باشد.
این پروژه و تولید خبر توسط افرادی به نیت تخریب و ایجاد تشکیک شروع شده و میان مردمی که از حقیقت موضوع دور هستند، نشر آن آغاز می شود و به سبب بار روانی و علاقه مردم به اینکه جزو اولین نفرها در توزیع یک خبر بکر باشند تکرار آن بدون ارائه برهان و دلیل ادامه می یابد تا تقریبا اثر خود را بر جامعه می گذارد و چنان در ذهن مردم و عوام جامعه نقش می بندد که حتی بسیاری از خواص نیز آن را باور می کنند و در نهایت فردی که شایعه را گسترش می دهد برای اثبات سخن خود از کلماتی استفاده می کند نظیر کسی که چند سال با او بود می گوید یا از یک فرد موثق شنیده‌ام که یا خودت برو از فلانی بپرس چرا دیگر فلانی با او نیست و فیلم و صدایش موجود است و مانند آنها.
موضوع مهم در کامل تر شدن پازل شایعه اهمیت فرد یا موضوعی است که دهان به دهان و یا در فضای مجازی به گردش در می آید، در واقع اگر موضوع یا فرد در آن زمان خاص دارای اهمیت و مورد توجه مردم باشند شایعات مرتبط با آنها مورد استقبال جامعه قرار می گیرد.
در واقع یک موفقیت و رقابت مرتبط با آن می تواند دستاویز خوبی برای تولید و نشر شایعه میان جامعه به نیت تخریب شرکت کنندگان در آن رقابت باشد و غالبا تیم های تخریب سازمان یافته ای در فضای مجازی و واقعی جامعه بدون توجه به حوزه اخلاق و دستور دینی و مذهبی برای نشان دادن شدت علاقه و وفاداری خود به فرد یا ارگان مورد حمایت شان و همچنین برجسته کردن قدرت و توان خود در تغییر افکار عمومی، یکی از عوامل ایجاد جنگ روانی و تشکیک اذهان در جامعه می شوند و شاید این مهم را به عنوان یکی از قواعد بازی و برنده شدن به رسمیت می شناسند.
در این روزگار که غالبا تفکر کار تیمی و خرد جمعی و شایسته سالاری خواب است و بکارگیری نخبگان نهادینه نشده، متاسفانه به جای نخبگان این شیادان و فرصت طلبان هستند که با شیوه های نامتعارف برای خود بازاری برای منفعت طلبی ایجاد کرده و در شرایطی که در اغلب خانواده ها پدر در اقناع فرزند خود نیز ناتوان است بعضی افراد با چشم بستن بر تقوا با شخصیت و حرمت افراد بازی کرده و افکار عمومی را مدیریت می کنند.
آنها چنان رندانه پیش می روند که بدبختانه خود نخبگان و خواص جامعه نیز یکی از پر و پا قرص ترین طرفداران اخبار این فضای مسموم بوده و علیرغم اطلاع خود از اصل موضوع بیشتر بر طبل این شایعه می کوبند.
باید توجه داشت در توسعه و عدم توسعه شایعه نقش مردم بسیار بالا است و میزان کم و زیاد بودن اعتبار رسانه منتشر کننده نیز بر رشد شایعه موثر است.
مردم غالبا یا شایعه را باور می کنند یا نمی کنند و در هر دو حالت هم یا آن را پخش می کنند یا پخش نمی کنند.
اما مهمترین موضوعی که در شایعات مطرح است یک کلاغ چهل کلاغ کردن است یعنی علیرغم اینکه فرد خود می داند موضوع صحت ندارد از موضوع یا شنیده ای که باور پذیری آن برای مردم امکانپذیر است نفوذ کرده و با پر و بال دادن به آن و سوگندهای نادرست با آدرس های درست پیرامون افراد مرتبط با موضوع در مخاطب خود تشکیک ایجاد می کند و همین نقطه آغازین ترویج شایعه می شود چرا که غالب مردم آن را تکرار کرده و طبق یک ضرب المثل قدیمی سخن که به سی و دو دندان رسید به سی و دو خانه هم می رسد و الی آخر.
نکته مهم در ترویج شایعه زمان تکرار آن است که با توجه به محتوا و موضوع آن متفاوت است؛ برخی شایعات زودگذر و موقت هستند مثلا می گویند فلانی شهردار می شود و ... که با انتخاب شهردار بازار شایعات تمام می شود اما برخی دیگر از شایعات پایدار می ماند.
