یکی از برنامههای مهم برای حساسسازی و الگو بخشی در خصوص غذاهای سالم ،طرح بسیج ملی تغذیه سالم است که میتواند نقش مهمی در فرهنگسازی نسبت به مصرف غذاهای سالم داشته باشد.
بسیج ملی تغذیه سالم را در حالی پشت سر گذاشتیم که شاید تنها شماری از مردم کشور نسبت به وجود چنین برنامهای آگاهی داشتند و یا در معرض برنامههای پیشبینی شده در این طرح قرار گرفتهاند.
بیشک هدف اصلی نظام سلامت در اجرای این برنامه که با شعار «ترویج الگوی غذای سالم با جایگزینهای غذای سالم» نامگذاری و از ۱۴ تا ۳۰ دی در کشور اجرا شده است، ارتقای سطح سواد مردم نسبت به مضرات غذاهای ناسالم و اصلاح الگوها و عادات غذایی نامناسب بوده است.
اما در تحقق این مساله مهم در استان چهارمحال و بختیاری به صورت جامع ، این طرح نیازمند اطلاعرسانی گسترده است و برای این طرح باید یک جامعیت فرهنگسازی و اطلاعرسانی انجام شود هر چند این طرح در برخی از مدارس و مراکز بهداشتی و درمانی به اطلاع خانوادهها و دانشآموزان رسانده شده است.
تغذیه سالم که زیربنای اصلی سلامت و توانمندی جسمی و ذهنی مردم یک جامعه است اهمیتی فراتر از برنامههای مقطعی، از همگسیخته و حتی مناسبتی دارد.
نگاه به تغذیه مناسب و فرهنگسازی در خصوص الگوهای غذایی سالم از مهمترین اموری است که سالهاست کم و بیش مورد غفلت واقع شده و هنوز نظام سلامت کشور در جدال با تبلیغات تجاری، سبکهای جدید شهرنشینی و الگوهای غذایی ناسالم، نتوانسته به موفقیت قابل توجهی دست یابد و ساختاری شکل دهد تا بر اساس آن بتوان مردم را به مصرف غذاهای سالم هدایت کرد.
اگر چه در سالجاری با راهاندازی کمپین ملی فشار خون یکی از تجربههای موفق خود را در حوزه مقابله با بیماریهای غیرواگیر به مرحله اجرا گذاشت اما به نظر میرسد این برنامهها کافی نیست و باید به صورت مستمر و هدفمند اقدام به فرهنگسازی کرد.
دانشگاه علوم پزشکی چهارمحال و بختیاری در برنامه بسیح ملی تغذیه سالم باید به صورت گسترده اقدام به فرهنگسازی و حساس سازی جامعه در برابر مصرف غذاهای ناسالم و تغذیه ناسالم کند.
در خصوص جامعیت فرهنگسازی درباره تغذیه سالم، کارشناسان این دانشگاه نسبت به الگوهای غذایی نادرست، اقدام به دادن اطلاعات در خصوص آسیبشناسی عادات غذایی مردم این استان به رسانهها بکنند و برای اطلاعرسانی نگاه ویژهای به رسانهها داشته باشند.
کارشناسان به جای تنها اکتفا کردن به توصیههای بهداشتی، میتوانند در خصوص عادات غذایی مردم استان، مشکلات تغذیهای، بیماریهای ناشی از الگوی غذایی ناسالم و کمبودهای غذایی در سبد مصرفی مردم استان به سوالات رسانهها پاسخ دهند و حساست جامعه را در خصوص این نوع عادات غذایی بالا ببرند.
رسانهها بهترین ظرفیت برای امر فرهنگسازی و اطلاعرسانی در جامعه به شمار میروند که میتوان با ارائه اطلاعات به موقع و صحیح از سوی کارشناسان و متخصصان این حوزه، گامهای بزرگی در اصلاح الگوی غذایی مردم برداشت و مردم را نسبت به سلامت خود بیش از پیش حساس کرد.
شیوع بیماریهای غیرواگیر نظیر بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت، فشار خون بالا و چاقی ناشی از وضعیت غلط تغذیه و الگوهای نادرست مصرف غذا در کشور است که اهمیت برقراری ارتباط با مردم را دو چندان کرده است.
اگر چه شعار جهانی پیشگیری بهتر از درمان است همواره مورد تاکید بوده اما نبود این نگاه پیشگیرانه موجب شده تا به گفته مدیرکل دفتر مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ۸۵ درصد مرگ و میرها در کشور بر اثر ابتلا به بیماریهای غیرواگیر شکل گیرد.
افشین استوار در آخرین اظهارات خود در شهریور امسال اضافه کرده است: بیش از ۷۰ درصد بار بیماریهای کشور ناشی از بیماریهای غیرواگیر است.
وی با هشدار نسبت به ۲ برابر شدن تعداد مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای غیرواگیر تا سال ۲۰۴۰، تصریح میکند: هم اینک از حدود ۳۸۰ هزار مرگ در سال، ۳۰۰ هزار مرگ به علت بیماریهای غیرواگیر رخ میدهد.
سازمان بهداشت جهانی راه حل کنترل اپیدمی بیماریهای غیرواگیر را پیشگیری اولیه مبتنی بر برنامههای جامع و فراگیر جمعیتی عنوان میکند که اساس آن شناسایی، پیشگیری و کنترل مهمترین و شایعترین عوامل خطر از جمله الگوی غذایی ناسالم است.
در برنامه ششم توسعه نیز ارتقای فرهنگ و سواد تغذیهای به عنوان یک برنامه محوری مورد تاکید واقع شده و این بدین معناست که اگر بخواهیم الگوی تغذیه را تغییر دهیم باید سواد افراد را ارتقاء دهیم و این مهم جز با فرهنگسازی و حساسسازی جامعه امکانپذیر نمیشود.
این مهم برای استان چهارمحال و بختیاری که نیمی از مرگ و میرهای این استان ناشی از ابتلای به بیماریهای قلبی و عروقی است، از اهمیت دو چندانی برخوردار است.
بر اساس آخرین گزارشهای موجود ۲۸.۳ درصد جمعیت این استان فشار خون بالا، حدود ۹ درصد جمعیت مبتلا به دیابت هستند و ۵۲.۶ درصد مردم چاقی و اضافه وزن دارند که عادات غذایی نادرست در شکلگیری این بیماریهای بسیار موثر بوده است.
غذای سالم و به عبارت بهتر تغذیه سالم یکی از مهمترین و شاید اساسیترین راه دستیابی به سلامت جسم است گرچه در ارتقای سلامت روان نیز بیتاثیر نیست.
متخصصان تغذیه همواره به افراد توصیه میکنند با اتخاذ عادت غذایی سالم علاوه بر تامین نیاز بدن به انرژی حتیالامکان خود را از اثرات عوامل بیماریزا حفظ کنند.
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، غذای سالم یا ایمن، غذایی است که از مواد اولیه سالم و ایمن تهیه شده باشد. غذای سالم عاری از مواد زیانبخش و مضر و متشکل از اجزای مفید برای سلامت مصرفکنندگان است.
به گزارش ایرنا، چهارمحال و بختیاری دارای ۱۰ شهرستان با افزون بر ۹۴۷ هزار نفر جمعیت است.