تیم شایعه ساز به خوبی حساسیت های جامعه اش را در زمان و مکان مناسب می شناسد و رابطه بین موضوع، زمان و مکان پخش یک شایعه را به خوبی تشخیص می دهد و می داند بهترین زمان تاثیر شایعه زمانی است که حساسیت ها و احساسات مردم به اوج خود می رسد و مکان هم پذیرش نشر و گسترش شایعه را دارد.
مثلا در فضایی که هنوز بحث شهری و روستایی مطرح است تیم تخریب آگاهانه تلاش می کند بر این مساله مهم مانور دهد.
نکته مهم در این میان به عنوان یکی از عوامل مهم در پذیرش شایعه فرد یا افرادی است که شایعه را منتشر می کنند و به همین علت است که تیم تخریب معمولا به سراغ چهره های سرشناس اما ضعیف از لحاظ مالی رفته و در صورت امکان با تطمیع مالی و دادن وعده های پیشرفت در آینده آنها را با برنامه های خود همسو کرده و شایعات مرتبط با اشخاص و رقبا را چنان به آنها تلقین می کنند که انگار خبر واقعی است و این چنین آنها را برای گسترش و بازنشر شایعه آماده می کنند مثلا در روستاها، شوراها و دهیار در معرض آسیب این نوع همکاری های ناخواسته قرار می گیرند.
انواع شایعات
- تسطیح
شایعه سازان در عملیات تسطیح با حذف عوامل حاشیه‌ای و جنبی یک موضوع را که شاخص تر است انتخاب و به آن ابعاد وسیع‌تر و بزرگتری می دهند. مثل گیر دادن به نزدیکترین افراد به آن شخص و ایجاد تشکیک در سلامت مالی و اخلاقی و ...
- همانندسازی
در این فرآیند فرافکنی صورت می گیرد. یعنی یک مطلب که در ذهن مخاطب عینیت پیدا کرده و نسبت به آن آگاهی وجود دارد، به گونه دیگری جلوه داده می شود.
- برجسته سازی، بزرگ نمایی
نمودار شدن عنصر اصلی شایعه همان برجسته سازی و واضح کردن موضوع اصلی است. برجسته سازی زمانی اتفاق می‌افتد که شما بتوانید با تسطیح، عناصر حاشیه ای خبر را حذف و با مبالغه‌ای که در خبر انجام می دهید آن را در حد معقول بزرگ جلوه دهید.
- شایعات آتشین
شایعه‌ای است که یک باره شکل می‌گیرد، همه جامعه را تحت‌الشعاع قرار می دهد و اثری کوتاه‌مدت دارد.
معمولا شایعه سازان با کانال های مجازی و بی نشان از چنین روش هایی که از نظر اخلاق در جامعه محکوم است استفاده کرده و یک مطلب دروغ یا خبر کذبی را دستکاری کرده و شبیه شبنامه های سابق در راستای تخریب شخص در جامعه ترویج می دهند.
- شایعات خزنده
شایعه سازان تلاش می کنند مرحله به مرحله زمینه انتقال و تلقین یک موضوع را به مخاطب القا کنند، سوء استفاده‌های مالی و موضوعات اخلاقی و ..... از جمله این نوع شایعات هستند.
- تاکتیک دروغ بزرگ
این تاکتیک قدیمی که هنوز هم مورد استفاده فراوان است، عمدتا برای مرعوب کردن و فریب ذهن حریف مورد استفاده قرار می گیرد.
بدین معنی که پیامی را که به هیچ وجه واقعیت ندارد، بیان می کنند و مدام بر «طبل تکرار» می کوبند تا ذهن مخاطب آن را جذب کند.
معروفترین استفاده این تاکتیک در زمان آدولف هیتلر و توسط رئیس دستگاه تبلیغاتی نازی ها، گوبلز بوده است گوبلز می گوید: دروغ هرچه بزرگتر باشد، باور آن برای مردم راحت تر است.
- کمپین
کمپین ها و گروه های خودجوش مردمی! یک ابزار اجتماعی برای حل مشکلات جامعه است اما عجیب اینکه بعضی اوقات بر پا کردن شان بیشتر می شود و انگار بیشتر به چشم می آیند سایت ها و گروه های مجازی متعددی تشکیل شده و معمولا آنان که مقبولیتی در جامعه ندارند با تشکیل کمپین هایی تلاش دارند با حرکت های پوپولیستی و شعارهای عامه پسند با انحراف از مقبولیت های اجتماعی و حمایت های مردمی از رقیب، اذهان را به سمت مطالبات و خواست های تاریخی و نژادی و قومی و مذهبی سوق دهند و با استدلال و منطق خاص خود جریان های مقابل را تخریب کنند.
منبع: ماهنامه روژمان
کپی شد
